Chính quyền Trump hôm thứ Sáu đã chính thức yêu cầu Tối cao Pháp viện đưa ra phán quyết cuối cùng về tính hợp hiến của sắc lệnh hành pháp nhằm chấm dứt quyền công dân tự động theo nơi sinh tại Hoa Kỳ.
Hai đơn kháng cáo, bắt nguồn từ các vụ kiện tại bang Washington và New Hampshire, nhiều khả năng sẽ quyết định một lần cho tất cả liệu đề xuất gây tranh cãi này có thể được thực thi hay không.
Từ lâu, nguyên tắc hiến định được hiểu rằng bất kỳ ai sinh ra trên lãnh thổ Hoa Kỳ đều nghiễm nhiên trở thành công dân, ngoại trừ con cái của các nhà ngoại giao — theo quy định của Tu chính án thứ 14.
Tuy nhiên, lập luận mới của chính quyền Trump cho rằng sự bảo đảm này không áp dụng cho con cái của khách viếng thăm tạm thời, dù nhập cảnh hợp pháp, hoặc những người sinh ra trong gia đình nhập cư trái phép.
Quan điểm giải thích rộng về quyền công dân vốn được thừa nhận suốt hơn một thế kỷ bị chính quyền Trump cho là “một cách hiểu sai lầm” của Tu chính án thứ 14, đã “trở nên phổ biến và để lại những hậu quả hủy hoại,” theo văn bản pháp lý do Tổng Biện lý D. John Sauer đệ trình.
Khác biệt với các vụ án trước
Các đơn kháng cáo mới này khác với những vụ Tối cao Pháp viện đã xử trước đó trong năm nay, vốn chỉ xoay quanh câu hỏi kỹ thuật: liệu thẩm phán liên bang có quyền chặn áp dụng chính sách trên toàn quốc trong khi chờ xét xử hay không.
Lần này, chính phủ không nộp đơn yêu cầu khẩn cấp mà nộp đơn kháng cáo thông thường, có thể mất nhiều tháng để tòa thụ lý, xem xét và sau đó tổ chức tranh luận công khai. Sauer đề nghị Tối cao Pháp viện đưa vụ việc vào nhiệm kỳ xét xử mới, bắt đầu từ tháng 10 năm nay và kết thúc vào tháng 6 năm sau.
Tính đến tối thứ Sáu, vụ việc vẫn chưa được chính thức ghi vào hồ sơ của tòa. NBC News có được các tài liệu này từ Văn phòng Tổng Chưởng lý bang Washington, nơi nộp một trong những vụ kiện, và từ Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU), đơn vị đại diện cho các nguyên đơn trong vụ New Hampshire.
Bộ Tư pháp chưa đưa ra bình luận.
Cody Wofsy, Phó giám đốc Dự án Quyền của Người nhập cư thuộc ACLU, khẳng định tối thứ Sáu: “Sắc lệnh hành pháp này là bất hợp pháp, và không một mưu toan nào của chính quyền có thể thay đổi được thực tế đó.”
Nguồn NBC news
