21/9 (Reuters) – Hoảng loạn, bối rối và phẫn nộ lan rộng khi hàng nghìn lao động mang visa H-1B từ Ấn Độ và Trung Quốc buộc phải hủy bỏ kế hoạch, vội vã quay về Mỹ sau khi Tổng thống Donald Trump ban hành mức phí visa mới, nằm trong chiến dịch siết chặt nhập cư toàn diện.
Các công ty công nghệ và ngân hàng đã phát thông báo khẩn, yêu cầu nhân viên quay lại trước hạn chót 0 giờ 01 phút sáng Chủ nhật (giờ miền Đông, 04h01 GMT), đồng thời khuyến cáo không rời khỏi nước Mỹ.
Một quan chức Tòa Bạch Ốc hôm thứ Bảy làm rõ rằng lệnh này chỉ áp dụng với người nộp đơn mới, không ảnh hưởng đến những người đã có visa hoặc xin gia hạn. Nhưng tuyên bố trễ nải này không ngăn được làn sóng lo sợ bùng phát tại Thung lũng Silicon.
Vội vã quay lại Mỹ
Nhiều công dân Ấn Độ tại sân bay San Francisco cho biết họ đã phải cắt ngắn kỳ nghỉ để kịp quay lại. “Chúng tôi buộc phải chọn giữa gia đình và công việc,” một kỹ sư tại tập đoàn công nghệ lớn nói. Vợ ông, cũng là người giữ H-1B, có mặt trên chuyến bay Emirates đi Dubai nhưng chuyến này bị hoãn hơn ba giờ vì một số hành khách yêu cầu xuống máy bay sau khi nhận thông tin từ công ty.
Trên mạng xã hội Trung Quốc Rednote, nhiều người kể họ buộc phải lập tức quay lại Mỹ, thậm chí chỉ vài giờ sau khi vừa hạ cánh tại quê nhà. Một phụ nữ có tài khoản “Emily’s Life in NY” viết: “Cảm giác của tôi là thất vọng, buồn bã và bất lực.” Cô kể lại rằng đã lên chuyến bay đi Paris, nhưng phi công phải quay lại cổng để cho cô xuống sau khi công ty gửi thư yêu cầu trở lại Mỹ.
Doanh nghiệp và thị trường lao động
Microsoft, Amazon, Alphabet và Goldman Sachs đều phát đi khuyến cáo khẩn. Sau khi có thêm hướng dẫn, Amazon thông báo nhân viên đang giữ H-1B hiện tại không cần hành động gì. IBM Phó Chủ tịch Gary Cohn cho biết đến Chủ nhật, phần nào nỗi hoảng loạn đã lắng xuống, nhưng ông đồng thời ca ngợi chính sách này có thể tốt cho nền kinh tế vì chấm dứt “tình trạng xổ số” lâu nay. Chủ tịch Netflix Reed Hastings cũng ủng hộ, cho rằng bước đi này mang lại sự chắc chắn hơn cho người lao động.
Bước ngoặt chính sách của Trump
Đây là nỗ lực nổi bật nhất của chính quyền Trump nhằm tái định hình chương trình H-1B, nằm trong loạt động thái hạn chế nhập cư, kể cả hợp pháp. Nó đánh dấu bước ngoặt so với trước đây khi Trump từng công khai ủng hộ visa H-1B cùng Elon Musk.
Chính quyền lập luận rằng các công ty đã lạm dụng H-1B để kìm hãm lương, gây bất lợi cho lao động Mỹ, trong khi giới công nghệ phản biện rằng lực lượng này là nhân tố then chốt để duy trì tính cạnh tranh.
Trong vòng vài giờ sau tuyên bố của Trump, mạng xã hội tràn ngập tranh cãi. Một người dùng ẩn danh trên Rednote viết rằng cuộc sống của họ chẳng khác gì “nô lệ H-1B” và mô tả chuyến trở về gấp gáp như một cảnh phim Fast & Furious.
Theo sắc lệnh, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem có quyền miễn trừ một số đơn. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick thông báo mức phí 100.000 USD cho mỗi visa H-1B, song Tòa Bạch Ốc sau đó làm rõ đây chỉ là khoản phí một lần, áp dụng cho mỗi hồ sơ.
Tại sân bay San Francisco, một kỹ sư của Nvidia, sống ở Mỹ 10 năm, chia sẻ rằng anh phải hoãn kỳ nghỉ tại Nhật để quay lại:“Tôi có cảm giác hư ảo, tất cả đổi thay trong nháy mắt.”
