21/9 (Reuters) – Chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt những hạn chế mới đối với việc đưa tin về quân đội Mỹ, buộc các cơ quan báo chí phải cam kết không công bố bất kỳ thông tin nào chưa được chính phủ phê duyệt.
Trong một bản ghi nhớ công bố hôm thứ Sáu, Bộ Quốc phòng cho biết các nhà báo phát tán tài liệu nhạy cảm trái phép có thể bị tước thẻ báo chí. Các tổ chức bảo vệ tự do báo chí cảnh báo quy định này sẽ bóp nghẹt hoạt động đưa tin độc lập.
Khi được hỏi bên ngoài Tòa Bạch Ốc liệu Ngũ Giác Đài có nên kiểm soát những gì báo chí được phép đưa tin hay không, Trump trả lời: “Không, tôi không nghĩ vậy. Không có gì ngăn cản phóng viên cả.” Ông không đề cập trực tiếp đến chính sách mới.
Bản ghi nhớ nêu rõ: các cơ quan báo chí phải thừa nhận rằng việc tiết lộ, tiếp cận hoặc tìm cách tiếp cận thông tin nhạy cảm mà không có sự cho phép sẽ là cơ sở để bị từ chối hoặc thu hồi thẻ báo chí. Bộ nhấn mạnh vẫn “cam kết minh bạch để thúc đẩy trách nhiệm giải trình và niềm tin công chúng”, nhưng mọi thông tin của Bộ Chiến tranh (DoW) – tên mới theo lệnh Trump thay cho Bộ Quốc phòng – phải được một quan chức có thẩm quyền phê duyệt trước khi công bố, kể cả khi không được phân loại mật. Việc đổi tên này sẽ cần Quốc hội phê chuẩn.
Động thái này đánh dấu thêm một ví dụ về việc chính quyền Trump gây sức ép lên các tổ chức truyền thông trong nước, vốn từ lâu ông coi là thiên lệch chống lại mình. Đây cũng là sự mở rộng các biện pháp hạn chế tiếp cận Ngũ Giác Đài dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, cựu người dẫn chương trình Fox News.
Theo quy định, các phóng viên bị mất thẻ sẽ không còn được phép vào bất kỳ cơ sở quân sự nào của Mỹ, bao gồm cả trụ sở Ngũ Giác Đài. Điều này đặt ra thách thức lớn cho hoạt động đưa tin về quân đội, từ các thông báo quan trọng cho đến việc triển khai lực lượng ở vùng chiến sự hay cứu trợ thiên tai.
Động thái ngay lập tức vấp phải sự phản đối của nhiều cơ quan truyền thông lớn như New York Times, Reuters, Washington Post, Wall Street Journal. Chủ tịch Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia ở Washington, Mike Balsamo, gọi đây là một “cuộc tấn công trực diện vào báo chí độc lập”. Ông nhấn mạnh: “Nếu tin tức về quân đội phải được chính phủ duyệt trước, công chúng sẽ không còn nhận được thông tin độc lập mà chỉ thấy những gì quan chức muốn họ thấy.”
Hơn hai chục cơ quan truyền thông đang hoạt động thường xuyên tại Ngũ Giác Đài, trong đó có Reuters. Ngay cả một số nghị sĩ Cộng hòa cũng chỉ trích chính sách mới. Dân biểu Don Bacon, cựu sĩ quan Không quân và thành viên Ủy ban Quân vụ Hạ viện, viết trên X: “Báo chí tự do giúp đất nước tốt đẹp hơn. Điều này nghe chẳng khác gì nghiệp dư.”
Người phát ngôn Ngũ Giác Đài, Sean Parnell, bảo vệ chính sách, gọi đây là “những hướng dẫn cơ bản, hợp lý để bảo vệ thông tin nhạy cảm, an ninh quốc gia và sự an toàn của tất cả những ai làm việc tại Ngũ Giác Đài.”
Hồi tháng Hai, bộ này đã rút quyền sử dụng văn phòng cố định của bốn cơ quan báo chí, đưa vào cơ chế luân phiên, trong đó có cả những ấn phẩm thiên hữu. Đến tháng Năm, Bộ trưởng Hegseth tiếp tục ban hành lệnh yêu cầu nhà báo phải có nhân viên hộ tống khi di chuyển trong phần lớn tòa nhà Ngũ Giác Đài.
