Ngày 1 tháng 9 (Reuters) – Một trong những trận động đất tàn khốc nhất tại Afghanistan đã cướp đi sinh mạng của hơn 800 người và khiến ít nhất 2.800 người bị thương, giới chức cho biết hôm thứ Hai. Công tác cứu hộ gặp nhiều trở ngại do địa hình núi non hiểm trở và thời tiết khắc nghiệt.
Thảm họa này càng đè nặng lên chính quyền Taliban, vốn đang chật vật đối phó với nhiều khủng hoảng, từ việc viện trợ nước ngoài sụt giảm mạnh đến tình trạng hàng trăm nghìn người Afghanistan bị các nước láng giềng trục xuất.
Sharafat Zaman, phát ngôn viên Bộ Y tế tại Kabul, kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ ứng phó với hậu quả từ trận động đất mạnh 6 độ Richter xảy ra vào nửa đêm, ở độ sâu khoảng 10 km. “Chúng tôi cần viện trợ vì ở đây rất nhiều người đã mất nhà cửa và sinh mạng,” ông nói với Reuters.
Theo Zabihullah Mujahid, phát ngôn viên chính quyền, trận động đất đã giết chết 812 người tại các tỉnh miền đông Kunar và Nangarhar.
Những ngôi làng sụp đổ vì đất đá và mưa lớn
Ziaul Haq Mohammadi, sinh viên Đại học Al-Falah tại Jalalabad, kể rằng anh bị rung lắc mạnh đến mức ngã nhào khi đang học trong phòng. “Chúng tôi đã sống trong sợ hãi suốt đêm, vì bất cứ lúc nào cũng có thể xảy ra thêm một cơn dư chấn,” anh nói.
Nhiều ngôi nhà xây bằng đất sét ven biên giới Pakistan đã đổ sập. Công tác cứu hộ càng thêm khó khăn do mưa lớn kéo dài 24–48 giờ trước đó, làm tăng nguy cơ lở đất và chặn đường. Kate Carey, quan chức của Văn phòng Điều phối Nhân đạo Liên Hiệp Quốc (UNOCHA), cho biết đội cứu hộ đang khẩn trương xử lý xác gia súc để tránh ô nhiễm nguồn nước.
Các hình ảnh từ Reuters Television cho thấy trực thăng đưa người bị thương ra ngoài, trong khi dân làng phối hợp với lực lượng an ninh khiêng người bị thương đến xe cứu thương. Quân đội đã triển khai hàng chục chuyến bay, chở 420 người chết và bị thương. Ba ngôi làng ở Kunar bị san phẳng, hàng chục ngôi làng khác chịu thiệt hại nặng.
Một nạn nhân ở quận Nurgal kêu khóc: “Cả ngôi làng đã bị phá hủy. Trẻ em và người già còn mắc kẹt dưới đống đổ nát. Chúng tôi cần cứu trợ khẩn cấp.”
Afghanistan đối diện khủng hoảng nhân đạo trầm trọng
Đây là trận động đất chết người thứ ba kể từ khi Taliban giành quyền kiểm soát vào năm 2021. Các nhà ngoại giao và tổ chức cứu trợ cho rằng nguồn viện trợ sụt giảm phần lớn do bất đồng với chính sách của Taliban, đặc biệt là những hạn chế đối với phụ nữ, kể cả nữ nhân viên cứu trợ.
Ngay cả viện trợ nhân đạo cũng đã giảm mạnh, chỉ còn 767 triệu USD trong năm nay, so với 3,8 tỷ USD vào năm 2022.
Liên Hiệp Quốc ước tính hơn một nửa dân số Afghanistan đang cần cứu trợ khẩn cấp. Tuy nhiên, theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Afghanistan, cho đến nay chưa có chính phủ nước ngoài nào chính thức đề nghị hỗ trợ.
Trung Quốc cho biết sẵn sàng cung cấp cứu trợ “theo nhu cầu và trong khả năng.” Ấn Độ đã gửi 1.000 lều gia đình đến Kabul và chuẩn bị chuyển thêm 15 tấn lương thực đến Kunar. Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ gửi lời chia buồn mà chưa xác nhận hỗ trợ.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cho biết phái bộ LHQ tại Afghanistan đang chuẩn bị hỗ trợ các vùng bị ảnh hưởng. Đức Giáo hoàng cũng đã gửi lời chia buồn tới các nạn nhân.
Afghanistan vốn nằm trong khu vực địa chấn nguy hiểm, nơi mảng kiến tạo Ấn Độ và Á-Âu va chạm. Năm 2022, một trận động đất mạnh 6,1 độ Richter đã cướp đi sinh mạng của 1.000 người ở miền đông nước này, đánh dấu thảm họa tự nhiên lớn đầu tiên dưới chính quyền Taliban.
