WASHINGTON (AP) — JB Pritzker đã đi thuyền taxi dọc theo Chicago Riverwalk, ngang qua một trong những tòa tháp nổi tiếng ở trung tâm thành phố của Donald Trump. Khu du lịch lấp lánh và đông đúc này là một phông nền cố ý vào ngày vị thống đốc Illinois gửi một thông điệp thách thức tới Nhà Trắng: “Ngài Tổng thống, đừng đến Chicago. Ngài không được chào đón và cũng không cần thiết ở đây.”
Tuy nhiên, sự phản đối của thống đốc có thể không quan trọng. Sau khi Trump triển khai Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles vào tháng 6 và Washington, DC trong tháng này , vị thống đốc Cộng hòa cho biết mục tiêu can thiệp tiếp theo của liên bang có thể là hai thành phố có nhiều người theo Đảng Dân chủ nhất nước Mỹ: Chicago và Baltimore.
Động thái có thể xảy ra của Trump — nhắm vào các tiểu bang có thống đốc nằm trong số những ứng cử viên tiềm năng cho Tòa Bạch Ốc vào năm 2028 — sẽ là một bước leo thang quyền lực tổng thống khác, trực tiếp thách thức quyền tự quản của các tiểu bang và thành phố. Nó cũng sẽ làm gia tăng cuộc tranh giành niềm tin của cử tri trong các vấn đề an toàn công cộng.
Đối với Trump, việc quân sự hóa đường phố Mỹ là chiến thuật mới nhất để củng cố thương hiệu “luật pháp và trật tự” cùng chương trình nghị sự trục xuất hàng loạt của ông. Đây là một cách để gán cho các nhà lãnh đạo Dân chủ ở những địa phương bị ảnh hưởng là yếu kém và kém hiệu quả, ngay cả khi Trump phóng đại tình trạng bạo lực mà ông ta rõ ràng đang cố gắng ngăn chặn. Pritzker “đáng lẽ nên gọi cho tôi và nói ‘Ông có thể gửi quân đến được không?'”, Trump phát biểu hôm thứ Ba tại Nhà Trắng. “Mọi chuyện đang ngoài tầm kiểm soát.”
Đảng Dân chủ nhận thấy một sự lạm quyền nguy hiểm của một kẻ đầy tham vọng độc tài và tuyên bố sẽ kiện Trump ra tòa nếu cần thiết. Họ cũng thấy trong cuộc chiến chính trị này một cách để thuyết phục cử tri, đặc biệt là những người ôn hòa và độc lập, rằng Đảng Cộng hòa chỉ giỏi khoác lác về tội phạm trong khi Đảng Dân chủ có khả năng bảo vệ công dân và gìn giữ hòa bình tốt hơn.
“Đây không phải là vấn đề chống tội phạm”, Pritzker phát biểu hôm thứ Hai, bên cạnh Thị trưởng Chicago Brandon Johnson và các nhà lãnh đạo khác, đồng thời nói thêm rằng vấn đề này liên quan đến “một kẻ kiêu ngạo nhỏ bé” đang cố gắng “đe dọa các đối thủ chính trị của mình”.
Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro cho đảng Dân chủ. Mặc dù tội phạm bạo lực đã giảm trên khắp cả nước, bao gồm cả Chicago, nhưng việc tranh luận về cách đối phó với những gì vẫn đang diễn ra đồng nghĩa với việc phải đấu tranh trên một số địa hạt chính trị thoải mái nhất của Trump. Hơn nữa, Trump đã thể hiện sự sẵn sàng chặn ngân sách liên bang cho các địa phương nơi các quan chức dân cử phản đối ông.
Đối với Pritzker, một cách khác để chống lại Trump
Pritzker, người đang tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba vào năm 2026, là một trong những người chỉ trích Trump gay gắt nhất của Đảng Dân chủ. Vài tuần sau khi Trump nhậm chức, Pritzker đã so sánh nhiệm kỳ này với Đệ Tam Đế chế của Đức Quốc xã. Gần đây hơn, ông đã hoan nghênh các nghị sĩ Dân chủ Texas đã rời khỏi tòa nhà quốc hội ở Austin để trì hoãn việc phân chia lại các khu vực bầu cử quốc hội của Đảng Cộng hòa theo yêu cầu của Trump.
Tại Chicago hôm thứ Hai, Pritzker và Johnson nhấn mạnh rằng chính quyền Trump đã không liên lạc về kế hoạch của mình, lần đầu tiên được nêu chi tiết trong một bài báo cuối tuần của tờ Washington Post. Tổng thống thừa nhận ông chưa nói chuyện với các quan chức Illinois hoặc Maryland và có lúc hôm thứ Hai nói rằng ông có thể sẽ không gửi quân trừ khi Pritzker yêu cầu.
Các phụ tá của Pritzker cho biết ưu tiên của ông là ngăn chặn việc triển khai quân liên bang. Đó là lý do tại sao Pritzker và đội ngũ của ông đã nhanh chóng tập hợp một số lãnh đạo chính trị, dân sự và tôn giáo trong một chương trình truyền hình về sự đoàn kết mà Trump chắc chắn sẽ xem. Tất nhiên, chương trình này cũng hướng máy quay về phía Pritzker.
“Tôi biết ông ấy không đọc sách… nhưng tôi biết ông ấy xem tivi”, ông nói về Trump. “Vì vậy, có lẽ nếu ai đó từ Fox News hoặc Newsmax có mặt ở đây, họ sẽ đưa tin về việc Chicago đang ở trong tình trạng tốt hơn nhiều” nhờ những gì các quan chức địa phương đang làm.
Trong một chút tự phụ theo kiểu Trump, ông nói thêm, “Nếu các người làm tổn thương người dân của tôi, không gì có thể ngăn cản tôi, dù là thời gian hay hoàn cảnh chính trị, đảm bảo rằng các người phải đối mặt với công lý theo luật pháp hiến định của chúng ta.”
Đảng Dân chủ muốn định hình lại cuộc trò chuyện về tội phạm
Thống đốc Maryland Wes Moore, một ứng cử viên tiềm năng khác của đảng Dân chủ vào năm 2028, cho biết cách Trump mô tả Baltimore và các thành phố khác phản ánh một vị tổng thống “sống trong sự ngu dốt sung sướng, những trò hề này”.
Tuy nhiên, cử tri vẫn đứng về phía đảng Cộng hòa trong vấn đề này.
Một cuộc thăm dò của CNN/SSRS hồi tháng 5 cho thấy khoảng bốn trong số mười người Mỹ cho biết quan điểm của Đảng Cộng hòa về tội phạm và cảnh sát phù hợp hơn với quan điểm của họ, so với chỉ ba trong số mười người có cùng quan điểm về Đảng Dân chủ. Những người còn lại cho biết không đảng nào phản ánh quan điểm của họ.
Trump cũng có lợi thế về vấn đề này so với ứng cử viên Dân chủ Kamala Harris trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Theo AP VoteCast, một cuộc khảo sát toàn quốc về cử tri tổng thống, khoảng một nửa số người được hỏi cho rằng Trump có khả năng xử lý tội phạm tốt hơn, trong khi khoảng 4/10 người nói như vậy về Harris.
Tuần này, tại một cuộc họp toàn quốc của đảng Dân chủ ở Minneapolis, đảng này đã thừa nhận khoảng cách này. Trong một bài thuyết trình trước các thành viên Ủy ban Quốc gia Dân chủ, các chiến lược gia của đảng lưu ý rằng đảng Cộng hòa đã chi khoảng gấp ba lần số tiền cho các quảng cáo liên quan đến tội phạm so với đảng Dân chủ trong những năm bầu cử tổng thống gần đây.
Nhưng họ nói rằng vẫn còn một cơ hội. Họ kêu gọi đảng Dân chủ không nên bắt chước luận điệu “cứng rắn với tội phạm” của đảng Cộng hòa, mà thay vào đó hãy tự định vị mình là “nghiêm túc về an toàn, chứ không phải những chiến thuật hù dọa suông”.
Các phụ tá của Pritzker đồng ý rằng đảng Dân chủ có cơ hội nhấn mạnh vào các lựa chọn chính sách an toàn công cộng.
Hàng loạt diễn giả tại Chicago đã trích dẫn sự sụt giảm – một số trong số đó là đáng kể – về tội phạm bạo lực và tội phạm tài sản trong thành phố. Họ cũng nhấn mạnh việc chính quyền Trump cắt giảm hàng trăm triệu đô la hỗ trợ liên bang cho các chương trình thực thi pháp luật, nhà ở và các chương trình khác mà Johnson gọi là “những giải pháp đã được chứng minh để giảm tội phạm và bạo lực”.
“Chúng ta không thể dùng tù giam để giải quyết bạo lực”, thị trưởng cho biết.
Có những nơi đáng chú ý mà Trump không đề cập đến
Cuộc tranh luận cũng đặt ra câu hỏi về những trường hợp mà Trump không kêu gọi sự can thiệp của liên bang.
Khi còn là ứng cử viên, Trump thường xuyên công kích các thành phố của Hoa Kỳ – không chỉ Chicago, Baltimore, Los Angeles và Washington. Detroit bị “tàn phá” và “bẩn thỉu”. Atlanta là một “cánh đồng chết chóc”. Pritzker lưu ý rằng Hattiesburg, Mississippi, và Memphis, Tennessee, có tỷ lệ giết người cao hơn đáng kể so với Chicago.
Nhưng Mississippi, Tennessee và Georgia đều có thống đốc thuộc Đảng Cộng hòa. Trong khi đó, Michigan là quê hương của Thống đốc Gretchen Whitmer, một đảng viên Dân chủ, nhưng bà đã đi ngược lại các đồng nghiệp như Pritzker và Thống đốc California Gavin Newsom bằng cách tương tác trực tiếp hơn với Trump, bao gồm cả việc trực tiếp đến thăm Nhà Trắng.
Và thậm chí một giám đốc điều hành cấp cao của Đảng Cộng hòa, Thị trưởng thành phố Oklahoma David Holt, cũng ngầm ủng hộ những lời chỉ trích của Đảng Dân chủ.
“Cuối cùng, kết quả an toàn công cộng tốt nhất được mang lại bởi các sở cảnh sát địa phương và các quan chức địa phương, những người hiểu rõ cộng đồng,” ông nói trong một tuyên bố, không nhắc đến tên Trump. “Các thị trưởng Mỹ không bao giờ coi việc tiếp quản của các cấp chính quyền khác là một chiến thuật có thành tích mang lại kết quả. Kiểm soát địa phương luôn là tốt nhất.”
Ny (Theo AP)
