SACRAMENTO, Calif (AP) — Các cử tri California sẽ quyết định vào tháng 11 liệu có nên chấp thuận bản đồ quốc hội được vẽ lại nhằm giúp đảng Dân chủ giành thêm năm ghế tại Hạ viện Hoa Kỳ vào năm tới hay không, sau khi đảng Cộng hòa Texas đưa ra bản đồ được vẽ lại của riêng họ để tăng thêm số ghế tại Hạ viện theo sự thúc giục của Tổng thống Donald Trump.
Các nhà lập pháp California đã bỏ phiếu theo đường lối đảng phái vào thứ Năm để thông qua dự luật kêu gọi tổ chức một cuộc bầu cử đặc biệt. Thống đốc đảng Dân chủ Gavin Newsom, người dẫn đầu chiến dịch ủng hộ bản đồ, sau đó đã nhanh chóng ký ban hành — bước đi mới nhất trong cuộc chiến phân chia khu vực bầu cử ăn miếng trả miếng.
“Chúng tôi không muốn cuộc chiến này và chúng tôi không chọn cuộc chiến này, nhưng khi nền dân chủ của chúng tôi đang bị đe dọa, chúng tôi sẽ không trốn tránh cuộc chiến này”, Nghị sĩ Dân chủ Marc Berman cho biết.
Đảng Cộng hòa, những người đã đệ đơn kiện và kêu gọi một cuộc điều tra liên bang về kế hoạch này, đã hứa sẽ tiếp tục đấu tranh.
Nghị sĩ James Gallagher của California, lãnh đạo phe thiểu số của Đảng Cộng hòa, cho rằng Trump đã “sai lầm” khi thúc đẩy việc giành thêm ghế Cộng hòa ở những nơi khác, lập luận rằng tổng thống chỉ đang phản ứng với việc thao túng khu vực bầu cử của Đảng Dân chủ ở các tiểu bang khác. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng cách tiếp cận của Newsom, mà vị thống đốc gọi là “lấy lửa chữa cháy”, là rất nguy hiểm.
“Bạn tiến lên, dùng lửa dập lửa, rồi chuyện gì sẽ xảy ra?” Gallagher hỏi. “Bạn thiêu rụi tất cả.”
Tại Texas, Thượng viện tiểu bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát dự kiến sẽ bỏ phiếu về bản đồ vào tối thứ Năm. Sau đó, chữ ký của Thống đốc Đảng Cộng hòa Greg Abbott sẽ là tất cả những gì cần thiết để chính thức hóa bản đồ. Đây là một phần trong nỗ lực của Trump nhằm ngăn chặn nguy cơ Đảng Cộng hòa mất thế đa số tại Hạ viện Hoa Kỳ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026.
Một cuộc chiến giành quyền kiểm soát Hạ viện Hoa Kỳ được tiến hành thông qua việc phân chia lại khu vực bầu cử
Ở cấp độ quốc gia, cơ cấu đảng phái của các khu vực bầu cử hiện tại giúp đảng Dân chủ chỉ còn cách đa số ba ghế. Đảng của tổng thống đương nhiệm thường mất ghế tại Quốc hội trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Tổng thống đã thúc đẩy các tiểu bang khác do Đảng Cộng hòa kiểm soát, bao gồm Indiana và Missouri, cũng sửa đổi bản đồ bầu cử của họ để bổ sung thêm nhiều ghế có khả năng chiến thắng cho Đảng Cộng hòa. Đảng Cộng hòa Ohio cũng đã lên lịch sửa đổi bản đồ bầu cử để mang tính đảng phái hơn.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã tuyên bố Hiến pháp không cấm việc phân chia khu vực bầu cử theo đảng phái, mà chỉ sử dụng chủng tộc để phân chia lại ranh giới khu vực bầu cử. Đảng Cộng hòa Texas đã hoan nghênh điều này khi Hạ viện của họ thông qua bản sửa đổi vào thứ Tư.
Mục tiêu cơ bản của kế hoạch này rất rõ ràng: cải thiện hiệu suất chính trị của Đảng Cộng hòa”, Dân biểu Todd Hunter, đảng viên Cộng hòa đã viết dự luật sửa đổi bản đồ Texas, cho biết.
Hôm thứ Năm, các đảng viên Dân chủ California đã ghi nhận những bình luận của Hunter và cho biết họ phải thực hiện các bước đi quyết liệt để phản đối động thái của Đảng Cộng hòa. “Chúng ta phải làm gì, chỉ ngồi yên và không làm gì cả? Hay chúng ta sẽ phản công?”, Thượng nghị sĩ Dân chủ Lena Gonzalez nói. “Đây là cách chúng ta phản công và bảo vệ nền dân chủ của mình.”
Đảng Dân chủ đã tìm kiếm một ủy ban quốc gia để phân chia lại khu vực bầu cử
Đảng Cộng hòa và một số đảng viên Dân chủ đã ủng hộ biện pháp bỏ phiếu năm 2008 thành lập ủy ban phân chia lại khu vực bầu cử phi đảng phái của California, cùng với biện pháp năm 2010 mở rộng vai trò của ủy ban này sang việc vẽ bản đồ quốc hội.
Đảng Dân chủ đã tìm kiếm một ủy ban quốc gia có thể vạch ra ranh giới cho tất cả các tiểu bang nhưng không thể thông qua luật để tạo ra hệ thống đó.
Chiêu trò phân chia lại khu vực bầu cử giữa nhiệm kỳ của Trump đã khiến đảng Dân chủ thay đổi quan điểm.
Điều đó thể hiện rõ ở California, nơi Newsom là một trong những thành viên trong đảng của ông ủng hộ các biện pháp bỏ phiếu ban đầu của ủy ban phân chia lại khu vực bầu cử, và nơi Nghị sĩ Joshua Lowenthal, con trai của Dân biểu Alan Lowenthal, cũng là một nhà đấu tranh Dân chủ của ủy ban phi đảng phái, đã chủ trì việc thông qua gói phân chia lại khu vực bầu cử của Đại hội đồng tiểu bang.
Cựu Tổng thống Barack Obama, người cũng ủng hộ cách tiếp cận phi đảng phái trên toàn quốc, cũng đã ủng hộ nỗ lực của Newsom nhằm vẽ lại bản đồ California, cho rằng đây là bước đi cần thiết để ngăn chặn động thái của Đảng Cộng hòa tại Texas.
“Tôi nghĩ rằng cách tiếp cận đó là một cách tiếp cận thông minh và có cân nhắc”, Obama phát biểu hôm thứ Ba trong một buổi gây quỹ cho nhánh phân chia lại khu vực bầu cử chính của Đảng Dân chủ, đồng thời lưu ý rằng cử tri California vẫn sẽ là người có tiếng nói cuối cùng về vấn đề này.
Kế hoạch của California chỉ là tạm thời
Bản đồ California sẽ chỉ tồn tại đến năm 2030, khi ủy ban của tiểu bang lập một bản đồ mới cho việc phân chia lại khu vực bầu cử thông thường, mỗi thập kỷ một lần, để điều chỉnh ranh giới khu vực bầu cử sau cuộc Điều tra Dân số Hoa Kỳ kéo dài mười năm. Đảng Dân chủ cũng đang cân nhắc việc mở lại bản đồ của Maryland và New York để vẽ lại vào giữa thập kỷ.
Tuy nhiên, nhiều tiểu bang do Đảng Dân chủ điều hành có hệ thống ủy ban như California hoặc các giới hạn phân chia lại khu vực bầu cử khác hơn so với các tiểu bang do Đảng Cộng hòa quản lý, giúp Đảng Cộng hòa có thể tự do hơn trong việc nhanh chóng vẽ lại bản đồ. Ví dụ, New York không thể vẽ bản đồ mới cho đến năm 2028, và ngay cả khi đó, cũng chỉ khi có sự chấp thuận của cử tri.
Tại Texas, phe Dân chủ bị áp đảo về số lượng đã áp dụng những biện pháp bất thường để cố gắng trì hoãn việc thông qua dự luật, khiến bang này phải trì hoãn việc bỏ phiếu trong 15 ngày. Khi trở về, họ được giao nhiệm vụ giám sát 24/7 bởi cảnh sát.
Đảng Cộng hòa California không thực hiện những bước đi mạnh mẽ như vậy nhưng lại phàn nàn gay gắt về việc đảng Dân chủ chèn ép gói dự luật này thông qua Tòa nhà Quốc hội và gây tổn hại đến phương pháp tiếp cận phi đảng phái mà Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Tony Strickland gọi là “tiêu chuẩn vàng” của tiểu bang.
“Điều các vị đang phấn đấu là những cuộc bầu cử được định sẵn,” Strickland nói. “Các vị đang tước đi tiếng nói của người dân California.”
Ny (Theo CBS News)
