Wednesday, December 24, 2025
Home Blog Page 216

Hoa Kỳ công bố hồ sơ điều tra vụ Emmett Till trước thềm 70 năm ngày cậu bị sát hại

Chỉ vài ngày trước kỷ niệm 70 năm vụ sát hại Emmett Till, chính phủ liên bang Mỹ hôm thứ Sáu đã công khai hàng nghìn trang hồ sơ liên quan đến vụ lynching chấn động lịch sử này.

Các hồ sơ, hiện lưu giữ tại Cơ quan Lưu trữ Quốc gia (National Archives) và được công bố bởi Hội đồng Rà soát Hồ sơ Vụ án Dân quyền Lạnh (Civil Rights Cold Case Records Review Board), hé lộ cách Bộ Tư pháp, FBI và Ủy ban Dân quyền Hoa Kỳ phản ứng trước cái chết của Till năm 1955. Việc công bố này thực hiện theo Đạo luật Thu thập Hồ sơ Vụ án Dân quyền Lạnh năm 2018.

“Chúng tôi xin chia sẻ tâm tư cùng gia đình Till,” Cơ quan Lưu trữ Quốc gia tuyên bố trong thông cáo báo chí.

Emmett Till, thiếu niên 14 tuổi đến từ Chicago, bị cáo buộc sai sự thật rằng đã huýt sáo trêu một phụ nữ da trắng trong cửa hàng tạp hóa ở vùng nông thôn Mississippi. Chỉ bốn ngày sau, vào rạng sáng, Till bị hai người đàn ông da trắng là Roy BryantJohn William “J.W.” Milam bắt cóc từ nhà của người ông bà con. Cậu bị tra tấn, sát hại dã man trong một nhà kho ở quận kế cận, và thi thể được tìm thấy sau đó trên sông Tallahatchie.

Bryant và Milam bị truy tố tội giết người nhưng nhanh chóng được trắng án bởi một bồi thẩm đoàn toàn đàn ông da trắng. Không lâu sau, cả hai thừa nhận với một phóng viên rằng họ chính là những kẻ đã bắt cóc và sát hại Till.

Cái chết của Emmett Till trở thành chất xúc tác cho Phong trào Dân quyền tại Hoa Kỳ, đặc biệt sau khi mẹ cậu, Mamie Till-Mobley, kiên quyết tổ chức tang lễ với quan tài mở để cả nước tận mắt chứng kiến sự tàn bạo.

Năm 2022, Tổng thống Joe Biden đã ký đạo luật mang tên Till, chính thức coi lynching là tội ác thù hận liên bang. Đến năm 2023, ông tiếp tục ký sắc lệnh thành lập khu di tích quốc gia để tưởng niệm Till và người mẹ can trường của cậu.

Phần lớn tài liệu vừa được công bố chưa từng được công chúng biết đến. Chúng bao gồm báo cáo, điện tín, hồ sơ vụ án, thư từ và các tài liệu từ NAACP, Tòa Bạch Ốc, và cả Giám đốc FBI J. Edgar Hoover.

Các hồ sơ hiện có thể được xem trực tuyến trong bộ sưu tập Civil Rights Cold Case Records Collection trên trang web của Cơ quan Lưu trữ Quốc gia.

Gia đình Till chưa đưa ra bình luận nào ngay sau thông báo này.

Nguồn NBC news

Bắc Hàn cáo buộc Nam Hàn “khiêu khích nghiêm trọng” vì nổ súng cảnh cáo tại biên giới

(AP) – Bắc Hàn hôm thứ Bảy lên tiếng cáo buộc Nam Hàn đã có hành động “khiêu khích nghiêm trọng” sau khi quân đội Nam Hàn bắn loạt đạn cảnh cáo nhằm vào nhóm binh sĩ Bắc Hàn đang dựng chướng ngại vật dọc biên giới căng thẳng giữa hai miền.

Ko Jong Chol, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Bắc Hàn, cho rằng việc nổ súng cảnh cáo hôm thứ Ba trùng với cuộc tập trận mùa hè Mỹ–Hàn, đồng thời cáo buộc Seoul cố ý tạo thêm căng thẳng.

Ngay sau tuyên bố của Ko, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Nam Hàn xác nhận quân đội đã nổ súng cảnh cáo vào chiều thứ Ba nhằm vào nhóm lính Bắc Hàn trong lúc họ vượt qua ranh giới quân sự ở khu vực trung tuyến để thực hiện một công trình chưa xác định. Quân đội Nam Hàn cho biết nhóm lính này đã nhanh chóng quay lại lãnh thổ Bắc Hàn, không xảy ra va chạm, và phía Bắc cũng không đáp trả.

Trong những tháng gần đây, quân đội Nam Hàn đôi khi dùng loa phóng thanh cảnh báo hoặc bắn chỉ thiên để đẩy lùi lính Bắc Hàn vượt qua ranh giới quân sự, phần lớn được coi là những sự cố vô tình khi phía Bắc tiến hành dựng chướng ngại chống xe tăng, gài mìn và thực hiện các công trình nhằm củng cố phòng thủ biên giới trong bối cảnh căng thẳng leo thang.

Ko cho biết binh sĩ Bắc Hàn đang tiến hành một “dự án dựng rào chắn nhằm vĩnh viễn chặn biên giới phía Nam,” nằm trong nỗ lực rộng lớn hơn để “hoàn toàn tách biệt” lãnh thổ hai miền, thì Nam Hàn lại đáp trả bằng loa cảnh báo và loạt đạn cảnh cáo. Ông nhấn mạnh Bình Nhưỡng đã thông báo cho lực lượng Mỹ tại Nam Hàn về kế hoạch này vào các ngày 25/6 và 18/7 nhằm tránh đụng độ ngoài ý muốn.

“Với tư cách là chỉ huy phụ trách quản lý và an ninh biên giới phía Nam, tôi yêu cầu mạnh mẽ (Nam Hàn) lập tức chấm dứt hành động khiêu khích nguy hiểm, lợi dụng dự án kiên cố hóa biên giới – vốn là cần thiết để bảo vệ chủ quyền của chúng tôi – làm cái cớ để leo thang căng thẳng,” Ko tuyên bố.

Hiềm khích giữa hai miền hiện đang ở mức cao khi lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong Un tiếp tục phô trương năng lực hạt nhân quân sự và liên kết chặt chẽ hơn với Nga trong bối cảnh Tổng thống Vladimir Putin sa lầy tại chiến tranh Ukraine.

Dẫn lý do các cuộc tập trận Mỹ–Hàn ngày càng mở rộng cùng chính sách cứng rắn của chính quyền bảo thủ tiền nhiệm tại Seoul, Kim Jong Un năm ngoái đã tuyên bố từ bỏ mục tiêu lâu dài là thống nhất hòa bình hai miền, đồng thời ra lệnh sửa đổi hiến pháp để xác định Nam Hàn là “kẻ thù vĩnh viễn.”

Cho đến nay, chính quyền Kim đã phớt lờ mọi thiện chí ngoại giao từ tân Tổng thống theo đường lối tự do Lee Jae Myung. Ông Lee tuần trước khẳng định Seoul sẽ tìm cách khôi phục thỏa thuận quân sự liên Triều ký năm 2018 nhằm giảm căng thẳng biên giới, đồng thời kêu gọi Bình Nhưỡng đáp lại bằng việc tái xây dựng lòng tin và khởi động lại đối thoại.

Trump tuyên bố Chicago sẽ là mục tiêu tiếp theo trong chiến dịch liên bang trấn áp tội phạm

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu cho biết Chicago sẽ là thành phố kế tiếp mà chính quyền ông nhắm đến trong chiến dịch trấn áp tội phạm do liên bang triển khai, đồng thời gợi ý một chiến dịch dài hạn và mạnh mẽ hơn tại thủ đô quốc gia.

“Chúng tôi sẽ chấn chỉnh nơi đó, có lẽ là sắp tới, đó sẽ là mục tiêu kế tiếp sau Washington,” Trump phát biểu từ Phòng Bầu Dục. “Tôi nghĩ Chicago sẽ là điểm tiếp theo, rồi chúng tôi sẽ giúp cả New York.”

Ông ca ngợi việc tiếp quản lực lượng cảnh sát thủ đô và triển khai Vệ binh Quốc gia tại đây là nguyên nhân khiến tội phạm giảm – thậm chí khoe rằng thành phố đã có một tuần không xảy ra vụ giết người nào, gọi đó là “phép lạ”, dù thực tế những tuần như vậy đã nhiều lần diễn ra ở D.C. trong năm nay.

Trump khẳng định có thể duy trì lực lượng Vệ binh Quốc gia “bao lâu tùy thích” bằng cách ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia – một viễn cảnh khiến cư dân thủ đô lo ngại. Theo Lực lượng Liên hợp D.C., tính đến thứ Năm đã có hơn 1.900 quân nhân Vệ binh từ nhiều bang, bao gồm West Virginia, South Carolina, Mississippi, Ohio, Louisiana và Tennessee, được điều động đến thủ đô.

Ông cũng chỉ trích Thị trưởng Muriel Bowser, dọa sẽ không chỉ kiểm soát cảnh sát mà còn “làm nhiều hơn nữa” nếu bà không “hành xử đúng mực.”

“Tôi đã quá chán nghe người ta nói rằng trước khi chúng tôi đến, nơi này an toàn. Nó không hề an toàn, mà rất tệ hại. Và Thị trưởng Bowser nên chấn chỉnh, nếu không bà sẽ không thể ngồi lâu trên ghế đó, vì chúng tôi sẽ tiếp quản và để chính phủ liên bang điều hành như đúng lẽ,” Trump nói.

Dù nhiều cuộc thăm dò cho thấy đa số cư dân phản đối việc triển khai quân liên bang, Trump bác bỏ kết quả đó là “tin giả” và khẳng định người dân Chicago đang khẩn cầu có biện pháp tương tự. Ông mô tả: “Họ đội mũ đỏ, những phụ nữ gốc Phi tuyệt đẹp, nói: ‘Xin Tổng thống Trump, hãy đến Chicago.’”

Trong khi đó, Thị trưởng Chicago Brandon Johnson ra tuyên bố nhấn mạnh thành phố chưa nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào từ chính quyền Trump về việc triển khai thêm lực lượng liên bang hay quân sự. Ông cho biết trong năm qua, số vụ giết người, cướp bóc và xả súng đều đã giảm đáng kể.

“Chúng tôi đặc biệt lo ngại tác động của việc triển khai Vệ binh Quốc gia trái pháp luật tại Chicago,” Johnson nói. “Cách tiếp cận của Tổng thống thiếu phối hợp, không cần thiết và phi lý. Hành động như vậy chỉ có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng giữa cư dân và cảnh sát, trong khi niềm tin đôi bên mới là nền tảng xây dựng cộng đồng an toàn.”

Thống đốc Illinois JB Pritzker thì viết trên X rằng Trump đang biến Los Angeles và Washington, D.C. thành “sân tập cho sự lạm quyền độc đoán,” và giờ tìm cách “gieo rắc nỗi sợ hãi, làm bất ổn các nỗ lực an ninh cộng đồng, nhằm biện minh cho việc tiếp tục lạm dụng quyền lực.”

Về phần mình, Trump chỉ trích Johnson là “bất tài,” khẳng định Chicago ngày càng nguy hiểm dưới sự lãnh đạo của ông này và cam kết sẽ can thiệp bằng quyền lực liên bang. “Khi chúng tôi sẵn sàng, chúng tôi sẽ vào và chấn chỉnh Chicago giống như chúng tôi đã làm với D.C.,” Trump tuyên bố.

Một thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ đi ngang qua các xe quân sự trên National Mall ở Washington, DC, vào ngày 14 tháng 8. 
Alex Wroblewski/AFP/Getty Images

Chưa rõ một chiến dịch trấn áp liên bang ở Chicago sẽ vận hành ra sao và liệu có giống như ở D.C. hay không. Thủ đô vốn không thuộc tiểu bang nào, có giới hạn về quyền tự trị, nên Tổng thống có quyền hợp pháp để liên bang hóa lực lượng cảnh sát.

Trong phát biểu, Trump dường như gộp chung việc duy trì Vệ binh Quốc gia với quyền kiểm soát cảnh sát D.C. Ông gợi ý có thể phớt lờ quy định trong Đạo luật Tự trị Thủ đô, vốn cho phép chính phủ liên bang kiểm soát cảnh sát thành phố tối đa 30 ngày trong tình trạng khẩn cấp, sau đó phải được Quốc hội chấp thuận để kéo dài.

Bộ Tư pháp tuần trước cũng nói rõ trước tòa rằng nếu Quốc hội không gia hạn, lệnh kiểm soát cảnh sát của Trump tại D.C. sẽ hết hiệu lực. Tuy nhiên, Trump – người từng hứa “xóa sổ tội phạm” khi triển khai lực lượng liên bang – nhiều lần bóng gió rằng ông sẽ cần duy trì ảnh hưởng lâu dài hơn để đạt hiệu quả bền vững.

“Đưa tội phạm ra khỏi đường phố chỉ là bước đầu, còn việc giữ chúng không quay trở lại mới khó. Điều đó cần nhiều hơn 30 ngày,” ông nhấn mạnh.

Trump cũng tiết lộ đã bàn với Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune về kế hoạch xin 2 tỷ USD để “làm đẹp” thủ đô, và cho rằng việc phê duyệt khoản ngân sách này sẽ “rất dễ dàng.”

Theo CNN dẫn nguồn, số vụ bạo lực tại D.C. đã giảm trong 2024–2025 sau khi tăng mạnh năm 2023. Bộ Tư pháp hiện đang điều tra cáo buộc Sở Cảnh sát Thủ đô thao túng dữ liệu tội phạm.

Nguồn CNN

Hegseth sa thải Giám đốc Tình báo Quốc phòng Jeffrey Kruse vì khiến Trump tức giận

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã sa thải một vị tướng có đánh giá tình báo ban đầu của cơ quan này về thiệt hại đối với các địa điểm hạt nhân của Iran do các cuộc không kích của Hoa Kỳ gây ra khiến Tổng thống Donald Trump tức giận, theo hai người hiểu rõ quyết định này và một quan chức Tòa Bạch Ốc

Theo những người này, Trung tướng Jeffrey Kruse sẽ không còn giữ chức vụ người đứng đầu Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ nữa, họ cho biết như vậy với điều kiện giấu tên vì họ không được phép thảo luận công khai về vấn đề này.

Một quan chức Hoa Kỳ khác cho biết, Hegseth cũng đã sa thải Phó Đô đốc Nancy Lacore, người đứng đầu Lực lượng Dự bị Hải quân, cũng như Chuẩn Đô đốc Milton Sands, một sĩ quan SEAL của Hải quân giám sát Bộ Tư lệnh Chiến tranh Đặc biệt Hải quân.

Lý do sa thải họ, vụ việc mới nhất trong một loạt vụ nhắm vào các nhà lãnh đạo quân sự, vẫn chưa được làm rõ vào thứ Sáu.

Người phát ngôn của DIA đã xác nhận việc Kruse rời khỏi cơ quan này và cho biết thêm rằng phó giám đốc Christine Bordine sẽ đảm nhận vai trò giám đốc tạm quyền “có hiệu lực ngay lập tức”. 

Việc sa thải Kruse, người trở thành giám đốc thứ 23 của DIA vào năm ngoái, diễn ra trong bối cảnh chính quyền tiếp tục thay đổi hàng ngũ an ninh quốc gia và quân sự Hoa Kỳ.

Trong một động thái bất ngờ, Không quân đã thông báo vào thứ Hai rằng tham mưu trưởng của lực lượng, Tướng David Allvin, sẽ nghỉ hưu vào tháng 11 sau khi chỉ phục vụ hai năm trong nhiệm kỳ bốn năm của mình. 

DIA đã gây xôn xao dư luận vào đầu mùa hè này sau khi bản đánh giá sơ bộ, với độ tin cậy thấp, bị rò rỉ ngay sau cuộc tấn công của quân đội Hoa Kỳ vào ba cơ sở hạt nhân của Iran hồi tháng 6. Báo cáo cho biết chương trình hạt nhân của Iran chỉ bị chậm lại vài tháng, gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ Tổng thống Trump, các đồng minh của ông và các quan chức Israel.

Bộ Quốc phòng cho biết vào đầu tháng 7 rằng chương trình hạt nhân của Iran đã bị lùi lại từ một đến hai năm. 

Việc sa thải Kruse, giám đốc tình báo của Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Hoa Kỳ từ năm 2016 đến năm 2019, đã gây ra sự chỉ trích từ một Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ cấp cao. 

“Việc sa thải thêm một quan chức an ninh quốc gia cấp cao nữa cho thấy thói quen nguy hiểm của chính quyền Trump, coi tình báo là một bài kiểm tra lòng trung thành thay vì bảo vệ đất nước. Tướng Kruse là một sĩ quan quân đội chuyên nghiệp với nhiều thập kỷ phục vụ xuất sắc, phi đảng phái cho đất nước, khiến việc sa thải này càng trở nên đáng lo ngại hơn”, Thượng nghị sĩ Mark Warner (Đảng Dân chủ Virginia), Phó Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu. 

Dân biểu Jim Himes (D-Conn.) cũng đặt ra câu hỏi về việc chấm dứt hợp đồng, nói rằng chính quyền Trump có nghĩa vụ phải giải thích quyết định này.

“Tôi biết ơn Trung tướng Kruse vì nhiều thập kỷ phục vụ và lịch sử gắn bó phi chính trị của ông với Ủy ban Tình báo. Nếu Chính quyền có lý do để sa thải Giám đốc Kruse, họ phải cung cấp thông tin đó cho Quốc hội ngay lập tức”, ông nói trong một tuyên bố.

“Nếu không, chúng ta chỉ có thể cho rằng đây là một quyết định có động cơ chính trị khác nhằm tạo ra bầu không khí sợ hãi, làm giảm khả năng của Cộng đồng Tình báo trong việc thực hiện công việc của mình và bảo vệ an ninh quốc gia.”

Chính quyền Trump ngày càng có những động thái chống lại cả giới lãnh đạo quân sự lẫn cộng đồng tình báo. Một số quan chức an ninh quốc gia đương nhiệm và trước đây đã bị thu hồi quyền tiếp cận thông tin mật trong tuần này, một chiến thuật mà chính quyền đã sử dụng để chống lại những kẻ thù tiềm ẩn.

Những người chỉ trích cho rằng hành động của chính quyền có thể làm nguội đi sự bất đồng chính kiến ​​và gửi đi tín hiệu rằng cộng đồng tình báo nên thận trọng khi đưa ra những kết luận trái ngược với lợi ích của Trump.

Việc sa thải Kruse diễn ra vài tháng sau khi chi tiết về đánh giá sơ bộ các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào Iran bị rò rỉ trên truyền thông. Báo cáo cho thấy chương trình hạt nhân của Iran chỉ bị chậm lại vài tháng, trái ngược với những khẳng định của Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Tổng thống Trump, người tuyên bố chương trình của Iran đã “bị xóa sổ hoàn toàn”, đã bác bỏ báo cáo này.

Trong một cuộc họp báo sau cuộc không kích vào tháng 6, Hegseth đã chỉ trích báo chí vì tập trung vào đánh giá sơ bộ nhưng không đưa ra bất kỳ bằng chứng trực tiếp nào về việc phá hủy các cơ sở sản xuất hạt nhân của Iran.

“Bạn muốn gọi nó là bị phá hủy, bạn muốn gọi nó là thất bại, bạn muốn gọi nó là bị xóa sổ — hãy chọn từ của bạn. Đây là một cuộc tấn công thành công trong lịch sử”, Hegseth nói lúc đó.

Trong khi Ngũ Giác Đài không đưa ra thông tin chi tiết về vụ sa thải, các đảng viên Dân chủ tại Quốc hội đã lên tiếng báo động về tiền lệ mà vụ sa thải Kruse đặt ra cho cộng đồng tình báo.

Trump có tiền lệ sa thải các quan chức chính phủ có dữ liệu và phân tích mà ông không đồng tình. Đầu tháng này, sau một báo cáo việc làm kém cỏi, ông đã sa thải viên chức phụ trách dữ liệu. Chính quyền của ông cũng đã ngừng đăng tải các báo cáo về biến đổi khí hậu , hủy bỏ các nghiên cứu về tiếp cận vắc-xin và xóa dữ liệu về bản dạng giới khỏi các trang web của chính phủ.

Ny (Theo The Hill & AP)

Texas và Florida muốn tham gia vụ kiện chống thuốc phá thai

Ngày 22 tháng 8 (Reuters) – Texas và Florida hôm thứ Sáu đã yêu cầu một thẩm phán liên bang cho phép họ tham gia vụ kiện nhằm hạn chế việc lưu hành thuốc phá thai mifepristone, cho rằng cần phải can thiệp để bảo vệ chính sách phá thai của mình sau những thay đổi trong luật phá thai ở các bang Cộng hòa khác.

Hiện vụ kiện đang do Missouri, Kansas và Idaho dẫn đầu. Ba bang này lập luận rằng Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã hành động sai khi nới lỏng các hạn chế đối với mifepristone, bao gồm việc cho phép thuốc này được kê đơn từ xa và gửi qua đường bưu điện.

Trong hồ sơ nộp lên tòa án liên bang Texas, Texas và Florida cho rằng Missouri, Kansas và Idaho có thể không còn đủ khả năng đại diện cho lập trường phản đối thuốc phá thai của các bang do Cộng hòa lãnh đạo.

Missouri và Idaho đã cấm phá thai tự nguyện sau khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ chấm dứt quyền phá thai hợp hiến trên toàn quốc vào năm 2022. Tuy nhiên, quy định phá thai của Missouri đã bị vô hiệu bởi một tu chính hiến pháp bang được thông qua năm 2024, còn lệnh cấm của Idaho có thể bị đảo ngược trong một cuộc trưng cầu dân ý dự kiến đưa vào lá phiếu bầu cử toàn bang tháng 11 năm 2026, theo hồ sơ tòa án.

Kansas cũng ở vào thế yếu trong việc thách thức mifepristone, vì Tối cao Pháp viện Kansas gần đây khẳng định một “quyền hiến định rộng rãi” đối với việc phá thai tại bang này, theo lập luận của Texas và Florida.

Texas và Florida cho rằng họ cần bảo vệ chính sách phá thai của mình trước các bang khác, như New York, vốn đã thông qua các “đạo luật lá chắn” cho phép bệnh nhân đặt mua mifepristone qua đường bưu điện từ ngoài bang.

Vụ kiện nhằm thách thức các quyết định của FDA trong các năm 2016 và 2021, vốn đã nới lỏng quy định đối với thuốc này, trong đó có việc cho phép phá thai bằng thuốc đến 10 tuần thai kỳ thay vì bảy tuần, và cho phép gửi thuốc qua đường bưu điện mà không cần người phụ nữ gặp bác sĩ trực tiếp.

Vụ kiện khởi sự từ thời cựu Tổng thống Dân chủ Joe Biden, nhưng Tổng thống Cộng hòa Donald Trump đã tiếp tục bảo vệ các quyết định của FDA.

Năm ngoái, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã bác bỏ nỗ lực của các nhóm và bác sĩ chống phá thai nhằm hạn chế quyền tiếp cận thuốc này. Sau phán quyết đó, Thẩm phán Liên bang Matthew Kacsmaryk – một người do Trump bổ nhiệm – đã cho phép Missouri, Kansas và Idaho tham gia và tiếp tục vụ kiện.

Không có thỏa thuận hòa bình Ukraine, Trump lại đe dọa trừng phạt Nga

Ngày 22 tháng 8 (Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Sáu tiếp tục đưa ra lời đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga nếu trong vòng hai tuần tới không đạt được tiến triển hướng tới một giải pháp hòa bình tại Ukraine. Đây là dấu hiệu cho thấy sự thất vọng của ông trước Moscow, chỉ một tuần sau cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska.

“Tôi sẽ đưa ra một quyết định về việc chúng ta sẽ làm gì, và đó sẽ là một quyết định rất quan trọng – hoặc là các biện pháp trừng phạt khổng lồ, hoặc thuế quan khổng lồ, hoặc cả hai, hoặc là chúng ta không làm gì và nói: đây là cuộc chiến của các người,” Trump tuyên bố.

Ông cho biết mình tức giận về vụ Nga tấn công một nhà máy Mỹ tại Ukraine trong tuần qua, gây cháy và làm một số công nhân bị thương.
“Tôi không hài lòng về điều đó, và tôi không hài lòng về bất kỳ điều gì liên quan đến cuộc chiến này,” Trump nói với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm thứ Sáu cho rằng Nga đang làm mọi cách để ngăn cản một cuộc gặp giữa ông và Putin, còn Ngoại trưởng Nga khẳng định chưa có nghị trình cho một hội nghị thượng đỉnh như vậy.
Zelenskiy nhiều lần kêu gọi được gặp trực tiếp Putin, cho rằng đó là cách duy nhất để đàm phán chấm dứt chiến tranh.

Trump từng nói đã bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc gặp giữa Putin và Zelenskiy sau cuộc điện đàm với lãnh đạo Nga hôm thứ Hai, diễn ra ngay sau cuộc gặp tại Alaska ngày 15 tháng 8. Zelenskiy cáo buộc Nga đang câu giờ.
“Cuộc gặp này là một trong những thành tố để chấm dứt chiến tranh,” Zelenskiy phát biểu trong cuộc họp báo tại Kyiv cùng Tổng Thư ký NATO Mark Rutte. “Và vì họ không muốn kết thúc chiến tranh, họ sẽ tìm mọi cách trì hoãn.”

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trả lời NBC rằng chưa có chương trình nghị sự cho một hội nghị thượng đỉnh:
“Putin sẵn sàng gặp Zelenskiy khi nào có một nghị trình rõ ràng cho hội nghị. Nhưng hiện nay nghị trình đó hoàn toàn chưa có,” ông nói, lặp lại lập luận quen thuộc của Moscow rằng hội nghị là bất khả thi nếu chưa có điều kiện thích hợp.

Khi được hỏi về bình luận của Lavrov và các bước tiếp theo, Trump trả lời: “Chúng ta sẽ xem. Chúng ta sẽ xem Putin và Zelenskiy có hợp tác được không. Nó giống như dầu với giấm vậy.”

“Có thể ông ấy sẽ đến”

Trump trước đó đã gác bỏ phương án trừng phạt để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh tại Anchorage với Putin. Nhưng ngay tại sự kiện ở Tòa Bạch Ốc nơi ông nhắc lại khả năng trừng phạt, Trump còn khoe bức ảnh chụp cùng Putin trên thảm đỏ tại Alaska, đồng thời cho biết Putin muốn tham dự World Cup 2026 tổ chức ở Mỹ.

“Tôi sẽ ký tặng ông ấy. Tôi đã được gửi một bản, và tôi nghĩ các bạn sẽ muốn thấy – đó là một người tên Vladimir Putin, mà tôi tin rằng sẽ đến, tùy vào những gì sẽ diễn ra. Ông ấy có thể sẽ đến, hoặc có thể không,” Trump nói.

Những phát biểu này không đề cập đến thực tế rằng Nga đã bị cấm tham gia các giải đấu quốc tế như World Cup sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 và cũng không tham gia vòng loại cho World Cup 2026, giải đấu do Mỹ, Canada và Mexico đồng tổ chức.

Trong chuyến thăm một trung tâm nghiên cứu hạt nhân hôm thứ Sáu, Putin nói rằng phẩm chất lãnh đạo của Trump sẽ giúp khôi phục quan hệ Mỹ – Nga.
“Với sự trở lại của Tổng thống Trump, tôi nghĩ cuối đường hầm đã lóe lên một tia sáng. Và chúng tôi vừa có một cuộc gặp rất tốt, đầy ý nghĩa và thẳng thắn tại Alaska,” Putin phát biểu.

Chiến tranh tiếp diễn khốc liệt

Hàng nghìn thường dân Ukraine đã thiệt mạng kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện năm 2022. Các nhà phân tích ước tính hơn một triệu binh sĩ hai bên đã tử trận hoặc bị thương. Giao tranh vẫn tiếp diễn ác liệt, cả hai phía đều tấn công cơ sở năng lượng.

Nga tiếp tục giữ lập trường buộc Ukraine phải nhượng lại lãnh thổ ở hai khu vực phía Đông, đồng thời đề xuất “đóng băng” tiền tuyến tại hai khu vực phía Nam mà Moscow tuyên bố đã kiểm soát, và có thể trả lại một số phần đất nhỏ khác mà họ chiếm giữ.

Về phần mình, Zelenskiy đã bỏ yêu cầu về một lệnh ngừng bắn dài hạn như điều kiện tiên quyết cho hội nghị thượng đỉnh, dù trước đây ông từng nhấn mạnh Ukraine không thể đàm phán dưới họng súng.

Tại cuộc họp báo cùng Rutte, Zelenskiy cho biết hai bên đã thảo luận về các bảo đảm an ninh cho Ukraine, và rằng chúng cần phải tương tự Điều 5 của NATO – coi một cuộc tấn công vào một thành viên là tấn công vào cả khối.
Rutte nhấn mạnh NATO và Ukraine đang phối hợp để đảm bảo các bảo đảm an ninh đủ mạnh nhằm ngăn Nga không bao giờ dám tấn công lần nữa.
“Các cam kết an ninh vững chắc sẽ là yếu tố then chốt, và đó chính là điều chúng tôi đang cùng nhau xác định,” ông nói.

Trump biến $11,1 tỷ của chính phủ thành 10% cổ phần của Intel đang gặp khó khăn

WASHINGTON (AP) — Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu tuyên bố chính phủ Hoa Kỳ đã đảm bảo được 10% cổ phần của công ty tiên phong đang gặp khó khăn tại Thung lũng Silicon là Intel trong một thỏa thuận được hoàn tất chỉ vài tuần sau khi ông mô tả CEO của công ty là một nhà lãnh đạo mâu thuẫn không phù hợp với công việc.

“Hoa Kỳ hiện sở hữu và kiểm soát hoàn toàn 10% INTEL, một công ty Mỹ vĩ đại có tương lai thậm chí còn đáng kinh ngạc hơn”, Trump viết trong một bài đăng.

Chính phủ Hoa Kỳ sẽ nhận được cổ phần thông qua việc chuyển đổi 11,1 tỷ đô la tiền quỹ và các khoản cam kết đã phát hành trước đó. Tổng cộng, chính phủ sẽ nhận được 433,3 triệu cổ phiếu không có quyền biểu quyết với giá 20,47 đô la một cổ phiếu — thấp hơn giá đóng cửa phiên giao dịch hôm thứ Sáu là 24,80 đô la. Mức chênh lệch này đồng nghĩa với việc chính phủ Hoa Kỳ đã lãi 1,9 tỷ đô la, trên giấy tờ.

Diễn biến đáng chú ý này khiến chính phủ Hoa Kỳ trở thành một trong những cổ đông lớn nhất của Intel vào thời điểm công ty có trụ sở tại Santa Clara, California này đang trong quá trình sa thải hơn 20.000 công nhân như một phần trong nỗ lực mới nhất nhằm phục hồi sau nhiều năm sai lầm dưới thời nhiều CEO.

CEO hiện tại của Intel, Lip-Bu Tan, chỉ mới nhậm chức được hơn năm tháng, và đầu tháng này, có vẻ như ông đã rơi vào tình thế bấp bênh sau khi một số nhà lập pháp nêu lên lo ngại về an ninh quốc gia liên quan đến các khoản đầu tư trước đây của ông vào các công ty Trung Quốc khi ông còn là một nhà đầu tư mạo hiểm. Trump đã nắm bắt những lo ngại đó trong một 
bài đăng ngày 7 tháng 8 yêu cầu Tan từ chức.

Nhưng Trump đã lùi bước sau khi Tan, người gốc Malaysia, tuyên bố lòng trung thành với Hoa Kỳ trong một bức thư công khai gửi cho các nhân viên của Intel và đến Nhà Trắng để gặp tổng thống, dẫn đến một thỏa thuận mà hiện tại khiến chính phủ Hoa Kỳ đặt cược rằng công ty đang trên đà phục hồi sau khi thua lỗ hơn 22 tỷ đô la kể từ cuối năm 2023. Trump ca ngợi Tan là CEO “rất được kính trọng” trong bài đăng hôm thứ Sáu của mình.

Trong một tuyên bố, ông Tan hoan nghênh Trump vì đã “thúc đẩy các khoản đầu tư mang tính lịch sử vào một ngành công nghiệp quan trọng” và quyết tâm đền đáp niềm tin của ông dành cho Intel. “Chúng tôi biết ơn sự tin tưởng mà Tổng thống và Chính quyền đã dành cho Intel, và chúng tôi mong muốn được hợp tác để thúc đẩy vị thế dẫn đầu về công nghệ và sản xuất của Hoa Kỳ”, ông Tan nói.

Giá cổ phiếu hiện tại của Intel chỉ nhỉnh hơn một chút so với thời điểm Tan được bổ nhiệm vào tháng 3, và thấp hơn 60% so với mức đỉnh điểm khoảng 75 đô la đạt được 25 năm trước, khi chip của hãng vẫn đang thống trị thị trường máy tính cá nhân, trước khi bị ảnh hưởng bởi sự chuyển dịch sang điện thoại thông minh vài năm sau đó. Giá trị thị trường của công ty hiện ở mức khoảng 108 tỷ đô la – chỉ bằng một phần nhỏ so với ông trùm chip hiện tại, Nvidia, với mức định giá 4,3 nghìn tỷ đô la.

Lợi ích này chủ yếu đến từ các khoản tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ dành cho Intel thông qua Đạo luật CHIPS và Khoa học được khởi xướng dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden như một cách để thúc đẩy sản xuất chip máy tính trong nước nhiều hơn nhằm giảm sự phụ thuộc vào các nhà máy ở nước ngoài.

Nhưng chính quyền Trump, vốn thường xuyên chỉ trích các chính sách của chính quyền Biden, coi CHIP là một sự cho đi không cần thiết và hiện đang hy vọng kiếm được lợi nhuận từ khoản tài trợ đã cam kết cho Intel.

“Chúng tôi nghĩ rằng nước Mỹ nên được hưởng lợi từ thỏa thuận này”, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick phát biểu đầu tuần này. “Rõ ràng đây là một động thái đúng đắn.”

Khoảng 7,8 tỷ đô la đã được cam kết tài trợ cho Intel theo chương trình ưu đãi này, nhưng cho đến nay mới chỉ có 2,2 tỷ đô la được tài trợ. 3,2 tỷ đô la đầu tư khác của chính phủ đang được tài trợ thông qua một chương trình khác có tên là “Secure Enclave”.

Mặc dù chính phủ Hoa Kỳ không thể bỏ phiếu bằng cổ phiếu của mình và sẽ không có ghế trong hội đồng quản trị của Intel, những người chỉ trích thỏa thuận này coi đây là sự giao thoa đáng lo ngại giữa khu vực công và tư nhân, có thể gây tổn hại cho ngành công nghệ theo nhiều cách.

Ví dụ, nhiều công ty công nghệ có thể cảm thấy áp lực phải mua chip có khả năng kém chất lượng từ Intel để lấy lòng Trump vào thời điểm ông đang tiến hành một cuộc chiến thương mại có nguy cơ ảnh hưởng đến sản phẩm của họ theo một kịch bản tiềm ẩn được Scott Lincicome, phó chủ tịch kinh tế chung của Viện Cato, trích dẫn.

Lincicome đăng bài vào thứ sáu: “Nhìn chung, đây là một động thái khủng khiếp sẽ gây ra tác hại thực sự cho các công ty Hoa Kỳ, giới lãnh đạo công nghệ Hoa Kỳ và nền kinh tế Hoa Kỳ nói chung”.

Cổ phần 10% cũng có thể làm gia tăng áp lực mà Tan đang phải đối mặt, đặc biệt nếu Trump bắt đầu chú ý đến giá cổ phiếu của Intel trong khi vẫn thích ăn mừng những thành công trong kinh doanh trước đây của mình.

Nancy Tengler, CEO của công ty quản lý tài sản Laffer Tengler Investments, là một trong những nhà đầu tư đã từ bỏ Intel nhiều năm trước vì mọi thách thức mà Intel phải đối mặt.

Tengler cho biết: “Tôi không thấy lợi ích cho người nộp thuế Hoa Kỳ, và tôi cũng không thấy lợi ích cho ngành công nghiệp chip”, đồng thời nêu lên lo ngại về việc Trump can thiệp vào hoạt động kinh doanh của Intel.

Tengler cho biết: “Tôi không quan tâm bạn là một doanh nhân giỏi đến đâu, hãy giao nó cho khu vực tư nhân và để những người như tôi trở thành người phê bình và để chính phủ giải quyết công việc của chính phủ”.

Mặc dù hiếm, nhưng việc chính phủ Hoa Kỳ trở thành cổ đông lớn của một công ty lớn không phải là chưa từng có. Một trong những trường hợp đáng chú ý nhất xảy ra trong cuộc Đại suy thoái năm 2008, khi chính phủ bơm gần 50 tỷ đô la vào General Motors để đổi lấy khoảng 60% cổ phần của hãng sản xuất ô tô này vào thời điểm hãng đang bên bờ vực phá sản. Chính phủ đã phải chịu khoản lỗ khoảng 10 tỷ đô la sau khi bán cổ phần của mình tại GM.

Việc chính phủ Hoa Kỳ nắm giữ cổ phần tại Intel trùng khớp với nỗ lực của Trump nhằm đưa hoạt động sản xuất về Mỹ, vốn là trọng tâm của cuộc chiến thương mại mà ông đang phát động trên toàn thế giới. Bằng cách giảm bớt sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào chip sản xuất ở nước ngoài, tổng thống tin rằng Hoa Kỳ sẽ có vị thế tốt hơn để duy trì vị thế dẫn đầu về công nghệ so với Trung Quốc trong cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo.

Ngay cả trước khi mua được 10% cổ phần của Intel, Trump đã tận dụng quyền lực của mình để lập trình lại hoạt động của các công ty chip máy tính lớn. Chính quyền đang yêu cầu Nvidia và Advanced Micro Devices, hai công ty sản xuất chip đang thúc đẩy cơn sốt AI, phải trả 15% hoa hồng cho doanh số bán chip của họ tại Trung Quốc để đổi lấy giấy phép xuất khẩu.

Ny (Theo AP)

Toàn cảnh thời sự Việt Nam, thứ Sáu ngày 22 tháng 8 năm2025

Việt Nam thành lập Bộ Tư lệnh Pháo binh – Tên lửa

Chiều ngày 20 tháng Tám năm 2025, tại Hà Nội, Bộ Quốc Phòng cộng sản Việt Nam chính thức công bố quyết định thành lập Bộ Tư lệnh Pháo binh – Tên lửa trên cơ sở binh chủng pháo binh. Lễ công bố do Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội cộng sản Việt Nam và Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, chủ trì. Buổi lễ có sự tham gia của nhiều lãnh đạo cấp cao trong Quân ủy Trung Ương và Bộ Quốc Phòng.

Việc thành lập Bộ Tư lệnh này được đánh giá là một bước ngoặt quan trọng trong việc điều chỉnh tổ chức lực lượng quân đội. Đây được xem là thể hiện tư duy và tầm nhìn mới của Bộ Chính Trị, Quân ủy Trung Ương trong nỗ lực củng cố quốc phòng, bảo vệ tổ quốc trong bối cảnh an ninh toàn cầu đầy biến động.

Bộ Tư lệnh Pháo binh – Tên lửa được tổ chức theo hướng tinh, gọn, mạnh và hiện đại hơn, đồng thời cũng được trang bị nhiều loại vũ khí và phương tiện hiện đại, có khả năng bố trí chiến lược rộng khắp hơn. Quy mô, chức năng và nhiệm vụ của lực lượng cũng được mở rộng so với mô hình Binh chủng Pháo binh trước đây.

Tại lễ công bố, Đại tướng Nguyễn Tân Cương nhấn mạnh: Bộ Tư lệnh cần nhanh chóng ổn định về tổ chức, kiện toàn cấp ủy, chỉ huy, tổ chức Đảng và các tổ chức quần chúng. Việc này nhằm tạo nền tảng vững chắc, xây dựng đơn vị mới thành lập thành mô hình mẫu mực, tiêu biểu thực sự “vững mạnh toàn diện”.

Công tác huấn luyện được đề cao, đặc biệt là huấn luyện cơ bản, chuyên sâu, đồng bộ, sát với thực tế chiến đấu. Lực lượng phải nghiên cứu kỹ cách sử dụng pháo binh và tên lửa trong các cuộc xung đột gần đây để áp dụng vào huấn luyện, giáo dục và đào tạo thành công nhiều thế hệ cán bộ, chiến sĩ giỏi.

Trong bối cảnh ngày càng xuất hiện nhiều mối đe dọa hiện đại và phức tạp, việc thành lập Bộ Tư lệnh Pháo binh – Tên lửa không chỉ mang ý nghĩa tổ chức, mà còn có giá trị chiến lược cao. Đây sẽ là lực lượng hỏa lực nòng cốt trong chiến dịch, đồng thời là một mắt xích quan trọng trong thế trận quốc phòng toàn dân, đặc biệt trong tác chiến hiệp đồng với binh chủng khác khi đối thủ sử dụng vũ khí công nghệ cao./.

Bộ Chính Trị CSVN làm việc với các đảng bộ Trung Ương

Những ngày nữa cuối tháng Tám năm 2025, Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam gấp rút tiến hành một chuỗi các buổi làm việc với nhiều Đảng bộ trực thuộc Trung Ương nhằm chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025–2030 (gọi tắt là Đại Hội Đảng 14). Các cuộc làm việc tập trung vào việc góp ý các dự thảo văn kiện, đề án nhân sự và cơ cấu cấp ủy, nền tảng quan trọng cho thành công của đại hội ở cả cấp tỉnh và cấp Trung Ương.

Các tổ công tác của Bộ Chính Trị đã tới làm việc với Ban Thường Vụ một số cấp ủy như Khánh Hòa, Nghệ An, Đà Nẵng và Quảng Ninh. Một số buổi khác do Chủ Tịch Quốc Hội Trần Thanh Mẫn và Thường Trực Ban Bí Thư Trần Cẩm Tú chủ trì. Tại các buổi làm việc, Bộ Chính Trị đã nghe báo cáo về dự thảo nghị quyết, chuyên đề chính trị dự kiến sẽ trình Đại hội; đồng thời xem xét nội dung kiểm điểm, phương thức lãnh đạo, và các đề án nhân sự, bao gồm cơ cấu, tiêu chuẩn và quy mô cấp ủy.

Kết luận của các buổi làm việc ghi nhận công tác chuẩn bị được triển khai một cách bài bản, khoa học và nghiêm túc. Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam đề nghị các cấp ủy tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp để hoàn thiện văn kiện, đảm bảo văn kiện vừa bám sát định hướng lớn của Trung Ương, vừa phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Các hạn chế đã từng được chỉ ra cần được rút kinh nghiệm và đưa ra giải pháp phòng ngừa, khắc phục hiệu quả trong nhiệm kỳ tới.

Một nội dung quan trọng được đề cập là yêu cầu xây dựng chương trình hành động cụ thể, khả thi để triển khai nghị quyết sau đại hội. Chương trình này cần có lộ trình rõ ràng, nhiệm vụ cụ thể, từ đó giúp nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tế và phát huy hiệu quả ngay trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ.

Theo kế hoạch, Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục làm việc với các Đảng bộ trực thuộc Trung Ương đến ngày 15 tháng Chín, 2025. Các đại hội Đảng bộ trực thuộc cần hoàn thành trước ngày 31 tháng Mười, 2025; Đại Hội Đảng lần thứ 14 được dự kiến diễn ra vào tháng Một năm 2026 với khoảng 1.588 đại biểu tham dự, gồm các ủy viên Trung Ương, đại biểu được bầu và chỉ định.

Việc Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam trực tiếp làm việc với từng Đảng bộ thể hiện quyết tâm tổ chức đại hội nghiêm túc, kỹ lưỡng, không chạy theo hình thức. Thông qua đó, không chỉ văn kiện đại hội mà cả công tác nhân sự, cơ cấu cấp ủy đều được cân nhắc kỹ lưỡng để bảo đảm tính đại diện, chất lượng và tính kế thừa. Chương trình hành động sau đại hội cũng được đặt ở vị trí trọng tâm nhằm tăng tính thực thi ngay sau khi đại hội kết thúc.

Quyết định tiến hành các cuộc làm việc này nằm trong tinh thần chỉ thị số 45-CT/TW, ngày 14 tháng Tư năm 2025 của Bộ Chính Trị cộng sản Việt Nam về tổ chức tốt đại hội Đảng bộ các cấp, với mục tiêu chính là bảo đảm sự thành công toàn diện, từ khâu chuẩn bị đến khâu triển khai, vận dụng nghị quyết vào thực tiễn./.

Phó Thủ Tướng chỉ đạo mở rộng mô hình Học viện AI

Trong bối cảnh toàn cầu đang bước vào kỷ nguyên chuyển đổi số với tốc độ ngày càng nhanh, trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành lĩnh vực trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của nhiều quốc gia. Việt Nam, với khát vọng bứt phá, cũng đang đặt AI vào vị trí then chốt trong các định hướng phát triển dài hạn. Vào ngày 21 tháng Tám năm 2025, Phó Thủ Tướng Chính Phủ cộng sản Việt Nam ông Nguyễn Chí Dũng đã tham dự lễ công bố chương trình “học viện AI Việt Nam” do Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức.

Tại đây, ông Dũng chỉ đạo mở rộng mô hình Học viện AI, một bước đi được coi là chiến lược trong lộ trình xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện.

Theo ông Dũng, Chính Phủ cộng sản Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc duy trì một vài trung tâm nghiên cứu hoặc đào tạo nhỏ lẻ về AI, mà muốn nhân rộng mô hình Học viện AI trên phạm vi cả nước. Điều này có nghĩa là ở nhiều địa phương, đặc biệt là các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, Sài Gòn, Đà Nẵng sẽ hình thành mạng lưới các cơ sở đào tạo chuyên sâu về AI, có sự kết hợp giữa giảng dạy, nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn. Từ đây, sinh viên, kỹ sư và các nhà nghiên cứu trẻ sẽ có cơ hội tiếp cận tri thức hiện đại, được đào tạo bài bản và gắn liền với nhu cầu của doanh nghiệp.

Một điểm đáng chú ý trong chỉ đạo lần này là Chính Phủ xác định rõ mục tiêu: không chỉ đào tạo nhân lực ở mức cơ bản mà phải hướng đến hình thành các chuyên gia đầu ngành, những người có khả năng sáng tạo, làm chủ công nghệ và từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Việc này được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam giảm bớt sự lệ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của các tập đoàn, doanh nghiệp trong nước trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh yếu tố đào tạo, mô hình Học viện AI còn được kỳ vọng trở thành nơi ươm mầm ý tưởng, hỗ trợ các dự án khởi nghiệp công nghệ cao. Chính phủ dự kiến sẽ huy động nguồn lực từ nhiều phía: nhà nước, tư nhân và cả các tập đoàn công nghệ quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam. Đây là cơ hội để gắn kết hệ sinh thái AI trong nước với mạng lưới công nghệ toàn cầu, tạo điều kiện cho các sản phẩm nghiên cứu của người Việt có cơ hội vươn ra thế giới.

Tuy nhiên, để triển khai thành công, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng cần có cơ chế quản lý và khung pháp lý rõ ràng. AI là lĩnh vực vừa tiềm năng vừa tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ vấn đề bảo mật dữ liệu, đạo đức trong sử dụng công nghệ, đến việc kiểm soát tác động xã hội. Vì vậy, song song với việc mở rộng đào tạo, Chính phủ cần xây dựng hành lang pháp lý minh bạch, đảm bảo AI được phát triển bền vững và phục vụ lợi ích chung.

Ngoài ra, một thách thức khác là nguồn giảng viên và chuyên gia. Việt Nam hiện nay vẫn thiếu đội ngũ giảng dạy có trình độ cao trong lĩnh vực AI, do đó việc hợp tác quốc tế, mời chuyên gia nước ngoài, cũng như khuyến khích du học sinh trở về đóng góp cho đất nước là giải pháp quan trọng. Đồng thời, cần có chính sách đãi ngộ thỏa đáng để giữ chân nhân tài trong bối cảnh cạnh tranh nhân lực AI toàn cầu đang rất khốc liệt.

Có thể thấy, quyết định nhân rộng mô hình Học viện AI là một bước đi thể hiện tầm nhìn dài hạn của Chính Phủ cộng sản Việt Nam. Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia có nền kinh tế số chiếm khoảng 30% GDP vào năm 2030, việc đầu tư cho nguồn nhân lực AI chính là chìa khóa. Nếu làm tốt, Việt Nam không chỉ theo kịp xu thế toàn cầu mà còn có thể trở thành trung tâm AI mới nổi trong khu vực Đông Nam Á. Điều quan trọng là việc triển khai phải thực chất, tránh tình trạng phong trào hoặc dàn trải, để mỗi học viện AI khi ra đời đều thực sự là nơi kết tinh trí tuệ và sáng tạo, góp phần đưa đất nước tiến nhanh trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thời đại số./.

Cựu Phó Chủ Nhiệm Văn Phòng Quốc Hội Phạm Thái Hà và đồng bọn sắp hầu tòa

Theo thông tin mới nhất, vào ngày 8 tháng Chín, 2025 tới đây, Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội sẽ mở phiên xét xử sơ thẩm đối với ông Phạm Thái Hà – cựu Phó Chủ Nhiệm Văn Phòng Quốc Hội cộng sản Việt Nam, từng là trợ lý cho cựu Chủ Tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ– cùng 28 đồng phạm khác trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Thuận An.

Ông Phạm Thái Hà bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao truy tố với tội danh lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Cáo trạng nêu rõ ông nhận số tiền “cảm ơn” là 750 triệu đồng và có liên quan đến các sai phạm gây thiệt hại lên tới 96,8 tỷ đồng cho Nhà nước.

Phiên tòa do thẩm phán Vũ Quang Huy, Phó Chánh Tòa Hình sự Tòa án Hà Nội, làm chủ tọa. Viện Kiểm Sát Hà Nội sẽ có 5 kiểm sát viên thực hành quyền công tố. Phiên toà dự kiến kéo dài nhiều ngày, với sự tham gia của hơn 40 luật sư bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo và đương sự.

Hội đồng xét xử đã triệu tập 5 đơn vị nguyên đơn dân sự liên quan, gồm: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông các tỉnh Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hà Nội; Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh Bắc Giang; và Cục Đường bộ thuộc Bộ Xây dựng.

Đây là một phần lớn trong vụ án nhắm vào Tập đoàn Thuận An và các cá nhân liên quan, gồm Chủ tịch Hội Đồng Quản Trị Nguyễn Duy Hưng, Tổng Giám Đốc Trần Anh Quang, nhiều lãnh đạo ban quản lý dự án tại Bắc Giang, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hà Nội, và các cơ quan liên quan. Các bị cáo bị cáo buộc vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, nhận hối lộ, thông đồng, móc ngoặc để chiếm đoạt các dự án hạ tầng lớn như cầu Đồng Việt, cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ, đường ven sông Hạ Long – Đông Triều, cầu Vĩnh Tuy giai đoạn 2 và quốc lộ 14E.

Theo cáo trạng từ Viện Kiểm Sát tối cao, ông Nguyễn Duy Hưng và đồng phạm gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 120 tỷ đồng, trong đó một phần lớn đã được thu hồi, phong tỏa hoặc các bị cáo tự nguyện nộp lại.

Với sự tham gia đông đảo của các luật sư, phiên tòa mang tính chất phức tạp, quy tụ nhiều bị cáo và cơ quan bị hại. Đây là vụ án nổi bật trong chiến dịch phòng chống tham nhũng, làm rõ mối quan hệ quyền lực giữa các cán bộ nhà nước và doanh nghiệp để bảo đảm công lý và minh bạch trong công tác quản lý đấu thầu.

Khi một cán bộ từng nắm giữ vị trí cao trong Quốc Hội cộng sản Việt Nam, từng là trợ lý “ruột” của cựu Chủ Tịch Quốc Hội giờ phải đối mặt với tội danh lợi dụng quyền lực để trục lợi. Từ vị thế tưởng như bất khả xâm phạm, ông Phạm Thái Hà giờ đây sắp đứng trước vành móng ngựa khiến dư luận không khỏi chú ý.

Các bị cáo trong vụ án không chỉ đơn thuần là quan chức địa phương hay doanh nghiệp nhỏ. Liên danh Thuận An – Hiệp Phú – Licogi 14 xuất hiện như một “cặp bài trùng” thao túng đấu thầu, “quân xanh – quân đỏ” được tung ra để bảo đảm thắng thầu. Thông tin về hồ sơ dự thầu bị gửi chấm trước, rồi “cơ chế” tiền tỷ được thỏa thuận… tất cả làm nổi bật sự rập khuôn tinh vi, có chủ ý từ bên trong hệ thống. Vụ án không chỉ là một phép thử cho công lý, mà còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ với hệ thống quyền lực về sự liêm chính và trách nhiệm trước nhân dân./.

Bộ Trưởng Y Tế: 50% thuốc bán qua mạng có thể là giả

Vào sáng ngày 21 tháng Tám, 2025, tại phiên giải trình về công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả, Bộ Trưởng Y Tế Đào Hồng Lan đã đưa ra nhận định gây chú ý: có đến 50% thuốc bán qua mạng tại Việt Nam có nguy cơ là thuốc giả hoặc kém chất lượng. Thực trạng này phản ánh mối lo ngại sâu sắc về tình trạng quản lý thị trường dược phẩm, đặc biệt là kênh buôn bán trực tuyến vốn phát triển nhanh nhưng còn nhiều lỗ hổng pháp lý và kiểm soát.

Theo bà Lan, thuốc giả và thuốc kém chất lượng đang len lỏi khắp thị trường, từ các chợ truyền thống, cửa hàng nhỏ lẻ cho đến những nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội. Tình trạng này không chỉ gây tổn hại cho sức khỏe người dân mà còn làm xói mòn niềm tin vào hệ thống y tế. Bộ trưởng nhấn mạnh rằng các loại thuốc giả thường được làm tinh vi, có bao bì gần như giống hệt thuốc thật, khiến người tiêu dùng khó phân biệt. Thậm chí, nhiều loại còn quảng cáo với công dụng “thần dược” để đánh vào tâm lý bệnh nhân.

Thực trạng này càng nghiêm trọng hơn khi thương mại điện tử bùng nổ. Nhiều người dân có thói quen mua thuốc trực tuyến vì tiện lợi, nhanh chóng, giá rẻ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đằng sau đó là một thị trường hỗn tạp, nơi nhiều đối tượng lợi dụng để trục lợi bằng cách đưa thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc vào tay người bệnh. Báo cáo từ Bộ Công An và các cơ quan quản lý thị trường cho thấy trong nhiều đợt kiểm tra, hàng loạt vụ buôn bán thuốc giả, thực phẩm chức năng không đạt chuẩn bị phát hiện, với giá trị hàng hóa lên tới hàng trăm tỷ đồng.

Tại phiên giải trình, bà Lan cũng thẳng thắn thừa nhận sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong xử lý vấn nạn này vẫn còn hạn chế. Việc kiểm soát từ khâu nhập khẩu, phân phối cho đến bán lẻ chưa chặt chẽ, trong khi chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe. Thêm vào đó, hệ thống pháp luật còn bất cập, chưa có quy định rõ ràng về quản lý buôn bán thuốc trên mạng. Bà Lan cho biết Bộ Y Tế sẽ phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Công An cùng các cơ quan liên quan để tăng cường thanh tra, kiểm tra, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức người tiêu dùng.

Một giải pháp được đưa ra là xây dựng cơ chế truy xuất nguồn gốc thuốc qua mã định danh, áp dụng công nghệ số để quản lý từ khâu sản xuất đến tiêu dùng. Đồng thời, cần có hệ thống cảnh báo nhanh khi phát hiện thuốc giả trên thị trường. Song song, việc nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp dược và nhà thuốc cũng được nhấn mạnh, bởi đây là tuyến đầu trong việc bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Các đại biểu Quốc Hội tham dự phiên giải trình cũng yêu cầu Chính Phủ cộng sản Việt Nam sớm hoàn thiện khung pháp lý để quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh thuốc trực tuyến. Đồng thời, phải đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong việc truy quét đường dây sản xuất và buôn lậu thuốc giả, bởi nhiều sản phẩm đang tràn vào Việt Nam qua biên giới. Tình hình hiện nay đòi hỏi một chiến lược toàn diện, kết hợp giữa quản lý nhà nước, công nghệ giám sát hiện đại và ý thức cảnh giác của người dân.

Thực tế, thuốc giả không chỉ gây hại cho sức khỏe cá nhân mà còn tạo gánh nặng lớn cho hệ thống y tế, làm lãng phí nguồn lực quốc gia. Người bệnh sử dụng thuốc giả có thể bị biến chứng, thậm chí tử vong, trong khi bệnh tình không được chữa trị. Đây không chỉ là câu chuyện y tế mà còn là vấn đề an ninh quốc gia và niềm tin xã hội.

Vấn đề thuốc giả, đặc biệt là trên các nền tảng trực tuyến, không chỉ dừng lại ở khía cạnh kinh tế hay quản lý thị trường. Đây là một mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và an toàn xã hội. Con số 50% thuốc bán qua mạng có thể là giả mà Bộ Trưởng Y Tế nêu ra không chỉ gây sốc, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về một thực trạng đã âm ỉ từ lâu nhưng chưa được xử lý triệt để tại Việt Nam.

Điều nguy hiểm là người dân khi mua thuốc trực tuyến thường không được tư vấn bởi bác sĩ hay dược sĩ có chuyên môn. Họ dựa vào quảng cáo và lời giới thiệu trên mạng, vốn đầy rẫy chiêu trò tiếp thị. Đây là môi trường lý tưởng cho thuốc giả hoành hành. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân chỉ phát hiện khi hậu quả đã quá muộn.

Nguy cơ còn nằm ở chỗ thuốc giả có thể liên quan đến các đường dây tội phạm xuyên quốc gia. Lợi nhuận từ sản xuất và buôn bán thuốc giả thường khổng lồ, ngang ngửa với ma túy, nhưng mức xử phạt lại nhẹ hơn nhiều. Điều này khiến chúng trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho các tổ chức tội phạm. Nếu không xử lý quyết liệt, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm nóng của khu vực về thuốc giả.

Đây không còn là chuyện “hàng giả, hàng nhái” thông thường, mà là cuộc chiến bảo vệ tính mạng con người. Nếu nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam không hành động mạnh mẽ, hệ thống y tế sẽ đánh mất niềm tin, người dân sẽ phải sống trong bất an khi ngay cả viên thuốc họ uống mỗi ngày cũng tiềm ẩn rủi ro./.

Cá tầm Trung Quốc tràn ngập, đe dọa người nuôi tại Lào Cai

Người nuôi cá tầm lao đao vì giá thấp

Những ngày trong tháng Tám, 2025 vừa qua, nông dân nuôi cá tầm tại Lào Cai đang đối diện với khủng hoảng nghiêm trọng khi cá tầm Trung Quốc với mức giá cực kỳ cạnh tranh tràn vào thị trường Việt Nam. Những mẻ cá này thường được nhập khẩu số lượng lớn qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc và được bán dưới dạng tươi sống với mức giá chỉ khoảng từ 60 ngàn đến 70 ngàn đồng/kilogam, trong khi giá cá tầm nuôi trong nước thường dao động từ 100 ngàn đến 130 ngàn  đồng/kilogam, thậm chí trước kia có lúc lên tới 170 ngàn hoặc 240 ngàn đồng/kilogam, gây ra tình trạng giá cá nội địa sụt giảm mạnh, khiến người nuôi thua lỗ, thậm chí đứng trước nguy cơ phá sản.

Một thực tế đáng ngại là nhiều lô cá nhập khẩu này được “đánh tráo” nguồn gốc, gắn mác “cá tầm Sa Pa” hoặc “cá tầm Việt”, khiến người tiêu dùng không thể phân biệt và làm xói mòn niềm tin vào sản phẩm nội địa. Trước tình hình nghiêm trọng, Hội Cá nước lạnh tỉnh Lào Cai đã lập tức gửi văn bản khẩn kiến nghị đến các bộ, ngành liên quan, phản ánh thực trạng và đề xuất các biện pháp xử lý khẩn cấp.

Ngay sau đó, ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai ban hành công văn số 1461/UBND-NLN ngày 21 tháng Tám năm 2025 yêu cầu các sở, ngành và lực lượng chức năng cùng vào cuộc đồng bộ. Cụ thể như sau:

-Sở Công Thương phối hợp với Chi cục Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp buôn bán hoặc vận chuyển cá tầm trái phép, không rõ nguồn gốc trên thị trường nội địa.

-Chi cục Hải quan khu vực VII chủ trì, phối hợp với Trạm Kiểm dịch động vật Lào Cai và các cơ quan liên quan siết chặt kiểm soát việc nhập khẩu, yêu cầu chứng minh nguồn gốc, xuất xứ and đáp ứng quy định danh mục được phép kinh doanh tại Việt Nam.

-Công an tỉnh và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh phối hợp và tăng cường tuần tra, đặc biệt là ở các khu vực đường mòn, lối mở biên giới, nhằm ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi nhập lậu hoặc tiêu thụ cá tầm không rõ nguồn gốc.

-Sở Nông nghiệp & Môi trường được yêu cầu xây dựng, phối hợp các biện pháp hỗ trợ người nuôi: áp dụng công nghệ nuôi tân tiến, xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất và thương mại nhằm phát triển bền vững ngành nuôi cá nội địa.

-Ủy ban nhân dân các xã, phường biên giới phải tăng cường kiểm tra và tuyên truyền, không để người dân tiếp tay cho hoạt động buôn bán, vận chuyển cá tầm nhập lậu.

Bên cạnh đó, Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng lên tiếng, đề nghị các địa phương giám sát kỹ tổ chức, cá nhân được cấp phép nhập khẩu theo quy định của pháp luật, đồng thời thúc đẩy nông dân liên kết, tổ chức lại sản xuất, xây dựng thương hiệu cá tầm Việt Nam có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng, từ đó nâng cao tính cạnh tranh.

Một con số đáng lưu ý: từ đầu năm đến nay, Cục Thủy sản và Kiểm ngư đã cấp phép nhập khẩu khoảng 560 tấn cá tầm chính ngạch về Việt Nam, cho thấy thị trường đang chịu áp lực cạnh tranh lớn từ sản phẩm nhập khẩu được miễn thuế.

Về góc nhìn của người nuôi cá, nhiều trang trại nuôi tại Lào Cai, như trường hợp của anh Trần Đức Sỹ (xã Ngũ Chỉ Sơn), từng thu được giá 190 ngàn đến 200 ngàn đồng/kg, nhưng hiện chỉ bán được ở mức 100 ngàn đồng/kg và vẫn khó tiêu thụ. Anh Sỹ cho biết thêm việc nuôi một lứa cá mất đến 3 năm và chi phí cao, hiện đang gồng mình duy trì với hy vọng bán được hết hàng./.

Sài Gòn: Bắt Giám Đốc chi nhánh ngân hàng PVcombank

Trần Hữu Cường Giám đốc PVcomBank chi nhánh Gò Vấp

Ngày 22 tháng Tám năm 2025, Phòng Cảnh sát hình sự (PC02) Công an thành phố Sài Gòn đã tiến hành bắt khẩn cấp ông Trần Hữu Cường, 40 tuổi, Giám đốc chi nhánh PVcomBank (Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Chúng Việt Nam) tại khu vực Gò Vấp. Ông bị điều tra về hành vi cố ý làm lộ bí mật công tác, chiếm đoạt, mua bán hoặc tiêu hủy tài liệu bí mật công tác theo Điều 337 Bộ luật Hình sự.

Hiện các cơ quan chức năng chưa công bố cụ thể hành vi vi phạm của ông Cường. Tuy nhiên, vụ bắt giữ này diễn ra trong quá trình mở rộng điều tra chuyên án triệt phá đường dây tín dụng đen do Lâm Thị Thu Em (54 tuổi, biệt danh “Má Hạnh”) và con trai Nguyễn Văn Đang (26 tuổi) cầm đầu.

Theo điều tra, đường dây tín dụng đen này hoạt động tinh vi bằng cách núp bóng quán sinh tố trên đường Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh cũ). Họ cho vay theo hình thức “tiền góp, tiền đứng”, với số tiền vay từ 5 đến 200 triệu đồng và mức lãi suất cực cao từ 180% đến 360% mỗi năm.

Chỉ trong vòng hai tuần, đội trọng án thuộc PC02 đã triệt phá ba chuyên án liên quan đến tín dụng đen, bắt giữ tổng cộng 14 đối tượng, trong đó có “Má Hạnh” và con trai; đồng thời phát hiện thêm một đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy. Các đối tượng thừa nhận hoạt động cho vay lãi nặng kể từ năm 2024, thu lợi bất chính hàng trăm triệu đồng và gây mất an ninh trật tự tại nhiều địa bàn.

Việc bắt ông Cường được xem là bước ngoặt cho thấy sự đan xen giữa các lãnh đạo tài chính và các hoạt động tội phạm, phản ánh tính phức tạp của chuyên án. Đây là dấu hiệu cho thấy vụ án tín dụng đen không chỉ dừng lại ở các đối tượng cầm đầu mà đã kéo dài đến cấp quản lý ngân.

Theo quy định của Bộ luật Hình sự, hành vi cố ý làm lộ bí mật nhà nước hoặc liên quan đến tài liệu bí mật công tác có thể bị xử phạt tù từ 2 đến 15 năm tùy vào mức độ, tùy tình tiết (ví dụ gây tổn hại an ninh, lợi dụng chức vụ, thuộc trường hợp bí mật tối mật…).

Hiện vụ việc vẫn đang trong quá trình điều tra mở rộng để làm rõ vai trò, trách nhiệm của ông Cường cũng như các mối liên hệ với đường dây tín dụng đen mà PC02 đang triệt phá./.

Đà Nẵng: Nhiều chi nhánh ngân hàng liên quan đến đường dây rửa tiền

Công an TP Đà Nẵng mở rộng điều tra, khởi tố tiếp các bị can (đợt 2). (Ảnh: PLO)

Vào ngày 22 tháng Tám năm 2025, Công an thành phố Đà Nẵng đã mở rộng điều tra một chuyên án liên quan đến các hành vi rửa tiền, mua bán trái phép thông tin tài khoản ngân hàng, sử dụng mạng máy tính để chiếm đoạt tài sản… trong đó nhiều chi nhánh ngân hàng ở các địa phương như Bình Dương, Hà Nội và Đà Nẵng bị khám xét để thu thập chứng cứ. Đây là kết quả bước đầu của giai đoạn 2 trong chuyên án bí số 1222T, đã từng được khởi tố vào tháng Một năm 2025.

Cơ quan điều tra đã khởi tố thêm 20 bị can, nâng tổng số lên giai đoạn 2. Trong số này có 4 nhân viên ngân hàng: cụ thể là 2 nhân viên VPBank, 1 nhân viên Oceanbank (hiện là MBV), và 1 nhân viên LPBank. Những người này bị xác định đã cấu kết với đối tượng cầm đầu đường dây để mở tài khoản cho các doanh nghiệp “ma”, tạo điều kiện cho các hoạt động lừa đảo và rửa tiền với quy mô siêu lớn.

Trước đó, giai đoạn đầu của chuyên án đã khởi tố 13 bị can với các tội danh giống như giai đoạn sau. Đặc biệt, đối tượng cầm đầu, T.Q.T (36 tuổi, trú Đà Nẵng), từ năm 2022 đến cuối 2024 đã làm giả giấy tờ để thành lập gần 187 doanh nghiệp, sử dụng con dấu ngân hàng và cơ quan giả, mở hơn 600 tài khoản doanh nghiệp rồi bán cho tội phạm để thực hiện hành vi lừa đảo, đánh bạc, rửa tiền… Tổng số tiền giao dịch qua các tài khoản này gần 30.000 tỉ đồng, trong đó hơn 300 tỉ đồng là ngoại hối.

Cơ quan điều tra còn xác định có một đối tượng sử dụng ví tiền điện tử USDT để nhận tiền bất hợp pháp từ Campuchia chuyển về Việt Nam phục vụ đường dây và người này cũng đã bị khởi tố tội rửa tiền.

Hiện Công an thành phố Đà Nẵng đang tiếp tục tập trung điều tra, thu hồi tài sản, bảo đảm bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân, và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan./.

TIÊU ĐIỂM: Khi lợi nhuận Trung Quốc đè bẹp sinh kế Việt Nam

Trong những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến một làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc tràn vào thị trường nội địa, gây áp lực lớn lên các ngành nghề truyền thống của người dân. Từ cá tầm, tôm, gạo, trái cây đến dệt may, không lĩnh vực nào là không bị ảnh hưởng. Đặc biệt, ngành thủy sản đang đối mặt với cuộc chiến sinh tử khi cá tầm Trung Quốc nhập khẩu ồ ạt, làm giá cá tầm trong nước lao dốc, khiến hàng nghìn hộ nuôi cá lâm vào cảnh thua lỗ, thậm chí phá sản.

Những ngày đầu tháng Tám năm 2025, tại các tỉnh miền núi phía Bắc, đặc biệt là Lào Cai, người nuôi cá tầm đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chưa từng có. Cá tầm Trung Quốc tràn vào thị trường Việt Nam với giá cực kỳ cạnh tranh, chỉ từ 60 đến 70 ngàn đồng mỗi kilogram, trong khi cá tầm nuôi trong nước giá dao động từ 100 đến 130 ngàn đồng, thậm chí trước kia có lúc từng lên tới 170 hoặc 240 ngàn đồng mỗi kilogram. Sự chênh lệch giá này khiến hàng nghìn hộ dân không thể cạnh tranh, đứng trước nguy cơ thua lỗ và phá sản. Không chỉ giá cả, một thực trạng nguy hiểm khác là nhiều lô cá Trung Quốc được gắn mác “cá tầm Việt” hoặc “cá tầm Sa Pa”, làm người tiêu dùng nhầm lẫn, làm xói mòn niềm tin vào sản phẩm nội địa. Khi Hội Cá nước lạnh Lào Cai gửi văn bản kiến nghị khẩn cấp, Ủy ban nhân dân tỉnh phải ra công văn yêu cầu các sở, ngành phối hợp kiểm soát nhập khẩu, nhưng đó chỉ là nỗ lực nhỏ trước một làn sóng áp lực kinh tế từ bên ngoài.

Sự việc cá tầm là minh chứng rõ rệt cho một chiến lược thương mại có tính toán dài hạn từ Trung Quốc. Đây không chỉ là cạnh tranh giá, mà là chiến lược phá ngành nghề, triệt đường mưu sinh của người dân Việt Nam. Trung Quốc đã và đang sử dụng chiến thuật “chiến tranh thương mại mềm” để thâm nhập vào thị trường nội địa nước khác, nơi họ lợi dụng vốn mạnh, nguồn hàng ổn định, và lợi thế giá rẻ để loại bỏ đối thủ nội địa. Cá tầm là sản phẩm thủy sản đặc sản, từng là niềm tự hào về chất lượng và giá trị kinh tế tại miền núi phía Bắc, giờ trở thành công cụ trong chiến lược thương mại thâm hiểm, nơi người nông dân phải đối đầu với sức ép chưa từng có.

Nếu nhìn rộng ra, câu chuyện cá tầm không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều ngành nghề khác của Việt Nam đang chịu áp lực tương tự. Ngành thủy sản xuất khẩu, từ cá tra, tôm đến cá hồi, nói chung là ngành thủy sản Việt Nam phải cạnh tranh với hàng hóa Trung Quốc giá rẻ, do họ là nhà nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc tăng trưởng, nhưng việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường có thể dẫn đến rủi ro lớn khi có biến động chính trị hoặc kinh tế. Hơn nữa, việc Trung Quốc nhập khẩu thủy sản Việt Nam với giá thấp có thể gây sức ép lên giá trị xuất khẩu và lợi nhuận của ngành.

Ngành dệt may Việt Nam, một trong những ngành xuất khẩu chủ lực, cũng không thoát khỏi ảnh hưởng của hàng hóa Trung Quốc, khi phải đối mặt với nguyên liệu nhập khẩu giá rẻ và sản phẩm hoàn thiện giá thấp, làm giảm năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Các sản phẩm vải, quần áo Trung Quốc được nhập khẩu với giá rẻ, chất lượng thấp, làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm dệt may trong nước. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu của các doanh nghiệp Việt mà còn đe dọa đến việc làm của hàng triệu công nhân trong ngành.

Ngành nông sản Việt Nam, từ gạo, trái cây đến rau củ cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt tương tự từ hàng hóa Trung Quốc. Các sản phẩm nông sản Trung Quốc được nhập khẩu với giá rẻ, đôi khi là hàng giả, hàng nhái, gây khó khăn cho nông dân trong việc tiêu thụ sản phẩm. Thêm vào đó, tình trạng gian lận thương mại, như gắn mác “nông sản Việt” cho hàng Trung Quốc, khiến người tiêu dùng mất niềm tin vào chất lượng sản phẩm trong nước.

Trung Quốc không chỉ dừng lại ở việc xuất khẩu hàng hóa giá rẻ mà còn bao gồm việc đầu tư vào các dự án lớn tại Việt Nam, từ hạ tầng giao thông đến khu công nghiệp, nhằm tạo ảnh hưởng lâu dài. Đồng thời, Trung Quốc cũng sử dụng “ngoại giao kinh tế” để thúc đẩy xuất khẩu, tạo ra sự phụ thuộc của Việt Nam vào hàng hóa Trung Quốc.

Chiến lược này không chỉ làm giảm giá trị sản phẩm nội địa mà còn gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, khiến các doanh nghiệp nội địa mất uy tín, mất thị phần, và dần lệ thuộc vào nguồn hàng ngoại. Nguy hiểm hơn, chiến lược còn tác động đến quyền lực kinh tế và cấu trúc lợi ích nội bộ. Khi các nhóm lợi ích nước ngoài hoặc các doanh nghiệp liên kết với họ chi phối thị trường, quyền lực kinh tế dần tập trung vào những đối tượng ngoại, làm suy yếu vai trò của các doanh nghiệp nội địa và người dân. Người nuôi cá tầm vốn là những hộ nông dân bình dị giờ phải chịu áp lực kép: chi phí nuôi cao, rủi ro dịch bệnh, và sự cạnh tranh không lành mạnh từ sản phẩm nhập khẩu. Họ mất lợi nhuận, mất khả năng lập kế hoạch dài hạn, mất quyền kiểm soát sinh kế. Khi niềm tin vào sản phẩm nội địa giảm sút, người tiêu dùng chuyển sang hàng ngoại, tạo vòng luẩn quẩn làm suy yếu toàn bộ chuỗi giá trị ngành nghề trong nước.

Câu chuyện cá tầm còn là lời cảnh tỉnh về quản lý thị trường và pháp luật. Kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, giám sát cửa khẩu, xử lý gian lận thương mại hiện nay vẫn chưa đủ mạnh. Những kẽ hở này bị lợi dụng triệt để bởi các đối tượng nước ngoài có lợi thế kinh tế và chiến lược thương mại bài bản. Hậu quả là ngành nghề nội địa, từ thủy sản, nông sản đến dệt may, bị xâm lấn và giảm khả năng cạnh tranh. Đây không chỉ là bài toán kinh tế, mà là vấn đề chiến lược quốc gia, bởi sự phụ thuộc dần vào hàng hóa ngoại quốc khiến quyền tự chủ kinh tế bị suy giảm, sinh kế người dân bị đe dọa, và uy tín sản phẩm Việt Nam bị tổn hại.

Để chống lại chiến lược này, cần một giải pháp đồng bộ: kiểm soát nhập khẩu chặt chẽ, giám sát thị trường, xây dựng thương hiệu nội địa mạnh mẽ, đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho người nông dân và doanh nghiệp. Chứng nhận xuất xứ, tem chống giả, nhãn mác rõ ràng là công cụ quan trọng để bảo vệ niềm tin người tiêu dùng. Các cơ quan quản lý phải phối hợp minh bạch và quyết liệt, không để lợi ích nhóm hoặc sự lơ là tạo cơ hội cho gian lận thương mại, đồng thời tạo ra một hệ thống cảnh báo sớm về nguy cơ xâm nhập thị trường không lành mạnh.

Không chỉ cá tầm, các ngành nghề như tôm, cá tra, dệt may, trái cây, gạo, rau củ đều đang đứng trước áp lực tương tự. Các sản phẩm này, nếu không được bảo vệ, sẽ lần lượt mất thị phần, giảm uy tín và dần lệ thuộc vào nhập khẩu. Đây là chiến lược có tính toán dài hạn: giá rẻ, nhập khẩu lớn, gắn mác giả, làm nhầm lẫn người tiêu dùng và loại bỏ đối thủ nội địa. Nếu không có hành động quyết liệt, các ngành nghề này sẽ rơi vào cảnh “mất trắng” thị trường, người dân mất sinh kế, và nền kinh tế mất khả năng tự chủ chiến lược.

Chiến lược phá ngành nghề này còn thâm hiểm hơn khi nhìn vào khía cạnh xã hội. Người dân mất niềm tin vào sản phẩm trong nước sẽ chuyển sang hàng ngoại, doanh nghiệp nội địa mất uy tín, và nhóm lợi ích ngoại quốc tăng quyền lực. Khi các ngành nghề nội địa suy yếu, người lao động mất việc làm, thu nhập giảm sút, kéo theo nhiều hệ lụy xã hội như di cư, thất nghiệp và khủng hoảng lòng tin. Đây là một mối nguy hiểm không chỉ kinh tế mà còn chiến lược, khi mà quyền tự chủ kinh tế bị đe dọa, sự phát triển bền vững của các ngành nghề và sinh kế người dân bị phá hủy.

Việc phụ thuộc quá nhiều vào hàng hóa Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế mà còn đe dọa đến an ninh quốc gia. Khi các ngành nghề chủ lực bị chi phối bởi hàng hóa ngoại nhập, Việt Nam có thể mất kiểm soát về mặt chiến lược, từ đó ảnh hưởng đến khả năng tự chủ trong phát triển kinh tế và bảo vệ lợi ích quốc gia.

Giải pháp do nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đưa ra chỉ dừng lại ở biện pháp hành chính. Cần nâng cao nhận thức cộng đồng, xây dựng thương hiệu mạnh, bảo vệ sản phẩm nội địa bằng pháp luật và kỹ thuật, đồng thời tạo sự liên kết bền vững giữa nông dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Chỉ khi có chiến lược tổng thể, đồng bộ và dài hạn, ngành nghề Việt Nam mới có thể đứng vững trước làn sóng hàng hóa giá rẻ và chiến lược thâm hiểm từ bên ngoài.

Câu chuyện cá tầm Lào Cai là bài học sâu sắc: bảo vệ ngành nghề nội địa không chỉ là nhiệm vụ kinh tế, mà là trách nhiệm quốc gia. Ngành nuôi cá tầm, thủy sản, dệt may, nông sản và các ngành khác cần được bảo vệ bằng chính sách, hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao thương hiệu và quản lý minh bạch. Đây là cách duy nhất để không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững, khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ kinh tế khu vực và thế giới.

Mỗi kilogram cá tầm Trung Quốc giá rẻ nhập khẩu là một lời cảnh báo về chiến lược phá ngành nghề bài bản. Người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý phải nhận thức sâu sắc mối nguy hiểm này, phối hợp quyết liệt và chủ động. Đây không phải là cuộc cạnh tranh bình thường, mà là cuộc đấu chiến lược giữa lợi ích nội địa và lợi ích ngoại quốc, giữa sinh kế người dân và lợi nhuận từ nước ngoài. Bảo vệ ngành nghề nội địa là bảo vệ quyền sống, quyền mưu sinh và tương lai kinh tế của đất nước. Chỉ khi Việt Nam có thể đứng vững, bảo vệ sinh kế người dân và uy tín sản phẩm nội địa, chúng ta mới có thể chống lại những mưu đồ thâm hiểm, thâm độc từ bên ngoài, đảm bảo phát triển bền vững cho tất cả các ngành nghề quan trọng của quốc gia./.

NGƯỜI QUAN SÁT

NHẬN  VƠ

Trần Trung Chính

Động từ “nhận vơ” được từ điển định nghĩa như sau = nhận về mình cái biết rõ là không phải của mình.

Cộng Sản Việt Nam hay còn gọi là Việt Cộng đã “nhận vơ” nhiều sự kiện lịch sử, nhưng trong phạm vi bài viết này, người viết chỉ nêu 4 sự kiện quan trọng, đó là DANH XƯNG NGUYỄN ÁI QUỐC, DANH XƯNG VIỆT MINH, HIỆP ĐỊNH ĐÌNH CHIẾN GENEVE 1954 và HIỆP ĐỊNH PARIS 1973.

1.DANH XƯNG NGUYỄN ÁI QUỐC : Nguyễn Sinh Cung rời Sài Gòn vào năm 1911 ở bến cảng Nhà Rồng đi sang Pháp tìm kế mưu sinh (không phải là TÌM ĐƯỜNG CỨU NƯỚC như Việt Cộng vẫn tuyên truyền lừa bịp bấy lâu nay), khi ấy học lực của Nguyễn Sinh Cung khoảng lớp 7 lớp 8, chưa hề theo học tại bất cứ trường trung học nào của Pháp và cũng chưa hề đậu văn bằng Brevet hay văn bằng Baccalaureat của Pháp, thế mà tới năm 1921 ông ta tự xưng là tác giả của bản văn viết bằng Pháp văn kết tội Thực Dân Pháp tại Đông Dương. Bây giờ (từ năm 1960 trở về sau)mọi người đều biết rõ tác giả của bản văn ấy là của Luật Sư PHAN VĂN TRƯỜNG và Kỹ Sư NGUYỄN THẾ TRUYỀN, còn Nguyễn Sinh Cung chỉ là một anh tập việc của nhà in mà thôi, nghĩa là làm “tà lọt” cho 2 ông khoa bảng danh giá vừa nói trên. Ông Nguyễn Thế Truyền có thể nói là Kỹ Sư Hóa Học đầu tiên của người Việt du học tại Pháp và vợ ông là công chúa trong hoàng triều Leopold của đế quốc Bỉ.

Sau này nhờ đọc tài liệu nghiên cứu về nhà văn Phan Khôi trong Phong Trào Nhân Văn Giai Phẩm của nhà văn Thụy Khê, thế hệ sau mới biết lý do thầm kín mà bản thân ông Phan Khôi bị chính quyền Cộng Sản Miền Bắc “đì” dữ dội. Đó là nhà cách mạng Phan Chu Trinh trước khi qua đời tại Sài Gòn vào năm 1926, đã gửi thư riêng cho nhà văn Phan Khôi yêu cầu tìm hiểu và làm rõ lý lịch cũng như hành tung chính trị của kẻ mang tên  Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh.

Chú thích :

ĐÌ là động từ của người bình dân miền Nam VN nói về thái độ kỳ thị, sách nhiễu, đe dọa,bao vây và đầy đọa của một bên có quyền lực đối với một bên là những kẻ yếu thế hơn nhưng không chịu khuất phục kẻ mạnh.  

2.DANH XƯNG VIỆT MINH : Việt Minh là danh xưng tóm tắt của  Việt Nam Cách Mạng Đồng Minh Hội, tổ chức này do 2 nhà cách mạng Hồ Học Lãm và Nguyễn Hải Thần thành lập. Nhưng trong thời gian sau khi Thế Chiến II chấm dứt, lịch sử VN cận đại chỉ được biết những hoạt động của cụ Nguyễn Hải Thần – có lẽ cụ Hồ Học Lãm đã qua đời vào thời điểm trước 1943 -1944, thay vào đó người ta nghe đến danh xưng của ông Trương Bội Công như là cùng với cụ Nguyễn Hải Thần làm lãnh tụ của Việt Nam Cách Mệnh Đồng Minh Hội. Ông Trương Bội Công cũng biến mất vào thời điểm nào người viết cũng không rõ, chỉ thấy trong những năm 1945-1946 một mình cụ Nguyễn Hải Thần còn hoạt động. Tỉnh Quảng Đông của Trung Hoa vào thời điểm trước năm 1945 là nơi các nhà cách mạng VN thoát khỏi sự kềm kẹp của Pháp và Nhật lưu trú : và Trung Hoa Quốc Dân Đảng có thế lực chính trị rất mạnh tại tỉnh này vì trước kia, Tướng Tưởng Giới Thạch được ông Tôn Dật Tiên bổ nhiệm làm Chỉ Huy Trưởng của Trường Võ Bị Hoàng Phố, phía cố vấn Borodine của Liên Sô đòi hỏi chính phủ Trung Hoa phải bổ nhiệm Chu Ân Lai làm Chỉ Huy Phó kiêm nhiệm chức vụ Chính Ủy. Các sĩ quan trẻ của Trung Hoa sau khi tốt nghiệp Trường Võ Bị Hoàng Phố ra đời đã nắm giữ những chức vụ quan trọng trong quân đội Trung Hoa Dân Quốc như trung đội trưởng, đại đội trưởng… cho đến tư lệnh sư đoàn cũng như tư lệnh lộ quân (theo sự hiểu biết chủ quan của người viết, lộ quân của quân đội Trung Hoa có quân số lớn hơn quân đoàn của Anh – Pháp)

Sau khi ông Tôn Dật Tiên qua đời vào năm 1928, các sứ quân miền Bắc Trung Hoa hùng cứ mỗi người một tỉnh đánh nhau để tiếm quyền chính phủ trung ương. Khác với người Nga (coi trọng vai trò của chính ủy trong các đơn vị quân đội), truyền thống văn hóa của người Trung Hoa rất tôn trọng Tam Cương – QUÂN SƯ PHỤ – nên Tướng Tưởng Giới Thạch được tất cả các tướng lãnh miền Nam bầu ông lên làm Tổng Tư Lệnh Đạo Quân Bắc Phạt để đánh dẹp các sứ quân miền Bắc. Sau khi dẹp tan các sứ quân miền Bắc, Tướng Tưởng Giới Thạch được bầu làm Tổng Tài (một danh xưng được coi như là “vua của nước Trung Hoa”) và ông chọn Nam Kinh là thủ đô của Trung Hoa [ có lẽ ông không chọn Bắc Kinh vì các sứ quân miền Bắc đã đầu hàng nhưng ông không hoàn toàn tin tưởng vào lòng trung thành của họ: dĩ nhiên ông tin tưởng vào các tướng lãnh miền Nam hơn vì trong quá khứ họ đã từng là “học trò của ông” và khi ông lên làm TỔNG TÀI, họ coi ông như là quân vương vừa là sư phụ của họ.]

Tướng Tưởng Giới Thạch rất ghét Cộng Sản, nên khi ông nắm quyền, ông đuổi các cố vấn Nga về nước, đồng thời xua đuổi các cán bộ Cộng Sản Trung Hoa không cho bọn này tham gia chính quyền khiến cho các lãnh tụ của Đảng Cộng Sản Trung Hoa như Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai, Lưu Thiếu Kỳ, Đặng Tiểu Bình, Bành Đức Hoài, Diệp Kiếm Anh, Chu Đức… phải bỏ chạy về  phía Tây của Trung Hoa, sau này các sử gia gọi đó là vuộc VẠN LÝ TRƯỜNG CHINH. Do đó Hồ chí Minh – vì là cán bộ của Cộng Sản Quốc Tế nên bị Cảnh Sát Trung Hoa  QDĐ bắt và giam tại nhà lao Quảng Châu (thủ phủ của tỉnh Quảng Đông), chính cụ Nguyễn Hải Thần – thủ lĩnh của Việt Nam Cách Mạng Đồng Minh Hội đứng ra cam kết và bảo lãnh Hồ chí Minh ra khỏi nhà giam Quảng Châu để có người VN hoạt động đưa về nước một khi Thế Chiến Thứ Hai chấm dứt. Vì vậy trong giai đoạn đầu, không bao giờ Hồ chí Minh dám để lộ vai trò Cộng Sản của y, khiến cho khi đoạt chính quyền của Thủ Tướng Trần Trọng Kim vào tháng 9/1945, mọi người vẫn cứ gọi là Việt Minh cướp chính quyền – chỉ có một số ít người mới biết đó là bọn Cộng Sản trá hình. Hồ chí Minh lặng lẽ đổi tên của Việt Nam Cách Mệnh Đồng Minh Hội thành Việt Nam Cách Mệnh Đồng Chí Hội, nhưng quần chúng không biết tên tổ chức mới này nên rõ ràng Hồ chí Minh đã nhận vơ danh xưng Việt Minh là tiền thân của Đảng Cộng Sản Đông Dương (rồi sau đó lại biến thành Đảng Lao Động Việt Nam).

3.HIỆP ĐỊNH GENEVE 1954

Quang cảnh Phiên khai mạc Hội nghị Geneva về Đông Dương, ngày 8/5/1954. (Ảnh: Tư liệu TTXVN)

Nước Pháp vào năm 1940, Thống Chế Pétain đã đầu hàng quân Đức của Hitler và đã dời đô từ Paris về Vichy. Liên quân Anh – Pháp – Bỉ (Belgium)- Hòa Lan từ biên giới Pháp – Đức phải tháo chạy ra hải cảng Dunkerque dưới làn mưa bom của không quân Đức để nước Anh tận dụng mọi khả năng vận chuyển bằng tàu bè chuyển hết số quân này sang bên kia bờ biển Manche. Tướng Charles de Gaule phải dùng phi cơ bay sang Anh và thành lập Phong Trào Pháp Tự Do để kháng chiến chống lại quân của Hitler. Các nước đồng minh coi nước Pháp là xứ “bị chiếm đóng” cho nên các cuộc họp của các vị nguyên thủ của các quốc gia đồng minh không có đại diện của nước Pháp. Điển hình qua các cuộc hội nghị thượng đỉnh tại Cairo (Egypt), tại Teheran (Perse), tại Yalta (Liên Sô) chỉ có Thủ Tướng Churchill của Anh, Tổng Thống Roosevelt của Hoa Kỳ, Chủ Tịch Stalin của Liên Sô và Tổng Tài Tưởng Giới Thạch của Trung Hoa Quốc Gia.

Ngay khi quân Đồng Minh tiến vào Đức, mặc dù có quân đội của Tướng de Gaule đi kèm, nhưng Phong Trào Pháp Tự Do vẫn không được coi là đại diện của nước Pháp: cho nên tại Hội Nghị POSTDAM trên đất Đức, các đại diện của Tứ Cường (Anh – Hoa Kỳ – Liên Sô và Trung Hoa Quốc Gia) đã ký vào hiệp định Postdam nhằm qui định trách nhiệm và lãnh thổ của phe Trục sau khi phe Đồng Minh hoàn toàn chiến thắng và kết thúc Thế Chiến Thứ Hai ở các khu vực Âu Châu – Trung Đông – Phi Châu và Á Châu : nước Pháp vẫn không có đại diện tại Thỏa Ước Postdam !!!

Tại khu vực Á Châu, trong vùng Đông Dương, quân đội Trung Hoa Quốc Gia có nhiệm vụ giải giới quân đội Nhật từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc, quân đội Anh có nhiệm vụ giải giới quân đội Nhật từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam. Ngay trong ngày ký thỏa ước Postdam, thủ tướng Churchill hay tin Đảng Bảo Thủ của ông thua phiếu nên phải chuyển quyền sang Đảng Lao Động do ông Atlee lãnh đạo; tuy nhiên tân thủ tướng Atlee không thay đổi điều cam kết của chính phủ Anh với Phong Trào Pháp Tự Do. Do đó khi Tướng Gracey cầm đầu 5,000 lính Anh – Ấn vào cảng Sài Gòn thì 2 ngày sau Tướng Leclerc của Pháp dẫn 10,000 lính Pháp cũng đổ bộ vào cảng Sài Gòn (quân đội Pháp tháp tùng mà lại đông hơn liên quân Anh – Ấn gấp 2 lần).

Về mặt chính trị bọn Việt Cộng của Hồ chí Minh chỉ nói phét và ba hoa với dân Việt Nam dốt nát về công pháp quốc tế: HCM tuyên bố nước VN độc lập – tự chủ nhưng không được bất kỳ quốc gia nào công nhận, ngay Stalin cũng chẳng biết HCM là ai và Mao Trạch Đông và Chu Ân Lai vào năm 1945 thì chưa nắm quyền, cho nên khi quân đội của Tướng Lư Hán (quân khu Quảng Đông) tiến vào ngả Lạng Sơn đồng thời Tướng Trương Phát Khuê (quân Khu Vân Nam – Quý Châu) tiến vào ngả tỉnh Hà Giang thì Bộ Ngoại Giao chính phủ HCM không dám lên tiếng phản đối.  Về phía Nam cũng như vậy, chính phủ của HCM cũng không dám phản đối liên quân Anh – Ấn đã đành, mà cũng không dám phản đối quân Pháp của Tướng Leclerc tháp tùng quân Anh – Ấn đổ bộ xuống cảng Sài Gòn. Sau 3 tháng hoàn tất nhiệm vụ giải giới quân đội Nhật Bản, toàn thể 5,000 quân Anh -Ấn trở về nước và chắc chắn chỉ còn quân đội Pháp hiện diện tại vĩ tuyến 16 trở về Nam.

Nhưng ở phía Bắc, sau khi giải giới quân đội Nhật, 200 ngàn quân Trung Hoa không rút về Tàu mà ở lại lãnh  thổ VN, nên Hồ chí Minh bắt buộc “đi đêm” với Moutet (Bộ Trưởng Bộ Pháp Quốc Hải Ngoại tức là danh xưng mới của Bộ Thuộc Địa) để mời quân đội Pháp ra Bắc với mục đích là dùng quân Pháp đuổi quân của Tướng Lư Hán và Tướng Trương Phát Khuê trở về Tàu. Có một số đụng chạm giữa quân Pháp và quân Tàu ở cảng Hải Phòng, nhưng chính phủ Pháp gửi đặc sứ sang tận Trùng Khánh và đã ký thỏa ước để quân đội Trung Hoa rút về nước: thực tế vào năm 1946, quân đội Trung Hoa của Tướng Tưởng Giới Thạch đang thua quân Cộng Sản của Mao Trạch Đông, nên đồng ý với Pháp rút 200,000 quân từ VN về.

Rồi chiến tranh Việt – Pháp vào tháng 12/1946 đã xảy như mọi người Việt Nam đều biết. Quân đội Pháp với hỏa lực chiếm ưu thế trong khi quân của HCM rút lui khỏi các thành phố và tổ chức các trận đánh nhỏ để giữ vững nông thôn và các vùng đồi núi miền trung du Bắc Việt. Nhưng cuối năm 1949, Tướng Tưởng Giới Thạch phải bỏ Hoa Lục để chỉ giữ được đảo Đài Loan (Formosa, sau này được gọi là Taiwan). Mao Trạch Đông ra lệnh cho các tướng lãnh của quân đội Trung Cộng phải hết lòng yểm trợ quân Việt Minh, do đó rất nhiều người Việt Nam ngạc nhiên khi thấy quân Việt Minh của tướng Võ Nguyên Giáp “trưởng thành” một cách thần kỳ như đứa bé trong truyện Phù Đổng Thiên Vương của Việt Nam cổ đại. Các chiến dịch Đông – Xuân và chiến dịch Biên  Giới của Tướng Giáp khiến quân đội Pháp mất đi các cứ điểm quan trọng như Lai Châu, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Đông Triều, Quảng Ninh…Ngay cả căn cứ Vĩnh Yên, quân đội Pháp cũng đang bị bao vây (căn cứ này đang do Đại Tá Vanuxem trấn giữ), Vĩnh Yên chỉ cách Hà Nội không quá 100 cây số, nếu Vĩnh Yên thất thủ, Hà Nội sẽ rơi vào tay quân Việt Minh.

Nước Pháp năm 1951 rất nghèo vì sau Thế Chiến 2 kinh tế suy thoái nên chuyện bỏ Đông Dương là điều có khả năng xảy ra nhất là về mặt địa lý chính trị, mất Đông Dương mẫu quốc Pháp và các thuộc địa ở châu Phi (như Maroc, Tunisie, Algerie…) không hề hấn gì. Hiểu rõ khả năng và ý chí của nước Pháp, nên Tổng Thống Hoa Kỳ thời bấy giờ là ông Harry Truman đã cử một phái đoàn đặc biệt sang Paris thuyết phục chính phủ Pháp cố giữ Đông Dương với sự trợ giúp của Hoa Kỳ về mọi mặt. Đó là lý do Thống Tướng De Lattre de Tassigni được chính phủ Pháp bổ nhiệm làm Tư Lệnh Đạo Quân Viễn Chinh Pháp kiêm Cao Ủy Đông Dương (chức vụ Cao Ủy Đông Dương có nghĩa là Thống Tướng De Lattre de Tassigni có toàn quyền về quân sự, chính trị, xã hội, kinh tế… quyết định của ông tại Đông Dương không cần phải tham khảo ý kiến từ Paris).

Đạo quân Viễn Chinh của Pháp do Thống Tướng De Lattre de Tassigni lãnh đạo đông tới 180,000 người cộng thêm 40,000 quân đã trú đóng sẵn tại Đông Dương thành ra 220,000 người là đạo quân lớn thứ hai tại mặt trận tại Á Châu, chỉ thua đạo quân thứ nhất là 250,000 quân của Hoa Kỳ + 30,000 quân của các nước tự do khác (như Anh, Australia, New Zeland, Thailand, Thổ Nhĩ Kỳ…) chiến đấu dưới lá cờ LHQ tại Triều Tiên. Là một tướng giỏi, vừa đển VN, ông đã giải vây secteur Vĩnh Yên khiến quân Việt Minh của Võ Nguyên Giáp phải tháo chạy qua biên giới Hoa Việt vì Võ Nguyên Giáp sợ quân Pháp truy kích nếu quân Việt Minh còn ẩn núp trong các rừng núi của Bắc Việt. Sau đó Thống Tướng De Lattre de Tassigni đi Hoa Kỳ ngay để ký kết những thỏa thuận quân sự mà phái đoàn Hoa Kỳ mới chỉ hứa miệng với ông khi ông còn ở Paris.

Thống Tướng De Lattre de Tassigni có đặt vấn đề với các giới chức của HK rằng quân đội viễn chinh của ông không đông bằng quân đội HK tham chiến tại Triều Tiên, không có hải pháo yểm trợ mạnh mẽ như quân đội Hoa Kỳ và nhất là  không quân của Pháp chỉ có 200 phi cơ phải trải dài trên toàn vùng Đông Dương, không quân Pháp không có Pháo Đài Bay B-29 như không quân Hoa Kỳ thì khó mà chiến thắng được quân Việt Minh có được sự yểm trợ ồ ạt của quân Trung Cộng. Phía Hoa Kỳ cho Thống Tướng De Lattre de Tassigni 2 hiểu biết rất quan trọng :

Hiểu biết thứ nhất : Hoa Kỳ giúp đỡ quân đội Pháp tại Đông Đương không phải là giúp nước Pháp tái chiếm lại Đông Dương để đặt lại nền thống trị của chế độ thục dân; Hoa Kỳ giúp quân đội Pháp tại chiến trường Đông Dương là mượn tay quân đội viễn chinh Pháp đánh cho quân Việt Minh tan tác hầu sau khi chia đôi đất nước VN thì miền Bắc VN không thể nuốt chửng miền Nam được.

Hiểu biết thứ hai : Việt Nam phải chia 2 theo Hiệp ước Postdam ký hồi tháng 5/1945; vùng đất từ vĩ tuyến 16 trở về phía Bắc  do quân đội Trung Hoa của Tưởng Giới Thạch phụ trách, nay  chính quyền Tưởng Giới Thạch chạy ra Đài Loan thì chúng ta trao lại cho quân đội của Mao cũng không có gì quá đáng. Cũng tương tự như tại Triều Tiên, thỏa ước Postdam quy định quân đội Nga và quân đội Mỹ bắt tay nhau tại vĩ tuyến 38; tới năm 1950 Kim Nhật Thành xâm lăng Nam Hàn liền bị Hoa Kỳ chận đánh cho đến năm 1953 thì cù cưa tại vĩ tuyến 38 thì phải đình chiến thôi.

Trở lại Đông Đương, Tướng De Lattre de Tassigni bàn thảo kế hoạch tác chiến với Đại Tướng Raoul Salan và Ban Tham Mưu rồi ông phải trở lại Pháp để chữa bệnh ung thư rồi mất tại Pháp vào năm 1952. Với khả năng có được, Tướng Salan thành lập các căn cứ quân sự như Điện Biên Phủ, Nà Sản…không phải để ngăn chận đà tiến quân của quân Việt Minh tiến về Hà Nội như bọn VC vẫn tuyên truyền mà các căn cứ quân sự lớn với béton cốt sắt vững chãi của Pháp đóng vai trò như những CỤC ĐƯỜNG CHIÊU DỤ ĐÁM KIẾN BU QUANH để tiêu diệt.

Trung Tá Hồ Văn Thống – nguyên chủ sự Phòng An Ninh của Sở An Ninh Quân Khu I – có kể với người viết là khi ông đi học khóa Tham Mưu Cao Cấp của Trường Chỉ Huy Tham Mưu tại Dalat, một giảng viên có nói với các khóa sinh rằng HK không dùng B.29 để cứu căn cứ ĐBP không phải vì HK muốn hất cẳng Pháp ra khỏi Đông Dương mà là vì HK biết chắc rằng sau trận ĐBP quân đội của Võ Nguyên Giáp phải đợi tới 10 năm sau nữa mới có thể tái chiến được.

Bọn VC tha hồ khoác lác, gáy lên ầm ĩ nào là chiến thắng “long trời lở đất”, nước Việt Nam nhỏ bé đã đánh thắng tên đế quốc đầu sỏ”, nhưng quân đội Pháp “ngưng chiến đấu” tại căn cứ ĐBP (Tướng De Castries ra lệnh  ngưng chiến đấu chứ ông không đầu hàng – người viết căn cứ trên nhật lệnh hành quân của ông, vẫn còn lưu trữ trong văn khố quân đội Pháp). Trong khi tại các mặt trận khác, quân đội Pháp vẫn giữ trận tuyến và họ lên đường về nước theo quy định của Hiệp Định Geneve chứ không tháo chạy như liên quân Anh-Pháp-Bỉ-Hòa Lan hồi 1940 tại hải cảng Dunkerque.

Hiệp Định Geneve là hiệp định ngưng bắn giữa quân đội Pháp và quân đội Việt Minh chứ không phải là Hòa Ước nên nước Pháp không có trách nhiệm phải bồi thường chiến tranh cho VNDCCH. Dẫn chứng, sau 1954 nước Pháp được hưởng sự trợ giúp của HK qua chương trình Marshall, khoảng 1960, nước Pháp đã tiến lên hàng cường quốc khi nước Pháp cho nổ thử nghiệm bom nguyên tử ở Nam Thái Bình Dương trong khi VC là kẻ thắng trận thì không có gì để mà hãnh diện, để mà khoe khoang với thế giới.

Người ta cũng không ai nghĩ rằng vào năm 1953, trong khi chưa kiểm soát được lãnh thổ tại miền Bắc và miền Bắc Trung Phần thì HCM lại  mở ra  những cuộc đấu tố các địa chủ dưới chiêu bài CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT. Nguyên do HCM phải chiều lòng theo ý muốn của Mao Trạch Đông : Khi Thống Tướng De Lattre de Tassigni đem 180,000 quân từ Âu châu sang Đông Dương thì chính HCM và Võ Nguyên Giáp biết chắc là quân Việt Minh khó có cơ hội chiến thắng quân Pháp nếu không có sự trợ giúp ồ ạt của Trung Cộng. Với tâm lý của Mao, Mao chỉ giúp cho Người Nhà nên HCM bắt buộc phải mở các cuộc đấu tố dưới sự chỉ đạo của các cán bộ Trung Cộng để được Mao thừa nhận là Người Nhà và sau đó, quân Việt Minh đã nhận được sự trợ giúp về mọi mặt của Trung Cộng.

4.HIỆP ĐỊNH PARIS 1973

“Hiệp định Paris như là tập giấy lộn, như trò đùa, ký mà chơi, có giá trị như một bản án tử hình chế độ Việt Nam Cộng Hoà được thi hành hai năm sau đó.”

Từ Geneve trở về Bắc Kinh, Chu Ân Lai đã báo cáo tình hình cho Mao Trạch Đông và chính Mao đã nhận định như sau : Hiệp Định Geneve 1954 là trở ngại lớn cho HCM , y ta không thể thống nhất miền Nam được vì HCM không có khả năng và trong công Pháp quốc tế, miền Nam sẽ trở thành vương quốc như Lào.

Mao Trạch Đông nói chỉ có “chiến tranh giải phóng” mới giúp HCM thống nhất đất nước được. Ngay trong năm 1955, Võ Nguyên Giáp đã bí mật sang Tàu 2 lần (chỉ cách nhau khoảng 7 tháng) và đã được quân khu Quảng Đông cũng như quân khu Vân Nam ký khế ước cung cấp 450,000 súng trường (không kể  lựu đạn và chất nổ). Sau khi một số lô hàng được nhập kho, HCM mới dám công bố chính thức ra mắt  MẶT TRẬN DÂN TỘC GIẢI PHÓNG MIỀN NAM ngay tại Hà Nội vào tháng 12 năm 1959. Rồi từ đó, chiến tranh xảy ra tại miền Nam Việt Nam với biết bao hệ lụy như  mìn nổ vào các xe đò, xe lam chở thường dân, các cuộc pháo kích và phục kích các xe quân đội, cũng như các các cuộc ám sát viên chức xã ấp dưới vỏ bọc “xử tử những tên Việt gian Mỹ – Ngụy”…

Có một dữ kiện quan trọng đã diễn ra vào thời điểm 1960 -1963 nhưng ít ai để ý , đó là chính giới Hoa Kỳ trong giai đoạn 1954 đến 1960 rất ủng hộ chính Phủ Ngô Đình Diệm, nhưng sau khi MẶT TRẬN DÂN TỘC GIẢI PHÓNG MIỀN NAM ra đời, chính phủ Hoa Kỳ đã thay đổi thái độ. Rất ít người đã có thể giải thích lý do chính đáng của sự thay đổi này; nhưng theo thiển ý của người viết: CSBV vẫn giữ nguyên ý định xâm lăng miền Nam bằng trận địa chiến như Kim Nhật Thành xâm lăng Nam Hàn vào năm 1950, nhưng vào thời điểm 1960 CSBV không thể thực hiện ý định mở một cuộc trận địa chiến nên HCM đã mở một cuộc chiến tranh du kích làm vỏ bọc cho mộc cuộc chiến tranh quy ước.

Khi chống đỡ một cuộc xâm lược bằng chiến tranh quy ước núp dưới vỏ bọc chiến tranh du kích, Hoa Kỳ biết chắc quốc sách ẤP CHIẾN LƯỢC của chính phủ Ngô Đình Diệm sẽ không hữu hiệu nên chính phủ HK đã đưa ra nhiều messages để cảnh báo anh em Tổng Thống Ngô Đình Diệm và Cố Vấn Ngô Đình Nhu, nhưng chúng ta đã thấy 2 anh em Tổng Thống Diệm không chịu hiểu ý muốn của chính phủ HK, nên chính phủ HK đành phải tổ chức một chính biến vào ngày 1 tháng 11 năm 1963 để lật đổ chính quyền của Tổng Thống Diệm. Vào đầu năm 1964, trận đánh tại Bình Giả chứng minh rằng 3,000 tay súng của làng Bình Giả không thể chống nổi gần 2 sư đoàn quân chính quy của VC do Trần Đình Xu chỉ huy (đến nỗi Bộ TTM / QL VNCH phải sử dụng tới 3 tiểu đoàn TQLC + 3 tiểu đoàn BĐQ + 2 chi đoàn Thiết Giáp mà cũng không dứt điểm được chiến trận, sau cùng phải sử dụng thêm 3 tiểu đoàn Nhảy Dù tấn công thẳng vào mật khu Hát Dịch mới dứt điểm chiến trận).

Chiến tranh VN thực sự do CSVN phát động từ 1960 và chấm dứt vào  30 tháng 4 năm 1975, dù VC có cố gắng khoa trương và khoác lác những điều không thực, nhưng VC quả thực là kẻ chiến bại trong cuộc chiến này :

1)Các lãnh tụ của VC như HCM, Lê Duẩn,Trường Chinh, Lê Đức Thọ, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh… không phải là người yêu nước. Họ hy sinh biết bao sinh mạng của dân chúng 2 miền Nam Bắc VN chỉ để phục vụ cho “quyền lợi” và “lý tưởng” của Đệ Tam Quốc Tế Cộng Sản , những khẩu hiệu độc lập, dân tộc, dân quyền chỉ có giá trị tuyên truyền lừa bịp: chính tấm bia trong lăng tẩm của Lê Duẩn đã ghi rõ “ta đánh với nhau với Đế Quốc Mỹ là đánh thay cho Liên Sô – Trung Quốc” (người viết không trích dẫn nguyên văn mà chỉ nhớ đại ý)  

2)Bọn lãnh đạo của CSVN coi nhân dân Việt Nam như là vốn quý của đất nước cho nên bọn chúng có quyền sử dụng nguồn vốn này như là Phạm Văn Đồng đã từng tuyên bố “dù có đốt cháy cả dãy Trường Sơn chúng ta vẫn phải làm để hoàn thành tâm nguyện của Hồ Chủ Tịch”. Người viết ước tính từ 1964 đến 1968, Cộng Quân Bắc Việt phải đem trên 200,000 cán binh vào Nam/ mỗi năm, nhưng hàng rào điện tử Mac Namara không ghi nhận số cán binh trở về Bắc tức là số tử trận rất lớn. Thực tế, muốn chấm dứt chiến tranh, BV không cần phải ký hòa ước hay văn bản đầu hàng gì cả mà hãy để chiến tranh tàn lụi không kèn không trống phù hợp với đường lối không tuyên chiến nên không cần phải ký văn bản đầu hàng.

3)Lịch sử VN trong thế kỷ 17 và 18 đã từng có trường hợp chiến tranh tàn lụi khi chúa Trịnh và chúa Nguyễn chỉ đánh nhau trong 45 năm đầu, sau đó ngưng chiến rồi cả dòng họ Trịnh giữ quyền bính tại phương Bắc và dòng họ Nguyễn giữ quyền bính tại phương Nam cho đến khi Nguyễn Huệ dứt điểm cả 2 họ vào cuối thế kỷ 18 (với chiến thắng Đống Đa vào năm 1789).

4)Theo thiển ý chủ quan của người viết chiến tranh VN xảy ra từ 1945 đến 1975 là do tất cả những lãnh đạo của 2 miền (người Quốc Gia cũng như người Cộng Sản) đã đánh giá quá thấp khả năng của người Mỹ và của quốc gia Hoa Kỳ cho nên nước VN chúng ta tan hoang sau 1975 cho đến nay 2025 vẫn chưa thấy có cơ hội tiến lên ngang bằng với Đại Hàn (South Korea), Mông Cổ (Ngoại Mông), Singapore… là những quốc gia đã đạt được những thành tích kỳ diệu mà không cần phải vỗ ngực tự hào như là VN ta đã đánh thắng 2 thằng đế quốc đầu sỏ của thế giới.

Bài viết này xin tạm dừng ở đây vì khả năng hiểu biết của người viết có giới hạn cũng như người viết không phải là khoa bảng về các lĩnh vực kinh tế, khoa học thuần lý, khoa học không gian…chỉ xin gợi ý để quý vị cao nhân VN khác nêu được những vấn đề quan yếu nhằm giúp cho đất nước và con người VN đừng đứng “đội sổ” như hiện nay (tự hào cầm cờ đỏ cũng là một hình thức ĐỨNG HẠNG CHÓT, tương tự như tài xế xe tải luôn treo cờ đỏ vào cuối những công trình xây dựng quá dài)

San José ngày chủ nhật 17 tháng 8 năm 2025.

Trần Trung Chính