Monday, December 29, 2025
Home Blog Page 154

Mỹ sẽ cung cấp tình báo cho Ukraine để tấn công tầm xa vào lãnh thổ Nga, WSJ đưa tin

Tóm lược

  • Lần đầu tiên Mỹ hỗ trợ Ukraine nhắm mục tiêu năng lượng sâu trong lãnh thổ Nga – theo WSJ
  • Washington kêu gọi NATO cũng hỗ trợ tương tự
  • Trump bất ngờ ủng hộ Kyiv giành lại toàn bộ lãnh thổ

Ngày 1/10 (Reuters) – Hoa Kỳ sẽ cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo để thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa nhằm vào hạ tầng năng lượng của Nga, tờ Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Tư, trong bối cảnh Washington cân nhắc việc gửi thêm vũ khí cho Kyiv để mở rộng phạm vi tấn công.

Trước nay, Mỹ đã chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, nhưng bước đi mới này sẽ giúp Kyiv dễ dàng hơn trong việc tấn công nhà máy lọc dầu, đường ống, trạm điện và các cơ sở hạ tầng khác, nhằm cắt nguồn thu tài chính từ dầu khí của Điện Kremlin.

Theo WSJ, Washington cũng đang kêu gọi các đồng minh NATO tham gia hỗ trợ tương tự.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gia tăng áp lực buộc các nước châu Âu ngừng mua dầu Nga, đổi lại ông sẽ chấp thuận áp đặt các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn nhằm làm cạn kiệt nguồn tài chính cho cuộc chiến của Moscow.

Nhà Trắng, phái đoàn Ukraine và Nga tại Liên Hợp Quốc chưa đưa ra bình luận trước yêu cầu từ Reuters.

Trump đổi giọng, nghiêng về Kyiv

Theo WSJ, việc phê chuẩn hỗ trợ tình báo bổ sung diễn ra ngay trước khi ông Trump đăng tải trên mạng xã hội tuần trước, gợi ý rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ bị Nga chiếm đóng – một sự thay đổi đáng chú ý trong lập trường của ông.

“Sau khi thấy nền kinh tế Nga lao đao vì cuộc chiến, tôi tin rằng với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu, Ukraine có khả năng chiến đấu và giành lại toàn vẹn lãnh thổ ban đầu,” Trump viết trên Truth Social, chỉ vài giờ sau cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy.

Về viện trợ quân sự, Washington đang xem xét yêu cầu của Ukraine về tên lửa Tomahawk với tầm bắn 2.500 km – đủ sức vươn tới Moscow và hầu hết lãnh thổ châu Âu thuộc Nga. Ukraine cũng đã phát triển loại tên lửa tầm xa riêng có tên Flamingo, nhưng số lượng chưa rõ vì mới trong giai đoạn sản xuất ban đầu.

Nga mở cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine từ tháng 2/2022, gọi đó là “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm chặn xu hướng Kyiv ngả về phương Tây và NATO mở rộng sang phía đông. Kyiv và các đồng minh châu Âu coi đây là một cuộc xâm lược kiểu đế quốc để thôn tính lãnh thổ.

Dầu mỏ – mục tiêu then chốt

Theo WSJ, đây là lần đầu tiên Mỹ trực tiếp hỗ trợ Ukraine trong các đòn tấn công tầm xa sâu vào lãnh thổ Nga với mục tiêu là các cơ sở năng lượng. Doanh thu từ năng lượng vẫn là nguồn tài chính chủ lực của Kremlin để duy trì chiến tranh, khiến dầu khí trở thành trọng tâm trong các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Chính quyền Trump đã áp thêm thuế đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ để gây sức ép buộc New Delhi chấm dứt mua dầu thô giá rẻ từ Nga, đồng thời vận động các nước như Thổ Nhĩ Kỳ ngừng nhập khẩu dầu từ Moscow.

Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đáp lại:

“Đây là quyền chủ quyền của mỗi quốc gia. Nếu một số hình thức thương mại mang lại lợi ích cho Thổ Nhĩ Kỳ, họ sẽ tiếp tục.”

Trước đó cùng ngày, nhóm G7 gồm các bộ trưởng tài chính tuyên bố sẽ thực hiện các bước đi chung để gia tăng áp lực lên Nga, nhắm vào những nước tiếp tục mua dầu Nga và những bên hỗ trợ hành vi lách trừng phạt.

Tòa Bạch Ốc đóng băng ngân quỹ cho các tiểu bang Dân Chủ giữa khủng hoảng đóng cửa chính phủ

Tóm lược

  • Chính quyền Trump đóng băng 18 tỷ USD cho New York – quê nhà của hai lãnh đạo Dân Chủ cấp cao
  • 8 tỷ USD dự án năng lượng xanh tại các tiểu bang Dân Chủ cũng bị treo
  • Đóng cửa chính phủ ảnh hưởng 750.000 nhân viên liên bang, nhiều người phải làm việc không lương
  • Thượng viện lại thất bại trong việc thông qua biện pháp chi tiêu tạm thời

Chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày thứ Tư đã đóng băng 26 tỷ USD ngân sách liên bang dành cho các tiểu bang có khuynh hướng Dân Chủ, thực hiện lời đe dọa biến cuộc khủng hoảng đóng cửa chính phủ thành công cụ nhắm vào các ưu tiên chính trị của đối thủ.

Các chương trình bị nhắm tới bao gồm 18 tỷ USD cho các dự án giao thông tại New York – quê nhà của hai lãnh đạo Dân Chủ quyền lực nhất Quốc hội – cùng 8 tỷ USD cho các dự án năng lượng xanh tại 16 tiểu bang Dân Chủ, trong đó có California và Illinois.

Phó Tổng thống JD Vance cảnh báo chính quyền có thể mở rộng làn sóng sa thải nhân viên liên bang nếu tình trạng đóng cửa kéo dài quá vài ngày.

Đây là lần đóng cửa chính phủ thứ 15 kể từ năm 1981, khiến nhiều hoạt động bị tê liệt: từ nghiên cứu khoa học, giám sát tài chính, dọn dẹp môi trường, cho tới các dịch vụ công ích khác.

Khoảng 750.000 nhân viên liên bang bị buộc nghỉ việc, trong khi binh sĩ và nhân viên biên phòng vẫn phải làm việc không lương. Bộ Cựu chiến binh cho biết các lễ tang tại nghĩa trang quốc gia vẫn diễn ra, nhưng sẽ không dựng bia mộ hay cắt cỏ.

Ông Vance nói trong một cuộc họp báo tại Tòa Bạch Ốc rằng nếu bế tắc kéo dài, chính quyền buộc phải cắt giảm thêm, ngoài 300.000 nhân viên dự kiến bị sa thải trước tháng 12. Văn phòng Sáng chế và Thương hiệu Hoa Kỳ thông báo sẽ cho nghỉ việc 1% trong tổng số 14.000 nhân viên.

Schumer: Đóng cửa chính phủ là “tống tiền”

Lãnh đạo Dân Chủ Hạ viện Hakeem Jeffries cảnh báo việc ngưng cấp vốn cho các dự án tàu điện ngầm và bến cảng ở New York sẽ khiến hàng ngàn lao động mất việc.

Thượng nghị sĩ Dân Chủ Chuck Schumer – cũng đến từ New York – cáo buộc Trump lấy người dân Mỹ làm con tin.

“Ông ấy đang dùng người dân làm quân cờ, gây đau khổ cho đất nước như một hình thức tống tiền,” Schumer nói.

Ngay cả Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Thom Tillis cũng tỏ ý lo ngại, cho rằng việc đóng băng ngân sách hạ tầng của New York có thể khiến lối thoát cho khủng hoảng càng khó khăn hơn.

Tuy nhiên, Lãnh đạo khối Cộng Hòa tại Thượng viện John Thune bác bỏ cáo buộc “bắt cóc ngân sách”:

“Hãy bỏ phiếu mở cửa chính phủ, thì vấn đề sẽ tự biến mất. Quá đơn giản,” ông nói.

Bế tắc tại Thượng viện

Trong khi đó, Thượng viện tiếp tục thất bại với cả hai phương án: đề xuất của Cộng Hòa kéo dài ngân sách đến 21/11, và dự luật của Dân Chủ kèm bổ sung quyền lợi y tế.

Với thế đa số 53-47, Cộng Hòa vẫn cần ít nhất 7 phiếu Dân Chủ để vượt qua ngưỡng 60 phiếu.

Điểm nóng xoay quanh khoản 1,7 ngàn tỷ USD chi tiêu hoạt động cho các cơ quan liên bang, chiếm khoảng một phần tư ngân sách hàng năm. Phần còn lại chủ yếu dành cho y tế, hưu trí và trả lãi nợ quốc gia hiện đã lên tới 37,5 ngàn tỷ USD.

Một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng đã họp gấp ngay tại phòng họp Thượng viện để tìm lối ra. Thượng nghị sĩ Dân Chủ Tim Kaine (Virginia) cho rằng cần có cam kết rõ ràng từ Cộng Hòa về y tế, nhưng thừa nhận việc thương lượng “có thể phức tạp”.

Dân Chủ cũng đòi bảo đảm rằng Trump sẽ không thể phớt lờ các đạo luật chi tiêu đã ký – điều mà ông nhiều lần làm từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc.

Đổ lỗi và cuộc bầu cử 2026

Cả hai đảng đều cố gắng đẩy trách nhiệm sang đối phương trong bối cảnh cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ 2026 đang đến gần.

Dân Chủ: cáo buộc Cộng Hòa gây gián đoạn khi đang kiểm soát chính quyền.

Cộng Hòa: tố Dân Chủ chịu sức ép phe cấp tiến nên chống Trump, dù trước đây vẫn thường ủng hộ các dự luật chi tiêu.

Cộng Hòa còn lặp lại cáo buộc sai lệch rằng dự luật Dân Chủ mở rộng bảo hiểm y tế cho người nhập cư bất hợp pháp. Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) khẳng định kế hoạch chỉ khôi phục quyền lợi cho một số nhóm di dân hợp pháp như người xin tị nạn và lao động có visa.

Nhiều cơ quan liên bang còn đăng tải thông báo trên website, đổ lỗi cho “phe tả cực đoan” – động thái có thể vi phạm Đạo luật Hatch, vốn yêu cầu dịch vụ công tránh xa chính trị đảng phái.

Cuộc đóng cửa dài nhất trong lịch sử Mỹ kéo dài 35 ngày (2018–2019) dưới thời Trump cũng chỉ kết thúc sau khi hàng loạt chuyến bay bị hoãn vì kiểm soát viên không lưu đồng loạt nghỉ bệnh.

Newsom chế giễu Trump là “Nữ hoàng Marie Antoinette” vì xây vũ trường giữa lúc dân mất bảo hiểm

Thống đốc California Gavin Newsom đã chế giễu Donald Trump khi tin tức lan truyền rằng công trình xây dựng phòng khiêu vũ trong Tòa Bạch Ốc của ông vẫn tiếp tục giữa lúc chính phủ liên bang đóng cửa. Newsom so sánh Trump với nữ hoàng Pháp Marie Antoinette trong lịch sử.

“TRUMP ‘MARIE ANTOINETTE’ NÓI: ‘KHÔNG CÓ CHĂM SÓC Y TẾ CHO NÔNG DÂN, NHƯNG NỮ HOÀNG THÌ CÓ VŨ TRƯỜNG!’” — văn phòng Thống đốc California viết trên X, kèm hình ảnh AI.

Hình ảnh cho thấy Trump mặc trang phục và đội tóc giả của giới quý tộc Pháp thế kỷ 18, giống như Marie Antoinette từng mặc – người đã trở thành biểu tượng của sự xa hoa ích kỷ vào thời điểm người dân của bà đang đói khổ. Newsom đã nhiều lần chế nhạo những bài đăng viết hoa đặc trưng của tổng thống nhiều lần trước đây.

Đòn chế giễu mới nhất của Newsom xuất hiện sau khi lộ tin phòng khiêu vũ mới tại Tòa Bạch Ốc của Trump trị giá 200 triệu USD sẽ tiếp tục xây dựng, bất chấp hàng loạt cơ quan liên bang phải ngừng hoạt động vì bế tắc ngân sách giữa Cộng hòa và Dân chủ.

Đảng Dân chủ yêu cầu đảo ngược việc cắt giảm Medicaid trong dự luật “One Big, Beautiful, Bill” của Trump và muốn gia hạn trợ cấp Obamacare theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng. Trong khi đó, Trump và Phó Tổng thống JD Vance đổ lỗi cho phe Dân chủ, cáo buộc họ “giữ đất nước làm con tin” để ép buộc thỏa thuận.

Marie Antoinette, nữ hoàng nước Pháp vào thời điểm diễn ra cuộc Cách mạng Pháp năm 1789, được cho là đã nói một trong những câu nói nổi tiếng nhất trong lịch sử, “Hãy để họ ăn bánh ngọt”, để đáp lại lời bà nói rằng những người nông dân đang chết đói không có bánh mì để ăn. Vào thời đó, bánh ngọt đắt hơn bánh mì, và câu chuyện này được dùng để nhấn mạnh sự thờ ơ của giới quý tộc trước cảnh ngộ khốn khổ của thường dân, dù các nhà sử học cho rằng bà khó có thể đã nói câu đó. Cuối cùng, bà bị xử chém bởi những người cách mạng.

Phòng khiêu vũ của Trump được cho là có chi phí xây dựng lên đến 200 triệu đô la. Các nguồn tin cho biết với Fox News rằng công trình sẽ không bị dừng lại vì nguồn kinh phí cho dự án không liên quan đến khoản phân bổ ngân sách được ban hành cho năm tài chính 2026.

Phòng khiêu vũ của Trump được cho là tốn 200 triệu đô la để xây dựng. Các nguồn tin cho biết công trình sẽ không bị dừng lại vì nguồn kinh phí cho dự án không liên quan đến khoản phân bổ ngân sách đã được ban hành cho năm tài chính 2026.

Trong khi người Mỹ có nguy cơ mất dịch vụ y tế vì chính phủ đóng cửa, Trump vẫn bày tỏ sự hào hứng với phòng khiêu vũ mới, thậm chí khi được hỏi về vụ ám sát bạn ông là Charlie Kirk tháng trước, ông liền đổi chủ đề để nói về công trình này:
“Rất tốt. Và nhân tiện, hãy nhìn những chiếc xe tải kia, họ vừa bắt đầu xây phòng khiêu vũ mới cho Tòa Bạch Ốc, thứ mà người ta đã mong muốn suốt 150 năm. Nó sẽ rất đẹp, một công trình lộng lẫy.”

Điều này diễn ra bất chấp cảnh báo từ đảng Dân chủ rằng cả dự luật của Trump và tình trạng đóng cửa kéo dài sẽ gây ra những tác động khủng khiếp đến hệ thống chăm sóc sức khỏe của nhiều người Mỹ.

Tính đến tối thứ Tư, tình trạng đóng cửa chính phủ dự kiến ​​sẽ tiếp tục vì không có cuộc bỏ phiếu nào về dự luật chi tiêu diễn ra cho đến thứ Sáu và các thượng nghị sĩ sẽ rời Washington DC cho đến lúc đó, CNN đưa tin.

Chính quyền Trump tiếp tục đổ lỗi hoàn toàn cho đảng Dân chủ, khi phó tổng thống JD Vance cáo buộc đảng đối thủ của mình đã biến đất nước thành “con tin”.

Vance cho biết hôm thứ Tư: “Điều bạn không nên làm là nói ‘nếu không làm chính xác những gì chúng tôi, những đảng viên Dân chủ tại Quốc hội, muốn làm, thì chúng tôi sẽ bắt làm con tin’ và con tin đó hóa ra lại là các dịch vụ thiết yếu quan trọng mà người dân Mỹ cần”.

Trump được biết là rất hào hứng với phòng khiêu vũ của mình. Khi được hỏi ông đã đối phó thế nào với vụ ám sát người bạn Charlie Kirk tháng trước, tổng thống ngay lập tức chuyển chủ đề sang việc xây dựng phòng khiêu vũ của mình, nói: “Tôi nghĩ là rất tốt. Và nhân tiện, ngay tại đó, bạn thấy tất cả những chiếc xe tải. Họ vừa bắt đầu xây dựng phòng khiêu vũ mới cho Tòa Bạch Ốc, điều mà họ đã cố gắng thực hiện trong khoảng 150 năm. Và nó sẽ rất đẹp. Nó sẽ là một công trình tuyệt đẹp.”

Trong bài độc thoại cuối cùng trước khi bị đình chỉ, người dẫn chương trình đêm khuya Jimmy Kimmel đã chế giễu phản ứng của Trump , nói đùa rằng tổng thống đang “ở giai đoạn đau buồn thứ tư: xây dựng”.

Ny (Theo Independent)

Thượng viện bác dự luật của Hạ viện nhằm mở cửa lại chính phủ, bất chấp Dân chủ rạn nứt

Hôm thứ Tư, các Thượng nghị sĩ Dân chủ đã bỏ phiếu chặn dự luật tài trợ tạm thời do Hạ viện thông qua nhằm mở cửa lại chính phủ liên bang cho đến ngày 21 tháng 11, nhưng một số Thượng nghị sĩ Dân chủ đã bất đồng với Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer (NY) và ủng hộ biện pháp này.

Cuộc bỏ phiếu hôm thứ Tư đánh dấu lần thứ ba trong hai tuần qua, nghị quyết tiếp tục được Hạ viện thông qua không được thông qua tại Thượng viện — nhưng đây là lần đầu tiên các thượng nghị sĩ bỏ phiếu về vấn đề này trong khi chính phủ đóng cửa. Dự luật cần 60 phiếu để được thông qua và đã thất bại với tỷ lệ 55-45, cùng tỷ lệ với cuộc bỏ phiếu hôm thứ Ba.

Ba thành viên của nhóm nghị sĩ Dân chủ đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết của Đảng Cộng hòa: Thượng nghị sĩ Catherine Cortez Masto (Bang Nevada), một thành viên trong nhóm lãnh đạo của Đảng Dân chủ; Thượng nghị sĩ John Fetterman (Bang Pennsylvania); và Thượng nghị sĩ Angus King (Bang Maine), một người độc lập tham gia nhóm nghị sĩ cùng với Đảng Dân chủ. 

Họ cũng  đã bỏ phiếu cho nghị quyết này vào tối thứ Ba.

Thượng nghị sĩ Rand Paul (Ky.) là đảng viên Cộng hòa duy nhất bỏ phiếu chống lại biện pháp này. Ông phản đối vì cho rằng nó sẽ kéo dài mức ngân sách thời Biden. 

Schumer cho biết cuộc bỏ phiếu cho thấy đảng Cộng hòa không có đủ phiếu để thông qua dự luật của họ và cần phải đàm phán với đảng Dân chủ để gia hạn khoản trợ cấp bảo hiểm y tế tăng cường sắp hết hạn vào cuối năm.

Ông cho biết đảng Cộng hòa cũng cần phải đồng ý về ngôn ngữ để ngăn chặn giám đốc ngân sách Tòa Bạch Ốc, Russell Vought, đơn phương nhắm mục tiêu vào nguồn tài trợ đã được Quốc hội phê duyệt.

Schumer phát biểu tại Thượng viện, đề cập đến mức phí bảo hiểm y tế tăng cao mà các công ty dự báo vào năm 2026: “Rõ ràng là cách thoát khỏi tình trạng đóng cửa này là ngồi lại và đàm phán với đảng Dân chủ để giải quyết cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe đang rình rập mà hàng chục triệu gia đình Mỹ phải đối mặt”.

“Đảng Cộng hòa đã cố gắng bắt nạt chúng ta, và rõ ràng là họ không thể. Họ không có đủ phiếu bầu. Cách thoát khỏi tình trạng này là đảng Cộng hòa phải xắn tay áo lên và bắt tay vào việc,” Schumer nói.

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (RS.D.) cho biết ông có kế hoạch tiếp tục họp Thượng viện vào cuối tuần để bỏ phiếu nhiều lần về dự luật tài trợ do Hạ viện thông qua, đồng thời tuyên bố không có biện pháp thay thế nào để mở cửa lại chính phủ mà có thể nhận được chữ ký của Tổng thống Trump.

“Tính đến sáng nay, các nhân viên liên bang quan trọng, bao gồm quân nhân, nhân viên Biên phòng và kiểm soát viên không lưu, đang làm việc không lương,” Thune phát biểu tại Thượng viện. “Đảng Dân chủ nhận thức rõ thiệt hại của việc chính phủ đóng cửa.”

Ông một lần nữa kêu gọi nhiều đảng viên Dân chủ ôn hòa hơn nữa từ bỏ vai trò lãnh đạo của họ và bỏ phiếu cho dự luật dài 24 trang, dự luật này sẽ duy trì ngân sách cho chính phủ ở mức hiện tại trong năm tài chính.

Ông cho biết: “Chúng ta cần một số ít đảng viên Dân chủ tham gia cùng đảng Cộng hòa để mở cửa lại chính phủ và khi làm được điều đó, chúng ta có thể thảo luận về các vấn đề mà đảng Dân chủ đang nêu ra”.

Thune cho biết ông sẵn sàng đàm phán gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA) sắp hết hạn, nhưng chỉ sau khi Đảng Dân chủ bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ. Tuy nhiên, ông cho biết việc gia hạn các khoản trợ cấp cần được thảo luận cùng với các cải cách nhằm loại bỏ lãng phí, gian lận và lạm dụng trong chương trình.

“Điều này được cho là liên quan đến COVID. Đây là các khoản tín dụng thuế ObamaCare mở rộng, và thẳng thắn mà nói, chúng không thực sự là tín dụng thuế. Phần lớn chúng là các khoản trợ cấp trực tiếp cho các công ty bảo hiểm”, Thune phát biểu hôm thứ Ba.

Ông cho biết: “Nếu có những đảng viên Dân chủ nào nhận ra rằng cần phải cải cách và sẵn sàng hợp tác với chúng tôi… chúng tôi sẵn sàng thảo luận về vấn đề đó”.

Ông cảnh báo: “Bất cứ điều gì cần thực hiện đều phải đi kèm với những cải cách đáng kể”.

Ny (Theo The Hill)

SAU KHI ĐÓNG CỬA CHÍNH PHỦ, TRUMP CÔNG BỐ SA THẢI HÀNG LOẠT VIÊN CHỨC!

CALITODAY (01/10/2025): Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) của Tòa Bạch Ốc Russell Vought nói với các Dân biểu Cộng hòa trong một cuộc gọi hôm thứ Tư hôm nay 01/10 rằng việc sa thải nhân viên liên bang sẽ diễn ra trong vòng một hoặc hai ngày tới, theo các nguồn tin tham dự cuộc gọi.

Cuộc gọi diễn ra vào ngày đầu tiên chính phủ chính thức đóng cửa từ lúc 00:01 Giờ sáng 01/10/2025 , sau khi đảng Dân chủ tại Quốc hội từ chối kế hoạch tài trợ ngắn hạn của đảng Cộng hòa và đưa ra các yêu cầu như kéo dài thời hạn tín dụng thuế ObamaCare. Đảng Cộng hòa đổ lỗi rằng: “Chính đảng Dân chủ đã ép Vought phải ra quyết định này.”

Tuần trước, Vought đã ám chỉ đến các đợt sa thải trong một bản ghi nhớ — khi viễn cảnh chính phủ đóng cửa ngày càng cận kề — trong đó chỉ đạo các cơ quan “tận dụng cơ hội này để xem xét thông báo cắt giảm biên chế (RIF) đối với tất cả nhân viên trong những chương trình, dự án hoặc hoạt động” đáp ứng các điều kiện nhất định khi chính phủ ngừng hoạt động.

Bản ghi nhớ này được nhiều người xem là nỗ lực nhằm gia tăng áp lực buộc đảng Dân chủ phải bỏ phiếu cho dự luật của Cộng hòa để tránh tình trạng đóng cửa chính phủ.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt nói với các phóng viên trong buổi họp báo sau cuộc gọi hôm thứ Tư rằng việc sa thải nhân viên liên bang sẽ diễn ra trong “hai ngày nữa, sắp xảy ra, rất sớm thôi.”

“Điều này không hề mơ hồ, tất cả đều mang ý nghĩa tương đồng với nhau. Những đợt RIF (sa thải vĩnh viễn)  này thật đáng tiếc sẽ phải diễn ra rất sớm,” bà nói, ám chỉ việc cắt giảm biên chế.

Thông thường, nhân viên không thiết yếu sẽ bị cho nghỉ phép không lương hoặc buộc phải làm việc mà không được trả lương trong thời gian chính phủ đóng cửa, sau đó sẽ nhận lương bù khi chính phủ mở cửa lại. Nhưng bản ghi nhớ lần này cho thấy có thể sẽ có các đợt sa thải vĩnh viễn đối với những nhân viên không thiết yếu.

Thượng viện vào thứ Tư, ngày thứ hai liên tiếp, đã bác bỏ các biện pháp tài trợ ngắn hạn cạnh tranh nhau.

Vought cũng nói với các Dân biểu rằng nguồn kinh phí cho chương trình hỗ trợ thực phẩm dành cho phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ em (WIC) sẽ cạn kiệt trong vòng một hoặc hai tuần tới, theo các nguồn tin trong cuộc gọi.

Phó Tổng thống Vance cũng nhắc đến các đợt sa thải sắp tới trong buổi họp báo tại Tòa Bạch Ốc.

“Nếu tình trạng đóng cửa chính phủ tiếp tục, chúng tôi sẽ buộc phải sa thải một số người,” Vance nói. “Chúng tôi không muốn vậy, không hề thích làm điều đó, nhưng chúng tôi phải làm những gì cần thiết để đảm bảo các dịch vụ thiết yếu cho người dân Mỹ tiếp tục được duy trì.”

“Thẳng thắn mà nói, nếu việc này kéo dài thêm vài ngày nữa, hoặc tệ hơn là vài tuần nữa, thì chúng tôi chắc chắn sẽ phải sa thải nhân viên,” Vance nói thêm.

Bất kỳ động thái nào nhằm sa thải nhân viên cũng có thể dẫn đến một cuộc chiến pháp lý, giống như những nỗ lực trước đây của Tổng thống Trump nhằm tái cơ cấu chính phủ liên bang.

Đảng Dân chủ lập luận rằng việc đóng cửa không trao cho chính quyền Trump quyền hạn mới để sa thải nhân viên liên bang. Một bản ghi nhớ từ Trung tâm Ngân sách và Ưu tiên Chính sách (CBPP) — một tổ chức thiên tả — khẳng định rằng: “Việc chính phủ đóng cửa không tạo ra bất kỳ thẩm quyền pháp lý mới nào để tiến hành sa thải hàng loạt, cũng không mang lại lý do quản lý hay chính sách hợp lý nào để làm như vậy.”

Thượng viện bác bỏ dự luật của Hạ viện nhằm mở cửa lại chính phủ.

Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát hôm thứ Ba 30/9 đã bỏ phiếu chặn một dự luật chi tiêu tạm thời do Hạ viện Cộng hòa thông qua, vốn nhằm mở cửa lại chính phủ liên bang đến ngày 21/11. Tuy nhiên, một số Thượng Nghị sĩ Dân chủ đã bất đồng với Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer (New York) và ủng hộ dự luật này. Do đó, sau khi chính phủ đã đóng cửa, Thượng viện Cộng hòa tổ chức lại một cuộc bỏ phiếu khác vào sáng Thứ Tư 01/10 đánh dấu lần thứ ba trong hai tuần qua nghị quyết chi tiêu ngắn hạn từ Hạ viện đã thất bại tại Thượng viện — nhưng đây là lần đầu tiên Thượng viện bỏ phiếu khi chính phủ đã chính thức đóng cửa. Dự luật cần 60 phiếu thuận để thông qua nhưng chỉ đạt 55-45, đúng bằng kết quả của cuộc bỏ phiếu hôm thứ Ba 30/9.

Ba thành viên trong khối Dân chủ Thượng viện đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết của phe Cộng hòa gồm: Thượng Nghị sĩ Catherine Cortez Masto (Nev.), một thành viên trong ban lãnh đạo Dân chủ; Thượng Nghị sĩ John Fetterman (Pa.); và Thượng Nghị sĩ độc lập Angus King (Maine), người liên minh với Đảng Dân chủ.

Cả ba người cũng đã ủng hộ nghị quyết này vào tối thứ Ba.

Thượng Nghị sĩ Rand Paul (Ky.) là Thượng Nghị sĩ Cộng hòa duy nhất bỏ phiếu chống, vì ông cho rằng dự luật sẽ kéo dài mức chi tiêu thời kỳ Biden.

Schumer cho biết cuộc bỏ phiếu chứng minh phe Cộng hòa không có đủ số phiếu để thông qua dự luật của họ và cần phải đàm phán với Đảng Dân chủ để gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế, vốn sẽ hết hạn vào cuối năm. Ông cũng nói rằng phe Cộng hòa cần đồng ý ngăn chặn Giám đốc Ngân sách Tòa Bạch Ốc Russell Vought đơn phương cắt giảm các khoản chi đã được Quốc hội phê chuẩn.

“Rõ ràng lối thoát khỏi tình trạng đóng cửa này là ngồi lại và đàm phán với Đảng Dân chủ để giải quyết cuộc khủng hoảng y tế đang đe dọa hàng chục triệu gia đình Mỹ,” Schumer phát biểu tại Thượng viện, ám chỉ đến việc phí bảo hiểm y tế dự kiến sẽ tăng mạnh vào năm 2026.

“Cộng hòa đã cố bắt nạt chúng ta, nhưng rõ ràng họ không thể. Họ không có đủ phiếu. Con đường duy nhất là phe Cộng hòa phải xắn tay áo và bắt tay vào làm việc,” ông nói thêm.

Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune (R-S.D.) cho biết ông dự định giữ Thượng viện họp vào cuối tuần để bỏ phiếu lặp đi lặp lại về dự luật từ Hạ viện, khẳng định không có biện pháp thay thế nào có thể được Tổng thống Trump ký.

“Tính đến sáng nay, nhiều nhân viên liên bang quan trọng, bao gồm quân nhân, nhân viên Tuần tra Biên giới và kiểm soát viên không lưu, đang phải làm việc mà không được trả lương,” Thune nói. “Đảng Dân chủ hiểu rõ hậu quả của việc chính phủ đóng cửa.”

Ông tiếp tục kêu gọi thêm nhiều Thượng Nghị sĩ Dân chủ ôn hòa phá vỡ hàng ngũ để bỏ phiếu cho dự luật dài 24 trang, vốn sẽ giữ nguyên mức tài trợ của năm tài khóa hiện tại.

“Chúng ta cần một số ít đảng viên Dân chủ cùng đứng với Cộng hòa để mở cửa lại chính phủ, và sau đó chúng ta có thể bàn về những vấn đề mà Đảng Dân chủ đang nêu ra,” ông nói.

Thune cho biết ông sẵn sàng đàm phán về việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế trong Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA), nhưng chỉ sau khi phe Dân chủ bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc gia hạn trợ cấp phải đi kèm với cải cách để loại bỏ lãng phí, gian lận và lạm dụng.

“Những trợ cấp này vốn dĩ liên quan đến COVID. Thực chất đây là các khoản tín thuế mở rộng của ObamaCare, nhưng nói thẳng ra, chúng không thực sự là tín thuế. Phần lớn chỉ là trợ cấp trực tiếp cho các công ty bảo hiểm,” Thune phát biểu hôm thứ Ba.

“Nếu có những Thượng Nghị sĩ Dân chủ nhận ra rằng chương trình cần cải cách và sẵn sàng hợp tác với chúng tôi … thì chúng tôi sẵn sàng đối thoại,” ông nói.

“Tuy nhiên, bất kỳ giải pháp nào được đưa ra đều phải đi kèm cải cách đáng kể,” ông cảnh báo.

Tòa Bạch Ốc cảnh báo sa thải nhân viên liên bang sau khi đóng cửa chính phủ!

Thượng viện trong hai ngày liên tiếp đã bác bỏ các dự luật tài trợ đối lập để duy trì hoạt động của chính phủ, kéo dài tình trạng đóng cửa bắt đầu từ nửa đêm Thứ Ba 30/9 lúc 11:59PM khi ngân sách của chính phủ khô cạn.

Thượng viện Cộng Hòa cố gắng mở thêm một cuộc bỏ phiếu lần thứ 3 sau khi chính phủ đã bị đóng cửa từ 00:01AM Thứ Tư, nhưng cuộc bỏ phiếu lần nầy cũng hoàn toàn thất bại với kết quả giống như đêm Thứ Ba 30/9!

Hai Thượng Nghị sĩ Dân chủ và Thượng Nghị sĩ Angus King (I-Vt.), người liên minh với đảng Dân chủ, đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật của đảng Cộng hòa.

Ít có dấu hiệu tiến triển trong việc chấm dứt tình trạng đóng cửa, dù một nhóm nhỏ Thượng Nghị sĩ vẫn đang thảo luận ngay trên sàn Thượng viện trong lúc bỏ phiếu.

Trong khi đó, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) Russ Vought đã nói với các Hạ Dân biểu Cộng hòa rằng nên chuẩn bị cho các đợt sa thải trong vài ngày tới, theo một nguồn tin quen thuộc tiết lộ với The Hill. Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt sau đó cảnh báo trong một buổi họp báo cùng Phó Tổng thống Vance rằng việc sa thải hàng loạt là “sắp xảy ra”.

Trước đó vào thứ Ba, các công đoàn lao động đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn các biện pháp sa thải vượt quá hình thức nghỉ việc tạm thời (furloughs) truyền thống, gọi mối đe dọa này là “không chỉ bất hợp pháp – mà còn vô đạo đức và không thể chấp nhận được.”


Dân biểu Maine đổ lỗi cho ‘phe cực tả’ về việc chính phủ đóng cửa

Dân biểu Jared Golden (Dân chủ – Maine) chỉ trích “các nhóm cực tả” vì đã yêu cầu các Dân biểu Dân chủ bỏ phiếu phản đối đề xuất tài trợ chính phủ do đảng Cộng hòa hậu thuẫn.

“Việc chính phủ đóng cửa này là kết quả của trò chính trị cứng rắn, được thúc đẩy bởi những đòi hỏi từ các nhóm cực tả yêu cầu lãnh đạo đảng Dân chủ phô trương sự phản đối của họ với Tổng thống Trump,” Golden nói trong một tuyên bố hôm thứ Tư.

Golden là Dân biểu Dân chủ duy nhất bỏ phiếu ủng hộ dự luật tài trợ của đảng Cộng hòa, vốn đã được Hạ viện thông qua với tỷ lệ 217–212 vào ngày 19/9 và sẽ duy trì hoạt động chính phủ đến 21/11.

 Tòa liên bang DC tạm ngừng các vụ kiện liên quan đến Trump trong lúc chính phủ đóng cửa

Tòa án quận liên bang ở Washington, D.C., hôm thứ Tư đã tạm dừng các vụ kiện thách thức chính sách của chính quyền Trump trong bối cảnh chính phủ đóng cửa, với lý do cần bảo toàn nguồn lực khi bế tắc ngân sách kéo dài.

Chánh án James Boasberg ban hành lệnh chung kéo dài các thời hạn tố tụng trong các vụ kiện liên quan đến chính phủ liên bang cho đến sau khi kết thúc đóng cửa. Tuy nhiên, lệnh này không áp dụng cho các trường hợp bên nguyên đơn yêu cầu cứu trợ khẩn cấp.

Các nhà lập pháp đã không đạt được thỏa thuận về việc tài trợ cho chính phủ liên bang trước nửa đêm thứ Ba, dẫn đến việc đóng cửa vào thứ Tư. Trọng tâm của bế tắc là các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế mà Đảng Cộng Hòa muốn hủy bỏ nhưng Quốc hội Dân Chủ đòi bảo vệ như MediCaid, ObamaCare.

Các Thượng Nghị sĩ trung dung trong cả hai đảng tìm cách chấm dứt tình trạng chính phủ đóng cửa

Các Thượng Nghị sĩ trung dung của cả hai đảng đang cố gắng tập hợp một thỏa thuận nhằm mở cửa lại chính phủ liên bang.

Một nhóm Thượng Nghị sĩ đã bàn bạc tại sàn Thượng viện vào chiều thứ Tư, sau khi các Dân biểu Dân chủ lần thứ hai trong hai ngày liên tiếp bỏ phiếu chặn dự luật ngân sách tạm thời do Hạ viện Cộng hòa thông qua.

Ba thành viên của khối Dân chủ đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết tạm thời này, nhưng cần thêm năm phiếu từ phía Dân chủ nữa để có thể mở cửa lại chính phủ.

Đảng Cộng hòa đang nắm 53 ghế tại Thượng viện và cần 60 phiếu để thông qua một biện pháp tài trợ cho chính phủ. Họ cần 8 phiếu từ phía Dân chủ vì Thượng Nghị sĩ Rand Paul (R-Ky.) không muốn duy trì mức ngân sách hiện tại.

Một số Dân biểu Dân chủ trung dung có thể ủng hộ nghị quyết nếu họ nhận được sự cam kết mạnh mẽ từ Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa Thượng viện John Thune (R-S.D.) rằng ông sẽ thúc đẩy một dự luật trong năm nay nhằm gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế nâng cao, vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

Thượng Nghị sĩ Jeanne Shaheen (D-N.H.) cho biết:

“Tôi tin rằng nếu lãnh đạo phe Cộng hòa cam kết làm điều gì đó và công khai thông báo với mọi người, thì họ sẽ thực hiện.”

Bà Shaheen hiện đang liên hệ với các đồng nghiệp phía Cộng hòa để tìm kiếm một thỏa hiệp về việc gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) tức ObamaCare.

Shaheen là đồng tác giả chính của dự luật Health Care Affordability Act, nhằm biến các khoản tín dụng thuế trợ cấp bảo hiểm thành vĩnh viễn, với chi phí ước tính 350 tỷ USD trong 10 năm.

Thượng Nghị sĩ Mike Rounds (R-S.D.), người cũng thảo luận cùng nhóm Dân biểu Dân chủ tại sàn Thượng viện, đề xuất gia hạn thêm một năm các trợ cấp này – một ý tưởng cũng được Thượng Nghị sĩ Lisa Murkowski (R-Alaska) ủng hộ.

Tuy nhiên, nội bộ phe Dân chủ vẫn chia rẽ về việc liệu một cam kết từ Thune có đủ mạnh mẽ để biện minh cho việc bỏ phiếu mở cửa lại chính phủ hay không.

Thượng Nghị sĩ Peter Welch (D-Vt.) nói:

“Chúng tôi muốn giải quyết vấn đề này. Đảng Dân chủ rất quan tâm đến chăm sóc sức khỏe và một số đồng nghiệp Cộng hòa cũng hiểu điều đó, bởi vì chuyện xảy ra với người tham gia ACA sẽ ảnh hưởng đến tất cả các bang, không phân biệt đỏ hay xanh.”

Nhưng ông Welch cũng nhấn mạnh cần nhiều hơn một lời hứa:

“Phải có một điều gì đó mang tính ràng buộc, có thể thực thi được.”

Thượng Nghị sĩ John Hoeven (R-N.D.) khẳng định phe Cộng hòa đang làm việc để gia hạn trợ cấp, nhưng nói thêm:

“Nó chưa đến hạn cho đến cuối năm. Đó không phải là lý do để đóng cửa chính phủ ngay bây giờ. Muốn tiếp tục làm việc, chúng ta cần thông qua nghị quyết ngân sách tạm thời.”

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, Chuck Schumer (N.Y.), cho biết ông cảm thấy được khích lệ bởi các cuộc đối thoại lưỡng đảng:

“Thật tốt khi đảng Dân chủ và Cộng hòa đang trò chuyện. Chúng tôi luôn tin rằng cả hai bên nên ngồi lại và đàm phán.”

Trong khi đó, Thune khẳng định ông sẵn sàng thảo luận việc gia hạn trợ cấp, nhưng nhấn mạnh cần tiến hành đàm phán chi tiết khi chính phủ đã mở cửa trở lại. Ông cũng cho rằng việc gia hạn phải đi kèm với cải cách toàn diện để loại bỏ lãng phí, gian lận và lạm dụng.

Tuy nhiên, nhiều Thượng Nghị sĩ Cộng hòa không ủng hộ gia hạn các trợ cấp này, coi đó là “di sản của đại dịch COVID-19” lẽ ra đã phải kết thúc từ lâu. Một phụ tá cấp cao của phe Cộng hòa cho biết chỉ có “một nhóm nhỏ” ủng hộ, trong khi đa số vẫn phản đối mạnh mẽ.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) gọi yêu cầu này là vấn đề “ngoài lề” và khẳng định Hạ viện sẽ không sửa đổi dự luật nghị quyết tạm thời 7 tuần đã thông qua trước đó:

“Chúng tôi không đưa bất kỳ điều khoản mang tính đảng phái nào vào. Không có điều khoản chính sách, không mánh khóe, không thủ thuật.”

Nhân viên liên bang nhận email đổ lỗi cho Đảng Dân chủ về việc đóng cửa chính phủ.

Các nhân viên liên bang tại nhiều cơ quan đã nhận được email vào thứ Ba, trong đó đổ lỗi cho các Dân biểu Đảng Dân chủ vì một cuộc đóng cửa chính phủ có thể xảy ra, gọi đó là tình huống “bị buộc phải chịu trách nhiệm” bởi đảng này. Đây là một việc làm bất thường, bởi các thông tin liên lạc chính thức của chính phủ thường tránh đưa ra bình luận chính trị.

Tổng thống Trump phản đối việc đóng cửa chính phủ và mạnh mẽ ủng hộ việc thông qua H.R. 5371,” nội dung giống hệt trong các email được ít nhất bốn cơ quan gửi đi, đề cập đến dự luật ngân sách tạm thời (CR) nhằm tài trợ cho chính phủ đến ngày 22/11.

Phản ứng từ các cơ quan và Quốc hội

Người phát ngôn Bộ Nội vụ nói rằng thông điệp này được gửi “dưới sự chỉ đạo của Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) thuộc Tòa Bạch Ốc.”

Tuy nhiên, OMB và Tòa Bạch Ốc đã không phản hồi yêu cầu bình luận từ The Hill.

Trong khi đó, các Dân biểu Dân chủ chỉ trích Tòa Bạch Ốc vì coi nhẹ việc đóng cửa chính phủ, loại bỏ các ưu tiên của họ, và lợi dụng tình huống này để sa thải thêm nhân viên liên bang.

Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (D-N.Y.) nói:
“Dự luật của họ không có chút đóng góp nào từ phía Dân chủ. Từ trước đến nay, chúng ta chưa bao giờ làm như vậy. Việc có đóng cửa hay không là do phía Cộng hòa quyết định.”

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS), cũng là một cơ quan gửi email, nói rằng “thông điệp này buộc phải được gửi đi” vì “Đảng Dân chủ đang giữ chính phủ làm con tin.”

Một nhân viên HHS nói với The Hill rằng ngoài email này, họ không nhận được bất kỳ thông tin nào khác về hoạt động của cơ quan khi chính phủ đóng cửa.

Các cơ quan như Peace Corps và Bộ Ngân khố cũng gửi email nhưng từ chối bình luận.

Bị chỉ trích vì ngôn ngữ đậm chất chính trị

Kedric Payne, người đứng đầu chương trình đạo đức tại Campaign Legal Center, cho rằng hiếm khi thấy email chính phủ chứa “ngôn từ mang tính đảng phái rõ rệt” như vậy.

Ông nói: “Trong các lần chính phủ đóng cửa trước đây, chúng tôi chưa bao giờ gửi đi thông điệp nào mang tính đảng phái đến mức này, vì điều đó không cần thiết và không phù hợp.”

Trước đó trong ngày, Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị (HUD) còn đưa một biểu ngữ trên trang web của mình, đổ lỗi cho “phe tả cấp tiến” về việc đóng cửa. Pop-up này viết:
“Phe Tả cấp tiến sẽ đóng cửa chính phủ và gây ra đau khổ to lớn cho người dân Mỹ, trừ khi họ đạt được danh sách yêu cầu 1,5 nghìn tỷ USD. Chính quyền Trump muốn giữ chính phủ mở cửa cho người dân Mỹ.”

Payne gọi thông điệp này là “rất bất thường” và cho biết ông “chưa bao giờ thấy cơ quan chính phủ nào đăng một nội dung mang tính đảng phái công khai như vậy trên website.”

Ông nhấn mạnh công chúng mong đợi “các cơ quan chính phủ không chia rẽ người dân theo ranh giới đảng phái.”

Tòa án liên bang DC tạm hoãn các vụ kiện chính sách của Trump giữa lúc chính phủ đóng cửa

Tòa án Quận Hoa Kỳ tại Washington, D.C., hôm thứ Tư đã tạm hoãn các vụ kiện thách thức các chính sách của chính quyền Trump giữa lúc chính phủ đóng cửa, viện dẫn nhu cầu bảo tồn nguồn lực của tòa án trong khi bế tắc về ngân sách vẫn còn.

Thẩm phán trưởng James Boasberg đã ban hành một lệnh cố định kéo dài các thời hạn sắp tới trong các vụ kiện liên quan đến chính phủ liên bang sau khi việc đóng cửa kết thúc. Lệnh này không áp dụng cho các trường hợp mà bên thách thức đang yêu cầu cứu trợ khẩn cấp.

Chỉ ra “khối lượng đáng kể” các vụ việc dân sự liên quan đến chính phủ, Boasberg cho biết lệnh này nhằm tránh tình trạng chính phủ phải liên tục xin tạm hoãn từng vụ án riêng lẻ — một kịch bản có thể lãng phí nguồn lực “không nhiều” của tòa án.

“Tòa án cần giảm thiểu việc tiêu tốn nguồn lực tư pháp hạn chế vào khối lượng lớn các đơn xin tạm hoãn hoặc gia hạn thời hạn cụ thể từng vụ,” Boasberg viết, đồng thời cho rằng việc thiếu ngân sách “là lý do chính đáng” để kéo dài thời hạn và tạm hoãn các vụ việc liên quan đến chính phủ.

Chính phủ đã đóng cửa từ nửa đêm thứ Tư sau khi các lãnh đạo Quốc hội không đạt được thỏa thuận về dự luật chi tiêu tạm thời kéo dài bảy tuần do phe Cộng hòa đề xuất.

Trước lệnh của thẩm phán trưởng, chính quyền Trump đã xin tạm hoãn một số vụ kiện trên toàn quốc.

Kế hoạch đóng cửa của Bộ Tư pháp (DOJ) miễn trừ 89% nhân viên khỏi việc tạm nghỉ trong năm ngày đầu tiên. Trong khi các vụ truy tố hình sự “sẽ tiếp tục mà không gián đoạn,” các vụ kiện dân sự phải được hạn chế khi có thể.

Hôm thứ Tư, các luật sư DOJ đã viện dẫn việc đóng cửa để yêu cầu một thẩm phán liên bang tại Maryland tạm hoãn tất cả các thời hạn liên quan đến vụ kiện của Kilmar Abrego Garcia — một người bị trục xuất nhầm và đang thách thức nỗ lực trục xuất lại của chính phủ. Abrego Garcia phản đối yêu cầu này, theo hồ sơ tòa án.

Trong một vụ kiện thách thức việc cắt giảm các chương trình hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, các luật sư DOJ cho một thẩm phán liên bang tại Rhode Island biết rằng việc đóng cửa “về cơ bản đã loại bỏ khả năng của các luật sư đã làm việc và quen thuộc với vụ án này để xử lý vụ kiện.”

“Họ rất tiếc phải đưa ra yêu cầu này,” các luật sư viết.

Bộ Tư pháp cũng xin tạm hoãn một số vụ kiện mới nộp, yêu cầu dữ liệu đăng ký cử tri từ các bang. Các luật sư DOJ cho biết họ “rất tiếc về bất kỳ sự gián đoạn nào” đối với tòa án hoặc các bên kiện khác.

Mặc dù dự kiến sẽ có sự chậm trễ, hệ thống tư pháp nói chung “vẫn hoạt động,” Văn phòng Hành chính của Tòa án Hoa Kỳ cho biết trong một thông báo hôm thứ Tư.

Các tòa án dự kiến sẽ tiếp tục hoạt động có trả lương đến ngày 17/10 bằng cách sử dụng các quỹ không phụ thuộc vào khoản cấp ngân sách mới, chẳng hạn như số dư phí tòa án. Đây là khoảng thời gian chi trả dài hơn so với dự kiến ban đầu của văn phòng về nguồn quỹ của hệ thống tư pháp.

Nếu việc đóng cửa kéo dài vượt quá thời hạn này và các tòa án hết tiền, họ sẽ tuân theo các điều khoản của Đạo luật Chống Thiếu hụt (Anti-Deficiency Act).

Đạo luật này nói chung cấm chi tiêu hoặc cam kết vượt quá số tiền mà các nhà lập pháp đã phân bổ. Tuy nhiên, Văn phòng Hành chính Tòa án Hoa Kỳ cho biết luật này cho phép tiếp tục công việc nếu cần thiết để hỗ trợ việc thực thi quyền lực tư pháp theo Điều III.

Newsom chế giễu bình luận về cầu thang của Trump khi chính phủ đóng cửa.

Thống đốc California Gavin Newsom (Dân chủ) đã chế giễu những bình luận gần đây của Tổng thống Trump về việc đi lên cầu thang tại Liên Hợp Quốc, gọi ông là “một người đàn ông rất yếu” khi nguồn tài trợ của chính phủ hết hạn qua đêm.

“**CHÍNH PHỦ BỊ ĐÓNG CỬA DO TRUMP ĐÃ ĐẾN! CHĂM SÓC SỨC KHỎE CHO TRẺ EM, MẸ VÀ BÀ NGOẠI BỊ MỘT NGƯỜI RẤT YẾU GIỮ LÀM CON TÙ, NGƯỜI KHÔNG THỂ NỔI BẬC THANG. NHƯNG ĐỪNG LO, DÂN CHỦ RẤT MẠNH VÀ TRUMP LUÔN HÈN NHÁT (T.A.C.O.),” văn phòng báo chí của Newsom viết trên nền tảng X sáng thứ Tư, ngay sau hạn chót ngân sách qua đêm.

KHÔNG CẦN MŨ SOMBRERO!” (loại mũ của đàn ông Mễ thường đội) họ bổ sung, nhắc đến một video gây tranh cãi mà Trump đã chia sẻ, dùng trí tuệ nhân tạo để ghép mũ sombrero và ria mép lên Thủ lĩnh thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (Dân chủ – New York) nhằm chế giễu đảng Dân chủ trong cuộc tranh cãi về chi tiêu.

Bài đăng từ văn phòng Newsom nhắc đến một sự việc tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi đầu tháng này, khi thang cuốn có Trump và đệ nhất phu nhân Melania Trump trên đó bất ngờ dừng lại, buộc cả hai phải đi bộ phần còn lại.

“Thật đáng kinh ngạc là Melania và tôi không ngã về phía trước vào các cạnh sắc nhọn của bậc thép, mặt hướng xuống,” Trump nói tuần trước trên Truth Social. “Chỉ nhờ chúng tôi bám chặt tay vịn, nếu không sẽ là một thảm họa.”

Tổng thống đã yêu cầu điều tra sự việc này, cùng với một cuộc điều tra về lỗi teleprompter và vấn đề âm thanh.

Liên Hợp Quốc đổ lỗi cho đội ngũ của Trump về thang cuốn bị kẹt và lỗi teleprompter, nói rằng một nhà quay phim đã bước lên thang cuốn trước khi Trump và đệ nhất phu nhân bước lên.

“Khi nhà quay phim, người đi ngược chiều lên thang cuốn, tới đỉnh, đệ nhất phu nhân, tiếp theo là Tổng thống Trump, lần lượt bước lên bậc thang dưới cùng. Lúc đó (9:50 sáng), thang cuốn đã dừng lại,” phát ngôn viên Liên Hợp Quốc nói tuần trước.

Hiện nay, khi chính phủ đóng cửa, các nhân viên liên bang được coi là không thiết yếu sẽ bị cho nghỉ không lương, việc thu thập một số số liệu kinh tế sẽ bị tạm ngưng, và nhiều dịch vụ sẽ bị chậm trễ hoặc đình chỉ. Đây là lần đầu tiên chính phủ liên bang đóng cửa sau hơn sáu năm.

Các Dân biểu Đảng Cộng hòa lập luận rằng họ muốn duy trì nguồn tài trợ của chính phủ ở mức hiện tại thông qua một dự luật sẽ kéo dài hạn chót đến ngày 21/11. Đảng Dân chủ kiên quyết yêu cầu gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (ACA) và yêu cầu Đảng Cộng hòa rút lại một số cắt giảm Medicaid.

Trong vài tuần gần đây, Newsom đã chỉ trích Trump về nhiều vấn đề, bao gồm cân nặng của tổng thống và các bình luận về biến đổi khí hậu.

Trump chỉ trích thống đốc California khi ông thông báo sẽ áp mức thuế 100% lên các bộ phim sản xuất ngoài Mỹ.

“Ngành công nghiệp làm phim của chúng ta đã bị các nước khác đánh cắp khỏi Hoa Kỳ, giống như ‘cướp kẹo từ tay trẻ em,’” tổng thống viết hôm thứ Hai. “California, với một Thống đốc yếu kém và bất tài, bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.”

“Vì vậy, để giải quyết vấn đề kéo dài, không bao giờ kết thúc này, tôi sẽ áp mức thuế 100% lên tất cả các bộ phim được sản xuất ngoài Hoa Kỳ,” Trump bổ sung.

Lãnh đạo Thượng viện hàng đầu của Đảng Dân chủ và Cộng hòa có thể sẽ nói chuyện trong những ngày tới
Lãnh đạo đa số Thượng viện Cộng hòa John Thune cho biết ông có thể sẽ tổ chức các cuộc gặp vào cuối tuần này với Lãnh đạo thiểu số Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer, mặc dù Thune hạ thấp khả năng sẽ đạt được đột phá.

Khi được hỏi liệu ông đã có bất kỳ cuộc trao đổi nào với Schumer chưa, Thune nói với các phóng viên: “Tôi nghĩ chúng tôi sẽ nói chuyện trong một ngày hoặc hai ngày tới. Ông ấy đã bày tỏ sự quan tâm. Tôi không chắc chúng tôi sẽ đạt được gì.”

“Có vẻ mọi việc đang tiến triển theo phía họ. Chúng tôi chỉ tiếp tục nói với họ: mở cửa chính phủ đi, và chúng tôi sẽ tiếp tục với các công việc khác.”

Thune nói một điều gì đó không nghe rõ khi được hỏi liệu ông có cam kết gặp Schumer hay không.

Tác động của việc đóng cửa chính phủ sẽ ảnh hưởng đến cựu chiến binh ra sao?
  Việc đóng cửa chính phủ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến các cựu chiến binh?

Bộ Cựu chiến binh (VA) cảnh báo vào thứ Ba rằng một số dịch vụ cho cựu chiến binh sẽ bị tạm ngừng trong trường hợp chính phủ đóng cửa, mặc dù các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và quyền lợi cốt lõi vẫn sẽ tiếp tục.

VA liệt kê một số dịch vụ sẽ bị ngưng trong thời gian đóng cửa, bao gồm tư vấn nghề nghiệp và chương trình hỗ trợ chuyển tiếp cho cựu chiến binh, đường dây nóng GI Bill và các văn phòng khu vực về quyền lợi.

Bộ cũng cho biết sẽ ngưng các hoạt động truyền thông công chúng và dừng việc đặt bia mộ hoặc duy trì khuôn viên tại các nghĩa trang quốc gia.

Tuy nhiên, VA nhấn mạnh rằng các dịch vụ quan trọng sẽ vẫn hoạt động.

Các trung tâm y tế, phòng khám ngoại trú và trung tâm cựu chiến binh sẽ vẫn mở, và các quyền lợi như trợ cấp, lương hưu, giáo dục và thanh toán nhà ở sẽ tiếp tục được xử lý và chi trả.

Việc chôn cất tại các nghĩa trang quốc gia của VA cũng sẽ tiếp tục, cùng với các quyết định của Hội đồng Kháng cáo Cựu chiến binh. Trung tâm Liên lạc VA và Đường dây Khủng hoảng Cựu chiến binh sẽ vẫn hoạt động 24/7.

Hơn 9 triệu cựu chiến binh đang tham gia các chương trình chăm sóc sức khỏe của VA.

Đội bóng đá DC tặng vé miễn phí cho nhân viên liên bang

Washington Spirit, đội bóng Nữ của Giải bóng đá Quốc gia Washington, đã tặng vé miễn phí cho nhân viên liên bang để tham dự trận đấu “Tri ân người hâm mộ” vào Chủ nhật khi việc đóng cửa chính phủ bắt đầu.

Động thái này nhằm cảm ơn các nhân viên đang phải nghỉ phép không lương hoặc mất việc, đội bóng viết trên mạng xã hội.

“Không có cách nào tốt hơn để tôn vinh những thành viên trong cộng đồng của chúng ta, những người đã đóng góp trái tim, đam mê và công sức không ngừng nghỉ để thúc đẩy khu vực và đất nước,” đội bóng viết thêm.

Jeffries: Đảng Cộng hòa “vui mừng” với việc đóng cửa chính phủ
 

Zoe Law và Richard Cowan
Lãnh đạo Đảng Dân chủ Hạ viện Hakeem Jeffries, phát biểu tại một cuộc họp báo, cáo buộc Đảng Cộng hòa cố tình tàn nhẫn.

“Đảng Cộng hòa vui mừng khi đóng cửa chính phủ. Tại sao? Bởi vì họ muốn tiếp tục gây tổn hại cho người dân Mỹ hàng ngày… Và chắc chắn họ muốn tiếp tục gây khó khăn cho các công chức, những người trong nhiều trường hợp đã phục vụ đất nước này rất tốt, bao gồm cả quân nhân, trong nhiều thập kỷ. Chính quyền Trump cùng Mike Johnson và Donald Trump chẳng quan tâm vì sự tàn nhẫn chính là mục đích của họ.”

Ông được một phóng viên hỏi về sự gián đoạn dự án tàu điện ngầm NY.

“Chính quyền Trump đang nhắm vào hàng nghìn công việc của người lao động chăm chỉ… những người sẽ mất cơ hội làm việc tại công trường tàu điện ngầm 2nd Avenue và dự án cảng,” ông nói.

Giám đốc ngân sách Tòa Bạch Ốc Russ Vought cũng vừa thông báo trên X rằng:

“8 tỷ USD dự án năng lượng xanh sẽ bị cắt,” Tòa Bạch Ốc cho biết.

Đảng Dân chủ kiên quyết với các yêu cầu về chăm sóc sức khỏe khi chính phủ đóng cửa.

Mỹ đang đối mặt với một chu kỳ bất ổn mới sau khi Tổng thống Donald Trump và Quốc hội không đạt được thỏa thuận để duy trì hoạt động các chương trình và dịch vụ của chính phủ trước hạn chót vào thứ Tư.

Mỹ đang đối mặt với một chu kỳ bất ổn mới sau khi Tổng thống Donald Trump và Quốc hội không đạt được thỏa thuận để duy trì hoạt động các chương trình và dịch vụ của chính phủ trước hạn chót vào thứ Tư. Sự bất đồng xuất phát từ bế tắc tại Quốc hội liên quan đến yêu cầu của đảng Dân chủ về chăm sóc sức khỏe — và nỗ lực của đảng Cộng hòa nhằm trì hoãn vấn đề này.

Vấn đề chính là các khoản tín dụng thuế đã giúp bảo hiểm y tế thông qua Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) trở nên hợp túi tiền hơn đối với hàng chục triệu người Mỹ kể từ đại dịch COVID-19. Các khoản tín dụng này sẽ hết hạn vào cuối năm nếu Quốc hội không gia hạn — điều này sẽ khiến chi phí bảo hiểm y tế của những người được trợ cấp tăng hơn gấp đôi so với hiện tại, theo phân tích của KFF.

Nhiều người đổ lỗi cho Trump về lần đóng cửa một phần trước đây của chính phủ

Lần đóng cửa chính phủ trước diễn ra vào cuối năm 2018 và đầu năm 2019, sau khi Trump yêu cầu kinh phí cho bức tường biên giới Mỹ-Mexico.

Trong một cuộc khảo sát AP-NORC thực hiện trong thời gian đó, khoảng 7/10 người Mỹ cho rằng Donald Trump “chịu trách nhiệm lớn” hoặc “chịu khá nhiều trách nhiệm” về việc đóng cửa một phần. Khoảng 6/10 người nói như vậy về các nghị sĩ Cộng hòa tại Quốc hội, và khoảng một nửa nói như vậy về các nghị sĩ Dân chủ.

Vào thời điểm đó, đây được coi là một vấn đề nghiêm trọng. Khoảng hai phần ba người trưởng thành ở Mỹ cho rằng việc đóng cửa một phần của chính phủ là “một vấn đề lớn đối với đất nước.”

Đảng Dân chủ có xu hướng coi đây là vấn đề lớn hơn so với đảng Cộng hòa. Khoảng 9/10 người Dân chủ nói như vậy, trong khi chỉ khoảng một phần ba số người Cộng hòa đồng ý.

HẠNH DƯƠNG.

Tổng hợp.

Tòa Bạch Ốc chấp nhận đóng cửa chính phủ

Tòa Bạch Ốc đang chấp nhận cuộc chiến về việc đóng cửa chính phủ lần đầu tiên kể từ năm 2019, coi đây là thất bại chính trị của đảng Dân chủ và là cơ hội để đảng này đơn phương thúc đẩy lợi ích chính sách riêng của mình.

Tổng thống Trump và Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) Russell Vought đã ám chỉ rằng họ có kế hoạch sử dụng thời gian đóng cửa  chính phủ để cắt giảm thêm lực lượng lao động liên bang và có khả năng cắt giảm các chương trình và phúc lợi của chính phủ.

Trong khi một số cuộc thăm dò cho thấy nhiều người Mỹ sẽ cho rằng đảng Cộng hòa – những người kiểm soát cả hai viện của Quốc hội và Tòa Bạch Ốc – phải chịu trách nhiệm về việc đóng cửa chính phủ, các quan chức chính quyền và đồng minh của họ đã dành nhiều tuần để định hình các yêu cầu của đảng Dân chủ về việc tăng thêm chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe là vô lý và không phù hợp với công chúng.

Phó Tổng thống Vance phát biểu trong lần xuất hiện hiếm hoi tại phòng họp báo của Tòa Bạch Ốc rằng: “Rõ ràng đây là sự đóng cửa của đảng Dân chủ, chỉ cần nhìn vào tổng số phiếu bầu tại Hạ viện, tổng số phiếu bầu tại Thượng viện và nhìn vào hành động cũng như cách ứng xử của chính tổng thống Hoa Kỳ trong suốt cuộc khủng hoảng này”, đồng thời đổ lỗi cho “phe Chuck Schumer-AOC” của Đảng Dân chủ, ám chỉ đến lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện và Dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez (DN.Y.).

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Đảng Cộng hòa-La.) cho biết hôm thứ Tư rằng Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (Đảng Dân chủ bang Missouri) đã “ đi thẳng vào ” một cái bẫy.

“Ông ấy đã trao cho Tổng thống Trump chìa khóa của vương quốc,” Johnson phát biểu trên chương trình “The Moon Griffon Show,” đồng thời nói thêm rằng việc đóng cửa chính phủ có thể cho phép Đảng Cộng hòa và Tòa Bạch Ốc “loại bỏ các chương trình liên bang cồng kềnh, không cần thiết mà chúng tôi muốn bỏ phiếu bác bỏ, nhưng chúng tôi chưa bao giờ có đủ số phiếu tại Thượng viện để làm điều đó. Giờ thì chúng ta đã có thời điểm.”

Hôm thứ Tư, Vought công bố kế hoạch cắt giảm hàng tỷ đô la tiền tài trợ cho các dự án giao thông ở Thành phố New York và các dự án năng lượng ở 16 tiểu bang chủ yếu do Đảng Dân chủ lãnh đạo.

Vought cũng đã có cuộc gọi với các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa vào chiều thứ Tư, tại đó họ phối hợp truyền đạt thông điệp và Vought nói rõ rằng sẽ có đợt sa thải  trong một hoặc hai ngày tới, theo các nguồn tin trong cuộc gọi.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt cho biết việc sa thải các công chức liên bang trong thời gian chính phủ đóng cửa sẽ diễn ra “trong hai ngày tới, rất sớm thôi”.

“Không có gì là không rõ ràng, tất cả những điều đó đều rất đồng nghĩa với nhau. Thật không may, việc [giảm lực lượng] này sẽ phải diễn ra rất sớm”, bà nói khi được hỏi về mốc thời gian.

Hôm thứ Ba, Trump đã gợi ý rằng chính quyền của ông có thể cắt giảm các chương trình trong thời gian chính phủ có thể đóng cửa, cảnh báo rằng đảng Dân chủ đang mạo hiểm khi không bỏ phiếu cho nghị quyết tiếp tục của đảng Cộng hòa.

“Chúng ta có thể làm những việc không thể đảo ngược trong thời gian đóng cửa, những việc có hại cho họ và cũng không thể đảo ngược bởi họ. Chẳng hạn như cắt giảm một lượng lớn người dân, cắt giảm những thứ họ thích, cắt giảm các chương trình họ thích,” ông nói. “Vì vậy, họ đang chấp nhận rủi ro khi đóng cửa. Nhờ việc đóng cửa, chúng ta có thể làm những việc về mặt y tế và những cách khác, bao gồm cả phúc lợi, chúng ta có thể cắt giảm một lượng lớn người dân.”

Ông cũng cảnh báo rằng có thể sẽ có  “rất nhiều” vụ sa thải trong chính phủ liên bang trong thời gian đóng cửa sau khi văn phòng ngân sách của ông  chỉ đạo các cơ quan chuẩn bị cho việc sa thải hàng loạt.

Tuần này, chính quyền Trump đã sử dụng nhiều kênh để tấn công và đổ lỗi cho đảng Dân chủ về tình trạng đóng cửa chính phủ, bao gồm cả việc gửi email cho chính các nhân viên liên bang thông qua địa chỉ chính thức của chính phủ.

Nhiều cơ quan  đã gửi email cho nhân viên vào thứ Ba để mô tả việc đóng cửa sắp xảy ra là do “ép buộc” bởi các đảng viên Dân chủ trong Quốc hội, một cách sử dụng thông tin liên lạc của chính phủ khác thường, thường tránh xa các bình luận chính trị.

Màn hình trong phòng họp báo của Tòa Bạch Ốc phát đi phát lại một đoạn video dài từ khuya thứ Ba đến sáng thứ Tư, trong đó Đảng Dân chủ cảnh báo về hậu quả của việc đóng cửa chính phủ trong những năm qua. Văn phòng báo chí Tòa Bạch Ốc trả lời tự động rằng họ đang giải quyết tình trạng thiếu nhân sự, đổ lỗi cho “việc đóng cửa của Đảng Dân chủ”.

Trong suốt ngày thứ Tư, Tòa Bạch Ốc đã chia sẻ thông điệp trên nền tảng xã hội X về việc đảng Dân chủ phải chịu trách nhiệm.

“Họ không thể diễn đạt theo cách nào khác được… Đây là sự đóng cửa của đảng Dân chủ,” bài báo cho biết.

Tòa Bạch Ốc đã chia sẻ các tiêu đề từ nhiều phương tiện truyền thông khác nhau và viết rằng : “Rõ ràng là lỗi của ai rồi”.

Vance đã có một chiến dịch truyền thông rầm rộ vào sáng thứ Tư, vài giờ sau khi lệnh đóng cửa chính phủ được chính thức ban hành. Ông xuất hiện trên CBS và Fox News, và trả lời phỏng vấn với nhà bình luận bảo thủ Ben Shapiro.

Vance gợi ý rằng Tòa Bạch Ốc và giới lãnh đạo đảng Dân chủ có thể đàm phán về quyền tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sau khi chính phủ mở cửa trở lại, lập luận rằng việc đóng cửa thực chất đang được sử dụng như một “chiến thuật bắt con tin”.

“Bài học chúng ta rút ra qua nhiều chu kỳ đóng cửa chính phủ là chúng không bao giờ hiệu quả, chúng gây ra rất nhiều thiệt hại. Chúng ta nên vận dụng sự khôn ngoan đó, mở cửa chính phủ và sau đó thảo luận về cách đảm bảo người dân được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chúng tôi muốn điều đó,” Vance phát biểu trên CBS. “Chúng tôi muốn người dân được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Chúng tôi không muốn đóng cửa chính phủ như một phần của chiến thuật bắt cóc con tin.”

Trump và các quan chức Tòa Bạch Ốc khác đã nhấn mạnh rằng Đảng Dân chủ muốn cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người nhập cư vào Mỹ mà không cần giấy phép hợp pháp. Các yêu cầu của Đảng Dân chủ tập trung vào việc gia hạn các khoản trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng (ACA) cho công dân Hoa Kỳ, vốn sẽ hết hạn vào cuối năm nay và có thể khiến phí bảo hiểm tăng vọt nếu hết hạn.

Khi được hỏi về thông điệp của mình vào thứ Ba, xét đến việc những người nhập cư bất hợp pháp vào đây không đủ điều kiện nhận trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng, Trump nói rằng “chúng ta, với tư cách là một quốc gia, không đủ khả năng chăm sóc hàng triệu người”.

Trong khi Tòa Bạch Ốc gần như chắc chắn rằng đảng Dân chủ sẽ phải chịu trách nhiệm về việc đóng cửa chính phủ, các cuộc thăm dò cho thấy đây không phải là một vụ án rõ ràng. 

Một  cuộc thăm dò của NPR/PBS News/Marist được tiến hành vào tuần trước cho thấy 38 phần trăm số người được hỏi sẽ đổ lỗi cho đảng Cộng hòa, trong khi 27 phần trăm sẽ đổ lỗi cho đảng Dân chủ và 31 phần trăm sẽ đổ lỗi cho cả hai bên.

Một cuộc thăm dò của Morning Consult cho thấy 45 phần trăm cử tri có xu hướng đổ lỗi cho đảng Cộng hòa nếu xảy ra tình trạng đóng cửa chính phủ, so với 32 phần trăm cho biết họ sẽ đổ lỗi cho đảng Dân chủ.

Cuộc  thăm dò của New York Times/Siena  công bố hôm thứ Ba cho thấy 65 phần trăm cử tri đã đăng ký đồng ý với tuyên bố rằng “Đảng Dân chủ không nên đóng cửa chính phủ, ngay cả khi yêu cầu của họ không được đáp ứng”. Cuộc thăm dò cũng cho thấy 59 phần trăm người độc lập phản đối việc đóng cửa chính phủ.

Ny (Theo The Hill)

Tòa Bạch Ốc lên kế hoạch sa thải nhân viên trong bối cảnh chính phủ đóng cửa

Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) Russell Vought đã nói với các thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện trong cuộc gọi vào thứ Tư rằng việc sa thải các công chức liên bang sẽ diễn ra trong một hoặc hai ngày tới, theo các nguồn tin trong cuộc gọi.

Lời kêu gọi được đưa ra vào ngày đầu tiên của đợt đóng cửa chính phủ , khi các nghị sĩ Dân chủ tại Quốc hội bác bỏ kế hoạch tài trợ ngắn hạn của Đảng Cộng hòa và đưa ra các yêu cầu như gia hạn chương trình tín dụng thuế ObamaCare nâng cao. Một nguồn tin cho biết, Đảng Dân chủ đã buộc ông Vought phải hành động.

Tuần trước, Vought đã ám chỉ đến việc sa thải trong một bản ghi nhớ – khi tình trạng đóng cửa chính phủ đang đến gần – chỉ đạo các cơ quan “sử dụng cơ hội này để xem xét thông báo cắt giảm nhân sự (RIF) cho tất cả nhân viên trong các chương trình, dự án hoặc hoạt động” đáp ứng một số điều kiện nhất định trong tình trạng đóng cửa chính phủ.

Bản ghi nhớ đó được coi rộng rãi là một nỗ lực nhằm gây thêm áp lực buộc đảng Dân chủ phải bỏ phiếu cho dự luật của đảng Cộng hòa nhằm ngăn chặn tình trạng đóng cửa chính phủ.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt phát biểu với các phóng viên trong cuộc họp báo ngay sau cuộc gọi hôm thứ Tư rằng việc sa thải các nhân viên liên bang sẽ diễn ra “trong hai ngày nữa, rất gần, rất sớm”.

“Không có gì là không rõ ràng, tất cả những điều đó đều rất đồng nghĩa với nhau. Thật không may, những RIF này sẽ phải diễn ra rất sớm”, bà nói, ám chỉ việc cắt giảm lực lượng.

Những nhân viên không thiết yếu thường bị cho nghỉ việc tạm thời hoặc được yêu cầu làm việc không lương khi đóng cửa và được trả lương khi họ quay lại làm việc, nhưng bản ghi nhớ cho thấy có thể sẽ có tình trạng sa thải vĩnh viễn những nhân viên không thiết yếu.

Vào thứ Tư, ngày thứ hai liên tiếp, Thượng viện đã bác bỏ các biện pháp tài trợ ngắn hạn đối thủ .

Vought cũng nói với các thành viên rằng nguồn tài trợ hỗ trợ thực phẩm cho chương trình hỗ trợ thực phẩm dành cho Phụ nữ, Trẻ sơ sinh và Trẻ em sẽ hết trong một hoặc hai tuần tới, các nguồn tin trong cuộc gọi cho biết.

Phó Tổng thống Vance đã trình bày trước về đợt sa thải sắp tới tại cuộc họp báo của Tòa Bạch Ốc.

“Chúng tôi sẽ phải cho một số người nghỉ việc nếu tình trạng đóng cửa chính phủ tiếp diễn”, Vance nói. “Chúng tôi không thích điều đó, chúng tôi cũng không nhất thiết muốn làm vậy, nhưng chúng tôi sẽ làm những gì cần thiết để duy trì hoạt động của các dịch vụ thiết yếu của người dân Mỹ.”

“Thành thật mà nói. Nếu tình hình này kéo dài thêm vài ngày nữa, hoặc, trời ơi, thêm vài tuần nữa, chúng ta sẽ phải cho nhân viên nghỉ việc,” Vance nói thêm. 

Bất kỳ động thái nào nhằm sa thải nhân viên đều có thể gây ra một cuộc chiến pháp lý, giống như những nỗ lực khác của Tổng thống Trump nhằm tái cấu trúc chính phủ liên bang.

Đảng Dân chủ lập luận rằng việc đóng cửa chính phủ không mang lại cho chính quyền Trump quyền hạn mới nào để sa thải nhân viên liên bang. Một  bản ghi nhớ  từ Trung tâm Ngân sách và Ưu tiên Chính sách cấp tiến lập luận rằng “việc đóng cửa chính phủ không mang lại thẩm quyền pháp lý mới nào để sa thải hàng loạt, cũng không cung cấp bất kỳ lý do chính sách hay quản lý hợp lý nào để làm như vậy.”

Ny (Theo The Hill)

Toàn cảnh thời sự Việt Nam, thứ Tư ngày 1 tháng 10 năm 2025

Bí thư địa phương bị loại: bước đột phá chống phe cánh hay bẫy quyền lực tập trung?

Sáng 30 tháng 9 năm 2025, tại buổi tiếp xúc cử tri đơn vị bầu cử số 10 ở Hà Nội, Tổng Bí Thư cộng sản Việt Nam Tô Lâm cho biết trong nhiệm kỳ tới sẽ không có bí thư tỉnh, thành nào là người địa phương, tức là người sinh sống lâu dài tại địa phương đó và chủ trương này sẽ được mở rộng sang các chức danh lãnh đạo khác. Ông cho biết công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội Đảng các cấp và Đại hội lần thứ 14 đang diễn ra đúng tiến độ, và điểm nổi bật là chủ trương bố trí cấp ủy không phải người địa phương đã được áp dụng ở nhiều cấp, từ xã, tỉnh, và lần này sẽ hoàn thiện việc không còn một Bí thư nào là người địa phương.

Theo ông, chủ trương này hiện áp dụng với các chức danh Bí thư, Giám đốc công an, Chánh án tòa án, Viện trưởng Viện kiểm sát, và thời gian tới sẽ xem xét mở rộng đối với chức danh Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra, Chánh thanh tra để đảm bảo tính khách quan trong lãnh đạo, hạn chế tiêu cực và tình trạng cục bộ địa phương.

Ông Tô Lâm nhấn mạnh rằng Hội nghị Trung Ương 13, dự kiến tổ chức đầu tháng 10, sẽ hoàn thiện công tác chuẩn bị nhân sự cho Đại hội 14, trong đó có việc giới thiệu nhân sự Ban Chấp Hành Trung Ương, Ủy ban Kiểm tra Trung Ương. Các tiểu ban cũng đang gấp rút hoàn thiện dự thảo văn kiện đại hội với nhiều tư duy, quan điểm mới để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước theo hướng tự chủ chiến lược, tránh phụ thuộc bên ngoài.

Vài ý kiến cử tri được ông lắng nghe trong buổi tiếp xúc: cử tri cho rằng chủ trương không để Bí thư là người địa phương sẽ giúp công tác lãnh đạo đảng tỉnh, thành bớt thiên vị thân quen, nhưng cũng bày tỏ lo ngại về cán bộ luân chuyển có quen địa bàn hay không hiểu địa phương. Có ý kiến đề nghị Trung Ương tiếp tục phân cấp mạnh hơn để địa phương có thể sáng tạo, quyết đoán trong phát triển nhưng phải đảm bảo giám sát chặt chẽ.

Chủ Tịch Nước Lương Cường sau đó khẳng định, Bộ Chính Trị đã thống nhất cao chủ trương 100% bí thư tỉnh, thành ủy nhiệm kỳ từ năm 2025 đến năm 2030 sẽ không phải là người địa phương, và ý định này đã được bắt đầu triển khai qua việc điều động bí thư một số tỉnh như Cần Thơ, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Ninh Bình.

Chủ trương này nếu thực thi đầy đủ sẽ có tác động rất lớn: phá vỡ các quan hệ thân quen, giảm lợi thế “người địa phương”, buộc cán bộ lãnh đạo phải dựa vào năng lực, uy tín hơn là mối quan hệ gốc gác. Nhưng nó cũng đặt ra thách thức mới: làm sao đảm bảo người luân chuyển có đủ kiến thức, uy tín và sự am hiểu địa bàn mới để lãnh đạo hiệu quả?

Trong những ngày tới, dư luận sẽ dõi theo việc chủ trương “không bí thư địa phương” được hiện thực hóa ra sao ở các tỉnh, thành mới; cách tuyển chọn, điều động, luân chuyển cán bộ sẽ ra sao; và liệu có xuất hiện những bất ngờ trong nhân sự tỉnh, thành trước Đại hội 14 hay không. Đây rõ ràng là chủ đề chính trị nóng, trực tiếp liên quan đến cách vận hành quyền lực trong hệ thống Đảng và Nhà nước.

Chủ trương “100% Bí thư tỉnh, thành không là người địa phương” mà ông Tô Lâm đưa ra được ca ngợi như một bước đột phá chống cục bộ, phe cánh. Nhưng nhìn sâu hơn, đây không khác gì một biện pháp hành chính áp đặt, mang tính “chữa cháy” hơn là giải quyết tận gốc vấn đề quyền lực tha hóa.

Một cán bộ lãnh đạo, nếu thực sự có bản lĩnh, phẩm chất và được giám sát bằng cơ chế minh bạch, thì việc họ là “người địa phương” hay “người ngoài” đâu phải cốt lõi? Thực tế, nhiều vụ tham nhũng lớn không chỉ xảy ra ở cấp tỉnh, mà ngay trong Bộ Chính Trị, Chính Phủ, Trung Ương, nơi cán bộ đều là “người luân chuyển”, không hề gắn bó địa phương. Thế nhưng quyền lực vẫn bị lợi ích nhóm thao túng, bởi thiếu kiểm soát quyền lực và tự do báo chí, chứ không phải vì “cục bộ địa phương”.

Việc đưa cán bộ từ nơi khác về làm  bí thư tỉnh, thành còn dễ biến thành “điều động để thăng tiến”, tạo ra một tầng lớp “quan chức lưu động” xa rời dân, chỉ lo làm đẹp hồ sơ để bước tiếp lên cao. Họ không gắn bó, không chịu trách nhiệm lâu dài với vùng đất mình lãnh đạo. Cục bộ có thể giảm, nhưng sự thờ ơ, vô cảm trước đời sống dân chúng lại tăng.

Quan trọng hơn, chủ trương này có nguy cơ trở thành một “chiếc vòng kim cô” nhằm siết chặt quyền bổ nhiệm về tay Trung Ương, làm địa phương càng phụ thuộc, càng mất tự chủ. Khi đó, thay vì phân quyền, trao quyền và giám sát minh bạch, cả bộ máy chính trị lại rơi vào vòng luẩn quẩn: quyền lực tập trung ở một nhóm nhỏ, còn người dân địa phương chỉ là “khán giả” bất lực trước những quyết định từ trên áp xuống./.

Hệ thống đánh giá viên chức mới: Cải cách minh bạch hay bẫy quyền lực ngầm?

Sáng 29 tháng 9 năm 2025, trong buổi thảo luận tại Ủy ban Thường vụ Quốc Hội cộng sản Việt Nam về dự thảo Luật Viên chức sửa đổi, Chủ Tịch Quốc Hội Trần Thanh Mẫn đã khẳng định sự cần thiết cấp thiết của việc xây dựng một hệ thống đánh giá viên chức mới, nhằm đảm bảo tuyển dụng minh bạch, chống lạm dụng quyền lực và loại bỏ kịp thời những người không đáp ứng yêu cầu công việc.

Theo nội dung dự thảo được đưa ra, các hình thức tuyển dụng viên chức sẽ đa dạng hơn: thi tuyển cạnh tranh, xét tuyển công khai, tiếp nhận nhân lực chất lượng cao, đồng thời các đơn vị sự nghiệp công lập được phép chủ động chọn hình thức phù hợp với ngành, lĩnh vực. Với những trường hợp viên chức chuyển sang đơn vị khác, thủ tục điều chuyển sẽ được áp dụng thay vì cơ chế cũ.

Dự thảo cũng đề xuất rằng việc đánh giá viên chức sẽ diễn ra thường xuyên, liên tục, dựa trên kết quả công việc và ứng dụng công nghệ để định lượng hiệu quả. Mục tiêu rõ ràng là sàng lọc nhanh những người không đáp ứng nhiệm vụ. Hiện nay, theo quy định của luật hiện hành, việc đánh giá viên chức diễn ra mỗi năm với bốn mức: hoàn thành xuất sắc, tốt, nhiệm vụ hoặc không hoàn thành nhiệm vụ. Nếu một viên chức có hai năm liên tiếp ở mức “không hoàn thành nhiệm vụ” mới bị xem xét loại khỏi bộ máy, điều mà nhiều người cho là thiếu linh hoạt và không đủ sức “điều chỉnh sớm”.

Ông Mẫn đã bày tỏ sự đồng tình với các quy định mới, cho rằng đây là bước đi cần thiết để khắc phục bất cập của “biên chế suốt đời” đồng thời tạo không gian sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công. Ông nhấn mạnh yêu cầu tuyển dụng phải minh bạch, tránh việc đưa người vào bộ máy mà không đáp ứng tiêu chuẩn, và so sánh rằng cán bộ là “gốc của công việc”, phải đủ đức, tài, tâm, sức và nhiệt huyết. Ông đề xuất hệ thống đánh giá định kỳ, tương tự như cách đánh giá cán bộ của Đảng, có thể thực hiện ba tháng một lần để kiểm soát và phát hiện sớm vấn đề.

Về chính sách hợp đồng lao động, dự thảo đưa ra việc áp dụng cả hợp đồng có thời hạn và không thời hạn cho viên chức như một cách để thực hiện sàng lọc định kỳ; nếu viên chức không đáp ứng tiêu chuẩn sau đánh giá có thể không được gia hạn hợp đồng. Nhiều Ủy ban của Quốc Hội như Khoa học – Công nghệ, Kinh tế – Tài chính tán thành đề xuất này.

Tuy nhiên, các cơ quan thẩm tra cũng lưu ý rằng hợp đồng làm việc của viên chức có những điểm khác với hợp đồng lao động thông thường, vì viên chức là vị trí đặc thù. Do đó, dự thảo cần quy định rõ điều kiện chấm dứt hợp đồng, quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng để bảo vệ quyền làm việc của công dân đã được Hiến pháp quy định.

Dự thảo còn mở rộng quyền của viên chức theo hướng cho phép họ ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp, tham gia góp vốn hoặc điều hành doanh nghiệp nếu không vi phạm pháp luật. Đồng thời, vị trí việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập được chia thành ba nhóm: quản lý, chuyên môn nghiệp vụ và hỗ trợ.

Chủ trương này cũng nằm trong định hướng bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm dám chịu trách nhiệm. Dự thảo nhấn mạnh tiếp tục đổi mới cách thu hút nhân lực chất lượng cao, kể cả chuyên gia và trí thức nước ngoài, để tăng sức cạnh tranh.

Cơ quan soạn thảo dự án Luật Viên chức sửa đổi dự kiến sẽ trình Quốc Hội cộng sản Việt Nam để lấy ý kiến và thông qua tại kỳ họp cuối năm 2025. Ông Trần Thanh Mẫn cho rằng, dự thảo xây dựng hệ thống đánh giá viên chức là một bước chuyển mạnh mẽ trong cải cách hành chính, hướng tới bộ máy công quyền có năng lực và tinh gọn hơn.

Tuy nhiên, khi Cali Today nhìn sâu hơn thì thấy hệ thống này tiềm ẩn nhiều rủi ro chính trị và nguy cơ lợi ích nhóm. Việc đánh giá liên tục, định lượng bằng công nghệ, nếu không minh bạch và độc lập, dễ trở thành công cụ chính trị để tạo “cửa xoay” trong bộ máy, thải loại những viên chức bị xem là “không thuận ý” lãnh đạo, đồng thời ưu tiên những người “đúng phe” hoặc dễ quản lý. Sức mạnh của hệ thống đánh giá nằm ở chỗ người thực thi quyền đánh giá có thể quyết định vận mệnh nghề nghiệp của viên chức, và nếu thiếu giám sát, kiểm tra chéo, nguy cơ lợi ích nhóm, áp lực chính trị hoặc “chiến lược thăng tiến” cá nhân sẽ tăng lên.

Hợp đồng lao động có thời hạn hoặc không thời hạn được đề xuất như một cách sàng lọc định kỳ, nhưng đây cũng chính là con dao hai lưỡi. Nó mang lại cơ hội loại bỏ nhân sự kém năng lực, nhưng đồng thời có thể khiến viên chức rơi vào trạng thái bất an, chỉ tập trung làm hài lòng lãnh đạo hoặc cơ quan cấp trên để được gia hạn hợp đồng. Từ góc nhìn chính trị, đây là cách tinh vi để Trung Ương thâu tóm quyền lực, kiểm soát dòng chảy nhân sự mà không cần công khai điều động, trong khi các viên chức bị giảm khả năng tự chủ, dễ trở thành “quan chức lưu động” theo yêu cầu chính trị hơn là theo năng lực thực sự.

Một nguy cơ khác xuất phát từ việc áp dụng công nghệ để định lượng hiệu quả. Nếu hệ thống chưa minh bạch về thuật toán, tiêu chí và dữ liệu đầu vào, việc đánh giá sẽ trở thành hình thức, dễ biến thành công cụ ép buộc viên chức đạt các chỉ số không thực tế, hoặc tạo ra sự thiên vị ngầm, đặc biệt khi số liệu chưa được kiểm tra độc lập. Trong môi trường thiếu tự do báo chí và cơ chế giám sát dân sự, rủi ro thao túng kết quả đánh giá để phục vụ lợi ích cá nhân hay nhóm là hiện hữu./.

Bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở: Cải cách hay rủi ro mới cho giáo dục Việt Nam?

Sáng 29 tháng 9 năm 2025, tại cuộc họp của đại biểu Quốc Hội chuyên trách về dự án sửa đổi Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp, đại biểu Nguyễn Văn Huy (Phó đoàn đại biểu tỉnh Hưng Yên) đề nghị bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, thay thế bằng hình thức xác nhận hoàn thành chương trình của hiệu trưởng trong học bạ. Theo ông, bằng tốt nghiệp trung học cơ sở hiện chỉ xác nhận học sinh đã hoàn thành chương trình phổ cập, điều này đã được thể hiện trong học bạ, nên cấp bằng thêm là trùng lặp và tạo tâm lý “có bằng là đủ”, khiến nhiều em dừng học sau lớp 9.

Cụ thể, trong dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi, Bộ Giáo dục & Đào tạo đề xuất giao hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình lớp 9 thay vì Trưởng phòng Giáo dục cấp huyện cấp bằng. Cách làm này được cho là phù hợp với chủ trương phân cấp, giảm thủ tục hành chính và tăng quyền tự chủ cho nhà trường. Đồng thời, dự thảo cũng đề xuất chuyển quyền cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông sở từ Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo sang hiệu trưởng các trường phổ thông.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết nhiều nước phát triển như Mỹ, Canada, Anh, Australia, Phần Lan không cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở mà chỉ dùng xác nhận để xét học tiếp lên bậc học cao hơn. Ở Việt Nam, chính sách phổ cập giáo dục 9 năm đã triển khai rộng, nên việc thay đổi hình thức cấp bằng không ảnh hưởng quyền lợi học sinh mà ngược lại giúp giảm chi phí, thủ tục.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa & Xã hội Quốc hội bày tỏ lo ngại: bằng tốt nghiệp trung học cơ sở hiện là minh chứng hoàn thành giai đoạn giáo dục cơ bản, là tiêu chí để phân luồng học sinh vào lớp 10. Nếu bỏ bằng, cần có các văn bản xác nhận hoặc dữ liệu điện tử thay thế để đảm bảo công tác tuyển sinh không bị ảnh hưởng.

Trên diễn đàn ý kiến, nhiều người dân đặt câu hỏi: nếu không có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, các em học sinh bỏ học sau lớp 9 sẽ lấy gì làm căn cứ trình độ để xin việc? Có ý kiến cho rằng việc bỏ bằng sẽ để lại khoảng trống trong hồ sơ tuyển dụng và công chứng. Một số đưa ra giải pháp: cho phép trích xuất dữ liệu học bạ điện tử hoặc cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình nếu cần.

Khi dự luật được trình thảo, việc bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở hứa hẹn được xem như một bước cải cách lớn trong giáo dục Việt Nam: vừa loại bỏ áp lực bằng cấp hình thức, vừa khuyến khích học sinh tiếp tục học lên, không dừng lại sau lớp 9. Tuy nhiên, thách thức là làm sao quy định mới được thực hiện đồng bộ, công bằng ở mọi vùng miền, bảo đảm các học sinh ngoại thành, vùng xa, điều kiện khó khăn không bị bỏ lại phía sau.

Trong những ngày tới, Quốc Hội cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục thảo luận dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi, trong đó đề xuất bỏ bằng tốt nghiệp trung học cơ sở được coi là một trong những nội dung “nóng” và nhạy cảm, bởi nó chạm đến quyền lợi học sinh, chính sách phân luồng và cách nhìn nhận về bằng cấp trong hệ thống giáo dục./.

Hà Nội thành “sông” giữa giờ cao điểm: nhà cầm quyền và hạ tầng cùng thất bại

Truyền thông cộng sản Việt Nam vào sáng ngày 1 tháng 10 năm 2025 cho biết, sau những trận mưa kéo dài do ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi), nhiều tuyến đường Hà Nội vẫn chìm trong biển nước. Dư luận được dịp xôn xao khi người dân phải “lội nước, đi dép lê, gửi xe xa, liều mình tăng ga” để đến cơ quan chấm công. Nhiều điểm ngập như Phạm Hùng-Mai Dịch, Dương Đình Nghệ, Trần Thái Tông, Phạm Văn Bạch… bị biến thành “sông”, làm tê liệt giao thông ở giờ cao điểm.

Qua hình ảnh mà báo chí ghi lại, người đi xe máy phải bám vỉa hè, dắt xe qua đoạn ngập; ô tô phải di chuyển chậm chạp giữa những đoạn thấp; có nơi người dân buộc phải bì bõm bước lên bậc thềm, đẩy xe qua vùng ngập. Có công sở hướng dẫn người dân vào sân trụ sở qua cổng sau để tránh ngập sâu.

Tình trạng ngập lụt sáng ngày 1 tháng 10 càng trở nên nhức nhối vì nó không phải điều bất thường mà là lặp lại hình ảnh quen thuộc của Hà Nội mỗi mùa mưa lớn. Cơ quan chức năng từ lâu đã đưa ra nhiều giải pháp chống ngập, song khả năng vận hành, bảo trì, quy hoạch thoát nước vẫn tỏ ra yếu kém khi thử thách lớn đến.

Điều đáng nói là khi Hà Nội ngập, những người lao động, công chức, viên chức, người đi làm là những  người chịu ảnh hưởng nặng nhất. Họ phải rời nhà sớm hơn, kẹt xe kéo dài, gửi phương tiện nơi xa rồi đi bộ ngập nước. Áp lực vào cơ quan chấm công buộc họ phải tới nơi làm việc bằng mọi giá khiến cảnh “dân Hà Nội tính trăm phương nghìn kế để đến nơi làm việc” trở thành thực tế tê liệt.

Cali Today đặt câu hỏi, tại sao một thành phố vốn được đầu tư lớn như Hà Nội, với nguồn lực có phần ưu đãi, vẫn để tình trạng ngập kéo dài và lan rộng? Đây không chỉ là lỗi của thiên nhiên mà là sự yếu kém trong quy hoạch đô thị, hệ thống thoát nước, quy hoạch san lấp tràn lan và kiểm soát đầu tư công.

Hà Nội đang phải trả giá vì những quyết định xây dựng thiếu tầm nhìn: phát triển ồ ạt bê tông hóa, phủ kín đất cát, giảm diện tích thấm nước tự nhiên. Hệ thống cống, rãnh và hồ điều tiết bị chèn lấp, xuống cấp mà không được bảo trì thường xuyên. Khi áp lực nước lớn đổ về từ vùng ngoại vi, thành phố đơn giản “chết đuối” trong chính thiết kế của mình.

Thứ hai, sự trì trệ trong quản lý vận hành hệ thống thoát nước phải chịu trách nhiệm nặng nề. Các dự án thoát nước mới triển khai nhưng không đồng bộ, chậm giao, thiếu hiệu quả khi đưa vào sử dụng. Đã nhiều lần Hà Nội công bố kế hoạch “chống ngập cấp quốc gia”, nhưng khi mưa đến, người dân vẫn nhìn thấy bóng tối của bất lực chính quyền cấp dưới.

Thứ ba, việc để ngập xảy ra ngay cả ở khu trung tâm, nơi tập trung trụ sở cơ quan nhà nước và văn phòng, khiến người dân đặt câu hỏi về năng lực lãnh đạo và cam kết của thành phố. Khi chính quyền kêu gọi kiên trì với giải pháp lớn, thì người dân phải chắt chiu từng con đường, từng phương án vượt nước để đi làm.

Không thể không nhìn thấy tính chính trị đằng sau: thách thức lớn với Hà Nội là sức ép phải “lo cho dân”, phải chứng minh năng lực quản trị đô thị, phải giữ hình ảnh “thủ đô xanh, sạch, hiện đại”. Nhưng khi hạ tầng xuống cấp và quản lý yếu kém, người dân lại là bên chịu thiệt. Những cảnh “phố như sông” không chỉ là cảnh đời mà là lời cảnh tỉnh về quyền lực và trách nhiệm của lớp lãnh đạo đô thị.

Nếu không có cải tổ mạnh mẽ, Hà Nội sẽ tiếp tục bị nhấn chìm trong nước mỗi khi trời đổ mưa lớn. Và khi đó, mọi lời hứa đầu tư chống ngập, quy hoạch xanh, quản lý đô thị… sẽ mất đi niềm tin trong mắt dân. Vấn đề Hà Nội “quá tệ như vậy” không chỉ là sự kiện thời sự – mà là ánh gương phản chiếu năng lực của chính quyền, của người lãnh đạo thành phố và chiến lược phát triển đô thị trong tương lai./.

Cựu Tổng giám đốc SJC lãnh 25 năm tù: Khi lợi ích nhóm gặp giới hạn pháp luật

Ngày 30 tháng 9 năm 2025, Tòa án thành phố Sài Gòn đã ra phán quyết đối với bà Lê Thúy Hằng (55 tuổi), cựu Tổng giám đốc Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn MTV Vàng bạc Đá quý Sài Gòn (gọi tắt là SJC), cùng 15 đồng phạm, về các tội “tham ô tài sản” và “lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”. Theo đó, bà Hằng bị tuyên mức tổng hợp 25 năm tù, gồm 17 năm cho tội tham ô và 8 năm cho tội lợi dụng chức vụ.

Hội đồng xét xử xác định trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2024, bà Hằng đã chủ mưu chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều hành vi vi phạm quy định quản lý nhà nước về kinh doanh vàng. Một trong các chiêu thức là lập “tờ trình khống”, nâng định mức hao hụt trong quá trình gia công vàng miếng, nhằm tạo dư lượng vàng không được giám sát. Cụ thể, với 10 tấn vàng được giao để chế tác, bà Hằng chỉ đạo nâng tỷ lệ hao hụt từ mức hợp lý lên mức cao hơn, dẫn đến việc chia chác số vàng “dôi dư”, trong đó bà hưởng lợi cá nhân hơn 85 lượng vàng, tương đương giá trị hàng tỷ đồng.

Bên cạnh đó, bà Hằng còn chỉ đạo lập chứng từ giả mua vàng nguyên liệu bên ngoài, bán giá thấp trong nội bộ để tạo khoản lỗ khống, rồi bán ra ngoài với giá cao hơn; đồng thời chỉ đạo cấp dưới xuất vàng bình ổn giá đi nơi khác để thu lợi chênh lệch. Tổng thiệt hại xác định là hơn 95,7 tỷ đồng; trong đó bà Hằng hưởng lợi cá nhân 73,5 tỷ đồng. Hội đồng xét xử buộc bà Hằng phải khắc phục hậu quả hơn 73 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước và bồi thường 14 tỷ đồng cho SJC.

Tại phiên xử, đại diện SJC yêu cầu bà Hằng và đồng phạm phải hoàn trả 95,8 lượng vàng chiếm đoạt, đồng thời nộp hơn 100 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại. Ngoài ra, SJC đề nghị tòa kê biên 8 bất động sản đứng tên bà và các bị cáo liên quan để đảm bảo thi hành án.

Bà Hằng thừa nhận tại tòa toàn bộ hành vi, giải thích số tiền hưởng lợi dùng để “lo cho công ty” và nâng đỡ đời sống cán bộ. Tuy nhiên, lời biện hộ này không đủ thuyết phục khi các hành vi được xác định rõ ràng, tổ chức hệ thống và kéo dài thời gian. Luật sư bào chữa cho bà Hằng cho rằng mức án đề nghị của Viện Kiểm Sát từ 28 đến 30 năm tù là quá khắc nghiệt và có phần quy kết bà là chủ mưu của mọi vi phạm dù có phần thực tế do cấp dưới chủ động.

Câu chuyện xét xử bà Hằng không chỉ là vụ án kinh tế lớn mà còn mang nhiều thông điệp chính trị: sự phá vỡ vỏ bọc “doanh nghiệp nhà nước” để lộ ra hệ thống tham nhũng tinh vi, kết nối lợi ích nhóm; là ví dụ rõ rệt về việc quyền lực doanh nghiệp được trao mà không đồng bộ cơ chế giám sát; và là lời cảnh tỉnh cho nhiều lãnh đạo ngành vàng và quản lý tài sản nhà nước: không ai “an toàn” trước pháp luật.

Phiên tòa cho thấy, mặc dù SJC luôn được giám sát chặt chẽ từ Ngân hàng Nhà nước, những khe hở quản lý vẫn bị lợi dụng. Trong bối cảnh cải cách chính sách vàng đang được đẩy mạnh như Nghị định 232/2025 thay thế Nghị định 24, bản án này gửi đi thông điệp mạnh mẽ: nếu quyền lực được sử dụng sai mục đích, nghiêm minh sẽ không tha thứ.

Trong những ngày tới, dư luận sẽ theo dõi việc thi hành án, khắc phục hậu quả và xem liệu các tài sản kê biên có được xử lý minh bạch hay không. Đồng thời, người ta sẽ so sánh cách xử lý với các vụ án kinh tế khác để đánh giá độ công bằng, tính răn đe và mức độ “không có vùng cấm” trong công tác chống tham nhũng năm 2025./.

 
 

TIÊU ĐIỂM Cali Today: Hệ thống đánh giá viên chức: Cải cách hay công cụ thanh lọc quyền lực?

Khi Chủ Tịch Quốc Hội cộng sản Việt Nam Trần Thanh Mẫn phát biểu ngày 29 tháng 9 năm 2025 về việc xây dựng một hệ thống đánh giá viên chức mới, nhiều người coi đó là tín hiệu cải cách hành chính. Nhưng nếu đọc kỹ từng chi tiết trong dự thảo Luật Viên Chức sửa đổi, người ta dễ dàng nhận ra phía sau lớp vỏ hào nhoáng về “hiệu quả, minh bạch, chống lạm dụng quyền lực” lại tiềm ẩn một trận chiến chính trị không khoan nhượng. Câu hỏi đặt ra: liệu đây có phải là một nỗ lực đổi mới thực chất, hay chỉ là một công cụ khéo léo để thanh lọc bộ máy theo ý chí của một số nhóm quyền lực?

Hãy cùng nhìn Cali Today thẳng vào những điểm nóng của vấn đề. Theo dự thảo, thay vì chờ đợi viên chức hai năm liền không hoàn thành nhiệm vụ mới xem xét loại khỏi hệ thống, các cơ quan có thể áp dụng đánh giá định kỳ ba tháng một lần, thậm chí ngắn hơn, để phát hiện và loại bỏ người không đáp ứng yêu cầu. Đây là một bước thay đổi căn bản: từ “bảo đảm ổn định” sang “tạo áp lực thường trực”. Lợi ích, ít nhất trên lý thuyết, là dễ nhận thấy. Thứ nhất, nó có thể chặn đứng tình trạng “sống lâu lên lão làng”, vốn là căn bệnh trầm kha của bộ máy công quyền. Một công chức trì trệ, né tránh công việc nhưng vẫn tồn tại nhờ cơ chế biên chế suốt đời là gánh nặng cho cả xã hội.

Thứ hai, cơ chế đánh giá mới nếu được thực thi nghiêm túc sẽ giúp loại bỏ nhanh những người không có năng lực. Thay vì để “ngồi mát ăn bát vàng” hàng chục năm, viên chức sẽ luôn bị đặt dưới lưới kiểm soát, buộc phải làm việc và sáng tạo không ngừng.

Thứ ba, hệ thống đánh giá chặt chẽ có thể tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Người giỏi sẽ có cơ hội thăng tiến nhanh hơn, không còn bị chôn vùi trong sự cào bằng và bình quân chủ nghĩa. Đây là điểm mà những người ủng hộ dự luật thường nhấn mạnh: muốn đất nước phát triển thì phải “lọc” mạnh tay.

Nhưng đằng sau những ngôn từ “minh bạch, công khai, khách quan” mà cán bộ cộng sản Việt Nam luôn rêu rao, rủi ro lại nằm ngay ở khâu mấu chốt: ai là người đánh giá? Hệ thống đánh giá viên chức, nếu không có cơ chế kiểm soát quyền lực thực sự, sẽ trở thành thanh kiếm trong tay cấp trên. Một viên chức dám phản biện, dám nói sự thật có thể dễ dàng bị quy vào mức “không hoàn thành nhiệm vụ” chỉ sau một kỳ đánh giá. Và khi điều đó xảy ra liên tiếp hai hoặc ba lần, hợp đồng của họ lập tức chấm dứt.

Nói cách khác, từ một cơ chế bảo vệ hiệu quả, hệ thống này có thể biến thành công cụ hợp pháp để loại bỏ những “cái gai trong mắt” lãnh đạo. Không khó để hình dung viễn cảnh: những viên chức dám chống lại lợi ích nhóm trong đấu thầu, đất đai, giáo dục hay y tế sẽ sớm bị đẩy ra ngoài bằng một bản đánh giá “không đạt”.

Đây chính là điểm gay cấn của dư thảo luật, nó mở đường cho sự thanh lọc không chỉ về năng lực, mà cả về chính trị. Một hệ thống mà quyền đánh giá tập trung trong tay một số ít người lãnh đạo cơ quan thì khó có thể bảo đảm công bằng.

Ở Việt Nam, khái niệm “lợi ích nhóm” không còn xa lạ. Nó xuất hiện trong mọi lĩnh vực từ quản lý đất đai, tài chính, cho tới ngành giáo dục và y tế. Vậy khi một hệ thống đánh giá viên chức được áp dụng, liệu lợi ích nhóm có bỏ qua cơ hội béo bở này?.

Hãy tưởng tượng: lãnh đạo một đơn vị muốn đưa người thân hoặc “sân sau” vào biên chế. Cách đơn giản nhất là gây sức ép buộc một số viên chức hiện tại bị đánh giá “không hoàn thành nhiệm vụ”, rồi cho ra khỏi bộ máy. Khoảng trống ấy ngay lập tức được lấp đầy bởi người nhà, người quen, người cùng phe cánh.

Không những thế, việc đánh giá liên tục cũng tạo áp lực tâm lý khiến viên chức buộc phải “nhún nhường” và “biết điều”. Thay vì làm việc hết sức cho dân, họ có thể chọn giải pháp an toàn: nghe lời cấp trên, im lặng trước sai phạm, cúi đầu trước lợi ích nhóm. Một bộ máy như vậy liệu có còn hiệu quả?

Điểm đáng lo ngại nhất chính là tính chính trị hóa. Khi ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh “cán bộ là gốc của công việc”, câu nói ấy mang màu sắc chính trị nhiều hơn quản lý hành chính. Nếu “đánh giá viên chức” trở thành bản sao của cách Đảng đánh giá cán bộ với định kỳ ba tháng, kèm theo các tiêu chí mơ hồ như “tư tưởng, phẩm chất, đạo đức” thì nguy cơ bị lợi dụng để thanh trừng chính trị là rất cao.

Trong lịch sử chính trị Việt Nam, không thiếu ví dụ cho thấy “kiểm điểm” và “đánh giá” thường được dùng như một phương tiện để triệt hạ đối thủ. Những người có tư duy độc lập hoặc chống lại đường lối cục bộ thường bị quy kết là “thiếu đoàn kết”, “không hoàn thành nhiệm vụ”, trước khi bị loại khỏi vị trí.

Nếu điều này lặp lại trong hệ thống viên chức, toàn bộ bộ máy hành chính sẽ biến thành nơi “câm lặng”. Viên chức sẽ học cách sống sót bằng cách im lặng, chứ không phải bằng cách làm việc hiệu quả.

Một trong những điểm sáng được đưa ra là áp dụng công nghệ để định lượng kết quả làm việc. Nếu được triển khai minh bạch, đây có thể là công cụ giảm bớt sự chủ quan của người đánh giá. Nhưng liệu hệ thống công nghệ có thực sự khách quan?

Trước hết, nhiều lĩnh vực công vụ khó có thể đo bằng chỉ số. Một giáo viên giỏi có thể truyền cảm hứng cho học sinh, nhưng nếu chỉ nhìn vào số điểm thi hay tỷ lệ tốt nghiệp thì kết quả lại không phản ánh đúng thực chất. Tương tự, một bác sĩ tuyến huyện tận tụy cứu chữa bệnh nhân nghèo có thể không đạt chỉ số “doanh thu”, nhưng giá trị xã hội của họ lại không thể đo bằng tiền.

Hơn nữa, người lập trình và quản lý hệ thống công nghệ vẫn là con người. Khi quyền lực bị thao túng, dữ liệu cũng có thể bị bóp méo để hợp thức hóa kết quả đánh giá. Công nghệ không tự nó mang lại công bằng, mà chỉ là công cụ trong tay người sử dụng.

Nếu nhìn một cách tích cực, dự thảo Luật Viên Chức sửa đổi có thể là bước khởi đầu để xóa bỏ cơ chế “ấm chỗ suốt đời”. Nó tạo động lực đổi mới, buộc viên chức phải liên tục hoàn thiện năng lực.

Nhưng cải cách chỉ thực sự thành công khi đi kèm cơ chế kiểm soát quyền lực. Nếu chỉ dừng ở việc “đánh giá” mà không xây dựng hệ thống giám sát độc lập, thì kết quả cuối cùng chỉ là thay thế một nhóm người cũ bằng một nhóm người mới thường gắn liền với quyền lực chính trị đang lên. Nghĩa là, cải cách có thể biến thành “cải tổ nhân sự” mang tính phe phái, thay vì cải thiện hiệu quả bộ máy.

Rõ ràng hệ thống đánh giá minh bạch, khách quan, dựa trên tiêu chí định lượng rõ ràng, có sự giám sát của xã hội và cơ quan độc lập. Khi đó, bộ máy hành chính sẽ tinh gọn, hiệu quả, loại bỏ được “sâu mọt” và thu hút nhân tài thực sự. Tuy nhiên, khi hệ thống trở thành công cụ thanh lọc chính trị. Viên chức sẽ rơi vào vòng xoáy sợ hãi, sống trong áp lực định kỳ đánh giá, buộc phải phục tùng quyền lực thay vì phục vụ nhân dân. Bộ máy có thể gọn hơn về số lượng, nhưng lại cứng nhắc và vô hồn, thiếu động lực sáng tạo.

Đó là lý do dư luận cần tỉnh táo khi nghe những lời hứa hẹn “minh bạch, công khai”. Trong môi trường quyền lực thiếu kiểm soát, mọi công cụ đều có thể bị biến dạng. Hệ thống đánh giá viên chức được cộng sản Việt Nam đề xuất trong dự thảo Luật Viên chức sửa đổi có thể là bước tiến trong cải cách hành chính, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nguy cơ trở thành công cụ thanh trừng chính trị và thao túng của lợi ích nhóm. Điều quan trọng nhất là xây dựng cơ chế giám sát độc lập, minh bạch hóa quy trình đánh giá, và bảo đảm quyền phản biện của viên chức. Nếu không, cái gọi là “đổi mới” chỉ là vỏ bọc cho một cuộc sắp xếp nhân sự theo ý chí của quyền lực, chứ không phải vì lợi ích chung của nhân dân.

Câu hỏi cuối cùng đặt ra từ lâu này mà cộng sản Việt Nam vẫn chưa trả lời đó là: Trong một hệ thống vốn quen với “đảng cử, dân bầu”, liệu có phép màu nào để biến công cụ đánh giá viên chức thành cải cách thực sự, thay vì một cuộc thanh trừng khéo léo?./.

NGƯỜI QUAN SÁT