Triều Tiên hôm thứ Sáu cho biết tàu ngầm mới của họ có khả năng tấn công hạt nhân sau nhiều năm phát triển. Lãnh đạo Kim Jong Un mô tả cột mốc quan trọng này là rất quan trọng trong nỗ lực xây dựng lực lượng hải quân được trang bị vũ khí hạt nhân để chống lại Mỹ và các đồng minh châu Á của nước này.
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên cho biết con tàu có tên “Anh hùng Kim Kun Ok” được thiết kế để phóng vũ khí hạt nhân chiến thuật từ dưới nước nhưng không nêu rõ số lượng tên lửa mà nó có thể mang theo và bắn.
Các quan chức Hàn Quốc tỏ ra hoài nghi về khả năng hoạt động của tàu ngầm như Triều Tiên mô tả và cho rằng nó có thể chưa sẵn sàng cho nhiệm vụ hoạt động. Tuy nhiên, sự phát triển của con tàu cho thấy Triều Tiên tiếp tục có khả năng mở rộng phạm vi kho vũ khí hạt nhân của mình bằng các hệ thống khó bị phát hiện hơn trước.
Dựa trên những bình luận và hình ảnh của ông Kim Jong Un trên truyền thông nhà nước Triều Tiên, có khả năng chiếc tàu ngầm này chính là chiếc mà ông Kim đã kiểm tra vào năm 2019 khi nó đang được chế tạo. Vào thời điểm đó, các chuyên gia đánh giá đây là nỗ lực nhằm chuyển đổi tàu ngầm lớp Romeo hiện có.
Chiếc tàu ngầm này dường như có ít nhất 10 ống phóng – 4 trong số đó dường như lớn hơn 6 ống còn lại – có thể được thiết kế cho hỏa tiễn.
“Tàu ngầm này dù đã được sửa đổi nhiều nhưng dựa trên công nghệ có nguồn gốc từ Liên Xô những năm 1950 và sẽ có những hạn chế cố hữu. Tuy nhiên, xét về mức độ phức tạp của những thách thức nhắm mục tiêu mà Mỹ và các đồng minh sẽ phải đối mặt, tàu ngầm sẽ phục vụ các mục đích của Triều Tiên”, Ankit Panda, chuyên gia của Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, cho biết.
Trong những năm gần đây, Triều Tiên đã thử nghiệm nhiều loại hỏa tiễn được thiết kế để bắn từ tàu ngầm nhằm theo đuổi khả năng tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân từ dưới nước. Về lý thuyết, năng lực như vậy sẽ tăng cường khả năng răn đe bằng cách đảm bảo khả năng sống sót để trả đũa sau khi hứng chịu một cuộc tấn công hạt nhân trên đất liền.
Các tàu ngầm tên lửa đạn đạo cũng sẽ tạo thêm mối đe dọa trên biển đối với bộ sưu tập vũ khí nhiên liệu rắn ngày càng tăng của Triều Tiên được bắn từ các phương tiện trên bộ được thiết kế để áp đảo hệ thống phòng thủ tên lửa ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết, sẽ mất đáng kể thời gian, nguồn lực và cải tiến công nghệ để quốc gia bị trừng phạt nặng nề xây dựng một hạm đội gồm ít nhất một số tàu ngầm có thể di chuyển lặng lẽ và thực hiện các cuộc tấn công một cách đáng tin cậy.
Các bức ảnh vệ tinh được phân tích hôm thứ Sáu đã đặt chiếc tàu ngầm và buổi lễ mà ông Kim tham gia tại thành phố cảng Sinpo ở phía đông, nơi Triều Tiên điều hành một xưởng đóng tàu lớn phát triển tàu ngầm.
Những hình ảnh được chụp ngay trước 8 giờ sáng giờ địa phương hôm thứ Năm bởi Planet Labs PBC, cho thấy chiếc tàu ngầm đang ở cạnh một bến tàu. Chiếc tàu ngầm dường như có cờ đuôi nheo màu đỏ-trắng-xanh trong các bức ảnh do truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố hôm thứ Sáu. Các chi tiết khác của các bức ảnh do nhà nước công bố trùng khớp với các đặc điểm đã biết xung quanh cơ sở.
Theo những hình ảnh khác do Planet chụp, chiếc tàu ngầm dường như vẫn còn ở cảng vào sáng thứ Sáu. Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin lần đầu tiên xác định được vị trí của tàu ngầm.
Trong bài phát biểu tại lễ hạ thủy tàu hôm thứ Tư và cuộc kiểm tra trên tàu hôm thứ Năm, ông Kim bày tỏ sự hài lòng rằng nước này đã có được tàu ngầm tấn công hạt nhân của riêng mình để chống lại các tài sản hải quân tiên tiến của Mỹ, KCNA cho biết. Vào tháng 7, Mỹ lần đầu tiên cập cảng một tàu ngầm hỏa tiễn đạn đạo có khả năng hạt nhân ở Hàn Quốc kể từ những năm 1980.
Ông Kim cho biết nước này cũng đang theo đuổi phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và có kế hoạch cải tiến các tàu ngầm cũng như tàu mặt nước hiện có để chúng có thể sử dụng vũ khí hạt nhân, đồng thời mô tả việc xây dựng quân đội có khả năng hạt nhân là một “nhiệm vụ cấp bách”.
Quân đội Hàn Quốc khẳng định Triều Tiên đang phóng đại khả năng của tàu ngầm. Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc cho biết Triều Tiên sẽ cần tăng kích thước cầu và các bộ phận khác của con tàu ban đầu để chứa các hệ thống phóng tên lửa, nhưng sự xuất hiện của tàu ngầm mới cho thấy nó “không thể hoạt động bình thường”.
Tham mưu trưởng liên quân cho biết trong một tuyên bố: “Có dấu hiệu lừa dối hoặc phóng đại”.
Ông Kim trong những tuần gần đây đã nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường hải quân của đất nước. Một số nhà phân tích cho rằng trọng tâm có thể được thúc đẩy bởi mong muốn mở rộng hợp tác quân sự với Nga, điều này gợi ý khả năng diễn tập quân sự kết hợp giữa các nước.
Cũng có suy đoán rằng ông Kim đang chuẩn bị tới Nga để gặp Tổng thống Vladimir Putin để thảo luận về việc bán vũ khí của Triều Tiên nhằm bổ sung vào nguồn dự trữ của Nga đã cạn kiệt do cuộc chiến với Ukraine.
Các nhà phân tích cho biết, để đổi lấy việc cung cấp cho Nga đạn pháo và các loại đạn dược khác, Triều Tiên có thể tìm kiếm viện trợ kinh tế rất cần thiết cũng như các công nghệ vũ khí tiên tiến, bao gồm cả những công nghệ liên quan đến hệ thống hỏa tiễn đạn đạo phóng từ tàu ngầm, hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa và vệ tinh do thám quân sự.
Hình ảnh của Planet Labs về Trạm phóng vệ tinh Sohae của Triều Tiên được phân tích hôm thứ Sáu cho thấy hoạt động trên bệ phóng ven biển mới của nước này. Một cấu trúc gắn trên đường ray tại địa điểm, bao phủ khu vực phóng của nó, đã được kéo lại để lộ bệ bên dưới, điều này thường xảy ra trước khi phóng.
Triều Tiên đã có hai lần phóng vệ tinh thất bại vào năm 2023 nhưng tuyên bố sẽ tiến hành lần thứ ba. Hiện chưa rõ liệu hoạt động tại Sohae, cách Bình Nhưỡng khoảng 120 km về phía tây bắc, có liên quan đến chương trình vệ tinh hay không.
Nga – vốn luôn bảo vệ chặt chẽ các công nghệ vũ khí quan trọng nhất của mình, thậm chí từ các đồng minh chủ chốt như Trung Quốc – có thể không sẵn lòng trao đổi những chuyển giao công nghệ lớn với Triều Tiên để lấy những thứ có thể là nguồn cung cấp chiến tranh hạn chế được vận chuyển qua một tuyến đường sắt nhỏ giữa các nước.
Các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, có thể lặng lẽ di chuyển quãng đường dài và tiếp cận bờ biển của kẻ thù để thực hiện các cuộc tấn công, nằm trong danh sách dài các hệ thống vũ khí tiên tiến mà ông Kim đã công khai theo đuổi khi cố gắng xây dựng kho vũ khí hạt nhân có thể đe dọa lục địa Mỹ. Tuy nhiên, Panda cho biết, những con tàu như vậy phần lớn sẽ không khả thi đối với Triều Tiên nếu không có sự hỗ trợ từ bên ngoài trong thời gian tới.
Ông nói: “Sự hỗ trợ của Nga có thể khá hữu ích ở đây, nhưng không rõ liệu Moscow có sẵn sàng chia sẻ công nghệ nhạy cảm này hay không”.
Ông Kim nhấn mạnh rằng chiếc tàu ngầm được tiết lộ trong tuần này sẽ gây khó khăn cho kẻ thù của ông giống như chiếc tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mà Triều Tiên dự định mua trong tương lai.
“Tàu ngầm tấn công hạt nhân, trong nhiều thập kỷ là biểu tượng của sự xâm lược chống lại nền cộng hòa của chúng ta, giờ đây đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh cách mạng của chúng ta nhằm gieo rắc nỗi sợ hãi vào lòng những kẻ thù hèn hạ của chúng ta”, KCNA dẫn lời ông Kim.
Triều Tiên trước đây chỉ có một tàu ngầm có khả năng bắn hỏa tiễn, nhưng tàu đó chỉ có một ống phóng duy nhất và các nhà phân tích coi đây là một bệ phóng thử nghiệm.
Triều Tiên ước tính có khoảng 70-90 tàu ngầm chạy bằng diesel thuộc một trong những hạm đội tàu ngầm lớn nhất thế giới. Nhưng chúng hầu hết là những tàu ngầm cũ kỹ chỉ có khả năng phóng ngư lôi và mìn chứ không phải hỏa tiễn.
Kim Inae, người phát ngôn của Bộ Thống nhất Hàn Quốc, cơ quan phụ trách các vấn đề liên Triều, cho biết trong một cuộc họp ngắn rằng thật “đáng trách” khi Triều Tiên tiếp tục hướng các nguồn lực hạn chế của mình vào phát triển vũ khí trong khi phớt lờ cuộc đấu tranh của người dân đang cực kỳ nghèo khó.
Bà không đưa ra câu trả lời cụ thể khi được hỏi liệu Seoul có tin rằng Nga có thể đã hỗ trợ công nghệ cho Triều Tiên về tàu ngầm mới của nước này hay không.
KCNA cho biết việc hạ thủy tàu ngầm được ấn định vào dịp kỷ niệm 75 năm thành lập đất nước, rơi vào ngày thứ Bảy và được đánh dấu bằng các lễ hội, bao gồm cả cuộc duyệt binh bán quân sự.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)