Việc rò rỉ gần đây các tài liệu mật của Bộ Quốc phòng, cho thấy Mỹ đã thu thập thông tin tình báo về đồng minh Nam Hàn, sẽ không ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa hai nước.
“Vấn đề này không phải là lý do để làm lung lay niềm tin sắt đá ủng hộ liên minh Mỹ-Hàn, bởi vì nó dựa trên các giá trị chung như tự do“, Tổng thống Yoon Suk Yeol nói.
Cuộc phỏng vấn diễn ra khi ông và Tổng thống Joe Biden gặp nhau trong tuần này để thảo luận về Triều Tiên, Trung Quốc và những thách thức cấp bách khác.
Các quan chức Mỹ và Nam Hàn nói rằng phần lớn thông tin trong các tài liệu là không chính xác và có thể đã bị thay đổi, nhưng không cung cấp thêm chi tiết cụ thể.
Một trong những tài liệu mô tả các cuộc thảo luận nội bộ của chính phủ Nam Hàn, trong đó các quan chức cấp cao bày tỏ lo ngại rằng yêu cầu từ Washington về đạn pháo do Nam Hàn sản xuất có thể mở ra cánh cửa cho đạn dược được bàn giao cho quân đội Ukraine.
Các quan chức Nam Hàn cũng nhận thấy sự cần thiết của chính phủ để xây dựng một lập trường rõ ràng về vấn đề này trong trường hợp Tòa Bạch Ốc thúc ép vấn đề này. Chính sách của Nam Hàn cấm nước này cung cấp viện trợ sát thương cho Ukraine. Các nhà lập pháp đối lập ở Nam Hàn chỉ trích cáo buộc giám sát của Mỹ là vi phạm chủ quyền quốc gia và là sai sót an ninh lớn của chính phủ Yoon.
Mặc dù thừa nhận sự lúng túng khi Mỹ bị phanh phui khi do thám các đồng minh, ông Yoon cho biết mối quan hệ giữa hai nước được xây dựng trên mức độ tin cậy cao.
“Khi bạn có niềm tin đó, bạn sẽ không bị lung lay”, ông nói.
Ông Yoon, một cựu công tố viên được bầu vào năm ngoái, đã đến Washington vào thứ Hai trong chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài sáu ngày khi Mỹ và Nam Hàn đánh dấu kỷ niệm 70 năm liên minh của họ, bắt đầu từ khi kết thúc Chiến tranh Triều Tiên. Ông và Tổng thống Biden sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh vào thứ Tư, và ông Yoon sẽ phát biểu tại một cuộc họp chung của Quốc hội vào thứ Năm.
Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của một nhà lãnh đạo Nam Hàn sau 12 năm và là chuyến thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, vốn đang tập trung mạnh mẽ hơn vào khu vực có tầm quan trọng chiến lược khi nước này cố gắng chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.
Chuyến thăm của ông Yoon diễn ra sau cuộc tập trận quân sự chung Mỹ-Hàn lớn nhất trong nhiều năm, chủ yếu nhằm chống lại mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên. Hai nước cũng đang tăng cường phối hợp an ninh với Nhật Bản, tổ chức các cuộc đàm phán quốc phòng ba bên tại Washington trong tháng này. Ông Biden cũng được kỳ vọng sẽ khuyến khích ông Yoon tiếp tục cải thiện quan hệ với Tokyo, quốc gia mà Seoul từ lâu đã có mối quan hệ căng thẳng.
Vào thời điểm bất ổn quốc tế gia tăng, ông Biden và ông Yoon chia sẻ lợi ích chung trong việc bảo vệ trật tự quốc tế tự do, ông Victor Cha, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách châu Á và Nam Hàn tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, cho biết.
“Tổng thống Yoon nói riêng, không giống như các tổng thống Nam Hàn trước đây, thực sự nhấn mạnh tự do và dân chủ là chủ đề cốt lõi trong chính sách đối ngoại của mình“, ông Cha nói trong một cuộc họp báo tuần trước.
Đứng đầu chương trình nghị sự an ninh là Triều Tiên, nước đã tăng cường thử nghiệm vũ khí trong bối cảnh các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa bị đình trệ.
Đầu tháng này, Bắc Triều Tiên đã phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa nhiên liệu rắn đầu tiên, trong điều mà các nhà phân tích nói là một bước tiến có ý nghĩa trong nỗ lực của nước này nhằm xây dựng một kho vũ khí hạt nhân có khả năng đe dọa bất cứ nơi nào trên lục địa Hoa Kỳ. Các quan chức Mỹ và Nam Hàn cũng cho biết Triều Tiên đang chuẩn bị cho vụ thử hạt nhân thứ bảy, đây sẽ là vụ thử hạt nhân đầu tiên kể từ năm 2017.
Sự hiếu chiến của Bắc Triều Tiên đang gây lo lắng trong công chúng Nam Hàn, phần lớn trong số họ nói rằng Nam Hàn nên có vũ khí hạt nhân của riêng mình. Washington và Seoul nói rằng mục tiêu của họ là để bán đảo Triều Tiên – cả Bắc Triều Tiên và Nam Triều Tiên – trở nên phi hạt nhân.
Yoon, một người bảo thủ, có cách tiếp cận cứng rắn hơn đối với Triều Tiên so với người tiền nhiệm Moon Jae-in và Tổng thống Donald Trump, cả hai đều cố gắng tham gia ngoại giao với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Mặc dù đã đưa ra các ưu đãi kinh tế cho Triều Tiên để đổi lấy các bước cụ thể hướng tới phi hạt nhân hóa, ông Yoon nói rằng việc mong đợi một thỏa thuận với Triều Tiên sớm là “không thực tế“.
“Điều quan trọng là chúng ta phải làm cho Triều Tiên không bao giờ dám dùng đến vũ khí hạt nhân“, ông nói.
Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai cho biết ông Biden và ông Yoon sẽ đưa ra các thông báo quan trọng về hợp tác an ninh mạng, đầu tư kinh tế và trao đổi giáo dục, cũng như đưa ra tuyên bố về việc tăng cường nỗ lực ngăn chặn một cuộc tấn công của Triều Tiên vào Nam Hàn.
“Chúng tôi tin rằng tuyên bố đó sẽ gửi một tín hiệu rất rõ ràng và có thể chứng minh được về uy tín của Mỹ khi nói đến các cam kết răn đe mở rộng đối với Nam Hàn và người dân Nam Hàn“, cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan nói với các phóng viên, sử dụng tên chính thức của Nam Hàn.
Ông cho biết hai nhà lãnh đạo cũng sẽ thảo luận về các vấn đề quốc tế như biến đổi khí hậu và cuộc chiến ở Ukraine.
Kể từ khi Nga xâm lược vào năm ngoái, Nam Hàn đã cung cấp cho Ukraine 230 triệu USD viện trợ nhân đạo, bao gồm hỗ trợ quân sự phi sát thương, và tham gia vào các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu do Mỹ dẫn đầu đối với Nga. Nhưng ngày càng có nhiều lời kêu gọi từ phương Tây yêu cầu Nam Hàn, một nhà sản xuất đạn pháo lớn, phải làm nhiều hơn nữa.
Sau khi loại trừ khả năng viện trợ sát thương vào năm ngoái, ông Yoon giờ đây nói rằng điều đó có thể thay đổi trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công dân sự quy mô lớn.
“Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và xem xét tình hình“, ông Yoon nói, đồng thời cho biết ông không chịu áp lực từ Tòa Bạch Ốc để tăng cường viện trợ.
Ellen Kim, Phó Giám đốc phụ trách Triều Tiên tại CSIS, cho biết sự thay đổi rõ ràng của ông Yoon cho thấy cuộc chiến ở Ukraine có tác động trực tiếp đến Bán đảo Triều Tiên.
“Với sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và Triều Tiên, Nam Hàn ngày càng khó tránh khỏi bị mắc kẹt ở Ukraine“, bà nói tại cuộc họp báo.
Về Đài Loan, hòn đảo tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của mình, ông Yoon nhắc lại tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan và cho biết Nam Hàn phản đối bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực, một lựa chọn mà Trung Quốc không loại trừ.
Trung Quốc cho biết hôm Chủ nhật rằng họ đã nộp đơn khiếu nại về những nhận xét mà ông Yoon đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, trong đó ông nói rằng Đài Loan, giống như Triều Tiên, là một “vấn đề toàn cầu“. Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi phát biểu của ông Yoon là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và nói Đài Loan là vấn đề nội bộ của Trung Quốc và không thể so sánh với Triều Tiên.
Ông Yoon và chính phủ của ông cũng đang cố gắng thu hút sự chú ý nhiều hơn đến tình hình nhân quyền ở Triều Tiên, quốc gia đang phải vất vả với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng khi ông Kim ưu tiên các chương trình vũ khí của mình.
Việt Linh (Theo Reuters)