Tổng Thống Đài Loan Tsai Ing-wen đã lên án các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan, nói hôm Thứ Ba rằng Trung Quốc đã không thể hiện cách hành xử “có trách nhiệm” của một quốc gia lớn ở Châu Á.
Cuộc tập trận quy mô lớn kéo dài 3 ngày của Trung Quốc kết thúc vào thứ Hai là sự trả đũa cho cuộc gặp của bà Thái Anh Văn với Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy ở California vào tuần trước trong chuyến công du của bà tới các đồng minh chính thức và không chính thức của Đài Loan.
“Với tư cách là tổng thống, tôi đại diện cho đất nước chúng ta trên thế giới, cho dù đó là chuyến thăm các nước đồng minh hay dừng chân ở Mỹ và giao lưu với bạn bè quốc tế, và điều này không chỉ diễn ra trong nhiều năm, đó là kỳ vọng chung của người dân Đài Loan,” Tsai nói trong một tuyên bố. “Nhưng Trung Quốc đã sử dụng điều này như một cái cớ để bắt đầu các cuộc tập trận quân sự, tạo ra sự bất ổn ở eo biển Đài Loan và khu vực. Đây không phải là thái độ của một quốc gia lớn có trách nhiệm trong khu vực này”.
Trung Quốc coi các cuộc họp như vậy là khuyến khích cử tri Đài Loan và các chính trị gia ủng hộ nền độc lập chính thức cho hòn đảo, một bước đi mà Đảng Cộng sản cầm quyền của Trung Quốc nói sẽ dẫn đến chiến tranh.
Các bên chia rẽ vào năm 1949 sau một cuộc nội chiến, và chính phủ nói rằng hòn đảo này có nghĩa vụ phải tái gia nhập đất liền, bằng vũ lực nếu cần thiết. Trung Quốc không công nhận các thể chế chính phủ của Đài Loan, đã cắt đứt gần như mọi liên lạc với chính phủ của bà Thái kể từ ngay sau cuộc bầu cử đầu tiên của bà vào năm 2016 và đã ngăn chặn sự tham gia của Đài Loan vào hầu hết các tổ chức quốc tế, bắt đầu với Liên Hợp Quốc.
Các cuộc khảo sát cho thấy phần lớn người Đài Loan ủng hộ tình trạng độc lập trên thực tế hiện nay, trong khi chính phủ của bà Thái nói rằng tuyên bố độc lập chính thức là không cần thiết vì hòn đảo này đã có tư cách là một quốc gia có chủ quyền, bất chấp những nỗ lực của Trung Quốc nhằm cô lập nó về mặt ngoại giao.
Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đã đưa ra lời đe dọa khi họ kết thúc cuộc tập trận. Quân đội của họ “có thể chiến đấu bất cứ lúc nào để kiên quyết đập tan mọi hình thức ‘độc lập của Đài Loan’ và các nỗ lực can thiệp của nước ngoài“, Bộ chỉ huy Chiến khu phía Đông của PLA, chịu trách nhiệm về các tình huống bất ngờ liên quan đến Đài Loan, cho biết trong một tuyên bố.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ủng hộ mối đe dọa đó hôm thứ Ba.
“Một lần nữa, tôi muốn nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp mạnh mẽ kiên quyết để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình,” phát ngôn viên Wang Wenbin nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo hàng ngày.
Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường hiện diện quân sự ở eo biển Đài Loan, với các máy bay chiến đấu được gửi đến gần như hàng ngày và các cuộc tập trận quân sự được tiến hành ở vùng biển và bầu trời gần Đài Loan.
Vào tháng 8, sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan, Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào các mục tiêu ở vùng biển xung quanh Đài Loan và gửi tàu chiến và máy bay chiến đấu qua đường trung tuyến của Eo biển Đài Loan. Trung Quốc cũng bắn hỏa tiễn qua chính hòn đảo này, hạ cánh trong vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản trong một sự leo thang đáng kể.
Mặc dù chỉ có quan hệ không chính thức, Mỹ là đồng minh quan trọng nhất và là nguồn hỗ trợ quân sự của Đài Loan. Luật pháp Hoa Kỳ yêu cầu Washington coi tất cả các mối đe dọa đối với hòn đảo – bao gồm cả việc phong tỏa – là những vấn đề “lo ngại nghiêm trọng”, mặc dù nó không yêu cầu rõ ràng cam kết của các lực lượng.
Cuộc tập trận lần này tập trung nhiều hơn vào sức mạnh không quân, với việc Đài Loan báo cáo có hơn 200 chuyến bay của máy bay chiến đấu Trung Quốc. Chỉ riêng hôm thứ Hai, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã theo dõi 91 chuyến bay của máy bay chiến đấu Trung Quốc.
Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV, trích dẫn PLA, cho biết cuộc tập trận mô phỏng phong tỏa hòn đảo và tấn công các mục tiêu quan trọng theo từng đợt.
Bà Thái cũng kêu gọi công chúng không tin vào bất kỳ thông tin sai lệch nào về khả năng phòng thủ của Đài Loan, nói rằng quân đội đang hoàn thành nhiệm vụ của mình và công chúng nên khuyến khích lực lượng này. Bà nói: “Các binh sĩ và đội an ninh quốc gia của đất nước chúng ta sẽ tiếp tục đứng vững tại các vị trí của họ để bảo vệ đất nước của chúng ta.”
Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết tám tàu hải quân Trung Quốc vẫn đang ở vùng biển xung quanh hòn đảo vào sáng thứ Ba.
Việt Linh (Theo CNBC)