Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Syria và đề nghị Bắc Kinh giúp đỡ trong việc tái thiết đất nước bị chiến tranh tàn phá hôm thứ Sáu trong cuộc đàm phán hiếm hoi với nhà lãnh đạo bị tẩy chay lâu nay của Syria, Bashar al-Assad.
Cuộc gặp của họ tại thành phố Hàng Châu của Trung Quốc đã thúc đẩy chiến dịch của Assad nhằm quay trở lại sân khấu toàn cầu, đồng thời cho phép Trung Quốc thúc đẩy các lợi ích chiến lược của mình ở Trung Đông, nơi nước này đã liên kết với Iran và Saudi Arabia.
“Trung Quốc phản đối sự can thiệp của các lực lượng bên ngoài vào công việc nội bộ của Syria… và kêu gọi tất cả các nước liên quan dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đơn phương bất hợp pháp đối với Syria”, thông cáo về cuộc đàm phán được truyền thông nhà nước Trung Quốc công bố cho biết.
Ông Tập cũng nói với ông Assad rằng Trung Quốc sẽ giúp Syria xây dựng lại nền kinh tế đang bị tàn phá và chống lại tình trạng bất ổn trong nước bằng cách nâng cấp quan hệ lên “đối tác chiến lược“.
Sự ủng hộ của Tập Cận Bình sẽ củng cố những nỗ lực của Assad nhằm vạch ra một con đường thoát khỏi tình trạng bị coi là khốn cùng. Syria tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc vào năm 2022 và được chào đón trở lại Liên đoàn Ả Rập vào tháng 5.
Trong ngoại giao Trung Quốc, “quan hệ đối tác chiến lược” hàm ý sự phối hợp chặt chẽ hơn trong các vấn đề khu vực và quốc tế, bao gồm cả lĩnh vực quân sự. Nó thấp hơn một bậc so với cái mà Bắc Kinh gọi là “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện”.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Syria đã được thắt chặt đều đặn kể từ những ngày đầu của cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011 với việc đàn áp các cuộc biểu tình và khiến hàng trăm ngàn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di tản.
Chính phủ Assad, được Nga và Iran hậu thuẫn, hiện kiểm soát hầu hết lãnh thổ Syria và đã thiết lập lại mối quan hệ trong những năm gần đây với các nước láng giềng Ả Rập từng ủng hộ phe đối lập của ông.
Syria rất cần đầu tư nước ngoài cho cơ sở hạ tầng và công nghiệp. Tình hình kinh tế tồi tệ của nước này đã gây ra các cuộc biểu tình ở miền nam Syria, trong đó đám đông kêu gọi phế truất tổng thống.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nghi ngờ rằng các công ty Trung Quốc sẽ quay trở lại Syria vì họ có nguy cơ vướng vào các lệnh trừng phạt của Mỹ theo Đạo luật Caesar 2020, có thể đóng băng tài sản của bất kỳ ai giao dịch với nước này.
Các nhà đầu tư Trung Quốc cũng sẽ phải xem xét tình hình tài chính tồi tệ và an ninh kém của Syria.
Bắc Kinh đã tăng cường can dự ngoại giao với Trung Đông trong những năm gần đây và vào tháng 3 đã giúp môi giới một thỏa thuận bất ngờ giữa các đối thủ lâu đời trong khu vực là Ả Rập Saudi và Iran để chấm dứt rạn nứt ngoại giao kéo dài 7 năm của họ.
Trích dẫn các sáng kiến hàng đầu nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng dọc theo Con đường tơ lụa cổ xưa và thúc đẩy cách tiếp cận của Trung Quốc đối với an ninh toàn cầu, ông Tập đã mở rộng sự hỗ trợ cho các nỗ lực của Syria nhằm cải thiện quan hệ với các nước Ả Rập khác.
Matteo Legrenzi, giáo sư quan hệ quốc tế tại Ca’Foscari, Đại học Venice, cho biết: “Trung Quốc đang củng cố thông điệp của mình rằng họ sẵn sàng giúp đỡ các nước giải quyết tranh chấp và hòa bình bắt nguồn từ sự phát triển kinh tế. Trung Quốc đang cố gắng thực hiện một vai trò hữu ích từ xa. Như họ đã làm với thỏa thuận nối lại quan hệ giữa Iran-Saudi Arabia”.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)