Một tòa án Belarus hôm thứ Sáu kết án Ales Bialiatski, nhà vận động nhân quyền hàng đầu của Bêlarut và là một trong những người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 2022, 10 năm tù.
Bialiatski và ba nhân vật hàng đầu khác của trung tâm nhân quyền Viasna do ông thành lập đã bị kết tội tài trợ cho các hành động vi phạm trật tự công cộng và buôn lậu, Viasna đưa tin hôm thứ Sáu.
Valiantsin Stefanovich bị kết án 9 năm; Uladzimir Labkovicz bảy năm và Dzmitry Salauyou bị kết án 8 năm tù vắng mặt.
Bialiatski và hai cộng sự của ông đã bị bắt và bỏ tù sau các cuộc biểu tình rầm rộ phản đối cuộc bầu cử năm 2020 trao cho Tổng thống độc tài Alexander Lukashenko một nhiệm kỳ mới. Salauyou đã tìm cách rời khỏi Belarus trước khi bị bắt.
Lukashenko, người đã cai trị đất nước thuộc Liên Xô cũ bằng nắm đấm sắt từ năm 1994, đã tiến hành một cuộc đàn áp tàn bạo đối với những người biểu tình, lớn nhất trong lịch sử đất nước. Hơn 35.000 người đã bị bắt và hàng nghìn người bị cảnh sát đánh đập.
Trong phiên tòa diễn ra sau cánh cửa đóng kín, Bialiatski, 60 tuổi và các đồng nghiệp của ông đã bị giam giữ trong lồng trong phòng xử án. Họ đã ngồi tù 21 tháng kể từ khi bị bắt.
Trong các bức ảnh từ phòng xử án do hãng thông tấn nhà nước Belta của Belarus công bố hôm thứ Sáu, Bialiatksi, mặc bộ quần áo màu đen, trông nhợt nhạt nhưng bình tĩnh.
Viasna cho biết sau phán quyết rằng cả bốn nhà hoạt động đều khẳng định mình vô tội.
Trong bài phát biểu cuối cùng trước tòa, ông kêu gọi các nhà chức trách “chấm dứt cuộc nội chiến ở Belarus.” Bialiatski cho biết từ hồ sơ vụ án, ông thấy rõ ràng rằng “các điều tra viên đang hoàn thành nhiệm vụ mà họ được giao: tước đoạt tự do của những người ủng hộ nhân quyền Viasna bằng bất cứ giá nào, tiêu diệt Viasna và ngăn chặn công việc của chúng tôi.”
Lãnh đạo phe đối lập người Belarus lưu vong Sviatlana Tsikhanouskaya đã tố cáo phán quyết của tòa án hôm thứ Sáu là “kinh khủng”. “Chúng ta phải làm mọi thứ để chống lại sự bất công đáng xấu hổ này và giải phóng họ,” Tsikhaouskaya viết trong một tweet.
Bản án dành cho Bialiatski và các đồng nghiệp của ông đã gây ra sự phẫn nộ ở phương Tây.
Ủy ban Helsinki của Na Uy, một tổ chức phi chính phủ hoạt động nhằm đảm bảo rằng nhân quyền được tôn trọng trên thực tế, nói rằng họ “bị sốc trước sự hoài nghi đằng sau những bản án vừa được đưa ra cho những người bạn Belarus của chúng tôi ở Minsk.”
“Phiên tòa cho thấy chế độ của Lukashenka trừng phạt các đồng nghiệp của chúng tôi, những người bảo vệ nhân quyền, vì đã đứng lên chống lại sự áp bức và bất công,” Tổng thư ký Berit Lindeman nói trong một tuyên bố.
Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock viết trên Twitter rằng quá trình tố tụng chống lại các nhà hoạt động “là một trò hề.”
Bà nói thêm: “Chế độ Minsk đang chống lại xã hội dân sự bằng vũ lực và nhà tù. Đây là một sự ô nhục hàng ngày giống như việc Lukashenko ủng hộ cuộc chiến của Putin. Chúng tôi kêu gọi chấm dứt đàn áp chính trị và trả lại tự do cho hơn 1.400 tù nhân chính trị.”
Bialiatski là người thứ tư trong lịch sử 121 năm của giải Nobel nhận giải khi đang ở trong tù hoặc bị giam giữ.
Việt Linh (Theo Mother Jones)