Những người Afghanistan được hứa cho một ngôi nhà ở Hoa Kỳ sau khi đất nước của họ rơi vào tay Taliban nói rằng họ đã chờ đợi quá lâu để Hoa Kỳ giải quyết các đơn đăng ký của họ đến nỗi giờ đây họ đang bị gửi trả lại cho kẻ thù mà họ đã chạy trốn.
Một số người Afghanistan từng làm việc với Hoa Kỳ và được thông báo rằng họ đủ điều kiện tái định cư đã bị cưỡng chế trục xuất trở lại Afghanistan từ Pakistan, nơi họ chạy trốn để chờ giải quyết sau khi Taliban tiếp quản vào năm 2021.
Một người đàn ông đang chờ thị thực Hoa Kỳ mô tả đã bị cảnh sát Pakistan đưa đến biên giới Afghanistan vào mùa hè này. “Họ không giao chúng tôi cho lực lượng biên giới Afghanistan (Taliban),” anh nói. “Họ vừa thả chúng tôi ở biên giới và bảo chúng tôi quay trở lại Afghanistan. Đó là tôi, bốn đứa con của tôi và vợ tôi cùng bị trục xuất.” Anh ta hiện đang sống ẩn náu ở thủ đô Kabul của Afghanistan.
Một người Afghanistan bị trục xuất khác, cũng đang trốn ở Kabul, nói: “Vì vậy, điều này rất, rất nguy hiểm, và rất khó khăn… Có bao nhiêu người đã bị giết, bị tra tấn, đã biến mất?” Người đàn ông, cựu nhân viên của một nhà thầu Hoa Kỳ, cho biết Taliban “sẽ trừng phạt tôi, họ sẽ tống tôi vào tù. Có lẽ họ sẽ giết tôi? Tôi chắc chắn họ sẽ làm được.” Ông nói thêm: “Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng Hoa Kỳ sẽ giúp chúng tôi. Chúng tôi tin rằng mình vẫn chưa mất hy vọng.”
Cả hai cá nhân đã nói chuyện và cung cấp tài liệu cho thấy số trường hợp xin thị thực Hoa Kỳ đang được giải quyết và bằng chứng về sự hiện diện của họ ở Pakistan.
Nhiều người Afghanistan chạy trốn khỏi Taliban sau ngày 15 tháng 8 năm 2021, Kabul rơi vào tay nhóm theo đường lối cứng rắn này. Hơn 124.000 người Afghanistan đã được đưa ra khỏi đất nước bằng máy bay trong một chiến dịch lớn do Hoa Kỳ lãnh đạo.
Tuy nhiên, hàng ngàn người cũng đã trốn qua biên giới sang Pakistan, thường là với giấy tờ không đầy đủ, theo hướng dẫn của Hoa Kỳ rằng họ nên đợi ở nước thứ ba để đơn xin thị thực vào Hoa Kỳ được giải quyết.
Gần 90.000 người Afghanistan đã được tái định cư ở Mỹ, theo số liệu của Bộ Ngoại giao, nhưng nhiều người khác đã bị kẹt trong các đơn xin được gọi là Ưu tiên Afghanistan 2 (P-2) hoặc Thị thực nhập cư đặc biệt (SIV) đang chờ giải quyết.
Các nhóm nhân quyền cho biết tình hình nghiêm trọng nhất đang phải đối mặt với những người ở Pakistan, nơi hàng trăm người Afghanistan đã bị trục xuất trong một cuộc đàn áp người di cư sau bất ổn chính trị gần đây.
Ít nhất hai người Afghanistan đang chờ thị thực P-2 đã bị cuốn vào cuộc đàn áp này và phàn nàn về sự ngược đãi của cảnh sát Pakistan. Một số người khác vẫn cư trú tại Pakistan nói về những gì họ nói là bị cảnh sát Pakistan sách nhiễu và đe dọa trục xuất nếu họ không nộp phạt hoặc hối lộ.
Ít nhất 530 người Afghanistan đã bị trục xuất khỏi Pakistan trong năm nay, theo Haseeb Aafaq, phát ngôn viên của nhóm tình nguyện Hội đồng người tị nạn người nhập cư Afghanistan. Aafaq cho biết con số này đến từ các nghiên cứu của ông về hồ sơ địa phương nhưng nói thêm rằng đây có thể là một ước tính thấp vì nhiều người Afghanistan đã bị trục xuất mà không có giấy tờ.
Aafaq nói thêm rằng chính quyền Pakistan không có ngoại lệ đối với các trường hợp xin thị thực Hoa Kỳ đang chờ xử lý. “Không có sự khác biệt. Chính quyền ở đây thậm chí không nghĩ về việc bạn đến từ đâu. Nếu bạn là người Afghanistan, bạn phải bị trục xuất nếu thị thực của bạn không hợp lệ, cho dù bạn là SIV hay P-2 hay các trường hợp bảo lãnh.” Ông cho biết nhiều người trong số những người bị trục xuất là trường hợp P-2, nhưng ông không thể cung cấp con số chính xác vì nhiều người Afghanistan giữ bí mật về tình trạng P-2 của họ vì lo sợ cho sự an toàn của họ.
Hai thanh niên Afghanistan đã tự kết liễu đời mình ở Islamabad kể từ tháng 6, cả hai đều đang chờ thị thực P-2 của Hoa Kỳ, theo các nhà hoạt động. Aafaq cho biết một trong số họ, 25 tuổi, qua đời tuần trước, đã phải chịu “áp lực tinh thần, áp lực kinh tế và một tương lai không rõ ràng”.
Aafaq cho biết việc Mỹ không mở Trung tâm hỗ trợ tái định cư (RSC) ở Pakistan có nghĩa là quá trình xử lý các trường hợp ở đó đã bị đình trệ một phần. Ông nói: “RSC vẫn chưa được kích hoạt, trong khi ở các quốc gia khác, như Thổ Nhĩ Kỳ hay Tajikistan, mọi người đã đến Mỹ.”
Những người Afghanistan đang chờ đợi ở Pakistan đã báo cáo bị cảnh sát Pakistan quấy rối, bao gồm bắt giữ và đòi tiền. Một người làm việc với quân đội Hoa Kỳ và yêu cầu giấu tên vì sự an toàn của anh ta, nói rằng: “Có rất nhiều cảnh sát vào nhà mà không có thông tin rõ ràng. Và họ đưa tôi ra khỏi nhà của tôi và thảy lên xe tải. Những đứa trẻ của tôi, chúng đã bị quấy rối rất nhiều, chúng rất sợ.”
Anh ấy cũng mô tả việc anh ấy đã từng cứu các đồng nghiệp người Mỹ của mình như thế nào trong một cuộc biểu tình và có những lá thư khen ngợi cho sự phục vụ của anh ấy. “Tôi thất vọng vì cách tôi phục vụ người Mỹ ở Afghanistan. Tôi đã mong họ chào đón tôi ở đó sớm hơn. Có vẻ như tôi không có tương lai gì cả.”
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với CNN trong một tuyên bố rằng chính quyền Biden “tiếp tục thể hiện cam kết của mình đối với những người Afghanistan dũng cảm” đã làm việc với Hoa Kỳ. Họ nói thêm rằng “năng lực giải quyết của họ ở Pakistan vẫn còn hạn chế, nhưng (nhân viên) đang tích cực làm việc để mở rộng nó.” Tuyên bố kêu gọi “các nước láng giềng của Afghanistan” “giữ cho biên giới của họ mở” và “duy trì nghĩa vụ của họ” đối với những người xin tị nạn. Bộ Ngoại giao Pakistan từ chối bình luận.
Một người Afghanistan khác không nêu tên vì lý do an toàn, đã phục vụ Hoa Kỳ ở Afghanistan và hiện đang ở Pakistan cùng vợ con. Ông mô tả việc họ chờ đợi sự giúp đỡ của Hoa Kỳ là một “giấc mơ tồi tệ”. Vợ anh thổn thức: “Quay trở lại Afghanistan là một rủi ro lớn và ở đây chúng tôi đang chết dần chết mòn trong từng khoảnh khắc. Ở lại Pakistan là một cái chết từ từ.”
Việt Linh (Theo Asia Times)