Theo bản ghi nội dung cuộc gọi, Tham mưu trưởng liên quân, Tướng Charles Q. Brown Jr. đã nói chuyện với người đồng cấp Trung Quốc hôm thứ Năm, cuộc trò chuyện cấp cao đầu tiên giữa quân đội hai nước trong hơn một năm.
Trung Quốc đã cắt đứt liên lạc quân sự trực tiếp với các lực lượng Hoa Kỳ sau chuyến thăm gây tranh cãi của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi vào tháng 8 năm 2022 tới Đài Loan . Người tiền nhiệm của Brown với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Mark Milley, đã nói chuyện với người đồng cấp Trung Quốc một tháng trước đó.
Cuộc gọi video của Brown lúc 6:30 sáng theo giờ ET với Tướng Liu Zhenli là kết quả của cuộc đàm phán giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương vào tháng trước, trong đó họ đồng ý khởi động lại liên lạc quân sự, theo một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ.
Bản ghi cuộc gọi hôm thứ Năm cho biết hai nhà lãnh đạo quân sự đã nói về tầm quan trọng của việc hợp tác cùng nhau và duy trì các đường dây liên lạc cởi mở và trực tiếp cũng như về các vấn đề an ninh toàn cầu và khu vực. Họ thảo luận về tầm quan trọng của việc mở đường dây liên lạc giữa Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ và những người đồng cấp.
Một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ gọi cuộc đối thoại là “một bước quan trọng nhưng không phải là bước cuối cùng” và cho biết quân đội Mỹ đang có “các cuộc thảo luận ở cấp độ làm việc” với Trung Quốc “về các cam kết trong tương lai để bảo đảm chúng tôi thực hiện những gì Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập đã đồng ý”.
Quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết: “Chúng tôi đang lên kế hoạch tổ chức các cuộc đàm phán phối hợp chính sách quốc phòng song phương và chúng tôi đang hướng tới tổ chức các vòng đàm phán về Thỏa thuận tư vấn quân sự hàng hải (MMCA) vào mùa xuân”.
Các cuộc đàm phán phối hợp chính sách quốc phòng dự định là một cuộc đối thoại thường niên, nhưng Trung Quốc đã hủy bỏ chúng sau chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi. Theo một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ, các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục vào tháng 1 và dự kiến sẽ được dẫn dắt bởi một phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng phía Mỹ và một thiếu tướng phía quân đội Trung Quốc. Lần cuối cùng các cuộc đàm phán được tổ chức trực tiếp là trước đại dịch Covid.
Các cuộc đàm phán của MMCA xoay quanh vấn đề an toàn trên biển và có sự tham gia của các thành viên quân đội ở cấp độ người điều hành chứ không phải là các quan chức quốc phòng cấp cao hơn. Một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ cho biết họ đang hướng tới việc bắt đầu lại các cuộc đàm phán vào mùa xuân.
“Điều quan trọng là phải mở lại liên lạc. Đây là những cuộc thảo luận mà chúng ta cần phải cố gắng tránh hiểu lầm hoặc tính toán sai lầm”, một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết. “Rõ ràng, việc có những kênh liên lạc mở đó là một phần quan trọng trong đó.”
Các quan chức cho biết họ không biết về bất kỳ hành vi không an toàn hoặc thiếu chuyên nghiệp nào gần đây của quân đội Trung Quốc. Vụ việc gần đây nhất là vào ngày 24 tháng 10, khi một chiếc J-11 của Trung Quốc bay cách chiếc B-52 của Không quân Mỹ trong phạm vi 10 feet trên Biển Đông. Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ coi hành động này là không an toàn và thiếu chuyên nghiệp, cho rằng J-11 đã áp sát B-52 với tốc độ quá cao không kiểm soát được, bay thấp và trực diện trước máy bay Mỹ, “khiến cả hai máy bay có nguy cơ va chạm”.
Điều đó xảy ra trước hội nghị thượng đỉnh APEC ở San Francisco vào tháng 11 và các quan chức không hề biết về bất kỳ sự cố nào kể từ đó.
“Tuy nhiên, chúng tôi tiếp tục chứng kiến hành vi cưỡng bức của PLA (Quân đội Giải phóng Nhân dân) trong các bối cảnh khác”, quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết, bao gồm cả “các cuộc chạm trán gần đây giữa CHND Trung Hoa (Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa) và Philippines”. chẳng hạn như xung quanh bãi cạn Thomas thứ hai.” Quan chức này cho biết: “Đây là chủ đề thảo luận thường xuyên ở nhiều cấp độ trong các cam kết của chúng tôi với Trung Quốc”.
Các quan chức không thể cho biết liệu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin có kế hoạch nói chuyện với một quan chức cấp cao Trung Quốc hay thậm chí ông sẽ nói chuyện với ai trong khi vị trí Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc vẫn còn bỏ trống. Quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ cho biết: “Trung Quốc vẫn chưa bổ nhiệm Bộ trưởng Quốc phòng mới”.
Việt Linh (Theo CBS News)