Một đoàn lữ hành đông đúc gồm những người di cư từ Trung Mỹ, Venezuela, Cuba và các quốc gia khác đã đi qua Mexico vào Chủ nhật, hướng tới biên giới Hoa Kỳ. Cuộc tuần hành diễn ra chỉ vài ngày trước khi Ngoại trưởng Antony Blinken đến Thành phố Mexico để ký kết các thỏa thuận mới nhằm kiểm soát làn sóng người di cư đang tìm cách vào Hoa Kỳ.
Đoàn lữ hành ước tính khoảng 6.000 người, nhiều người trong số họ là gia đình có trẻ nhỏ, là đoàn lớn nhất trong hơn một năm, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy những nỗ lực chung của chính quyền Biden và chính phủ của Tổng thống Andrés Manuel López Obrador nhằm ngăn chặn tình trạng di cư đang bị thất bại.
Đoàn lữ hành đêm Giáng sinh khởi hành từ thành phố Tapachula, gần biên giới phía nam đất nước với Guatemala. Lực lượng an ninh xem xét những gì có vẻ như lặp lại các chiến thuật trong quá khứ khi chính quyền đợi những người tuần hành mệt mỏi và sau đó cấp cho họ một hình thức tư cách pháp nhân tạm thời được nhiều người sử dụng để tiếp tục hành trình về phía bắc.
Cristian Rivera, người đi du lịch một mình, để lại vợ và con ở quê hương Honduras, cho biết: “Chúng tôi đã đợi ở đây ba hoặc bốn tháng mà không có câu trả lời. Hy vọng với cuộc tuần hành này sẽ có một sự thay đổi và chúng tôi có thể nhận được sự cho phép cần thiết để tiến về phía bắc.”
Nhưng thỏa thuận đó, nhằm hạn chế làn sóng di cư tăng vọt sau đại dịch, dường như là không đủ khi số lượng người di cư một lần nữa tăng mạnh, làm gián đoạn thương mại song phương và khơi dậy tâm lý chống người di cư trong các cử tri bảo thủ ở Mỹ.
Trong tháng này, có tới 10.000 người di cư bị bắt mỗi ngày tại biên giới Tây Nam Hoa Kỳ. Trong khi đó, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ đã phải đình chỉ giao thông đường sắt xuyên biên giới tại các thành phố Eagle Pass và El Paso của Texas khi những người di cư đang đi trên các chuyến tàu chở hàng.
Các vụ bắt giữ vì vượt biên trái phép lên tới 2 triệu người mỗi năm trong hai năm tài chính vừa qua của chính phủ Mỹ, phản ánh những thay đổi về công nghệ đã giúp người di cư rời quê hương dễ dàng hơn để thoát nghèo, thiên tai, đàn áp chính trị và tội phạm có tổ chức.
Hôm thứ Sáu, López Obrador cho biết ông sẵn sàng hợp tác trở lại với Mỹ để giải quyết những lo ngại về vấn đề di cư. Tuy nhiên, ông cũng kêu gọi chính quyền Biden nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với các chính phủ cánh tả ở Cuba và Venezuela – nơi có khoảng 20% trong số 617.865 người di cư gặp phải trên toàn quốc vào tháng 10 và tháng 11 – và gửi thêm viện trợ cho các nước đang phát triển ở Mỹ Latinh và hơn thế nữa.
“Đó là những gì chúng ta sẽ thảo luận, nó không chỉ là sự tranh chấp,” López Obrador nói trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu sau cuộc trò chuyện qua điện thoại một ngày trước đó với Tổng thống Joe Biden để mở đường cho phái đoàn cấp cao của Hoa Kỳ.
Phái đoàn Hoa Kỳ, sẽ gặp tổng thống Mexico vào thứ Tư, cũng sẽ bao gồm Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas và cố vấn an ninh nội địa Nhà Trắng Liz Sherwood-Randall.
Tuy nhiên, khả năng hỗ trợ Mỹ của Mexico có thể bị hạn chế. Vào tháng 12, chính phủ đã tạm dừng chương trình hồi hương và chuyển người di cư vào Mexico do thiếu vốn. Tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, Mexico đã phát hiện hơn 680.000 người di cư sống bất hợp pháp ở nước này, trong khi số người nước ngoài xin tị nạn ở nước này đã lên tới mức kỷ lục 137.000 người.
Đoàn lữ hành hôm Chủ nhật là lớn nhất kể từ tháng 6 năm 2022, khi một nhóm có quy mô tương tự khởi hành khi Biden tiếp đón các nhà lãnh đạo ở Los Angeles tham dự Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ. Một cuộc tuần hành khác rời Mexico vào tháng 10, trùng với hội nghị thượng đỉnh do López Obrador tổ chức để thảo luận về cuộc khủng hoảng di cư với các nhà lãnh đạo khu vực. Một tháng sau, 3.000 người di cư đã chặn cửa khẩu biên giới chính với Guatemala trong hơn 30 giờ.
Việt Linh (Theo Reuters)