Đức Thánh Cha Phanxicô đã cử một trong những nhà điều tra tội phạm tình dục hàng đầu của ngài đến Bolivia vào thời điểm quốc gia vùng Andean này đang bị chấn động bởi vụ bê bối ấu dâm ngày càng leo thang liên quan đến các linh mục.
Đức ông Jordi Bertomeu, một thành viên hàng đầu của Bộ Giáo lý Đức tin của nhà thờ, đã đến Bolivia cùng ngày với một cựu chủng sinh Dòng Tên đến đất nước này và thề sẽ tiết lộ thêm thông tin về các trường hợp bị cáo buộc lạm dụng.
Hội đồng Giám mục Bolivia cho biết chuyến thăm của Bertomeu không liên quan trực tiếp đến các cáo buộc lạm dụng tình dục gần đây nhưng đã được lên kế hoạch trước đó để phân tích “những tiến bộ đạt được trong lĩnh vực văn hóa phòng ngừa” do Vatican thúc đẩy.
Bertomeu đến Bolivia từ Paraguay, nơi ông đang điều tra những cáo buộc tương tự đối với các quan chức nhà thờ và vào năm 2018, ông đã lãnh đạo cuộc điều tra về các vụ lạm dụng của các linh mục đối với trẻ vị thành niên ở Chile.
Hội đồng Giám mục cho biết trong một tuyên bố rằng các cuộc họp ở Bolivia “sẽ được tiến hành trong bầu không khí gần gũi sâu sắc với tất cả những người từng là nạn nhân của tai họa lạm dụng trong Giáo hội”.
Bertomeu “là một người rất được Đức Thánh Cha Phanxicô tín nhiệm, người chịu trách nhiệm giải quyết những vấn đề này, và ngài sẽ đến để đưa ra một số hướng dẫn về cách chúng ta có thể xử lý vấn đề này, lắng nghe và hỗ trợ các nạn nhân,” Đức ông Giovani Arana, Giám đốc Điều hành Giáo hội cho biết.
Chuyến thăm diễn ra ngay sau khi trường hợp của tu sĩ Dòng Tên người Tây Ban Nha Alfonso Pedrajas được công khai. Theo một cuốn nhật ký riêng được tờ El País của Tây Ban Nha tiếp cận, Pedrajas bị cáo buộc lạm dụng khoảng 85 trẻ vị thành niên tại các trường nội trú Công giáo ở Bolivia trong những năm 1970 và 1980. Ông qua đời vì bệnh ung thư vào năm 2009.
Văn phòng Công tố đã bắt đầu một cuộc điều tra, vẫn được giữ bí mật và đã kêu gọi các nạn nhân nộp đơn khiếu nại.
Dòng Tên ở Bolivia đã xin lỗi các nạn nhân và cam kết hỗ trợ điều tra đồng thời tố cáo cấp trên của Pedrajas về cáo buộc bao che. Nhiều cấp trên không còn tại vị hoặc đã qua đời.
Pedro Lima, một cựu chủng sinh Dòng Tên người Bolivia được coi là một nhân chứng quan trọng, đã thề sẽ hợp tác với cuộc điều tra. Việc anh ấy đến Bolivia trùng với thời điểm của Bertomeu.
“Tôi không chỉ là nhân chứng mà còn là nạn nhân của sự lạm quyền, lạm dụng tình dục và lạm dụng lương tâm của Hiệp hội Dòng Tên ở Bolivia,” Lima nói khi đến thủ đô La Paz của Bolivia hôm thứ Hai để làm chứng trước Công tố viên.
Trong một cuộc họp báo, Lima cáo buộc ba tu sĩ Dòng Tên che đậy các vụ lạm dụng bị cáo buộc.
“Lời xin lỗi là không đủ, những hành vi lạm dụng này không thể không bị trừng phạt. Phải có sự đền bù cho các nạn nhân, và tôi ở đây để đảm bảo rằng những sự kiện đau lòng này sẽ không bao giờ xảy ra nữa,” Lima nói, người từ chối cung cấp thông tin chi tiết về những cáo buộc lạm dụng mà anh ta phải chịu đựng.
Những lời khẳng định của Lima đã bị luật sư của Dòng Tên, Audalia Zurita, đặt câu hỏi, người nói rằng Lima “nắm giữ một vị trí quyền lực” để tố cáo những lạm dụng bị cáo buộc khi vào năm 2006 và 2007, ông là thành viên của Hội đồng Lập hiến đã cải cách hiến pháp của Bolivia và đã không làm như vậy.
Lima rời Dòng Tên, nơi ông là giáo viên trong các trường học và nhà trọ, vào năm 2001 và chuyển sang hoạt động chính trị. Vào năm 2012, anh ta rời khỏi đất nước do bị Đảng Phong trào Hướng tới Chủ nghĩa Xã hội “đàn áp chính trị” và tìm nơi ẩn náu với các tu sĩ Dòng Tên ở Paraguay, nơi anh ta làm việc cho đến gần đây.
“Tất nhiên, tôi đã làm việc với Dòng Tên ở Paraguay. Làm việc với họ không có nghĩa là tôi im lặng… khi tôi muốn tố cáo thì họ nói không có nạn nhân, không có bằng chứng”, anh nói.
Trường hợp của Pedrajas đã đưa ra ánh sáng những vụ án khác chưa được giải quyết trước đó. Công tố viên Wilfredo Chávez tuyên bố rằng “có 23 linh mục dính líu đến ấu dâm trong nước,” trong đó có một người đã bị tạm giam ba tháng trước khi xét xử vào tuần trước.
Đã có những cuộc biểu tình lẻ tẻ tại một số nhà thờ và trường học Công giáo ở Bolivia kể từ khi vụ Pedrajas được đưa ra ánh sáng.
Việt Linh (Theo Reuters)