Kế hoạch hòa bình mới được đề xuất của Ai Cập nhằm chấm dứt cuộc chiến giữa Israel với nhóm chiến binh Hamas đang gây ra những phản ứng trái chiều.
Mặc dù vậy, dường như không bên nào trong cuộc xung đột từ chối hoàn toàn đề xuất này, làm dấy lên khả năng diễn ra các cuộc đàm phán ngoại giao mới.
Theo Bộ Y tế Gaza, áp lực quốc tế về lệnh ngừng bắn đang gia tăng trong bối cảnh số người chết vì chiến tranh ở Gaza ngày càng tăng, nơi hơn 20.000 người Palestine đã thiệt mạng trong bạo lực kể từ đầu tháng 10.
Israel phần lớn bác bỏ những lời kêu gọi ngừng bắn, nhắc lại sứ mệnh của nước này là tiêu diệt Hamas sau cuộc tấn công bất ngờ vào ngày 7 tháng 10 của nhóm này nhằm vào Israel khiến khoảng 1.200 người, chủ yếu là dân thường thiệt mạng.
Dưới đây là bản phân tích kế hoạch đề xuất của Ai Cập, bao gồm những gì nó sẽ đòi hỏi và mỗi bên cũng như các nhà lãnh đạo chính phủ khác đang nói gì về kế hoạch đó.
Kế hoạch hòa bình được đề xuất của Ai Cập là gì?
Đề xuất của Ai Cập bao gồm việc thả con tin theo từng giai đoạn và thành lập một chính phủ Palestine để tạm thời lãnh đạo Dải Gaza và Bờ Tây do Israel chiếm đóng, một quan chức cấp cao của Ai Cập cho biết.
Đề xuất này kêu gọi một lệnh ngừng bắn ban đầu kéo dài tới hai tuần, trong đó các chiến binh Palestine có thể giải thoát 40 đến 50 con tin, bao gồm cả phụ nữ, người bệnh và người già, để đổi lấy 120 đến 150 tù nhân Palestine bị bắt giữ bởi Israel.
Quan chức này cho biết các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục trong thời gian ngừng bắn ban đầu để gia hạn lệnh ngừng bắn và thả thêm con tin cũng như thi thể do phiến quân Palestine nắm giữ. Ông được cho là đã nói thêm rằng Ai Cập và Qatar sẽ làm việc với tất cả các phe phái của Palestine, bao gồm cả Hamas và Chính quyền Palestine, để đạt được thỏa thuận về chính phủ gồm các quan chức đầu não.
Quan chức này cho biết chính phủ này sẽ kiểm soát Gaza và Bờ Tây trong giai đoạn chuyển tiếp trong khi các phe phái của Palestine nỗ lực tổ chức các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội.
Trong khi đó, Israel và Hamas sẽ thảo luận về một thỏa thuận, theo đó thả tất cả các con tin còn lại ở Gaza để đổi lấy tất cả các tù nhân Palestine ở Israel, quan chức này cho biết. Thỏa thuận toàn diện cũng sẽ yêu cầu Israel rút quân khỏi Gaza và Hamas ngừng bắn hỏa tiễn vào Israel.
Quan chức Ai Cập nói với hãng tin rằng các chi tiết đã được thảo luận với Qatar và trình bày với Israel, Hamas, Mỹ và các chính phủ châu Âu.
Ai Cập và Qatar đóng vai trò là trung gian hòa giải giữa Israel và Hamas, đồng thời cả hai đều đóng vai trò lớn trong việc đàm phán lệnh ngừng bắn tạm thời giữa Israel và Gaza vào tháng trước, chứng kiến việc thả khoảng 100 con tin bị bắt cóc trong các cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas.
Lệnh ngừng bắn tạm thời cũng cho phép nhiều đoàn xe viện trợ đi vào lãnh thổ đang bị bao vây và cạn kiệt nguồn lực nhân đạo.
Cựu phóng viên NBC News Martin Fletcher đồng ý rằng đề xuất này là “kế hoạch toàn diện đầu tiên” nhằm chấm dứt cuộc chiến của Israel với Hamas, gọi đó là “tia sáng”. Fletcher cho biết đề xuất này hy vọng sẽ khơi dậy các cuộc đối thoại thông qua các bên trung gian giữa hai bên, mặc dù có vẻ như cả hai bên vẫn chưa thực hiện đề xuất này một cách “nghiêm túc”.
Kế hoạch ban đầu nhận được sự đón nhận lạnh lùng
Mặc dù kế hoạch này làm dấy lên hy vọng mới về các cuộc đàm phán ngoại giao tiếp theo giữa Israel và Hamas, nhưng ban đầu nó đã nhận được sự đón nhận lạnh lùng từ cả hai bên, mặc dù không bên nào trực tiếp bác bỏ.
Mặc dù Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không trực tiếp bình luận về đề xuất này, nhưng ông nói với các thành viên đảng Likud của mình hôm thứ Hai rằng ông đang tập trung vào việc tiến tới cuộc tấn công của Israel.
Ông nói hôm thứ Hai: “Chúng tôi đang mở rộng cuộc chiến trong những ngày tới và đây sẽ là một trận chiến lâu dài và nó vẫn chưa kết thúc”.
Trong khi Hamas không chính thức phản hồi về đề xuất này, quan chức hàng đầu Izzat al-Rishq cho biết trong một tuyên bố rằng họ sẽ không đàm phán nếu không “chấm dứt hoàn toàn hành vi gây hấn”.
Rishq cho biết Hamas sẽ không đồng ý với “thỏa thuận ngừng bắn tạm thời hoặc một phần trong một khoảng thời gian ngắn”.
Trong khi đó, một phái đoàn từ ủy ban điều hành của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) dự kiến sẽ sớm tới Cairo để nói về đề xuất này và hình ảnh của một chính phủ thống nhất điều hành cả Dải Gaza và Bờ Tây. PLO, tổ chức mà Hamas không tham gia, ban đầu cho biết họ bác bỏ một số phần của đề xuất.
Israel xem xét đề xuất
Bất chấp quyết tâm của ông Netanyahu tiếp tục tấn công, nội các chiến tranh của Israel dường như đang xem xét đề xuất của Ai Cập.
Tạp chí Phố Wall đưa tin nội các chiến tranh của Israel đã đưa đề xuất này tới một nhóm bộ trưởng rộng hơn, những người dự kiến sẽ xem xét đề xuất vào tối thứ Ba. Các quan chức Israel lưu ý rằng khó có khả năng họ sẽ đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào cho phép Hamas giữ vai trò ở Gaza sau khi chiến tranh kết thúc.
Một người quen thuộc với chương trình nghị sự của cuộc họp tối thứ Ba nói với Tạp chí rằng 14 thành viên có quyền biểu quyết của nội các an ninh dự kiến sẽ không bỏ phiếu về đề xuất vào thứ Ba nhưng sẽ được thông báo tóm tắt về nỗ lực giải phóng con tin và các vấn đề khác liên quan đến chiến tranh.
Danny Danon, một nhà lập pháp cấp cao trong đảng Likud của ông Netanyahu, cho biết Israel sẵn sàng thảo luận về khuôn khổ của đề xuất giải phóng con tin. Về các giai đoạn sau, Danon cho biết Israel “rất quyết tâm đảm bảo rằng Hamas sẽ không tham gia bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai ở Gaza”.
Mọi người đang nói gì về nó?
Cả Tổng thống Biden và người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby đều chưa lên tiếng công khai về vấn đề này.
Các quan chức Mỹ đang liên hệ chặt chẽ với Ai Cập và Qatar về việc thả thêm con tin khi một số đề xuất được đưa ra trên bàn đàm phán.
Việt Linh (Theo CBS News)