Một cựu thủ tướng theo chủ nghĩa dân túy và đảng cánh tả của ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội ở Slovakia, tạo nên sự trở lại chính trị sau khi vận động tranh cử dựa trên thông điệp thân Nga và chống Mỹ, theo kết quả gần như hoàn chỉnh.
Văn phòng Thống kê Slovakia cho biết vào đầu Chủ nhật sau khi hoàn thành việc kiểm phiếu 99,98% số phiếu bầu từ khoảng 6.000 điểm bỏ phiếu, Cựu Thủ tướng Robert Fico và đảng cánh tả Smer, hay Direction, dẫn đầu với 22,9%.
Cuộc bầu cử hôm thứ Bảy là một phép thử đối với sự ủng hộ của quốc gia nhỏ bé Đông Âu này đối với nước láng giềng Ukraine trong cuộc chiến với Nga, và chiến thắng của Fico có thể làm căng thẳng sự thống nhất mong manh trong Liên minh Châu Âu và NATO.
Fico, 59 tuổi, thề sẽ rút lại sự hỗ trợ quân sự của Slovakia cho Ukraine trong cuộc chiến với Nga nếu nỗ lực trở lại nắm quyền của ông thành công.
Đất nước 5,5 triệu dân được thành lập vào năm 1993 sau khi Tiệp Khắc tan rã đã là nước ủng hộ nhiệt thành cho Ukraine kể từ khi Nga xâm chiếm vào tháng 2 năm ngoái, viện trợ vũ khí và mở cửa biên giới cho những người tị nạn chạy trốn chiến tranh.
Do không có đảng nào giành được đa số ghế nên cần phải thành lập một chính phủ liên minh. Theo truyền thống, tổng thống yêu cầu người chiến thắng trong cuộc bầu cử cố gắng thành lập chính phủ, vì vậy Fico có khả năng sẽ trở thành thủ tướng một lần nữa. Ông giữ chức thủ tướng vào năm 2006-2010 và một lần nữa vào năm 2012-2018.
Một đảng mới theo chủ nghĩa tự do, thân phương Tây, Đảng Cấp tiến Slovakia, đứng thứ hai với khoảng cách khá xa với 18% số phiếu bầu.
Lãnh đạo đảng này Michal Simecka, phó chủ tịch Nghị viện châu Âu, cho biết đảng của ông tôn trọng kết quả này. “Nhưng đó là tin xấu cho Slovakia,” ông nói. “Và sẽ còn tệ hơn nếu Robert Fico thành lập được chính phủ.”
Ông ấy nói rằng ông ấy muốn thử thành lập một liên minh cầm quyền nếu Fico thất bại.
Đảng cánh tả Hlas (Voice), do cựu cấp phó của Fico ở Smer, Peter Pellegrini, đứng thứ ba với 14,7%. Pellegrini chia tay Fico sau khi Smer dính bê bối thua cuộc trong cuộc bầu cử trước đó vào năm 2020, nhưng khả năng tái hợp của họ sẽ nâng cao cơ hội thành lập chính phủ cho Fico.
Pellegrini thay thế Fico làm thủ tướng sau khi ông bị buộc phải từ chức bởi các cuộc biểu tình lớn trên đường phố chống chính phủ sau vụ sát hại nhà báo Jan Kuciak và hôn thê của ông vào năm 2018.
Pellegrini chúc mừng chiến thắng của Fico nhưng nói rằng hai cựu thủ tướng trong một chính phủ có thể sẽ không hoạt động tốt.
Ông nói: “Điều đó không lý tưởng nhưng điều đó không có nghĩa là không thể tạo ra một liên minh như vậy”.
Một đối tác liên minh tiềm năng khác, Đảng Quốc gia Slovakia theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, một nhóm rõ ràng thân Nga, nhận được 5,6%.
Ba đảng này sẽ chiếm đa số trong nghị viện nếu họ hợp lực trong một chính phủ liên minh.
Fico phản đối các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga, đặt câu hỏi liệu Ukraine có thể đuổi quân đội Nga xâm lược hay không và muốn ngăn Ukraine gia nhập NATO.
Ông đề xuất rằng thay vì gửi vũ khí tới Kiev, EU và Mỹ nên sử dụng ảnh hưởng của mình để buộc Nga và Ukraine đạt được một thỏa thuận hòa bình mang tính thỏa hiệp.
Những người chỉ trích Fico lo ngại rằng việc ông trở lại nắm quyền có thể khiến Slovakia từ bỏ đường lối của mình theo những cách khác, đi theo con đường của Hungary dưới thời Thủ tướng Viktor Orbán và ở mức độ thấp hơn là Ba Lan theo Đảng Luật pháp và Công lý.
Hungary đã bị EU trừng phạt vì cáo buộc vi phạm pháp quyền và tham nhũng, trong khi các tổ chức của EU cho rằng Ba Lan đang trên đà trượt khỏi các nguyên tắc pháp quyền của EU. Fico đã đe dọa sa thải các nhà điều tra khỏi Cơ quan Hình sự Quốc gia và công tố viên đặc biệt chuyên giải quyết các tội ác và tham nhũng nghiêm trọng nhất.
Hungary cũng – duy nhất trong số các nước EU – duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Moscow và lập luận chống lại việc cung cấp vũ khí cho Ukraine hoặc cung cấp hỗ trợ kinh tế cho nước này.
Fico lặp lại tuyên bố không được ủng hộ của Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng chính phủ Ukraine điều hành một nhà nước Đức Quốc xã mà từ đó người dân tộc Nga ở phía đông đất nước cần được bảo vệ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy là người Do Thái và có người thân bị mất trong Holocaust.
Nổi tiếng với những lời lẽ thô tục chống lại các nhà báo, Fico cũng vận động chống lại quyền nhập cư và quyền LGBTQ+.
Nhóm Người bình thường theo chủ nghĩa dân túy, Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo bảo thủ và Đảng Tự do và Đoàn kết ủng hộ doanh nghiệp cũng giành được ghế trong quốc hội.
Việt Linh (Theo Deutsche Welle)