Văn phòng Công tố Châu Âu (EPPO) cho biết trong báo cáo thường niên của mình rằng thiệt hại ước tính đối với lợi ích tài chính của Liên minh Châu Âu lên tới 14,1 tỷ euro vào cuối năm 2022, trong đó gần một nửa thiệt hại bắt nguồn từ gian lận thuế VAT xuyên biên giới.
Số tiền bắt nguồn từ 1.117 cuộc điều tra đang diễn ra, trong đó có 865 cuộc điều tra đã được mở vào năm ngoái và 316 cuộc điều tra có quy mô xuyên biên giới.
Trong suốt năm 2022, văn phòng đã b1áo cáo có 87 bản cáo trạng hình sự và có 59 trường hợp bị tòa án quốc gia bác bỏ. Tài sản trị giá gần 360 triệu euro đã bị đóng băng do các cuộc điều tra.
Theo báo cáo hàng năm được công bố vào sáng thứ Tư , loại tội phạm thường xuyên nhất là gian lận chi tiêu không liên quan đến mua sắm, với 679 trường hợp đang hoạt động.
Tội phạm này đề cập đến việc sử dụng các tài liệu giả, không chính xác hoặc không đầy đủ để mở khóa quyền truy cập vào các quỹ của EU.
Các quỹ nông nghiệp và gắn kết, cho đến nay là hai ngân sách lớn nhất trong ngân sách EU, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tất cả các trường hợp gian lận chi tiêu, với 231 và 156 tội danh tương ứng.
Tuy nhiên, gian lận thuế VAT xuyên biên giới — nơi các công ty và tổ chức khai thác các quy tắc VAT của Châu Âu để thao túng thuế — đã gây ra thiệt hại tài chính lớn nhất, với hơn 6,7 tỷ euro, mặc dù chỉ chiếm 16,5% trong tổng số các cuộc điều tra đang diễn ra.
Gần 60% báo cáo và khiếu nại mà EPPO nhận được vào năm 2022 là do các bên tư nhân đệ trình, phần còn lại đến từ các cơ quan công quyền ở cấp quốc gia và EU.
“Đây là những con số đáng khích lệ,” Laura Codruța Kövesi, Trưởng công tố châu Âu, cho biết trong lời nói đầu của báo cáo, đồng thời lưu ý rằng những con số này có thể sẽ tăng lên khi khối tiếp tục triển khai quỹ khắc phục đại dịch trị giá 800 tỷ euro, hiện đang được tái sử dụng để tăng áp quá trình chuyển đổi năng lượng .
Codruța Kövesi nói thêm: “Những con số này không nên khiến chúng tôi tin rằng chúng tôi đã hoạt động hiệu quả như bình thường. Chúng tôi đang đi đúng hướng, nhưng chúng tôi cần phải làm nhiều hơn nữa. EPPO còn lâu mới phát huy hết tiềm năng của nó.”
EPPO có nhiệm vụ điều tra và truy tố các tội phạm chống lại lợi ích tài chính của EU, chẳng hạn như gian lận thuế VAT xuyên biên giới, rửa tiền, tham nhũng và biển thủ các quỹ của EU.
Văn phòng đã gây chú ý trong những tháng gần đây sau khi tiến hành các cuộc điều tra gian lận đối với một số thành viên của Nghị viện Châu Âu, bao gồm cả Eva Kaili , nhà lập pháp Hy Lạp ở trung tâm của vụ bê bối tiền mặt được gọi là Qatargate .
Có trụ sở chính tại Luxembourg, EPPO hoạt động thông qua một cơ cấu phi tập trung gồm các công tố viên được ủy quyền làm việc tại 22 quốc gia thành viên tham gia và trình diện trước các tòa án quốc gia.
Ba Lan, Hungary và Thụy Điển cho đến nay đã từ chối tham gia văn phòng công tố, cơ quan độc lập với các tổ chức châu Âu khác, trong khi Đan Mạch và Ireland có các điều khoản từ chối tham gia lâu dài về các vấn đề chung về an ninh và tư pháp.
Ý tưởng thành lập văn phòng công tố có quyền điều tra các tội phạm xuyên biên giới đã có từ Hiệp ước Lisbon năm 2007.
Đề xuất đã trải qua các cuộc đàm phán kéo dài cho đến khi chính thức được thành lập vào tháng 6 năm 2021 , khi quỹ phục hồi COVID-19 bất ngờ tăng cường hỏa lực tài chính của EU và làm sâu sắc thêm nhu cầu giám sát chặt chẽ hơn về chi tiêu và trách nhiệm giải trình.
Đối với Codruța Kövesi, các số liệu thống kê được tổng hợp trong báo cáo năm 2022 chứng minh “năng lực chưa từng có trong việc xác định và theo dõi các dòng tài chính biến động cũng như các thỏa thuận pháp lý mờ đục” của EPPO.
Codruța Kövesi nói: “Một năm rưỡi sau khi chúng tôi bắt đầu hoạt động, tiềm năng của EPPO có thể chưa được khai thác đúng mức, nhưng không được bỏ qua.”
Báo cáo thường niên trước đó đã phát hiện ra khoản thiệt hại tài chính trị giá 5,4 tỷ euro trong 576 cuộc điều tra.
Việt Linh (Theo TheGuardian)