Nhiều người biểu tình Israel hôm thứ Hai đã tràn ngập các đường phố bên ngoài nhà của Bộ trưởng Tư pháp Israel, người kiến tạo nên cuộc cải tổ tư pháp gây chia rẽ của đất nước, một ngày trước khi Tòa án Tối cao xét xử một vụ án quan trọng chống lại việc hạn chế quyền lực của mình.
Cảnh sát Israel cho biết họ đã bắt giữ sáu người ở thị trấn Modiin miền trung Israel, nơi có Bộ trưởng Tư pháp Yariv Levin, với cáo buộc gây rối trật tự công cộng và chặn đường khi họ phản đối kế hoạch của chính phủ cực hữu của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhằm làm suy yếu Tòa án Tối cao. Kế hoạch tư pháp đã gây ra một trong những cuộc khủng hoảng trong nước lớn nhất trong lịch sử Israel và phơi bày sự chia rẽ cay đắng của đất nước.
Vào thứ Ba, tất cả 15 thẩm phán Tòa án Tối cao Israel sẽ lần đầu tiên xuất hiện trên băng ghế dự bị để nghe đơn kháng cáo chống lại phần quan trọng đầu tiên của cuộc cải tổ mà chính phủ đã thông qua quốc hội vào tháng 7.
Đám đông ồn ào khoảng 200 người biểu tình bên ngoài nhà Levin đã thổi còi, hô vang qua loa chống lại chính phủ và vung các biển hiệu, chen lấn với cảnh sát đã đẩy lùi đám đông. Sau vài giờ, Levin rời khỏi ngôi nhà bị bao vây của mình trên một chiếc ô tô màu đen bóng loáng được bao quanh bởi các nhân viên cảnh sát và nhân viên bảo vệ, những người đang cố gắng dọn đường cho ông ta đi qua đám đông người biểu tình.
Các cuộc biểu tình tiếp theo dự kiến trong tuần này khi Tòa án Tối cao nghe các kiến nghị hôm thứ Ba của các nhóm nhân quyền và cá nhân kêu gọi tòa hủy bỏ đạo luật đã được quốc hội thông qua nhằm hủy bỏ khả năng của tòa án trong việc ngăn chặn các hành động và bổ nhiệm của chính phủ bằng cách sử dụng khái niệm pháp lý rằng chúng “không hợp lý”.
Các phiên điều trần đã đặt các thẩm phán hàng đầu của đất nước vào tình thế chưa từng có là bảo vệ nền độc lập của chính họ và tự quyết định số phận của mình.
Tòa án phải đối mặt với áp lực lớn của công chúng nhằm bãi bỏ luật pháp và có lợi ích cố hữu trong việc bảo vệ quyền lực và sự độc lập của mình. Nhưng nếu làm như vậy, chính phủ của ông Netanyahu có thể phớt lờ phán quyết này, tạo tiền đề cho một cuộc khủng hoảng về việc ai là người có thẩm quyền tối cao.
Levin, một đồng minh của Netanyahu, người dẫn đầu cuộc cải tổ, đã tranh luận trong các cuộc phỏng vấn với truyền thông địa phương vào tuần trước chống lại các đề xuất tìm kiếm sự thỏa hiệp với phe đối lập và làm dịu đi những thay đổi tư pháp hiện tại.
Những người chỉ trích cuộc cải tổ mô tả đây là một đòn giáng mạnh vào nền dân chủ, cho rằng cơ quan tư pháp của Israel là cơ quan kiểm tra chính đối với quyền lực của thủ tướng và liên minh đa số của ông trong quốc hội. Họ cũng nói rằng thủ tướng có xung đột lợi ích khi cố gắng thay đổi hệ thống pháp luật vào thời điểm ông đang bị xét xử vì tội tham nhũng.
Những người ủng hộ chính phủ cực hữu, chính thống của ông Netanyahu nói rằng luật này sẽ ngăn chặn các thẩm phán tự do, không qua bầu cử can thiệp vào các quyết định của các nhà lập pháp được bầu. Họ cũng nói rằng tòa án không thể ra phán quyết về một đạo luật giới hạn thẩm quyền của chính mình.
Việt Linh (Theo Al Jazeera)