Ba Lan sẽ tổ chức cuộc diễn hành quân sự lớn nhất trong nhiều thập kỷ vào thứ Ba, trong một đợt tăng cường sức mạnh phòng thủ diễn ra khi căng thẳng gia tăng ở biên giới giữa quốc gia NATO và đồng minh chủ chốt của Nga là Belarus.
Bộ Quốc phòng Ba Lan cho biết lễ kỷ niệm Ngày Quân đội Ba Lan vào thứ Ba sẽ được đánh dấu bằng một cuộc trưng bày bao gồm 200 đơn vị thiết bị quân sự của Ba Lan và nước ngoài, 92 máy bay và 2.000 quân nhân.
Cuộc diễu hành bao gồm một số công nghệ mới nhất mà Ba Lan có trong kho vũ khí của mình, bao gồm xe tăng M1A1 Abrams do Mỹ sản xuất, xe tăng K2 của Hàn Quốc và pháo tự hành K9, bệ phóng tên lửa HIMARS, pháo tự hành Krab, cũng như Patriot do Mỹ sản xuất và các hệ thống pin tên lửa, là một phần của hệ thống phòng không “WISŁA” của Ba Lan.
Ba Lan đã nổi lên như một trong những cường quốc quân sự hàng đầu của châu Âu trong những năm gần đây sau khi đổ hàng tỷ đô la vào thiết bị mới sau quyết định của Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine vào năm 2014. Ảnh hưởng ngoại giao của Warsaw cũng đã tăng lên nhờ vai trò công cụ mà nước này đã đóng trong việc hỗ trợ Ukraine kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Moscow.
Tuần trước, Ba Lan tuyên bố khai triển thêm hàng nghìn binh sĩ tới biên giới phía đông của mình do lo ngại gia tăng về sự hiện diện của lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga ở Belarus.
Ba Lan có chung biên giới không chỉ với Ukraine và Belarus, mà còn với Kaliningrad, bán lãnh thổ của Nga. Các chuyên gia cho biết bằng cách tổ chức một cuộc phô trương sức mạnh quy mô lớn vào thứ Ba, Warsaw đang gửi một thông điệp mà Nga và Belarus nhất định phải hiểu.
“Đó là một công việc của Liên Xô. Nga làm của họ vào ngày 8 tháng 5, người Belarus có họ, Bắc Triều Tiên, Iran cũng vậy. Đó là loại phản ánh lại ngôn ngữ của họ. Các quốc gia thù địch coi những [cuộc duyệt binh] này là một màn phô trương lực lượng, vì vậy Ba Lan sẽ đáp trả nó bằng một màn phô trương lực lượng,” Edward Arnold, một nhà nghiên cứu tại tổ chức tư vấn an ninh RUSI của Anh, nói với CNN.
Đồng thời, Ba Lan chỉ còn hai tháng nữa là đến các cuộc bầu cử lớn và Arnold nói rằng ngoài việc thể hiện khả năng của mình với Nga và các đồng minh, chính phủ Ba Lan cũng đang tìm cách trấn an người dân của mình rằng họ cam kết bảo đảm an ninh.
Đảng Luật pháp và Công lý cánh hữu cầm quyền đang hy vọng giành được nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp, điều chưa từng có ở Ba Lan thời hậu Cộng sản. Nhưng cho đến nay, họ đã phải vất vả để giành vị trí dẫn đầu quyết định đối với nhóm Nền tảng dân sự đối lập.
Aleks Szczerbiak, giáo sư và trưởng khoa chính trị tại Đại học Sussex ở Anh, nói: “Vấn đề an ninh thực sự quan trọng, bên cạnh nền kinh tế và mức sống, điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì chiến tranh đang diễn ra ở biên giới Ba Lan.”. Ông nói: “Việc chứng tỏ năng lực của họ về an ninh là vô cùng quan trọng đối với việc tái đắc cử của chính phủ,” đồng thời cho biết thêm rằng vấn đề này ảnh hưởng đến mọi khía cạnh chính trị.
“Sẽ không ai nói rằng an ninh quân sự không phải là vấn đề quan trọng và rằng chúng ta không nên tăng cường quân đội. [Phe đối lập] sẽ nói rằng chính phủ tổ chức cuộc duyệt binh này như một kiểu đóng thế bầu cử, nhưng họ sẽ không nói, bạn biết đấy, việc thúc đẩy quân đội Ba Lan là không quan trọng.”
Theo Jamie Shea, cựu quan chức NATO, giáo sư chiến lược và an ninh tại Đại học Exeter, Anh, vai trò của Ba Lan trong NATO đã thay đổi đáng kể trong thập kỷ qua.
“Nếu bạn nhìn vào NATO 10 năm trước, trước khi Putin sáp nhập Crimea và [phát động cuộc xâm lược] Ukraine, trọng tâm chính của NATO chủ yếu là Trung Đông, Afghanistan và những loại nhiệm vụ mà Ba Lan tham gia, nhưng chỉ ở một mức độ nhỏ.” anh ấy nói với CNN. “Nhưng kể từ năm 2014, với việc NATO quay trở lại tập trung vào Trung và Đông Âu…. tầm quan trọng của Ba Lan trong liên minh đã tăng lên rất nhiều.”
Arnold cho biết sự thay đổi quyền lực giữa các thành viên châu Âu của NATO là đáng chú ý. Ông nói: “Lãnh đạo từng là Vương quốc Anh, Đức, Pháp, và sau đó cùng với Mỹ, Bộ tứ, là nhóm quyết định mọi việc và điều đó đã trở thành chính sách của NATO.”
Với việc Vương quốc Anh ra khỏi Liên minh châu Âu và Đức vẫn do dự đảm nhận vai trò lãnh đạo ở Ukraine, Ba Lan đã cảm nhận được cơ hội của mình.
“[Họ] có mối quan hệ rất tốt với các nước vùng Baltic, rất có tiếng nói về các vấn đề quốc phòng và an ninh và Nga luôn là một mối đe dọa lớn… vì vậy nếu bạn đang nghĩ về điều này từ quan điểm của Washington, thì Warsaw giống như một vụ cá cược tốt,” Arnold nói thêm.
Điểm mấu chốt của sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine
Ba Lan đã tăng đáng kể số tiền chi cho quốc phòng trong những năm gần đây, từ dưới 2% GDP năm 2014 lên 4% trong năm nay, theo thống kê chính thức của NATO. Điều đó làm cho Ba Lan trở thành người chi tiêu nhiều nhất về tỷ trọng GDP, trên Hoa Kỳ. Điều quan trọng, hơn 50% đầu tư của Ba Lan là vào thiết bị mới và nghiên cứu và phát triển.
Shea nói: “Nếu họ đi đúng hướng với tất cả các kế hoạch mua sắm khác nhau này, họ sẽ trở thành siêu cường quân sự châu Âu của EU và NATO. “Theo một tính toán, nếu họ mua tất cả xe tăng từ Mỹ, xe tăng Abrams và xe tăng mà họ đặt hàng từ Hàn Quốc, cộng với việc hiện đại hóa những gì họ có vào lúc này, thì họ sẽ có nhiều xe tăng hơn Pháp. , Đức, Ý và Vương quốc Anh cộng lại,” ông nói.
Ba Lan đã nổi lên như một đồng minh chủ chốt của Ukraine, điều này khiến nước này dễ bị tổn thương. Hầu hết các thiết bị quân sự của phương Tây và các nguồn cung cấp khác đến Ukraine thông qua Ba Lan và quốc gia này đang tiếp nhận 1,6 triệu người tị nạn Ukraine, theo Liên Hợp Quốc .
Shea nói: Toàn bộ nỗ lực của phương Tây nhằm hỗ trợ Ukraine và giữ nước này trong cuộc chiến chủ yếu phụ thuộc vào Ba Lan. “Phần lớn quá trình huấn luyện binh lính Ukraine đang diễn ra ở Ba Lan và người Ba Lan cũng đã thành lập một số cửa hàng sửa chữa, nơi xe tăng Leopard có thể được sửa chữa và gửi trở lại, và rất nhiều binh sĩ Ukraine bị thương được điều trị tại đó. bệnh viện Ba Lan,” ông giải thích.
Đồng thời, chính phủ sẵn sàng ưu tiên cử tri của mình. Shea nói: “Luật pháp và Công lý đã cho thấy rằng họ sẵn sàng khiến người Ukraine khó chịu trong thời gian dài khi họ cảm thấy rằng giải pháp thay thế sẽ là khiến nông dân Ba Lan xa lánh,” Shea nói, chỉ ra quyết định của Warsaw cấm nhập khẩu ngũ cốc và các sản phẩm thực phẩm khác từ Ukraine sau một đợt tăng đột biến.
Và trong khi cuộc đụng độ của Ba Lan với Liên minh châu Âu về các vấn đề bao gồm pháp quyền và di cư vẫn chưa biến mất, Warsaw đang nói rõ với các đồng minh rằng họ cần sức mạnh quân sự của mình.
“Mối quan hệ của chính phủ hiện tại với EU khá căng thẳng, đặc biệt là về các vấn đề tư pháp và nội vụ cũng như các vấn đề khác. Nhưng [Ba Lan] muốn cố gắng giảm thiểu những quan điểm đó và nhấn mạnh với EU rằng [họ] đóng góp thực sự lớn cho an ninh và họ không muốn gây nguy hiểm cho điều đó theo bất kỳ cách nào,” ông Arnold nói.
Căng thẳng Belarus
Các sự kiện gần đây ở Belarus đã chỉ ra rằng những rủi ro mà Ba Lan đang phải đối mặt không hoàn toàn là giả thuyết.
Vào tháng 11, hai người đã thiệt mạng ở miền đông Ba Lan , cách biên giới Ukraine khoảng 4 dặm (6,4 km) về phía tây, bởi một tên lửa Ukraine phòng thủ trước hỏa lực của Nga. Các quan chức Ukraine và Ba Lan mô tả vụ việc là một tai nạn và đổ lỗi cho sự gây hấn của Nga về cái chết của họ.
Nga đã sử dụng Belarus làm bàn đạp khi phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Gần đây hơn, hàng ngàn chiến binh đánh thuê Wagner được cho là đã được gửi đến đó vào tháng trước như một phần của thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc nổi dậy vũ trang của nhóm này chống lại Điện Kremlin.
Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã đề nghị nhóm này giúp huấn luyện quân đội nước ông, và đầu tháng này, hai lực lượng đã tổ chức các cuộc tập trận chung gần biên giới Ba Lan. Chính trong các cuộc tập trận này, Warsaw đã cáo buộc hai máy bay trực thăng của Belarus vi phạm không phận Ba Lan.
Phản ứng trước vụ việc, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Mariusz Blaszczak nói với đài phát thanh công cộng rằng 10.000 binh sĩ sẽ được gửi đến biên giới – 4.000 người sẽ trực tiếp hỗ trợ lực lượng biên phòng và 6.000 người còn lại sẽ làm lực lượng dự bị.
Belarus đã vũ khí hóa biên giới trong quá khứ. Vào năm 2021, Lukashenko bị buộc tội tạo ra một cuộc khủng hoảng ở đó bằng cách đưa những người di cư từ Trung Đông đến Minsk và sau đó đưa họ đến biên giới EU để trả đũa các lệnh trừng phạt của Châu Âu đối với chế độ của ông.
Việt Linh (Theo Reuters)