Thủ tướng Rishi Sunak hôm thứ Sáu đã phải chịu áp lực phải giải thích lý do tại sao Anh đã trả cho Rwanda 240 triệu bảng Anh (300 triệu USD) như một phần của kế hoạch tị nạn bị chặn mà không một người nào được gửi đến quốc gia Đông Phi này.
Tổng số tiền này gần gấp đôi số tiền 140 triệu bảng Anh mà trước đây Anh cho biết đã trao cho chính phủ Rwanda theo một thỏa thuận đạt được vào tháng 4 năm 2022. Theo thỏa thuận, những người di cư đến Anh qua eo biển Manche sẽ được gửi đến Rwanda, nơi họ xin tị nạn để được giải quyết và nếu thành công, họ sẽ ở lại.
Kế hoạch này đã bị phản đối tại các tòa án ở Vương quốc Anh và không có chuyến bay nào đến Rwanda được cất cánh. Tháng trước, Tòa án Tối cao Anh ra phán quyết rằng chính sách này là bất hợp pháp vì Rwanda không phải là quốc gia an toàn cho người tị nạn.
Bất chấp phán quyết và chi phí gia tăng, Sunak vẫn cam kết tiếp tục thực hiện kế hoạch.
Bộ Nội vụ cho biết họ đã trả thêm 100 triệu bảng cho Rwanda trong năm tài chính 2023-24 và dự kiến sẽ giao thêm 50 triệu bảng trong 12 tháng tới.
Bộ trưởng Nhập cư cấp dưới Tom Pursglove bảo vệ chi phí, nói rằng số tiền này sẽ bảo đảm “có tất cả cơ sở hạ tầng phù hợp để hỗ trợ quan hệ đối tác”.
Ông nói: “Một phần số tiền đó rất hữu ích trong việc bảo đảm rằng chúng tôi có thể giải quyết các vấn đề mà Tòa án Tối cao nêu ra một cách đúng đắn.”
Đảng Dân chủ Tự do đối lập cho biết đây là “sự lãng phí tiền thuế của người dân không thể tha thứ được”.
Kế hoạch Rwanda là trọng tâm trong mục tiêu tự đặt ra của chính phủ Anh nhằm ngăn chặn những người xin tị nạn trái phép cố gắng đến Anh từ Pháp bằng những chiếc thuyền nhỏ. Hơn 29.000 người đã làm như vậy trong năm nay, so với 46.000 vào năm 2022.
Kể từ phán quyết của Tòa án Tối cao, Anh và Rwanda đã ký một hiệp ước cam kết tăng cường bảo vệ người di cư. Chính phủ của Sunak lập luận rằng hiệp ước cho phép nước này thông qua luật tuyên bố Rwanda là điểm đến an toàn.
Đạo luật này, nếu được Quốc hội thông qua, sẽ cho phép chính phủ “loại bỏ” các phần trong luật nhân quyền của Vương quốc Anh khi đề cập đến các yêu cầu tị nạn liên quan đến Rwanda và khiến việc phản đối lệnh trục xuất trước tòa trở nên khó khăn hơn.
Dự luật, dự kiến bỏ phiếu đầu tiên tại Hạ viện vào thứ Ba, đã làm sôi động Đảng Bảo thủ cầm quyền, đảng đang theo sau phe đối lập Lao động trong các cuộc thăm dò dư luận, với cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào năm tới.
Nó vấp phải sự phản đối từ các nhà lập pháp bảo thủ ôn hòa, những người lo lắng về việc Anh vi phạm nghĩa vụ nhân quyền của mình. Cựu Tổng luật sư Đảng Bảo thủ Edward Garnier cho biết dự luật “cố gắng xác định mọi thứ khi không có bằng chứng hoặc không có bằng chứng an toàn cho trường hợp đó”.
Nhưng mối nguy hiểm lớn hơn đối với Sunak đến từ đảng Bảo thủ thuộc cánh hữu độc tài của đảng, vốn coi việc hạn chế nhập cư là điều cần thiết đối với cam kết của chính phủ nhằm “lấy lại quyền kiểm soát” khi Anh đã rời Liên minh Châu Âu. Họ cho rằng dự luật quá nhẹ nhàng và muốn Anh rời khỏi Công ước Châu Âu về Nhân quyền. Hầu hết mọi quốc gia châu Âu, ngoại trừ Nga và Belarus, đều bị ràng buộc bởi công ước và tòa án của nó.
Bộ trưởng Di trú Robert Jenrick đã gây áp lực lên thủ tướng khi ông rời chính phủ trong tuần này, nói rằng dự luật chưa đi đủ xa.
Sunak khẳng định dự luật sẽ đi xa nhất có thể mà chính phủ có thể làm mà không phá vỡ thỏa thuận vì Rwanda sẽ rút khỏi thỏa thuận nếu Vương quốc Anh vi phạm luật pháp quốc tế.
Sự khác biệt giữa các đảng nổ ra trên mạng xã hội sau khi đảng này đăng một quảng cáo tấn công nhằm vào Đảng Lao động, sử dụng hình ảnh một người dẫn chương trình BBC bị bắt gặp đang thực hiện cử chỉ thô lỗ trước máy quay trong tuần này.
Trong khi một số nhà lập pháp Tory đăng lại hình ảnh ngón giữa một cách tán thành trên X, trước đây gọi là Twitter, thì những người khác lại gọi nó là thô bỉ.
Nhà lập pháp đảng Bảo thủ Alicia Kearns đăng: “Thật ngạc nhiên là điều này vẫn chưa bị gỡ xuống – bất chấp yêu cầu -, nó không phù hợp với chúng tôi”.
Việt Linh (Theo Euro News)