(CaliToday) – Toà liên bang tại D.C vào thứ Hai ban hành lệnh “bịt miệng” đối với ông Donald Trump, hạn chế những gì cựu Tổng thống có thể nói về  vụ truy tố hình sự của Công tố viên Đặc biệt Jack Smith liên quan đến nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020. 

Lệnh toà hạn chế ông Trump công khai nhắm vào nhân viên toà, nhân chứng liên quan trong vụ án, hay Công tố viên Đặc biệt và nhân viên của ông. Lệnh không đứng về phía 2 yêu cầu của công tố, không hạn chế đối với những ý kiến chê bai Washington, DC – nơi phiên xét xử bồi thẩm đoàn sẽ diễn ra, hoặc một số chỉ trích cụ thể về Bộ Tư pháp nói chung, và thậm chí khẳng định mình tin rằng vụ truy tố mang động cơ chính trị. Toà cũng rõ ràng cho cựu Tổng thống tự do chỉ trích bà. 

“Vấn đề ở đây không phải là việc tôi có thích ngôn ngữ ông Trump sử dụng hay không,” Thẩm phán Tanya Chutkan nói. “Đây là ngôn ngữ gây nguy hiểm cho xét xử tư pháp.”

“Tư cách ứng cử viên tổng thống không cho ông ấy toàn quyền tự do phỉ báng, gièm pha công chức, những người đơn giản chỉ làm công việc của họ,” Thẩm phán nói thêm. 

Quyền tự do ngôn luận của cựu Tổng thống không cho phép ông “phát động một chiến dịch bôi nhọ” chống lại những người đó,” Thẩm phán tuyên bố. “Không có bị cáo nào sẽ được phép làm như  vậy, và tôi sẽ không cho phép như vậy trong vụ này.” 

Thẩm phán Chutkan cũng giải quyết cụ  thể vấn đề gai góc liên quan đến cựu Tổng thống Mike Pence – người vừa là nhân chứng và là đối thủ tranh cử tổng thống Cộng hoà vòng sơ bộ 2024. Toà cho rằng, Trump có thể chỉ trích Pence miễn là đừng liên quan đến vai trò của cựu Phó Tổng thống trong những sự kiện trong tâm của vụ truy tố. 

Thẩm phán không nói  rõ toà sẽ thực thi lệnh bịt miệng như thế nào, chỉ cho hay, bà sẽ đánh giá hậu quả với Trump nếu ông ta vi phạm. 

Toà đưa ra lệnh bịt miệng vào cuối phiên điều trần kéo dài 2 tiếng đồng hồ. Đây là một trong những thủ tục khai tranh cãi nhất từ trước đến nay trong tất cả các vụ hình sự cựu Tổng thống đang đối mặt. Lệnh bịt miệng hạn chế những gì người dính líu đến vụ án có thể phát ngôn công khai ngoài toà là thực hành thông thường. Tuy nhiên, Trump hiện đang là ứng cử viên tổng thống hàng đầu của Cộng hòa, và ông xem yêu cầu lệnh bịt miệng nằm trong nỗ lực của chính phủ Biden nhằm ngăn chặn đối thủ chính trị đã khiến yêu cầu này của các công tố viên trở nên đặc biệt phức tạp.

Tại phiên điều trần, toán luật sư biện hộ và công tố trình bày hai quan điểm hoàn toàn  tương phản nhau về vụ can thiệp bầu cử. Luật sư tìm cách mô tả truy tố là hành động của trả thù chính trị thân chủ của họ từ đối thủ, Tổng thống Joe Biden. 

Thẩm phán Chutkan cho biết,  bà xem vụ này giống như bất kỳ thủ tục tố tụng nào khác đã giải quyết trước đây, và Trump cũng giống như bất cứ bị cáo hình sự nào khác. “Chính trị không có chỗ trong phòng xử án này,” toà tuyên bố. 

Phiên điều trần diễn ra với nhiều tranh cãi giữa Thẩm phán và  luật sư John F. Lauro. Nhiều lần cắt lời Lauro, thậm chí có lúc cười lớn, bà Chutkan nói rõ quan điểm tìm cách bảo vệ các nhân chứng và công tố viên trong vụ án khỏi bị đe dọa hoặc quấy rối, đồng thời giữ những ý kiến doạ nạt của cựu Tổng thống không kích động bạo lực. 

“Trump là một bị cáo hình sự. Ông ta đang phải đối mặt với bốn cáo buộc trọng tội. Ông ta đang chịu sự giám sát của hệ thống tư pháp hình sự, và phải tuân theo các điều kiện tại ngoại, ” Chutkan nói. “Ông ấy không có quyền nói và làm chính xác những gì mình muốn. Ông có đồng ý với điều đó không?” Chutkan hỏi luật sư. “100%,” luật sư đáp. 

Luật sư cáo buộc văn phòng Công tố viên Đặc biệt đang tìm cách “ngăn cản Tổng thống Trump lên tiếng về những vấn đề trong ngày,” ông nói thêm, “Mọi vấn đề liên quan đến vụ án này đều có vấn đề chính trị.”

Đây là lần thứ hai Trump bị toà chế tài bằng lệnh bịt miệng trong 2 tuần qua. Thẩm phán giám sát vụ kiện dân sự ba bố con ông Trump và Trump Organization thực hành kinh doanh gian lận ở New York vào đầu tháng cũng ban hành lệnh bịt miệng hạn chế, trong đó cấm cựu Tổng thống công khai đưa ra ý kiến về nhân viên toà đang xét xử ông. 

“Quyết định hôm nay hoàn toàn đáng kinh tởm, và là một con dao đảng phái do Joe Biden lươn lẹo đâm vào tim nền Dân chủ của chúng ta.Ông ta cho phép khoá miệng đối thủ chính trị, ứng cử viên tổng thống hàng đầu năm 2024, và lãnh đạo chính trị nổi tiếng nhất ở Mỹ, Tổng thống Donald J. Trump. Tổng thống Trump sẽ tiếp tục đấu tranh cho Hiến pháp chúng ta, quyền của đồng bào Mỹ ủng hộ ông, và giữ quốc gia chúng ta thoát khỏi xiềng xích cơ quan thực thi công lực bị vũ khí hoá và nhắm mục tiêu,” chiến dịch của ông Trump gởi ra tuyên bố chỉ trích ngay sau khi có án lệnh. 

Trump vào thứ Hai tổ chức 2 sự kiện vận động tranh cử ở Iowa. Tố cáo công tố viên liên bang truy tố mang động cơ chính trị được ông đem làm chủ đề thường xuyên trong các bài phát biểu vận động tranh cử, nhưng cựu Tổng thống lần này ít chỉ trích Jack Smith, mặc dù ông ta  vào tối Chủ nhật lên Truth Social gọi Công tố viên Đặc biệt “loạn trí, gian lận, làm rò rỉ.” Trump gây quỹ ngay cả trước khi có án lệnh. “Hôm nay không phải để bịt miệng tôi,” Trump ghi trong email gởi người ủng hộ vào thứ Hai. “Đây là nỗ lực bịt miệng đồng bào Mỹ.” 

Trump vào chiều thứ Hai lên Truth Social chỉ trích. “ĐIỀU KINH KHỦNG ĐÃ XẢY RA ĐỐI VỚI NỀN DÂN CHỦ VÀO HÔM NAY,” cựu Tổng thống ghi chữ in hoa về lệnh bịt miệng, và cho biết sẽ kháng án. “SĂN LÙNG PHÙ THUỶ!”

Có 2 cách Trump có thể đưa Tu chính Án thứ Nhất ra thách thức lệnh bịt miệng của Thẩm phán Chutkan. Ông ta có thể kháng án, tuyên bố quyết định toà vi hiến, về mặt lý thuyết hạn chế quyền tự do ngôn luận của ông ta. Hoặc, nếu sau này nếu phát ngôn điều gì mà toà thấy vi phạm án lệnh và sẽ chế tài thì ông có thể kháng án hình phạt đó, trong bối cảnh cụ thể những gì ông ta phát ngôn. 

Hương Giang (Tổng hợp)