(New York Times) – Toà New York vào thứ Ba phán quyết, Donald Trump thường xuyên gian lận bằng việc thổi phồng giá trị tài sản, và quyết định tước quyền kiểm soát của cựu Tổng thống đối với một số bất động sản nổi tiếng của ông ở New York.
Thẩm phán Arthur Engoron phát giác Trump phải chịu trách nhiệm gian lận, và cho rằng, Tổng Biện lý New York Letitia James (Dân chủ) đã chứng minh những yếu tố cốt lõi trong vụ kiện dân sự chống lại Trump, 2 người con trai lớn và Trump Organization.
Trong phán quyết 35 trang, Thẩm phán cũng phản đối nỗ lực đảo ngược toàn bộ vụ án, cho phép một số yếu tố còn lại được đem ra xét xử. Án lệnh cũng tước giấy phép kinh doanh của một số cơ sở thương mại của ông Trump, và yêu cầu một cơ quan giám sát độc lập tiếp tục giám sát Trump Organization.
Phán quyết của Thẩm phán Arthur F. Engoron đem lại chiến thắng lớn cho Tổng biện lý Letitia James trong vụ kiện dân sự chống lại ông Trump, và quyết định một cách có hiệu quả không cần thiết phải xét xử phần cốt lõi, nhằm xác định ông ta có gian lận để được vay hay bảo hiểm ưu đãi hay không.
Cáo buộc ông Trump thổi phồng giá trị tài sản có khi lên đến $2,2 tỉ Mỹ kim, bà James đòi phạt $250 triệu Mỹ kim trong phiên toà được ấn định sẽ bắt đầu vào thứ Hai tuần tới.
Thẩm phán Engoron cho rằng, những báo cáo tài chánh hàng năm được Trump gởi cho nhà băng và các công ty bảo hiểm “rõ ràng có những đánh giá gian lận được các bị cáo sử dụng trong kinh doanh.”
Bà James trong một tuyên bố ngắn cho hay, “Chúng tôi mong được trình bày những phần còn lại của vụ án tại phiên toà xét xử.”
Chỉ trích phán quyết của toà “quá đáng” và hoàn toàn không dính tới sự thật và luật quản trị,” luật sư biện hộ Christopher M. Kise tỏ dấu hiệu sẽ kháng án. Kise cho rằng, Thẩm phán phớt lờ phán quyết phúc thẩm trước đây, và phớt lờ “những nguyên tắc kinh doanh và kế toán căn bản, cũng như căn bản pháp lý.
Trong khi phiên toà xét xử sẽ xác định mức độ bồi thường, Thẩm phán Engoron chấp thuận một trong những hình phạt lớn nhất được bà James yêu cầu: Huỷ giấy chứng nhận kinh doanh cho phép một số cơ sở bất động sản của ông Trump ở New York hoạt động. Quyết định này có thể gây hậu quả lớn cho đế chế kinh doanh của gia đình ông Trump.
Phán quyết của toà có thể chấm dứt quyền kiểm soát của cựu Tổng thống đối với cơ sở thương mại hàng đầu tọa lạc tại số 40 đường Wall Street ở Hạ Manhattan, và một cơ sở bất động sản khác ở quận Westchester. Trump cũng có thể mất quyền kiểm soát về những bất động sản khác ở New York, trong đó có Trump Tower ở Trung Manhattan, và câu lạc bộ đánh golf ở Westchester.
Án lệnh sẽ không giải thể Trump Organization – công ty mẹ của hàng trăm công ty con, nhưng dù gì cũng ảnh hưởng sâu rộng đến đầu não hoạt động ở New York. Nếu phán quyết của Thẩm phán Engoron được toà Phúc thẩm giữ nguyên, thì nó có thể đóng cửa một thực thể với hàng trăm nhân viên đang làm việc cho ông ta ở New York, và như vậy sẽ nghiền nát công ty. “Quyết định tìm cách quốc hữu hoá một trong những đế chế kinh doanh thành công ở Hoa Kỳ, và nắm quyền kiểm soát tài sản tư nhân,” luật sư Kise nói.
Trong khi vụ kiện dân sự của bà James bị 4 cáo trạng hình sự mà ông Trump đang đối mặt làm lu mờ, thì án lệnh của toà New York cho thấy hình phạt đầu tiên dành cho cựu Tổng thống.
Án lệnh của Thẩm phán Engoron thu hẹp vấn đề đem ra tranh cãi tại phiên xét xử, quyết định rằng, cốt lõi của vụ kiện dân sự có giá trị. Đây là một đòn giáng khá mạnh vào ông Trump, nhất là khi luật sư biện họ tìm mọi cách thuyết phục toà bác bỏ nhiều tuyên bố chống lại cựu Tổng thống.
Trong án lệnh, Thẩm phán Engoron lập luận một cách gay gắt về lý lẽ của biện hộ, cho rằng, cựu Tổng thống và những bị cáo khác, gồm 2 con trai của ông và Trump Organization, phớt lờ thực tế khi chúng phù hợp với nhu cầu kinh doanh của họ. “Trong thế giới của các bị cáo,” phán quyết ghi, “những căn chung cho thuê được quản trị cũng có giá trị giống như những căn chung cư không được quản trị, đất bị hạn chế cũng trị giá giống đất không bị hạn chế; các hạn chế có thể bốc hơi tan thành mây khói.”
“Đó là một thế giới hoang tưởng, không phải là thế giới thật,” toà nói thêm.
Thẩm phán cũng chế tài các luật sư của Trump vì tiếp tục đưa ra những lập luận trước đây bị ông phản đối. Toà ra lệnh mỗi một luật sư đóng phạt $7.500 Mỹ kim, với lưu ý, trước đây ông đã cảnh báo những lập luận đó gần như phù phiếm. “Lặp lại chúng không thể bào chữa được,” Engonron ghi.
Trump vẫn có cơ hội trì hoãn phiên toà, hay thậm chí xoá luôn vụ kiện. Cựu Tổng thống đã khởi kiện Thẩm phán Engoron, và toà Phúc thẩm trong tuần này sẽ có ý kiến về vụ kiện này. Nhưng nếu Phúc thẩm không thuận, Trump sẽ phải đấu tranh những phần còn lại tại phiên xét xử.
Hương Giang (Theo New York Times)