Chào mừng quý vị đến với thực tế thế giới kỳ lạ mà Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đang phải đối mặt.
Merrick Garland là nhà lãnh đạo DOJ đầu tiên phải cân bằng giữa việc truy tố một cựu tổng thống với sứ mệnh lâu dài của Bộ Tư pháp là bảo vệ nhiệm kỳ tổng thống. DOJ thường đưa ra quan điểm tuyệt đối chống lại những nỗ lực kiện các tổng thống đương nhiệm và cựu tổng thống vì hành động của họ trong công việc – nhưng chưa bao giờ họ truy tố một trong những cựu tổng thống đó cùng một lúc.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Chuyện lạ khó tin nhưng có thật và đang xảy ra với hệ thống Tư pháp của nước Mỹ. Tại một tòa án ở Florida, các công tố viên liên bang đang cố gắng đưa Donald Trump vào tù. Nhưng tại Washington, D.C., một nhóm người khác của Bộ Tư pháp lại đang cố gắng bảo vệ ông ta khỏi bị buộc phải làm chứng dưới lời tuyên thệ trong một vụ kiện kéo dài.
Chính xác là đang có một sự xung đột rõ ràng bên trong DOJ, nơi có một nhóm người muốn sử dụng đúng đắn, cũ xưa và bất cập dựa vào các nguyên tắc hiến pháp lỗi thời, bất di bất dịch để bảo vệ cựu tổng thống, trong khi một nhóm khác cố gắng truy tố cựu tổng thống vì những tội danh rõ ràng bị cáo buộc. Hành động cân bằng này bị cho là tâm thần phân liệt hợp pháp.
“Bệnh tâm thần phân liệt” đó bắt nguồn từ quyết định chưa từng có của công tố viên đặc biệt Jack Smith đưa ra 37 cáo buộc hình sự chống lại Trump vì bị cáo buộc tích trữ bí mật quân sự tại dinh thự Mar-a-Lago của ông ta sau khi rời nhiệm sở, và sau đó chỉ đạo một kế hoạch che giấu chúng khỏi các quan chức chính phủ đã cố gắng đòi lại chúng. Ông Trump phải đối mặt với viễn cảnh án tù dài hạn nếu bị kết tội. Trong khi đó, Trump phải đối mặt với một danh sách dài các vụ kiện dân sự, trong đó các cá nhân đang kiện ông ta vì những điều ông ta đã làm trước trong và sau khi không còn là tổng thống.
Trong nhiều thập niên, DOJ thường viện dẫn sự phân chia quyền lực để lập luận rằng các cựu tổng thống được miễn trừ khỏi các vụ kiện như vậy. DOJ đã lập luận, rằng các Tổng thống sẽ không thể hoàn thành trách nhiệm của họ đối với quốc gia nếu họ sợ sau này họ sẽ bị lôi ra tòa vì bất cứ điều gì họ có thể làm trong văn phòng.
Theo tôi, cách lập luận một chiều này của DOJ thực sự tai hại, khi trong thời gian tại nhiệm, những gì một Tổng thống làm, nếu hợp lòng dân, vì lợi ích quốc gia thì sẽ không bao giờ phải để DOJ phải lo lắng cho con đường hoạn lộ của tổng thống sau khi mãn nhiệm cả. Chỉ có những kẻ lạm dụng quyền lực, làm tròng tréo để tham nhũng thì mới sợ sau khi mãn nhiệm sẽ bị lôi ra tòa, bị truy cứu trách nhiệm. Phải chăng DOJ chăm chút lo cho các cựu Tổng thống không phải vướng vào các vụ kiện thưa kể cả khi họ bán nước, bán bí mật quốc gia, hợp tác bán thông tin cho kẻ thù hay sao?
Các tòa án phần lớn đã đồng ý, thiết lập một tiêu chuẩn cao hơn cùng với những biện pháp bảo vệ khi họ đối mặt với những vụ kiện chống lại các tổng thống đương nhiệm và cựu tổng thống. Và Donald Trump, một kẻ tệ hại thật đặc biệt, đang thử nghiệm các giới hạn của những biện pháp bảo vệ đó.
Kể từ khi Trump mãn nhiệm, đã có rất nhiều vụ kiện xảy ra nhưng hầu hết các vụ này đều được DOJ ra tay cứu giá, đại diện cho Trump, kể cả khi ông ta bây giờ chỉ là một công dân Mỹ bình thường nhưng đã từng là một Tổng thống Mỹ. Nói thẳng ra là DOJ đã bảo vệ Trump qua nhiều vụ kiện khác nhau.
Nếu Bộ Tư pháp là một công ty luật tư nhân, thì sự xung đột sẽ là điều vô cùng khó xử. Một nhóm luật sư không thể biện hộ về mặt đạo đức cho một khách hàng đồng thời cũng người khách hàng này lại đang bị kiện hoặc nhắm mục tiêu bởi một nhóm luật sư khác trong cùng một công ty.
Lời kết:
Đúng là luật pháp và hiến pháp Mỹ là rắc rối nhất, cổ lổ sĩ nhất, bất cập nhất thế giới.
Khi một người làm Tổng thống, thì ông ta được quyền bất khả xâm phạm, không thể bị truy tố, điều này quá đúng rồi, có gì đâu phải bàn cãi, nhưng khi mãn nhiệm, ông ta chỉ có chức danh là một cựu Tổng thống Mỹ, ngoài ra ông ta cũng giống như bao công dân Mỹ bình thường khác, nếu vi phạm pháp luật thì phải chịu phạt, việc gì mà Bộ Tư pháp phải bảo vệ.
Thử hỏi, nếu trong thời gian tại nhiệm, Tổng thống thông đồng với nước ngoài bán thông tin mật, tham nhũng, lạm quyền, cản trở công lý . . . thì khi mãn nhiệm, DOJ có phải bảo vệ cho cựu Tổng thống những sai phạm này hay không?
Nhiều người Mỹ đến giờ vẫn còn xài Windows XP, Windows 7, vẫn còn xài Internet Explorer, tôi hỏi những người bạn quen, sao không upgrade lên Windows 10, 11 cho an toàn, họ khoát tay, nói rằng họ quen xài vậy rồi, không muốn thay đổi.
Tôi đã nói nhiều lần, Hiến pháp lỗi thời và những thứ Tu chính án bất cập của nước Mỹ đang làm khó người Mỹ. Người Mỹ đã quen với những thứ đang có, không chịu thay đổi, không chịu học hỏi những điều tốt từ các quốc gia dân chủ khác. Bản chất cố chấp, ngạo mạn, xem thường các quốc gia khác, kể cả các nước Đồng Minh sẽ khiến nước Mỹ bị tụt lại phía sau xu hướng phát triển đi tới của thế giới.
Việt Linh, 14.07.2023