Trước nguy cơ chọc giận Trung Quốc, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy vẫn quyết định tiếp đón Tổng thống Đài Loan Tsai Ing-wen hôm thứ Tư với tư cách là “người bạn lớn của Mỹ” trong một cuộc họp lưỡng đảng cấp cao hiếm hoi thể hiện sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho Đài Loan ngay trên đất Mỹ.
Phát biểu cẩn thận để tránh căng thẳng leo thang không cần thiết với Bắc Kinh, Tsai và McCarthy đã tránh xa những lời kêu gọi từ những người theo đường lối cứng rắn ở Mỹ về lập trường đối đầu hơn với Trung Quốc để bảo vệ Đài Loan tự trị.
Thay vào đó, hai nhà lãnh đạo đã sát cánh bên nhau để thể hiện sự đoàn kết tại Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở California, thừa nhận các mối đe dọa của Trung Quốc đối với chính quyền hòn đảo nhưng chỉ nói về việc duy trì chính sách lâu dài của Hoa Kỳ.
“Sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho người dân Đài Loan sẽ vẫn kiên quyết, kiên định và lưỡng đảng,” McCarthy nói trong một cuộc họp báo sau đó.
McCarthy gợi lại cách tiếp cận hòa bình thông qua sức mạnh của Reagan đối với các mối quan hệ đối ngoại và nhấn mạnh “đây là cuộc họp lưỡng đảng của các thành viên Quốc hội,” không phải của bất kỳ đảng chính trị nào. Ông cho biết quan hệ Hoa Kỳ-Đài Loan mạnh mẽ hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong cuộc đời ông.
McCarthy và Tsai đã nói chuyện với các phóng viên với hình ảnh Lực lượng Air Force One của Tổng thống Ronald Reagan làm nền phía sau.
Bà cho biết “sự ủng hộ vững chắc của Hoa Kỳ đã trấn an người dân Đài Loan rằng chúng tôi không bị cô lập.”
Tuy nhiên, những cạm bẫy hình thức của cuộc họp và cấp bậc cao của một số quan chức được bầu trong phái đoàn từ Quốc hội, đe dọa sẽ vi phạm lập trường của Trung Quốc rằng bất kỳ sự tương tác nào giữa các quan chức Hoa Kỳ và Đài Loan đều là một thách thức đối với yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với hòn đảo.
Hơn một chục nhà lập pháp của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa, bao gồm cả đảng viên Dân chủ xếp hạng thứ ba tại Hạ viện, đã cùng với McCarthy của Đảng Cộng hòa tham gia các cuộc đàm phán kéo dài cả ngày.
Trong một phiên họp riêng, họ đã nói về tầm quan trọng của khả năng tự vệ của Đài Loan, thúc đẩy các mối quan hệ kinh tế và thương mại mạnh mẽ cũng như hỗ trợ khả năng của chính quyền hòn đảo tham gia vào cộng đồng quốc tế.
Họ không đề cập đến lời kêu gọi từ những người theo đường lối cứng rắn trong và ngoài Quốc hội về cam kết lớn hơn của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc tấn công.
Bà Thái cho biết bà nhấn mạnh với các nhà lập pháp về cam kết của Đài Loan “bảo vệ nguyên trạng hòa bình, nơi người dân Đài Loan có thể tiếp tục phát triển trong một xã hội tự do và cởi mở.”
Nhưng bà cũng cảnh báo: “Không có gì bí mật khi ngày nay nền hòa bình mà chúng ta đã duy trì và nền dân chủ đã dày công xây dựng đang phải đối mặt với những thách thức chưa từng có. Một lần nữa chúng ta thấy mình đang ở trong một thế giới mà nền dân chủ đang bị đe dọa và không thể xem nhẹ tính cấp bách của việc giữ cho ngọn hải đăng của tự do tỏa sáng.”
Hoa Kỳ đã cắt đứt quan hệ chính thức với Đài Loan vào năm 1979 trong khi chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với chính phủ Bắc Kinh. Hoa Kỳ thừa nhận chính sách “một Trung Quốc” trong đó Bắc Kinh đưa ra yêu sách đối với Đài Loan, nhưng Mỹ không tán thành yêu sách của Trung Quốc đối với hòn đảo này và vẫn là nhà cung cấp hỗ trợ quân sự và quốc phòng chính cho Đài Loan.
Đối với bà Thái, đây là điểm dừng chân nhạy cảm nhất trong chuyến hành trình kéo dài một tuần nhằm củng cố liên minh với Mỹ và Trung Mỹ. Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ đứng thứ hai trong danh sách kế vị tổng thống. Không vị Chủ tịch Hạ viện đã từng gặp tổng thống Đài Loan trên đất Mỹ kể từ khi Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức.
Cuối ngày thứ Tư, Trung Quốc cho biết họ “kiên quyết phản đối và lên án mạnh mẽ” chuyến thăm của bà Thái Anh Văn, trong một tuyên bố của Tân Hoa Xã chính thức của Trung Quốc.
Chính quyền Biden khẳng định không có gì khiêu khích trong chuyến thăm này của bà Thái Anh Văn. Ngoại trưởng Antony Blinken nói rằng: “Bắc Kinh không nên sử dụng chuyến thăm thân thiện như một cái cớ để thúc đẩy gia tăng căng thẳng.”
Chuyến thăm Mỹ của tổng thống Đài Loan diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc, Mỹ và các đồng minh đang tăng cường vị thế quân sự và sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đối đầu nào giữa hai bên, trong đó Đài Loan và tuyên bố chủ quyền của họ là điểm nóng chính. Cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết trong một tuyên bố: “Cuộc gặp hôm nay giữa Tổng thống Thái Anh Văn của Đài Loan và Chủ tịch Hạ viện McCarthy đáng được khen ngợi vì sự tham gia của lưỡng đảng cũng như địa điểm lịch sử và nổi bật của nó.”
Việt Linh (Theo The Newsweek)