Đảng Dân Chủ và Tổng thống Biden, nếu muốn cứu lấy chính họ và cứu cả đất nước này thoát khỏi một hệ thống Tòa án đảng phái cực đoan ngày càng xấu xí của đất nước thì họ sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa để đánh bại kỷ lục bốn năm của Donald Trump.
Tuần này, Thượng viện đã xác nhận ứng cử viên tư pháp thứ 100 của Tổng thống Joe Biden , đánh dấu một cột mốc quan trọng khi các đảng viên Đảng Dân Chủ cố gắng chống lại những nỗ lực của đảng Cộng Hòa trong việc tái thiết các tòa án liên bang.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Xác nhận thêm thẩm phán là mục tiêu chính của Đảng Dân Chủ do tác động lâu dài mà những người được đề cử này có thể có đối với tòa án và đối với chính sách.
Dưới thời chính quyền Trump, các đảng viên Cộng Hòa đã sắp xếp các tòa án với các thẩm phán bảo thủ dầy đặc trên cả nước, họ là những người đóng vai trò trung tâm trong việc đặt ra các hạn chế mới, tước đoạt những thứ đã có của người Mỹ, từ quyền phá thai đến chăm sóc sức khỏe cho đến quyền lao động.
Các đảng viên Đảng Dân Chủ giờ đây có cơ hội bầu chọn nhiều ứng cử viên có quan điểm tư tưởng tự do hơn — và cung cấp nhiều đại diện hơn trong các vai trò này. Vì các thẩm phán liên bang làm việc suốt đời nên họ sẽ có khả năng định hình chính sách của Hoa Kỳ trong nhiều thập niên tới, với ảnh hưởng của các phán quyết của họ kéo dài trong nhiều năm.
Cho đến nay, Tổng thống Biden đã vượt qua cựu Tổng thống Donald Trump về số lượng thẩm phán mà ông có thể xác nhận vào thời điểm này trong nhiệm kỳ của mình, với 30 thẩm phán tòa án lưu động, 69 thẩm phán tòa án quận và một Thẩm phán Tòa án Tối cao. Trump đã xác nhận 85 thẩm phán vào đầu năm thứ ba của mình, bao gồm 30 thẩm phán tòa án lưu động, 53 thẩm phán tòa án quận và hai Thẩm phán Tòa án Tối cao. Dù vậy, cho đến nay vẫn còn hơn 100 vị trí tuyển dụng cần được xác nhận.
Các đảng viên Đảng Dân Chủ tại Thượng viện cho rằng việc nhanh chóng lấp đầy những khoảng trống này là một trách nhiệm được Hiến pháp trao cho Thượng viện và là một trong những ưu tiên hàng đầu của họ trong nhiệm kỳ này.
Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (D-CT), thành viên của Ủy ban Tư pháp, nói rằng: “Các thẩm phán là những người tiên phong đi đầu trong việc gìn giữ nền dân chủ và tạo lập trật tự của một hệ thống Tòa án công bằng. Đó là di sản của chúng tôi. Đó là một trong những thành tựu quan trọng mà chúng tôi đạt được ở đây,”
Sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, các đảng viên Đảng Dân chủ cũng gặp ít trở ngại hơn trong việc xác nhận các thẩm phán, vì họ hiện có đa số vững chắc gồm 51 người. Và họ có động lực lớn để làm như vậy, vì đó là một trong số ít những việc mà Thượng viện có thể tự làm trong khi đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện và làm chậm tiến độ ban hành các dự luật tiềm năng.
Vào cuối nhiệm kỳ của mình, Trump đã hoàn tất công việc với 234 thẩm phán được xác nhận, nhiều nhất so với bất kỳ tổng thống nào trong nhiệm kỳ 4 năm đầu tiên của họ trong lịch sử Hoa Kỳ. Những người được bổ nhiệm này hiện chiếm hơn một phần tư số thẩm phán trong cơ quan tư pháp liên bang đã tham gia vào các quyết định quan trọng tại Tòa án Tối cao và tại một số tòa án khác trên khắp đất nước.
Để có được con số xác nhận tương đương hay nhiều hơn với con số 234 thẩm phán được xác nhận bởi Trump và đảng Cộng Hòa thì đảng Dân chủ sẽ phải tăng tốc, chạy nhanh hơn, giống như đảng Cộng hòa đã làm trong những năm cuối nhiệm kỳ Tổng thống của Trump.
Tuy nhiên, nỗ lực của họ có thể vấp phải rào cản lớn của Đảng Cộng hòa. Hiện tại, các thượng nghị sĩ có thể chặn các ứng cử viên của tòa án quận khỏi tiểu bang quê hương của họ như một phần của quy trình mà Ủy ban Tư pháp đã tuân thủ trong những năm gần đây. Bởi vì nhiều vị trí còn trống của tòa án quận nằm ở các tiểu bang đỏ, đảng Cộng hòa có cơ hội cản trở nỗ lực lấp đầy các vị trí đó của Biden, trừ khi thông lệ đó bị loại bỏ.
Mặc dù Đảng Cộng hòa đã tận dụng lợi thế của truyền thống trong quá khứ, Chủ tịch Tư pháp Thượng viện Dick Durbin cho biết ông quan tâm đến việc duy trì thông lệ này cho đến nay và khuyến khích sự hợp tác giữa hai đảng. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ tích cực của các đảng viên Cộng hòa quyết định sử dụng quy trình này, các đảng viên Dân chủ có thể buộc phải xem xét lại.
Chris Kang, cố vấn trưởng của nhóm vận động tiến bộ Request Justice, cho biết rằng: “Có rất nhiều cách mà các đảng viên Cộng hòa có thể vạch ra và cản trở những vị trí còn trống này với hy vọng rằng họ có thể để ngỏ những vị trí đó cho một tổng thống thuộc đảng Cộng hòa lấp đầy trong tương lai”.
Nhưng phía đảng Dân Chủ, họ có thể tận dụng thế đa số của họ bằng nhiều cách khác, vì “vỏ quýt dầy có móng tay nhọn”.
Trong khi nắm giữ Thượng viện, các đảng viên Đảng Dân Chủ có cơ hội lớn để tiếp tục tác động đến cơ quan tư pháp liên bang.
Và nhờ thế đa số 51 người, họ không còn phải lo lắng nhiều về việc cắt đứt quan hệ trong các ủy ban, họ còn có nhiều chỗ hơn cho phiếu bầu trong trường hợp một thành viên vắng mặt.
Ngoài ra còn có một số lượng đáng kể các vị trí tuyển dụng vẫn cần được lấp đầy và có khả năng nhiều hơn nữa sẽ xuất hiện nếu các thẩm phán bổ sung nghỉ hưu. Hiện tại, có 13 vị trí trống của tòa án lưu động và 100 vị trí còn trống của tòa án quận, 48 trong số đó có người được đề cử và 65 vị trí không có người được đề cử.
Tùy thuộc vào việc liệu các thẩm phán bổ sung có từ chức trong hai năm tới hay không, cũng có thể có nhiều vị trí tuyển dụng hơn, điều này sẽ thúc đẩy số lượng đề cử mà Tổng thống Biden có thể đưa ra.
Các phụ tá Tư pháp Thượng viện cho biết các đảng viên Đảng Dân Chủ cam kết xúc tiến việc xúc tiến các ứng cử viên, và nỗ lực này đã được tiến hành. Vào tháng 2, các đảng viên Đảng Dân chủ tại Thượng viện trong hội đồng đã nhanh chóng phê chuẩn 24 ứng cử viên tư pháp, bao gồm nhiều người trước đó đã bị đảng Cộng Hòa ngăn cản.
Những nỗ lực của Đảng Dân chủ đối với các thẩm phán được thiết lập sẽ có tác động đáng kể, khi nói đến cả cấu trúc hệ tư tưởng của các tòa án và bề dày kinh nghiệm mà những thẩm phán này sẽ mang lại.
Đáng chú ý, những người được đề cử của Tổng thống Biden đa dạng hơn nhiều cả về nhân khẩu học và kinh nghiệm chuyên môn so với Trump với 76% là phụ nữ, 68% là người da màu và một tỷ lệ cao là những người bảo vệ công chúng hoặc có nền tảng về luật dân quyền.
Trong khi đó, hầu hết các thẩm phán của Trump là nam giới da trắng, và xuất thân từ các cơ quan công tố.
Lời kết:
Tuy nhiên, các nhà hoạt động cấp tiến lưu ý rằng các đảng viên Đảng Dân Chủ và Tổng thống Joe Biden sẽ phải quyết liệt hơn, mạnh mẽ hơn nữa nếu họ muốn vượt qua kỷ lục trong lịch sử Hoa Kỳ của Donald Trump với 234 thẩm phán được xác nhận chỉ trong 4 năm ngắn ngủi của một tay Tổng thống cơ hội.
Việt Linh 17.02.2023