George Santos đã bị người dân cả nước và truyền thông chế giễu, chê cười vì những lời dối trá, bị FBI điều tra, bị ra tòa với hàng chục tội danh, và để tránh phải ngủ trong tù, Santos phải đóng tiền thế chân 500.000 đô la để được tại ngoại.
Làm một phép tính đơn giản, Santos nói láo ít hơn Trump, Santos, lừa gạt người khác ít hơn Trump, Santos khai gian ít hơn Trump nhưng tại sao Santos lại bị ra tòa sớm hơn Trump.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Có thể quý vị không tin, nhưng với tôi, tôi tin là luật pháp Mỹ dường như có hai hệ thống phân biệt khá rõ ràng, khi tôi nhìn vào hai con người với nhân cách tệ hại, xấu xí giống nhau, nhưng trong hai cương vị khác nhau và cũng được luật pháp, tòa án chiếu cố giải quyết những tội đã phạm phải theo những cách khác nhau, rất khác nhau.
Santos không chỉ là một tên tội phạm đúng nghĩa mà hắn ta còn có thể được gọi là một Mini-Trump, với những bản tính lừa đảo, nói láo, gian dối, xảo trá, coi thường nhân nghĩa và đạo lý giống tương tự Trump.
Với Trump là những “lời nói dối lớn” với tác hại lớn, và với Mini-Trump Santos, với “lời nói dối nhỏ” và tác hại nhỏ cùng những tội lớn nhỏ khác. Nhưng những cái nhỏ của một Mini-Trump đã được giải quyết khá nhanh chóng, gọn gàng chỉ trong vài tháng kể từ khi Santos tuyên thệ ghế dân biểu tại Hạ viện vào đầu tháng 1 năm 2023.
Quý vị không lấy làm lạ với hai cách giải quyết khác nhau với những tội gần như giống nhau hay sao?
Đây chính là sự suy thoái đạo đức của chính trị đảng phái đã ảnh hưởng lên cả cán cân công lý từ thấp lên cao và giới hạn khả năng của việc thực thi công lý theo các luật hình sự trong việc chống lại sự suy thoái đó.
Một số tội phạm bị cáo buộc của Santos gần như tầm thường, không lớn lắm. Các công tố viên cáo buộc rằng vào tháng 6 năm 2020, trong những tháng đầu của đại dịch Covid-19, Santos đã xin trợ cấp thất nghiệp ở New York, mặc dù hắn ta đang được một công ty đầu tư ở Florida (có vẻ như là Harbour City Capital) tuyển dụng với mức lương 120.000 đô la hàng năm. Nếu những sự thật này được chứng minh là đúng, thì Santos chẳng khác gì một kẻ lừa đảo đã cố gắng lừa gạt chính phủ liên bang.
Một cáo buộc khác đáng chú ý hơn liên quan đến các hoạt động gây quỹ của Santos trong chiến dịch tranh cử Quốc hội của hắn ta. Santos bị cáo buộc đã thu lợi cá nhân từ một vụ gian lận liên quan đến việc kêu gọi các khoản đóng góp để hỗ trợ cho chiến dịch tranh cử quốc hội của mình. Luật tài chính bầu cử cho phép thành lập một tổ chức được miễn thuế theo mục 501(c)(4) của luật thuế nhằm mục đích chi tiêu độc lập thay mặt cho ứng cử viên. Bởi vì các tổ chức độc lập này chỉ có nghĩa vụ hạn chế tiết lộ nguồn tài trợ của họ, nên chúng được coi là một cách hiệu quả và hữu ích để tác động đến các cuộc bầu cử mà không bị phơi bày quá nhiều trước công chúng.
Nhưng để hợp pháp, theo mục 501(c)(4) phải là một tổ chức phi lợi nhuận thực sự và chi tiền một cách độc lập để thúc đẩy chiến dịch tranh cử của ứng cử viên. Theo các công tố viên, trong trường hợp của Santos, cả hai đều không xảy ra. Công ty được đề cập dường như là một công ty hoạt động vì lợi nhuận ở Florida có tên là RedStone Strategies và số tiền thu được đã được gửi đến tài khoản ngân hàng cá nhân của Santos, nơi hắn ta sử dụng tiền để mua quần áo hàng hiệu sang trọng và trả một phần khoản vay mua xe hơi chưa thanh toán hết của mình, cùng nhiều thứ khác.
Nói cách khác, mặc dù Santos và những người làm việc cho hắn ta nói với những người đóng góp rằng số tiền này sẽ trả cho các quảng cáo chính trị để thúc đẩy chiến dịch của Santos, nhưng thay vào đó, Santos lại bỏ tiền vào túi của mình và sử dụng nó cho lợi ích cá nhân của mình. Những lời nói dối mà Santos đã nói qua email và tin nhắn là trọng tâm của các cáo buộc hình sự về tội lừa đảo qua đường dây đối với anh ta. Và việc chuyển 74.000 đô la từ công ty vào tài khoản cá nhân của anh ta được cho là bằng chứng của việc rửa tiền thu được từ tội phạm vì lợi ích riêng của anh ta.
Sự lừa đảo, gian lận của Santos thực ra không thấm thía gì với những số tiền lừa đảo trắng trợn, công khai của Trump với những lời nói dối lớn, những lời than thở, kêu gọi đóng góp để thanh toán chi phí pháp lý nhưng đã công khai chạy thẳng vào túi Trump, vài chục ngàn của Santos đã khiến hắn ta phải ra tòa nhưng vài chục triệu đến vài trăm triệu của Trump thì không.
Nhưng lần này là một tội ác có ý nghĩa chính trị lớn hơn, không phải vì Santos, mà vì cách những tội ác bị cáo buộc của hắn ta là bắt chước từ Donald Trump.
Vào năm 2019, một thẩm phán ở New York đã ra lệnh cho Trump trả 2 triệu đô la vì số tiền Trump quyên góp được cho là sẽ dành cho các cựu chiến binh nhưng thực tế đã được dùng cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Trump. Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 của Hạ viện đã phát hiện ra rằng số tiền mà Trump huy động được để “bảo vệ pháp lý” (tức là những nỗ lực của Trump trước tòa nhằm lật ngược cuộc bầu cử năm 2020) thực sự đã được chuyển đến một ủy ban hành động chính trị. Cựu cố vấn của Trump, Steve Bannon, bị buộc tội gian lận vì đã quyên góp tiền một cách hợp pháp để xây bức tường ở biên giới phía nam, nhưng sau đó bỏ túi số tiền đó.
Cố vấn đặc biệt Jack Smith được cho là đang thu thập bằng chứng về việc liệu nhóm của Trump có kêu gọi quyên góp với những tuyên bố gian lận bầu cử hay không. Có ý kiến cho rằng Trump đã thua cuộc bầu cử năm 2020 và ông ta biết mình đã thua. Ít nhất hai công ty tư vấn bên ngoài do nhóm Trump thuê đã điều tra những tuyên bố đó và báo cáo với nhóm Trump rằng những tuyên bố gian lận bầu cử của ông ta không có bất kỳ bằng chứng nào chứng minh.
Tuy nhiên, có vẻ như mặc dù họ biết rằng cuộc bầu cử đã diễn ra một cách công bằng và chính trực, nhưng Tổ chức Bảo vệ Nước Mỹ của Trump đã kêu gọi và nhận được hàng trăm ngàn đô la tiền quyên góp từ các nhà tài trợ thông qua thư mời chào tuyên bố rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp.
Cũng giống như cách những lời nói dối gây quỹ của Santos trở thành cơ sở để buộc tội hắn ta, nhưng điều đáng nói là kẻ lừa đảo vài chục ngàn đô la đã bị tóm và ra tòa một cách nhanh chóng, còn kẻ lừa đảo với số tiền nhiều hơn gấp hàng trăm lần thì vẫn không hề hấn gì.
Để chắc chắn, có sự khác biệt trong hai trường hợp. Những lời kêu gọi gây quỹ nổi tiếng với sự phổ biến của những tuyên bố mơ hồ, không thể chứng minh và bị thổi phồng. Chẳng hạn, không có tội gì khi Trump nói rằng: “Hãy bầu cho tôi và tôi sẽ cắt giảm thuế,” ngay cả khi ông ta biết mình không thể làm được việc đó nhưng ông ta có quyền nói như vậy và được Tu chính án thứ nhất bảo vệ. Việc những lời gạ gẫm của Trump có vượt qua ranh giới từ sự khoa trương trong cách nói đến lừa đảo trong thực tế để biến thành tội phạm hay không tùy thuộc vào cách diễn đạt chính xác của những lời gạ gẫm, cách mà các nạn nhân đã quyên góp tiền cảm nhận chúng và mức độ hiểu biết sâu rộng về sự giả dối của những người gửi email. Đây là tất cả những câu hỏi cần được cố vấn đặc biệt Jack Smith kiểm tra thêm.
Trump có thể đưa ra lời kêu gọi: “Hãy quyên góp giúp tôi có điều kiện để đấu tranh pháp lý nhằm đòi lại chiến thắng”, ví dụ Trump có thể gom được 100 triệu nhưng chi ra cho vấn đề pháp lý và luật sư chỉ với 10%, còn 90% thì không ai có thể bắt buộc Trump phải chi bằng hết cho những vấn đề pháp lý khác không liên quan đến bầu cử, nên việc Trump bỏ túi 90% số tiền này vào đâu, nơi nào sẽ được cố vấn đặc biệt Jack Smith làm rõ đây có phải là hành vi gạt gẫm người khác, lừa đảo những người nhẹ dạ, cả tin hay không.
Tương tự như vậy, không giống như George Santos và Steve Bannon, hai người này đưa tiền thẳng vào tài khoản nhà bank của họ, nhưng với Trump, cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy Trump bỏ những số tiền đó vào tài khoản riêng của ông ta. Vì vậy, động cơ trục lợi cá nhân mà Santos đang phải đối mặt có thể khác trong cùng một vụ án tương tự liên quan đến Trump. Những khác biệt đó cũng có thể là những điểm quan trọng nhất vì sự khác biệt bởi số tiền giữa hai kẻ lừa đảo là một con số rất lớn.
Lời kết:
Các cáo buộc chống lại George Santos hay Steve Bannon là khuôn mẫu cho các cáo buộc tiềm ẩn liên quan đến chiến dịch tranh cử của Trump.
Trong khi vì lợi ích cá nhân đã dẫn đến sự lừa đảo là một hành động xấu của Santos nhưng được đánh giá là khá tầm thường, nhưng với Trump, biết mình đã thực sự thua trong một cuộc bầu cử nhưng cứ rêu rao là mình đã thắng nhưng đã bị cướp mất chiến thắng để quyên tiền thì đây chính là một sự lừa đảo trắng trợn. Trump gom được tiền nhờ lời kêu gọi dối trá nhưng điều nguy hại là những cái đầu không não vẫn tháng ngày cần mẫn đóng hụi chết ngay cả khi họ biết là Trump đang nói láo, và đây mới chính là điều đáng sợ và khó hiểu nhất về những thành phần MAGA bị tê liệt nhận thức.
Tóm lại, dù động cơ của việc lừa đảo xin tiền là gì, thì việc nói dối để lừa gạt những người mà họ xin tiền đã là một tội ác.
Steve Bannon đã được Trump ân xá vì tội lừa đảo đó. George Santos đang phải đối mặt với cáo buộc hình sự. Cả hai đều là những kẻ lừa đảo trong cùng một hệ thống lừa đảo tương tự Trump nhưng ở quy mô nhỏ hơn. Nhưng có lẽ, không có nhiều người Mỹ nhận ra sự khác biệt của hai kẻ lừa đảo trơ trẽn nhất nước Mỹ, George Santos và Donald Trump, họ có cùng một hành vi phạm tội nhưng được luật pháp giải quyết với hai cách khác nhau, và tôi tin chắc chắn rằng, bản án cũng sẽ khác nhau. Vì không chỉ là Việt Nam mà ngay cả ở Mỹ, có lẽ câu nói này đều áp dụng cho cả hai nơi đều đúng: “Dân thì đè ra xử, quan thì không”.
Việt Linh 14.05.2023