Trước khi vào bài bình luận hôm nay, tôi xin có vài lời cùng quý vị thính giả, rằng với công việc và lương tâm nghề nghiệp của một người làm báo, viết bình luận như tôi, không sống tại Mỹ, không là người ủng hộ đảng nào cả, như tôi đã thường nói, ai làm đúng, tôi ủng hộ, ai làm sai, tôi sẽ chỉ trích, bất kể đó là người hay đảng nào. Tôi không có quan niệm viết bài theo kiểu “tốt khoe xấu che” và chỉ nói tốt cho một bên, mà tôi chỉ nói sự thật.
Tôi còn nhớ cách đây một ngày, lâu lắm rồi tôi mới đọc được một comment của một thính giả trong chương trình của tôi cách đây hai ngày có viết một câu mà tôi ít được nghe, vị thính giả viết rằng “lời thật mích lòng, trung ngôn nghịch nhĩ” để động viên tôi khi nói những lời ngay thẳng, không đảng phái và hơi khó nghe.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vào cuối tuần trước, lời khai chưa được niêm phong của các thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện từ hai quan chức của cơ quan thuế IRS, những người đã đưa ra lời khai với tư cách là người tố giác bày tỏ lo ngại về cách thức Bộ Tư pháp giải quyết cuộc điều tra của Hunter Biden.
Hai người tố giác cho rằng DOJ đã mềm mỏng, nhẹ tay với Hunter Biden.
Họ đã nói những gì trước Quốc hội?
Lời khai tiết lộ rằng, các quan chức IRS này liên tục thúc giục hành động quyết liệt hơn, trong khi các công tố viên DOJ mà họ làm việc cùng trong cả chính quyền Trump và Biden đều khuyên nên thận trọng. Nhóm quan chức của IRS đã bị gạt sang một bên và cuối cùng bị loại khỏi vụ án. Những người tố giác cho rằng đây là hành động trả đũa chính trị.
Xung đột giữa các đặc vụ và công tố viên về mức độ quyết liệt của một cuộc điều tra không phải là hiếm, mặc dù họ bị buộc tội đặc biệt trong trường hợp này. Và các quan chức IRS này thực sự tỏ ra rất hung hăng và năng nổ, thậm chí họ còn cố gắng đưa ra yêu cầu muốn được phỏng vấn các cháu của Tổng thống Biden để hỏi chúng về số tiền mà Hunter đã tặng cho chúng.
Hunter Biden đã đạt được thỏa thuận với các công tố viên liên bang vào tuần trước, đồng ý nhận tội với hai khoản thuế và có khả năng tránh phải ngồi tù, nhưng diễn biến thực sự về cuộc điều tra của anh ta chỉ mới bắt đầu.
Hãy nhớ rằng đó chỉ là một mặt của câu chuyện, lời khai của những người tố giác IRS là những chi tiết hấp dẫn về những gì đang xảy ra ở hậu trường trong cuộc điều tra Hunter Biden.
Những lời khai của các quan chức IRS cũng đặt ra câu hỏi liệu cuộc điều tra có thực sự độc lập hay không. Cuộc điều tra do luật sư Hoa Kỳ của Delaware, David Weiss, người được Trump bổ nhiệm, nhưng đã được Biden giữ lại, đứng đầu cuộc điều tra. Các quan chức của Tổng thống Biden như Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland đã ca ngợi sự độc lập của David Weiss để mang lại sự tin cậy cho cuộc điều tra. Tuy nhiên, theo lời kể của những người tố giác IRS, các luật sư Hoa Kỳ ở California và Quận Columbia đã ngăn cản David Weiss đưa ra các cáo buộc ở các quận của họ, điều này đã cản trở cuộc điều tra một cách hiệu quả.
Merrick Garland phủ nhận những tuyên bố này trong một cuộc họp báo hôm thứ Sáu, nói rằng David Weiss có thẩm quyền “truy tố theo bất kỳ cách nào mà anh ta muốn và ở bất kỳ quận nào mà anh ta muốn.” Các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện không tin vào điều đó và Chủ tịch Hạ viện, Kevin McCarthy đã tiến hành mở một cuộc điều tra luận tội Merrick Garland.
Hai quan chức IRS đã đến Quốc hội để điều trần. Người đầu tiên, Gary Shapley, người từng là giám sát viên của IRS trong cuộc điều tra Hunter Biden, là công khai và người thứ hai, không muốn tiết lộ tên công khai, là nhân viên chính của IRS đã trực tiếp giải quyết vụ việc – tôi sẽ gọi người này là người có tên “nhân viên IRS” trong bài viết này.
Câu chuyện đầu đuôi như thế này:
Vào năm 2018, khi nhân viên IRS đang đọc báo cáo của ngân hàng về một trường hợp khác, báo cáo về một công ty truyền thông xã hội hoạt động như một nền tảng khiêu dâm và mại dâm. Theo lời khai của người đại diện, các báo cáo “đã xác định Hunter Biden là người trả tiền cho gái mại dâm liên quan đến một đường dây mại dâm tiềm năng” và có bằng chứng rằng anh ta “đang sống một cách xa hoa, phung phí thông qua tài khoản ngân hàng của công ty mình”. Sau khi xem xét các bài báo trên phương tiện truyền thông về vụ ly hôn lộn xộn của Hunter Biden, trong đó có cáo buộc về thói quen tiêu xài hoang phí của anh ta, người đại diện đã yêu cầu mở một vụ án về Hunter Biden.
Nhân viên IRS nói rằng anh ta đã được các đồng nghiệp cảnh báo một cách thân thiện rằng “những vụ án lớn” có thể dẫn đến “những vấn đề lớn”, nhưng anh ta vẫn tiếp tục, thực hiện nhiều nỗ lực để các cấp trên của IRS phê duyệt vụ việc và gửi nó đến Bộ Tư pháp. Cuối cùng, ông đã thành công. Nhưng khi bắt đầu vào cuộc điều tra thì anh ta mới biết rằng DOJ đã có mở một cuộc điều tra riêng về chi tiêu của Hunter Biden, được thực hiện bởi Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ ở Delaware. Và các cấp cao hơn của DOJ đã quyết định hai trường hợp nên được hợp nhất cùng nhau, vì vậy vào đầu năm 2019, họ đã hợp tác cùng nhau và David Weiss, luật sư Hoa Kỳ của Delaware, được giao phụ trách chính cuộc điều tra.
Cuộc điều tra, có tên mã là Sportsman, đã được tiến hành vào tháng 1 năm 2020, Shapley trở thành người giám sát IRS của cuộc điều tra. Nhưng đã xảy ra một sự chia rẽ giữa Shapley và nhân viên IRS, theo lời kể của họ, đã nhiều lần thúc đẩy hành động điều tra nhanh hơn và tích cực hơn, trong khi các công tố viên của DOJ, cả ở Delaware và Phòng Thuế vụ của Bộ Tư pháp, liên tục nói không với họ hoặc cố ý làm mọi việc chậm lại. Những người tố giác nói rằng sự do dự của cơ quan tố tụng này đã vượt ra ngoài bất kỳ cuộc điều tra nào khác mà họ đã tham gia, mặc dù trước đây họ chưa từng tham gia vào một cuộc điều tra cấp cao về mặt chính trị như vậy.
Một điểm vướng mắc là DOJ muốn tránh thực hiện các hành động có thể rò rỉ trong giai đoạn nhạy cảm trước cuộc bầu cử. Những người tố giác bày tỏ sự phẫn nộ rằng, trong những tuần trước cuộc bầu cử năm 2020, DOJ đã không muốn gửi một loạt trát đòi hầu tòa có tên Hunter Biden trên đó. Sự nhạy cảm với chu kỳ bầu cử từ lâu đã là thông lệ của Bộ Tư pháp mặc dù không phải lúc nào họ cũng tuân thủ.
Tại sao những người tố giác nói rằng họ có quan điểm mạnh mẽ chống lại Hunter Biden?
Trong lời khai của họ, các nhà điều tra đã giải thích lý thuyết của họ về trường hợp Hunter Biden như sau:
Hunter Biden từ lâu đã nộp thuế rất tệ, không khấu trừ đúng cách và nhiều lần nộp trễ các hóa đơn thuế lớn khi làm luật sư và nhà vận động hành lang vào đầu những năm 2000. Vào khoảng năm 2006, Hunter Biden nhờ Eric Schwerin làm người hỗ trợ tài chính để giúp anh ta giữ lại một khoản thu nhập phù hợp, giúp ổn định mọi thứ trong vài năm.
Sau đó, vào năm 2014, Hunter đã ký thỏa thuận với công ty khí đốt Burisma của Ukraine, trong đó anh ta sẽ có chân trong hội đồng quản trị của công ty và được trả 1 triệu đô la một năm. Những người tố giác khẳng định rằng, Hunter Biden về cơ bản đã cố gắng che giấu khoản thu nhập này với Schwerin để anh ta có thể trốn thuế đối với nó. Anh ta chuyển tiền mặt đến một công ty vỏ bọc mới mà anh ta thành lập cùng với một người bạn, sau đó thiết lập một kế hoạch phức tạp trong đó một số tiền sẽ được trả cho Hunter Biden dưới dạng khoản vay. Khi làm như vậy, anh ta đã không phải trả thuế cho bất kỳ khoản thu nhập nào của Burisma trong năm đó và đến hiện tại vẫn chưa trả hầu hết các khoản thuế đó.
Cuối cùng, Eric Schwerin cũng biết được điều này và yêu cầu Hunter Biden ít nhất phải làm sạch phần nào hồ sơ thuế của mình từ năm 2015 đến năm 2017 khi Hunter kiếm thêm hàng triệu USD từ các công ty Rumani và Trung Quốc. Hunter Biden cũng bắt đầu trả lại các khoản thuế mà anh ta nợ IRS từ năm 2014. Nhưng cuối cùng, Hunter Biden và Eric Schwerin trở nên bất hòa khi Hunter Biden ngày càng sa vào nghiện ngập và có hành vi thất thường, tự hủy hoại bản thân, trong thời gian đó các khoản trả nợ được dừng lại.
Đối với năm tính thuế 2018, Gary Shapley làm chứng rằng, Hunter Biden đã đưa ra nhiều tuyên bố sai trái trắng trợn về chi phí kinh doanh trên các biểu mẫu thuế của mình, bao gồm khoản thanh toán cho tư cách thành viên câu lạc bộ tình dục, các chuyến bay cho gái mại dâm và phòng khách sạn cho kẻ buôn bán ma túy rõ ràng của anh ta. Nhân viên IRS suy đoán rằng Hunter đang cố gắng làm giảm thu nhập của mình để anh ta nợ vợ cũ ít tiền cấp dưỡng và tiền nuôi con hơn.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người trong IRS hoặc Bộ Tư pháp đều đồng ý. Văn phòng Tư vấn Thuế Hình sự của IRS đã xem xét các cáo buộc được đề xuất và khuyên không nên đưa ra chúng. Người có tên “Nhân viên IRS” cũng mô tả một cuộc họp vào tháng 6 năm 2022 trong đó Bộ phận Thuế của DOJ lập luận rằng vụ việc còn yếu và không nên bị buộc tội.
Tại sao những người tố giác muốn điều tra thêm về mối liên hệ của Tổng thống Joe Biden?
Những người tố cáo nói rằng một số tin nhắn mà Hunter Biden đã gửi vào tháng 7 năm 2017, vốn không được công khai trước khi lời khai của họ chưa được niêm phong, đã thu hút sự quan tâm của họ. Khi đó, Hunter Biden đang cố gắng hoàn tất thương vụ với một doanh nhân Trung Quốc, Hunter Biden đã viết rằng: “Tôi đang ngồi đây với cha tôi và chúng tôi muốn hiểu tại sao cam kết đã đưa ra không được thực hiện”. Anh ta tiếp tục với giọng đe dọa: “Tôi sẽ bảo đảm rằng, người đàn ông ngồi cạnh tôi và những người mà ông ta biết thì tôi tin rằng rồi đây bạn sẽ hối hận vì đã không làm theo chỉ đạo của tôi.”
Và sau đó vài ngày, công ty Trung Quốc đã gửi hơn 5 triệu đô la. Câu hỏi là, có mặt ông Biden khi đó hay không hay Hunter Biden chỉ mượn tên tuổi của cha anh ta để đe dọa đối tác làm ăn bên Trung Quốc?
Những người tố giác nói rằng họ muốn lấy dữ liệu vị trí của Hunter từ ngày hôm đó để xem liệu anh ta có ở nhà của cha mình hay không, nhưng các công tố viên không cho phép điều đó.
Tất nhiên, điều đó sẽ chỉ tiết lộ nơi Hunter đang ở chứ không thể biết liệu ông Biden có biết anh ta đang nhắn tin gì cho ai hay không. Sau khi lời khai này được công khai, luật sư Chris Clark của Hunter Biden cho biết trong một tuyên bố rằng “bất kỳ lời nói hoặc hành động có thể kiểm chứng nào của thân chủ tôi, trong cơn nghiện khủng khiếp, chỉ là của riêng anh ta và không có mối liên hệ nào với bất kỳ ai trong gia đình anh ta.”
Nhưng giám sát viên Gary Shapley dường như nghĩ rằng anh ta đang đi theo con đường của một vụ bê bối lớn hơn có liên quan đến một nhân vật quan trọng và có chức quyền và không thể từ bỏ nửa chừng. Nếu Gary Shapley có thể điều tra đến tận cùng, thì anh ta tin chắc chắn rằng, có một điều gì đó có dính líu đến Tổng thống đương nhiệm, Joe Biden.
Vào đầu năm 2022, những người tố giác tuyên bố đã có được sự đồng thuận giữa các công tố viên DOJ ở Delaware và nhóm IRS rằng Hunter Biden nên bị buộc tội một loạt tội đại hình và tội nhẹ về thuế.
Nhưng có một vấn đề. Quay trở lại thời chính quyền Trump, DOJ đã quyết định đặt cơ sở điều tra ở Delaware. Tuy nhiên, Hunter đã không sống ở tiểu bang này nên anh ta không thể bị buộc tội ở đó. Trong năm 2014 và 2015, anh ấy sống ở Washington, DC và từ năm 2016 đến 2019, anh ấy sống ở miền Nam California. Để buộc tội cả hai, luật sư Hoa Kỳ, David Weiss sẽ cần luật sư Hoa Kỳ có liên quan đồng ý hoặc sẽ cần có thẩm quyền đặc biệt từ cấp trên trong Bộ Tư pháp, ví dụ là tư cách luật sư đặc biệt được DOJ bổ nhiệm.
Những người tố giác không có khả năng nắm được tình hình sẽ diễn biến như thế nào và những gì xảy ra tiếp theo, nhưng họ hiểu rằng, vào tháng 3 năm 2022, vụ việc đã được trình lên Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ cho Washington DC. Họ nói rằng trong nhiều tháng sau đó, David Weiss đã bày tỏ hy vọng với họ rằng anh ta có thể tấn công Hunter Biden ở đó.
Nhưng trong cuộc gặp với Gary Shapley vào ngày 7 tháng 10 năm 2022, David Weiss “tuyên bố rằng anh ấy không phải là người quyết định liệu có nộp các cáo buộc hay không,” theo ghi chú của Gary Shapley tiết lộ rằng Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ tại DC sẽ không cho phép các cáo buộc. David Weiss còn tuyên bố rằng anh ta đã yêu cầu cơ quan tư vấn đặc biệt cho phép anh ta nộp đơn tố cáo, nhưng DOJ đã từ chối anh ta và yêu cầu anh ta tuân theo quy trình thông thường.
Vì thời hiệu đối với những hành vi phạm tội đó sắp hết hạn. Hunter Biden trước đó đã tự nguyện gia hạn khi tham gia đàm phán với DOJ, điều đó về cơ bản đã chấm dứt hy vọng buộc tội anh ta cho các năm tính thuế 2014 và 2015. Gary Shapley làm chứng rằng đây là một tin tức “thực sự khó chịu”. “Tất cả những nỗ lực trong nhiều năm của chúng tôi để tìm hiểu về số tiền khổng lồ từ nước ngoài mà Hunter Biden nhận được từ Burisma và những người khác trong thời gian đó sẽ chẳng là gì cả. Tất cả sẽ là công dã tràng.”
David Weiss nói rằng anh ta vẫn hy vọng luật sư Hoa Kỳ của Quận Trung tâm California sẽ cho phép anh ta buộc tội Hunter Biden trong những năm anh ta sống ở quận đó – từ 2016 đến 2019. Nhưng Gary Shapley nói rằng, văn phòng luật sư Hoa kỳ ở California đã trả lời không đồng ý sau đó vài tháng.
Vào thời điểm Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland làm chứng trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện vào ngày 1 tháng 3 năm nay, Thượng nghị sĩ Chuck Grassley (R-IA) rõ ràng đã hỏi Garland về việc liệu luật sư Hoa Kỳ David Weiss có thể khởi kiện vụ án ở các khu vực tài phán khác hay không. Merrick Garland đã trả lời: “Nếu anh ấy cần đưa vụ việc ra một khu vực tài phán khác, anh ấy sẽ có toàn quyền của tôi để làm điều đó. Tôi bảo đảm sẽ không ai từ chối bất cứ điều gì anh ấy cần.”
Các đây hai ngày, tờ Washington Post đã đăng một bài báo mô tả suy nghĩ của một số “đặc vụ” trong cuộc điều tra Hunter Biden, nói rằng những đặc vụ này đã kết luận rằng có đủ bằng chứng để buộc tội anh ta. Bài báo nói rõ rằng các đặc vụ đã đi đến kết luận này từ nhiều tháng trước, với ngụ ý rằng việc giữ lại hồ sơ nằm trong quyền hạn của các công tố viên. Trước đó đã có những rò rỉ nhỏ, nhưng lần này khá chi tiết, nó xuất hiện khoảng một tháng trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, và rõ ràng là nó từ một nguồn nội bộ và được thiết kế để cố gắng ép buộc các công tố viên phải ra tay.
Nhân viên IRS làm chứng rằng DOJ rất lo ngại về vụ rò rỉ này.
Cuối tháng 10, DOJ đã yêu cầu Gary Shapley và cơ quan IRS cung cấp các tài liệu và email nội bộ của họ về vụ việc cho mục đích điều tra. Cả Gary Shapley và IRS đều bày tỏ sự phẫn nộ về điều này, nói rằng một điều như vậy là rất bất thường ở cấp giám sát.
Sau đó, Shapley và nhóm IRS cuối cùng đã chính thức bị loại khỏi cuộc điều tra. Gary Shapley sau đó đã không được thăng chức dù anh ấy tuyên bố rằng anh ấy đủ tiêu chuẩn nhất để đạt được, và anh ta cho rằng đây là sự trả đũa của lãnh đạo IRS đến từ áp lực của DOJ.
DOJ cho đến nay vẫn chưa bình luận về lý do tại sao nhóm IRS bị loại bỏ khỏi cuộc điều tra Hunter Biden.
Hunter Biden đã đồng ý với một thỏa thuận nhận tội với các công tố viên, trong đó anh ta sẽ nhận tội với hai tội tiểu hình về thuế và thừa nhận đã mua súng bất hợp pháp vào năm 2018. Và cuối cùng, anh ta không bị buộc tội bất kỳ tội danh nào.
Các nhà phê bình cánh hữu đã gọi đây là một thỏa thuận ngọt ngào, và lời khai của những người tố giác đóng vai trò quan trọng trong câu chuyện khó hiểu của Hunter Biden.
Các đảng viên Đảng Dân chủ đương nhiên sẽ nghi ngờ rằng những người tố giác này có động cơ chính trị bí mật sau lưng thúc đẩy họ, nhưng không có bằng chứng nào về điều đó.
Nhưng cần nhìn nhận sự việc một cách công bằng, cả hai nhân vật này, giám sát viên IRS, Gary Shapley và nhân vật có tên “nhân viên IRS” đều là quan chức sự nghiệp đã làm chứng là họ không quan tâm đến chính trị đảng phái. Họ chỉ thực sự muốn theo đuổi vụ án này đến cùng.
Tất nhiên, điều đó cũng không có nghĩa là quan điểm của họ hay lời khai của họ trước Quốc hội là hoàn toàn chính xác. Họ tự cho mình là người mạnh dạn đứng lên bảo vệ một vụ án vững chắc chính đáng, nhưng từ lời khai của họ, không khó để thấy họ có thể nổi tiếng là kiêu ngạo, bất phục tùng, lấn lướt và không biết gì về chính trị.
Hầu hết các khiếu nại của họ chỉ là về việc tin rằng các công tố viên DOJ đã quá thận trọng và sợ rủi ro trong trường hợp này. Tuy nhiên, có một thực tế đơn giản là, trong một vụ án nổi tiếng có khả năng thu hút sự chú ý của giới truyền thông lớn và một vụ bê bối có thể hủy hoại sự nghiệp một hay nhiều viên chức cấp cao, thì nhiều quan chức liên quan đến cuộc điều tra đều muốn hành động một cách thận trọng.
Những bất đồng về mức độ thận trọng là quá nhiều cũng rất phổ biến. Trong cuộc điều tra Trump-Nga, một số công tố viên của cố vấn đặc biệt Robert Mueller muốn có được hồ sơ tài chính của Tổng thống Trump, nhưng Robert Mueller đã từ chối làm như vậy.
Vào năm 2022, một số quan chức FBI đã miễn cưỡng khám xét Mar-a-Lago để tìm tài liệu mật, nhưng các công tố viên DOJ muốn buộc tội trước. Những thành kiến chính trị cơ bản của các quan chức chắc chắn có thể định hình các quyết định như thế này, nhưng rất khó để chứng minh.
Lời kết:
Đối với tôi, điểm mạnh nhất của những người tố cáo dường như là câu hỏi của họ về việc liệu David Weiss có thực sự được trao quyền để đưa ra các cáo buộc bên ngoài khu vực của mình hay không. Bất kể là Bộ trưởng Tư pháp đã khẳng định trước Ủy ban Tư pháp Thượng viện rằng David Weiss có toàn quyền truy tố ở bất cứ tiểu bang nào mà Hunter Biden đã từng sinh sống, nhưng thời gian có cho phép David Weiss làm được điều đó hay không là một chuyện khác.
Với vụ bê bối của Hunter Biden, điều này có thể được xem như một vụ việc dẫn đến nhiều sự thất vọng ngày càng cao từ cả người dân và từ hai đảng chính trị nhiều đến mức niềm tin – ở cả hai bên – cuối cùng sẽ phải sụp đổ và dẫn đến một sự đối đầu không khoan nhượng.
Và nhận định sự việc một cách công bằng, nếu được, thì không ai được phép đứng trên luật pháp, kể cả đó là Donald Trump hay Hunter Biden, không có ai là ngoại lệ.
Việt Linh, 30.06.2023