(CaliToday) – Tương lai của công ty trí tuệ nhân tạo OpenAI vẫn chưa chắc chắn sau những nỗ lực phi thường từ nhân viên và các nhà đầu tư nhằm lật đổ ban quản trị đã vấp phải thất bại trong việc thuyết phục các giám đốc từ chức, và phục hồi chức Tổng Giám đốc cho nhà đồng sáng lập Sam Altman. 

Vào cuối ngày thứ Hai, 747/770 nhân viên OpenAI đã ký thư đe doạ sẽ bỏ việc sang đầu quân cho Microsoft nếu 3 giám đốc từ chối từ chức và đảo ngược quyết định sa thải Altman vào thứ Sáu vừa qua. Trong khi đó, các nhà đầu tư mạo hiểm ủng hộ công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo ủng hộ những yêu sách của nhân viên, và tìm hiểu những biện pháp pháp lý khác để buộc ban quản trị thay đổi quyết định. Theo một nguồn tin từ quỹ đầu tư mạo hiểm vào OpenAI tiết lộ, “hành động pháp lý có thể được đưa ra sớm nhất vào thứ Ba,” nhưng không cho biết cụ thể hình thức nào. Nhưng Ban quản trị vẫn tỏ ra kiên quyết và chuẩn bị thử lửa nhân viên xem họ có sẵn sàng bỏ việc hay không, 

Ban quản trị OpenAI bất ngờ sa thải Sam Altman vào thứ Sáu, với lý do mơ hồ và không rõ ràng rằng, Tổng Giám đốc không hoàn toàn  thẳng thắng và trung thực với họ. Cho đến giờ vẫn chưa rõ thực sự chuyện gì đã xảy ra giữa Altman và ban quản trị. Tuy nhiên, cấu trúc quản trị bất thường của OpenAI, trong đó hội đồng quản trị bất vụ lợi kiểm soát một công ty con hoạt động vì lợi nhuận và có thể bỏ phiếu thay thế lãnh đạo, cho phép họ sa thải Altman mà không cần lý do. 

Vụ lật đổ do người đối đầu với Altman, Giám đốc Khoa học Ilya Sutskever, lãnh đạo.  Sutskever muốn công ty ưu tiên hàng đầu về an toàn, và ông lo lắng Altman tập trung hơn vào phát triển. 

Sutskever nằm trong phe các chuyên viên trí tuệ nhân tạo lo sợ AI có khả năng sẽ sớm vượt qua khả năng của con người và trở thành mối đe doạ đối với sự sống còn của chúng ta. Một số thành viên hội đồng quản trị OpenAI tham gia phong trào triết học chủ nghĩa vị tha đặt việc ngăn chặn những đe doạ này lên hàng đầu. Altman cũng có những lo ngại về các rủi ro AI, nhưng ông luôn bày tỏ lạc quan rằng trí tuệ nhân tạo sẽ đem lại điều tốt đẹp cho xã hội, và mong muốn thúc đẩy tiến bộ nhanh hơn. Và quan điểm này đặt Tổng Giám đốc vào xung đột với các thành viên quản  trị có tư tưởng an toàn – những người có nhiệm vụ nhìn thấy trí tuệ nhân tạo đầy sức mạnh được phát triển một cách có trách nhiệm. 

Cuối tuần qua, có vẻ như Altman có thể quay trở lại OpenAI, với điều kiện ban quản trị sẽ có những thay đổi lớn. Nhưng điều này đã không xảy ra. Thay vào đó, ban quản trị vào tối Chủ nhật khẳng định quyết định của mình trong bản ghi nhớ gởi cho nhân viên, “hành vi và sự thiếu minh bạch của Altman trong các trao đổi với ban quản trị làm suy yếu khả năng giám sát công ty một cách hiệu quả theo những gì họ được giao nhiệm vụ thực hiện.” 

Chỉ trong 1 vài ngày, ban quản trị bổ nhiệm cựu Giám đốc điều hành công ty truyền trực tiếp Twitch,  Emmett Shear, làm tạm quyền  Tổng Giám đốc thứ hai. Trước đó, Giám đốc kỹ thuật Mira Murati được đưa vào tạm thay thế nhưng bà tỏ dấu hiệu ủng hộ Altman. 

Trước tình hình như vậy, nhà đầu tư lớn nhất của OpenAI và là đối tác chiến lược của công ty, Microsoft đề nghị sẽ mở một công ty con mới và giao cho Altman và cánh tay mặt Greg Brockman điều hành. Microsoft cũng tuyên bố mở cánh cửa cho nhân viên OpenAI. 

Vthứ Hai, các công ty như Anthropic và Cohere nhận thấy sự quan tâm ngày càng tăng từ khách hàng của OpenAI. Theo một nhà đầu tư của công ty khởi nghiệp này, các đối thủ cũng đang mời gọi nhân viên OpenAI trong nỗ lực chiêu mộ các nhà nghiên cứu tài năng.

Giám đốc Salesforce Marc Benioff trên mạng xã hội vào thứ Hai kêu  gọi nhân viên OpenAI gửi lý lịch làm việc và yêu cầu mức lương của họ. 

Mustafa Suleyman, người sáng lập công ty khởi nghiệp AI Inflection, cho rằng, những gì xảy ra tại OpenAI là “rất đáng buồn,” nhưng công ty của ông đang tìm cách mở rộng quy mô hoạt động, vì vậy, “Hãy sang phát triển cùng chúng tôi!” 

Giữa những diễn biến căng thẳng đó, Sutskever đổi ý. Vào thứ Hai, ông lên Twitter (X) bày tỏ hối tiếc sâu sắc trong việc tham gia vào lật đổ Altman, và “không bao giờ muốn gây thiệt hại cho OpenAI.” Sutskever cũng ký thư cam kết sẽ theo Altman và Brockman sang Microsoft trừ phi ban quản trị đảo ngược quyết định. 

Đấu đá nội bộ tại các công ty, đặc biệt những công ty lớn, không phải điều gì mới. Nhưng điều khiến câu chuyện OpenAI thu hút sự chú ý cao là vì công ty đóng vai trò quan trọng, không phải là một công ty bình thường. OpenAI đã xây dựng ChatGPT, một trong những sản phẩm kỹ thuật  phát triển nhanh nhất mọi thời đại và tuyển dụng nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu trong ngành trí tuệ nhân tạo. 

Công ty cũng có tham vọng khác thường, và nhìn thấy được vai trò của của họ trong việc xây dựng siêu trí tuệ kỹ thuật số mà cuối cùng có thể sẽ mạnh hơn con người. Ngoài ra, Altman còn là nhân vật đứng đầu ngành AI, và là một nhà lãnh đạo được nhiều người yêu mến, khiến quyết định sa thải ông càng trở nên bí ẩn hơn.

Theo nghĩa rộng hơn, những gì đang diễn ra tại OpenAI đại diện cho một trong những cuộc chiến lớn nhất trong nền kinh tế toàn cầu hiện nay: làm thế nào để kiểm soát các công cụ trí tuệ nhân tạo, và liệu có thể tin cậy được các công ty lớn phát triển chúng một cách có trách nhiệm hay không. 

Hương Giang (Tổng hợp)