Những người ủng hộ cải cách tư pháp hôm thứ Sáu đã yêu cầu Tổng thống Joe Biden nhận ra nhu cầu cấp thiết phải cải cách sâu rộng tại Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sau khi ông tuyên bố rằng việc mở rộng tòa án có thể bị “chính trị hóa” hội đồng tư pháp cao nhất của quốc gia.
Nhiều đảng viên Dân chủ cho rằng cần phải chấp nhận “cải cách cơ cấu đối với tòa án” để tránh hàng thập niên tới với nhiều khủng hoảng.
Tuy nhiên, Tổng thống Biden nói với người dẫn chương trình Nicolle Wallace của NBC News rằng việc mở rộng tòa án bằng cách bổ sung thêm nhiều thẩm phán — một bước đã được Quốc hội thực hiện bảy lần trong lịch sử Hoa Kỳ — “có thể gây hại quá nhiều” cho ngành tư pháp.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Tổng thống nói: “Tôi nghĩ nếu chúng ta bắt đầu quá trình cố gắng mở rộng tòa án, chúng ta sẽ chính trị hóa nó mãi mãi theo cách không lành mạnh”.
Nói đi thì cũng nói lại, Tổng thống Biden có vẻ xem nhẹ những hậu quả cực đoan do một Tòa án Tối cao với tỷ lệ nghiêng nhiều về bảo thủ như hiện nay 6-3 là một viễn cảnh khó khăn không chỉ cho đảng Dân chủ mà cho toàn thể người dân Mỹ đủ các sắc tộc, thành phần khác nhau. Ông Biden có sống thêm 5 năm, 10 năm, 15 năm, không phải là thời gian đủ dài để chứng kiến thêm những bất công, thiệt hại đến với người dân Mỹ vì sự tính toán của ông khi “lấy lòng quân tử mà đo bụng tiểu nhân” sẽ khiến thời gian mà các thẩm phán bảo thủ này làm mưa làm gió đất nước này là cả vài chục năm nữa, với người trẻ nhất là Amy Coney Barrett chỉ mới 51 tuổi.
Ông Biden có lẽ không còn đủ sự minh mẫn mà suy tính thiệt hơn vì quốc gia đại sự thay vì chú trọng vào danh tiếng và sự chuẩn mực của bản thân, ông lên tiếng kêu gọi mọi người nên có cái nhìn tích cực về tương lai của tòa án, nhưng ông không đưa ra điểm tích cực nào làm bằng chứng, trong khi, trên thực tế, trong năm qua những người bảo thủ đã tước bỏ quyền được tự quyết định chuyện phá thai của hàng triệu người Mỹ bằng cách lật ngược án lệ Roe vs. Wade, những người bảo thủ cũng đưa ra tuyên bố rằng Cơ quan Bảo vệ Môi trường không có thẩm quyền để bảo vệ vùng đất ngập nước, những người bảo thủ cũng cố gắng làm suy yếu sự tách biệt giữa nhà thờ và chính phủ bằng phán quyết rằng giáo viên có thể hướng dẫn học sinh cầu nguyện trong các trường công lập, trong số các phán quyết cực đoan khác.
Tổng thống Biden nói: “Có lẽ đó chỉ là sự lạc quan trong tôi — vì tôi nghĩ rằng một số tòa án đang bắt đầu nhận ra tính hợp pháp của họ đang bị nghi ngờ theo những cách mà nó chưa từng bị nghi ngờ trong quá khứ,”. Hay, nhưng theo tôi, không thực tế chút nào. Chẳng lẽ ông Biden không nhìn ra những tác hại nguy hiểm từ những phán quyết của những thẩm phán bảo thủ hay sao, sự lạc quan của ông không giúp những phụ nữ và những người trong cộng đồng LGBT trên đất nước này, không giúp đất nước vượt qua những điều bất cập về quyền bầu cử, quyền bỏ phiếu, chỉ nói, hy vọng và lạc quan không là không bao giờ đủ.
Các đảng viên Đảng Dân chủ đành phải làm cách khác thôi, họ cần thúc đẩy người Mỹ cần chú ý đến sự không được ưa chuộng trong lịch sử của tòa án để giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử trong tương lai. Nhưng nếu không có kế hoạch cải cách cơ cấu đối với tòa án, thì không có chiến lược kiện tụng nào đủ thông minh và sẽ không có chiến thắng bầu cử nào đủ lớn để giải quyết cuộc khủng hoảng hiện hữu mà người Mỹ đang phải đối mặt.
Tòa án Tối cao đã không có được nhận thức khách quan như Tổng thống Biden đã tự tin lạc quan, họ đã không đưa ra dấu hiệu nào về việc tự kiểm tra bản thân và lợi ích qua những phán quyết như vậy khi họ thực sự đưa ra các phán quyết cuối cùng của phiên họp 2022-2023 trong tuần này.
Hôm thứ Năm, các thẩm phán đã phán quyết với tỷ lệ 6-3 rằng việc tuyển sinh có ý thức chủng tộc tại các trường đại học vi phạm điều khoản bảo vệ bình đẳng của Hiến pháp trong một quyết định mà Tư pháp cấp tiến Sonia Sotomayor cảnh báo sẽ tạo ra “sự bất bình đẳng trong giáo dục.”
Vào thứ Sáu, các thẩm phán bảo thủ trong Tòa án Tối cao đã đưa ra phán quyết bác bỏ chương trình xóa nợ khoản vay sinh viên của Tổng thống Biden. Đa số cánh hữu tuyên bố Đạo luật HEROES năm 2003 “không cho phép” chính quyền Biden hủy bỏ khoản nợ của sinh viên.
Brian Fallon, giám đốc điều hành của nhóm cải cách tòa án Request Justice, cho biết tổng thống Biden phải nhận ra rằng các thành phần bảo thủ trong Tòa án Tối cao trong hiện tại là “quá cực đoan” và ông cần phải chấm dứt sự phản đối lâu nay của ông đối với việc bổ sung thêm thẩm phán.
Theo ông, người Mỹ hiểu biết và nhận thức về tình hình đất nước, không muốn thấy việc lợi dụng ghế Tổng thống để đưa nhiều người của đảng chính trị vào nắm thế đa số, họ chỉ muốn thấy có được sự bình đẳng, thí dụ 4-4 hay 5-5 hay 6-6 và một người có uy tín cao nhất sẽ được chọn làm chánh án, và túc số này phải luôn giữ nguyên, không thêm không bớt, có nghĩa là, thẩm phán nào chết hay bệnh, thì đảng chính trị của thẩm phán đó sẽ bầu lên người mới, không có vụ đảng đối lập với tổng thống đương nhiệm đưa người của đảng mình ra giành chỗ.
Tóm lại, nếu ra được quy luật rõ ràng như vậy, 4-4 hay 5-5 bất di bất dịch, thì sẽ không có màn chạy đua để giành giựt ghế và bổ nhiệm người của đảng của Tổng thống như trong trường hợp tay quân sư Mitch McConnell dưới thời Donald Trump, làm tròng tréo không làm điều trần ứng viên ghế thẩm phán cho ông Merrick Garland khi viện cớ còn 9 tháng, gần kề cuộc bầu cử, trong khi điều trần cho Amy Coney Barrett thì chỉ còn một tháng rưỡi là đến cuộc tổng tuyển cử.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy cải cách tòa án vắng mặt, đa số gần giống với cải cách hiện tại sẽ kiểm soát tòa án cho đến năm 2065. Brian Fallon trích dẫn nghiên cứu được công bố vào tháng trước bởi các chuyên gia tại Harvard, Đại học Chicago và Đại học Washington đều đồng ý cho rằng, đây nên là một hồi chuông cảnh tỉnh đến Tổng thống Biden. Điều duy nhất có thể bảo đảm người Mỹ sẽ không phải đối mặt với bất cứ cuộc khủng hoảng cực đoan nào trong hơn 40 năm tới là đảng Dân chủ phải thúc đẩy việc cải cách cơ cấu đối với tòa án. Tổng thống Biden cần dẹp bỏ quan điểm và lập trường cá nhân, mà hãy nghĩ đến việc đại sự liên quan đến đảng Dân chủ và đại đa số người dân Mỹ và tương lai nền chính trị của đất nước. Chắc chắn ông sẽ không thể sống đủ lâu để tiếp tục lạc quan với tầm nhìn riêng của ông về một Tòa án Tối cao cởi mở, khách quan và tiến bộ hơn.
Brian Fallon chỉ ra rằng các tổ chức quốc gia lớn bao gồm Planned Parenthood và NARAL Pro-Choice America gần đây đã tham gia vào liên minh các nhóm kêu gọi cải cách Tòa án Tối cao và ông cho biết thêm: “Tất cả các đảng viên Đảng Dân chủ nên đồng lòng cùng tham gia phong trào đang phát triển này để kêu gọi cải cách để tái cân bằng tòa án càng sớm thì chúng ta càng có nhiều khả năng tránh được những ngày tồi tệ như hiện nay. Hãy hành động nếu không chúng ta còn phải gánh chịu những điều bất công sẽ tiếp tục xảy ra trong một khoảng thời gian khá dài với hơn 40 năm nữa.”
Đảng Dân chủ hiện nay lại không thực tâm muốn hành động như lời kêu gọi, họ đã phản ứng với sự xói mòn thảm khốc về quyền của người dân trong những năm gần đây bằng cách đơn giản là kêu gọi người Mỹ bỏ phiếu cho đảng viên Đảng Dân chủ vào các chức vụ. Nhưng như vậy là không hề đủ.
Nhà thiết kế Lindsay Ballant đã chỉ ra những tiết lộ gần đây về mối quan hệ tài chính của một số thẩm phán Tòa án Tối cao cánh hữu với các nhà tài trợ và đặc vụ có ảnh hưởng của Đảng Cộng hòa, những người đã tham gia vào các vụ kiện trước tòa án, như một bằng chứng nữa về sự chính trị hóa hiện có. Chẳng lẽ Tổng thống Biden không nắm được những thông tin như thế này hay sao, hay ông cho đó là chuyện nhỏ?
Trong những tháng gần đây, việc xem xét kỹ lưỡng đạo đức của các thẩm phán đã tăng lên trong bối cảnh có những tiết lộ về thẩm phán Clarence Thomas với quà tặng tài chính từ một nhà tài trợ lớn của GOP Harlan Crow; Giao dịch bất động sản của thẩm phán Neil Gorsuch với Giám đốc điều hành của một công ty luật lớn có hoạt động kinh doanh trước tòa án; hay chuyến đi câu cá của thẩm phán Samuel Alito với một tỷ phú quản lý quỹ phòng hộ do người đồng sáng lập Hiệp hội Liên bang Leonard Leo tổ chức và mảnh đất béo bở mà bà vợ của ông Alito cho Citizen Energy thuê để có được lợi tức 3/16 phần trăm từ việc bán dầu.
Lời kết:
Reggie Thedford thuộc nhóm vận động Stand Up America cho biết rằng: “Nếu chúng ta không hành động, sau khi các phán quyết cực đoan được đưa ra hôm thứ Sáu. Thì các thành phần bảo thủ của Tòa án Tối cao sẽ còn tiếp tục giáng hết đòn này đến đòn khác vào những người Mỹ nghèo khó và chăm chỉ trên đất nước này. Quốc hội nên thông qua Bộ Tư pháp Hành động để giúp khôi phục lại sự cân bằng cho Tòa án Tối cao tham nhũng và mất kiểm soát này. Tổng thống Biden cần suy nghĩ thiệt hơn đến người dân Mỹ, hãy bỏ đi quan niệm người quân tử để đối xử với những kẻ tiểu nhân mặc áo choàng đen đang thao túng hệ thống Tư pháp của quốc gia”.
Việt Linh, 02.07.2023