Ngày 16/6 (Reuters) – Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ rời hội nghị thượng đỉnh Nhóm G7 tại Canada sớm một ngày do tình hình căng thẳng ở Trung Đông, Tòa Bạch Ốc cho biết hôm thứ Hai.
G7 đang gặp khó khăn trong việc đạt được sự đồng thuận về cách ứng phó với các cuộc xung đột ở Ukraine và giữa Israel với Iran. Nguyên nhân là vì Tổng thống Trump công khai ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng thời áp thuế lên hàng hóa của nhiều nước đồng minh đang tham dự hội nghị, khiến mối quan hệ giữa Mỹ và các nước này trở nên căng thẳng.
Trước đó, ông Trump đã kêu gọi mọi người lập tức sơ tán khỏi Tehran, đồng thời nhấn mạnh rằng Iran lẽ ra nên ký thỏa thuận hạt nhân với Mỹ.
“Chúng tôi đã đạt được nhiều kết quả, nhưng do tình hình ở Trung Đông, Tổng thống Trump sẽ rời đi tối nay sau bữa tối với các nguyên thủ quốc gia,” Thư ký báo chí Karoline Leavitt viết trên nền tảng X.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng việc ông Trump rời hội nghị sớm là điều tích cực, vì mục tiêu là đạt được lệnh ngừng bắn ở Trung Đông.
Các lãnh đạo G7 từ Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật và Mỹ cùng với Liên minh châu Âu đã nhóm họp tại khu nghỉ dưỡng Kananaskis trên dãy núi Rockies của Canada cho đến thứ Ba.
Phát biểu cùng Thủ tướng Canada Mark Carney trước đó, ông Trump cho rằng việc loại Nga khỏi G8 vào năm 2014 sau vụ sáp nhập Crimea là một sai lầm lớn. “Đó là một sai lầm nghiêm trọng,” ông nói, đồng thời cho rằng Nga đã không tấn công Ukraine vào năm 2022 nếu Putin không bị loại khỏi nhóm.
“Putin nói chuyện với tôi. Ông ấy không nói chuyện với ai khác… ông ấy không vui về chuyện đó. Tôi có thể nói với các bạn rằng ông ấy gần như không còn giao tiếp với những người đã loại ông ấy, và tôi đồng tình với ông ấy,” Trump nói.
Mặc dù ông Trump không trực tiếp đề nghị cho Nga quay lại G7, nhưng những phát biểu ủng hộ Nga của ông đã khiến nhiều người nghi ngờ liệu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy có thể đạt được kết quả gì trong cuộc gặp với các lãnh đạo G7 vào thứ Ba.
“Khởi đầu thật khó khăn,” Josh Lipsky, cựu quan chức cấp cao của IMF và hiện là chủ nhiệm bộ phận kinh tế quốc tế tại Atlantic Council nhận xét.
Các nước châu Âu hy vọng thuyết phục ông Trump ủng hộ các biện pháp trừng phạt mạnh hơn với Moscow.
Tổng thống Zelenskiy cho biết ông dự định thảo luận với ông Trump về việc mua thêm vũ khí cho Ukraine.
Giới chức châu Âu hy vọng có thể tận dụng cuộc gặp vào thứ Ba với ông Zelenskiy và Tổng Thư ký NATO Mark Rutte, cùng với hội nghị NATO vào tuần tới, để thuyết phục ông Trump cứng rắn hơn.
Trong một dấu hiệu nữa cho thấy thiếu sự đoàn kết trong khối dân chủ, một quan chức Mỹ tiết lộ Trump sẽ không ký vào bản dự thảo tuyên bố kêu gọi hạ nhiệt xung đột giữa Israel và Iran.
Canada đã từ bỏ nỗ lực thông qua một tuyên bố chung toàn diện, để tránh lặp lại sự cố tại hội nghị G7 năm 2018 ở Quebec, khi Trump ra lệnh cho phái đoàn Mỹ rút lại sự ủng hộ với bản tuyên bố sau khi ông rời đi.
Theo các nguồn tin được Reuters tiếp cận, lãnh đạo các nước đã chuẩn bị nhiều bản dự thảo tài liệu liên quan đến di cư, trí tuệ nhân tạo và khoáng sản chiến lược. Tuy nhiên, Mỹ chưa phê duyệt bất kỳ bản nào.
Một nhà ngoại giao châu Âu cho biết nếu không có Trump, chưa rõ liệu có tuyên bố chung nào được đưa ra hay không.
Thủ tướng Carney đã mời thêm các nước không thuộc G7 gồm Mexico, Ấn Độ, Úc, Nam Phi, Hàn Quốc và Brazil, cũng như Ukraine.
THUẾ QUAN
Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer hôm thứ Hai thông báo họ đã hoàn tất thỏa thuận thương mại đã đạt được từ tháng trước, khiến Anh trở thành quốc gia đầu tiên đồng ý giảm thuế nhập khẩu vào Mỹ.
Ông Carney cho biết trong một tuyên bố rằng ông và Trump đã nhất trí thúc đẩy hoàn tất một thỏa thuận mới về kinh tế và an ninh trong vòng 30 ngày.
Trump cũng cho biết có khả năng sẽ đạt được một thỏa thuận kinh tế mới với nước chủ nhà Canada, nhưng nhấn mạnh rằng thuế quan phải đóng vai trò trong đó – một lập trường mà chính phủ Canada kịch liệt phản đối.
“Chúng tôi cho rằng không nên có bất kỳ thuế quan nào áp lên hàng xuất khẩu của Canada sang Mỹ,” bà Kirsten Hillman, đại sứ Canada tại Washington, phát biểu.
