Ngày 28 tháng 5 (Reuters) – Tổng thống Donald Trump thông báo hôm thứ Tư rằng ông sẽ đề cử ông Emil Bove, một quan chức thuộc Bộ Tư pháp và cũng là luật sư từng bào chữa cho Trump trong vụ án hình sự liên quan đến khoản tiền bịt miệng một ngôi sao phim khiêu dâm, trở thành thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang.
Trong bài đăng trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình, Trump tuyên bố ông đã chọn Bove – hiện là phó trợ lý chính của Bộ trưởng Tư pháp – để đảm nhận vị trí thẩm phán trọn đời tại Tòa phúc thẩm khu vực số 3 của Hoa Kỳ, có trụ sở tại Philadelphia.
“Ông ấy sẽ chấm dứt việc lạm dụng hệ thống tư pháp, khôi phục pháp quyền và làm mọi điều cần thiết để LÀM CHO NƯỚC MỸ VĨ ĐẠI TRỞ LẠI,” Trump viết. “Emil Bove sẽ không bao giờ khiến bạn thất vọng!”
Việc bổ nhiệm Bove cần được Thượng viện phê chuẩn, nơi đảng Cộng hòa của Trump hiện đang chiếm đa số với tỷ lệ 53–47.
Ngoài ra, Trump cũng cho biết ông sẽ đề cử thêm năm người tại Florida làm thẩm phán cho các tòa án liên bang cấp quận ở tiểu bang này, bao gồm: Ed Artau, Kyle Dudek, John Guard, Anne-Leigh Gaylord Moe và Jordan Pratt.
Tính đến thời điểm này, Trump đã đề cử tổng cộng 11 ứng viên thẩm phán liên bang trong nhiệm kỳ thứ hai, tiếp tục củng cố dấu ấn bảo thủ mà ông từng để lại trong hệ thống tư pháp với 234 cuộc bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu tiên từ năm 2017 đến 2021.
Bove từng đại diện pháp lý cho Trump trong phiên tòa hình sự tại Manhattan vào năm ngoái, cùng với Todd Blanche – người hiện là Thứ trưởng Bộ Tư pháp. Trong vụ án đó, bồi thẩm đoàn đã tuyên Trump phạm 34 tội danh giả mạo hồ sơ để che giấu khoản tiền chi ra trước cuộc bầu cử năm 2016 nhằm bịt miệng ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, người khẳng định đã có quan hệ với Trump trong quá khứ. Trump phủ nhận quan hệ đó và đang kháng cáo bản án.
Trong những tuần đầu tiên sau khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng 1, Bove từng đảm nhận vai trò Thứ trưởng Tư pháp tạm quyền trước khi ông Blanche được Thượng viện chính thức phê chuẩn.
Trong vai trò tại Bộ Tư pháp, Bove đã phê duyệt nhiều thay đổi chính sách mà Trump tuyên bố nhằm loại bỏ “thiên vị chính trị”. Tuy nhiên, theo các nhà phê bình, những thay đổi này đang làm suy yếu tính độc lập vốn có của Bộ Tư pháp đối với Tòa Bạch Ốc.
Một sự kiện gây tranh cãi nghiêm trọng trong giới luật xảy ra vào tháng 2, khi Bove ra lệnh cho các công tố viên tại Văn phòng Biện lý liên bang Manhattan – nơi ông từng làm việc – phải hủy bỏ vụ án tham nhũng đối với Thị trưởng New York Eric Adams. Khi các công tố viên từ chối, Bove tự mình tiếp quản vụ án và trực tiếp tranh tụng tại tòa – điều cực kỳ hiếm thấy đối với một quan chức cấp cao của Bộ Tư pháp.
Cuối cùng, thẩm phán phụ trách vụ án đã ra phán quyết bác bỏ các cáo buộc nhằm vào Thị trưởng Adams. Tuy nhiên, ông cũng chỉ trích Bộ Tư pháp, cho rằng lý do hủy vụ án – vì cho rằng quá trình tố tụng cản trở sự hợp tác trong chính sách nhập cư giữa ông Adams và ông Trump – “mang đậm dấu hiệu của một sự thỏa hiệp chính trị”.
Quyết định của Bove đã khiến 11 công tố viên ở Washington và New York đồng loạt từ chức.
Các đơn kiện về đạo đức
Một số nhóm vận động về đạo đức chính phủ, quan chức bang và thành viên Quốc hội đã gửi đơn kiện Bove lên cơ quan kỷ luật luật sư của bang New York. Tuy nhiên, nhóm Campaign for Accountability cho biết vào thứ Tư rằng cơ quan này đã từ chối điều tra Bove.
Thượng nghị sĩ Dick Durbin, đảng viên Dân chủ đứng đầu Ủy ban Tư pháp Thượng viện, bày tỏ lo ngại sâu sắc về việc đề cử Bove. Ông cho rằng Bove đã lạm dụng quyền lực trong nhiều tình huống.
“Hành vi sai trái bị cáo buộc của ông Bove không chỉ liên quan đến phẩm chất nghề nghiệp, mà còn phản ánh một xu hướng lớn hơn của ông Trump và các đồng minh nhằm phá vỡ tính độc lập truyền thống của Bộ Tư pháp và pháp quyền,” ông Durbin tuyên bố.
Tòa phúc thẩm khu vực số 3 – nơi Bove được đề cử – xét xử các vụ kháng cáo từ các bang Delaware, Pennsylvania và New Jersey. Hiện tại, tòa có 6 thẩm phán được bổ nhiệm bởi các tổng thống Cộng hòa, 6 người do tổng thống Dân chủ bổ nhiệm và 2 vị trí đang để trống.
Một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết Trump đề cử Bove để lấp vào vị trí trống có trụ sở tại New Jersey, sau khi đề cử của cựu Tổng thống Joe Biden cho Adeel Mangi – người có thể trở thành thẩm phán phúc thẩm liên bang Hồi giáo đầu tiên của Mỹ – bị đình trệ do sự phản đối mạnh mẽ từ phe Cộng hòa.
Trước đây trong sự nghiệp, Bove từng là đồng trưởng bộ phận khủng bố và ma túy quốc tế tại Văn phòng Biện lý liên bang Manhattan. Từ năm 2012 đến 2021, ông đã có nhiều thành tích, bao gồm việc buộc tội người em trai của cựu tổng thống Honduras trong một vụ án ma túy, cũng như buộc một người đàn ông ở New York nhận tội ủng hộ tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS).
