(New York Times) – Toà Phúc thẩm liên bang vào cuối ngày thứ Tư đưa ra phán quyết vẫn giữ thuốc phá thai mifepristone trên thị trường, nhưng cấm thuốc được gởi cho bệnh nhân qua đường thư, và huỷ những chính sách được chính phủ đưa ra trong những năm gần đây nhằm tạo cho bệnh nhân dễ dàng có thuốc.
Hội đồng phúc thẩm toà Kháng án Khu vực 5 trong án lệnh phần nào đảo ngược phán quyết của Thẩm phán Matthew J. Kacsmaryk toà liên bang Quận Bắc Texas, trong đó tuyên bố phê chuẩn sử dụng mifepristone của FDA không có hiệu lực, và cấm thuốc có mặt trên thị trường.
Toà Phúc thẩm cho hay, phán quyết của họ sẽ được giữ nguyên cho đến khi xét xử toàn bộ kháng án.
Hội đồng Phúc thẩm cho rằng, phê chuẩn thuốc mifepriston của FDA vẫn có hiệu lực vì thời gian đã trôi qua quá lâu để nguyên đơn gồm các bác sĩ, nhà hoạt động chống phá thai, thách thức quyết định của Cơ quan Quản trị Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ. Tòa án dường như cũng cân nhắc quan điểm của chính phủ rằng, cấm một loại thuốc đã được phê chuẩn từ lâu khỏi thị trường sẽ gây ra “những hậu quả đáng kể cho cộng đồng.”
Nhưng Toà Phúc thẩm một mặt cũng cho rằng, không quá trễ cho nguyên đơn thách thức một loạt những bước đi được FDA thực hiện từ đầu năm 2016, trong đó nhấc bỏ những hạn chế và giúp bệnh nhân dễ dàng có thuốc hơn.
Toà cho rằng, chính phủ không thể tuyên bố, những thay đổi được thực hiện kể từ năm 2016 “rất quan trọng đối với công chúng do được quốc gia quản trị — và mifepristone đã được kê đơn cho hàng triệu phụ nữ” trước khi những hạn chế cũ được nới lỏng.
“Những thay đổi đó phê chuẩn sử dụng thuốc cho thai kỳ lên đến tối đa 10 tuần thay vì 7 tuần, cho phép một số nhà cung cấp dịch vụ y tế kê đơn, không cần phải bác sĩ kê đơn, cho phép gởi mifepristone qua đường bưu điện thay vì yêu cầu đích thân bệnh nhân đến nhận thuốc.
Những bước nới lỏng như vậy đã mở rộng đáng kể việc phá thai bằng thuốc, vốn lâu nay được sử dụng trong hơn một nửa số ca phá thai ở Hoa Kỳ. Thuốc thông thường được dùng với loại thuốc khác – misoprostol.
Thẩm phán Kacsmaryk do cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm tạm thời cho phép án lệnh không có hiệu lực trong 7 ngày để chính phủ có thời gian kháng án. Bộ Tư pháp vào thứ Hai đệ thỉnh nguyện yêu cầu Toà Phúc thẩm tạm ngưng phán quyết toà cấp dưới trong thời gian họ kháng án, và toà đã phần nào chấp nhận yêu cầu.
Trong quyết định được đưa ra ngay trước nửa đêm ngày thứ Tư, hai thẩm phán do Trump bổ nhiệm đã bỏ phiếu tái thực thi một số hạn chế đối với mifepristone mà FDA đã gỡ bỏ. Thẩm phán thứ ba do Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm cho biết, trên căn bản bà sẽ chấp thuận toàn bộ yêu cầu trong thỉnh nguyện. Tất cả những hạn chế đó hiện tạm thời được khôi phục.
Bộ Tư pháp có thể sẽ đưa vụ này lên Tối cao Pháp viện, và nguyên đơn cũng vậy.
Hương Giang (Theo New York Times)