Tòa Bạch Ốc vừa gửi đề nghị lên Quốc hội, yêu cầu thu hồi lại 9,4 tỷ USD từ số tiền ngân sách mà Quốc hội trước đây đã cho phép chính phủ chi tiêu. Phần lớn số tiền này dành cho viện trợ nước ngoài.
Gói cắt giảm ngân sách, gọi là “gói thu hồi chi tiêu” (rescissions package), sẽ giảm ngân sách cho các tổ chức như Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), đài phát thanh NPR và truyền hình PBS. Gói này cũng nhằm hợp pháp hóa các khoản cắt giảm do Bộ Hiệu quả Chính phủ (viết tắt là DOGE) đề xuất — một cơ quan cố vấn do tỷ phú Elon Musk từng lãnh đạo trước khi ông rời vị trí tuần trước.
Để thông qua gói này, chỉ cần đa số phiếu ở Hạ viện và Thượng viện, nên phe Cộng hòa có thể dễ dàng bỏ phiếu mà không cần sự ủng hộ của phe Dân chủ.
Trong tổng số 9,4 tỷ USD cắt giảm, có 8,3 tỷ USD cắt giảm cho viện trợ nước ngoài, bao gồm nhiều chương trình giúp đỡ cộng đồng LGBTQ. Ngoài ra, còn có các khoản cắt giảm cho giáo dục, giao thông, chăm sóc sức khỏe sinh sản và hỗ trợ tài chính cho Tổ chức Y tế Thế giới. Gói này cũng cắt giảm khoảng 142 triệu USD cho UNICEF và gần 9 triệu USD cho chương trình cứu trợ AIDS của Mỹ, cùng với hơn 1,1 tỷ USD cho Tập đoàn Phát thanh Truyền hình Công cộng.
Dù 9,4 tỷ USD nghe có vẻ lớn, nhưng nó chỉ là phần rất nhỏ so với tổng chi tiêu hàng năm của chính phủ Mỹ, khoảng 6,8 nghìn tỷ USD. Trong khi đó, các nghị sĩ phe Cộng hòa đang muốn thông qua một dự luật chi tiêu lớn cho trong nước, có thể làm tăng nợ công thêm hơn 2 nghìn tỷ USD. Tuy vậy, những người quan tâm đến việc kiểm soát chi tiêu vẫn xem đây là một bước quan trọng để thu hồi những khoản chi đã được Quốc hội phê duyệt — điều hiếm khi xảy ra.
Lãnh đạo phe đa số Thượng viện, ông John Thune, và Chủ tịch Hạ viện, ông Mike Johnson, đều nói sẽ nhanh chóng xem xét đề nghị này. Quốc hội có 45 ngày để quyết định thông qua gói cắt giảm sau khi nhận được đề xuất.
Ông Johnson phát biểu: “Gói cắt giảm này dựa trên nhiều khuyến nghị từ DOGE và là một trong những công cụ mà phe Cộng hòa dùng để đưa tài chính trở lại đúng hướng. Quốc hội sẽ làm việc chặt chẽ với Nhà Trắng để hợp thức hóa các đề xuất này và Hạ viện sẽ nhanh chóng đưa gói này ra bàn luận.”
Tuy nhiên, các gói thu hồi chi tiêu thường không thành công vì Quốc hội là nơi kiểm soát ngân sách, và thường không chấp nhận việc tổng thống từ chối chi tiêu những khoản đã được Quốc hội phê duyệt.
Bà Susan Collins, Chủ tịch Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện, nói rằng quy trình này còn nhiều phức tạp. Bà chia sẻ với báo chí: “Chúng tôi vẫn đang trao đổi với chuyên gia về quy tắc để biết chính xác những gì có thể làm được và không thể làm được.” Bà cũng cho biết đã lâu rồi mới có một gói thu hồi chi tiêu được đưa ra, nhưng chưa từng có gói nào được thông qua thành công.
Một nhóm nghị sĩ bảo thủ cứng rắn ở Hạ viện, gọi là Nhóm Hạ viện Tự do, đang thúc đẩy việc bỏ phiếu nhanh cho gói này. Nghị sĩ Andy Harris, đại diện nhóm, nói: “Nhóm Hạ viện Tự do ủng hộ mạnh mẽ các khoản cắt giảm này và sẽ ủng hộ thêm nhiều gói cắt giảm khác mà Tòa Bạch Ốc gửi tới trong thời gian tới.”
Ông Harris nhấn mạnh rằng dù những người ủng hộ bộ máy hiện tại có thể tìm cách trì hoãn hoặc ngăn chặn các khoản cắt giảm, nhưng Hạ viện – hiện do đảng Cộng hòa kiểm soát – không có lý do gì để chậm trễ trong việc thông qua gói cắt giảm đầu tiên này, rồi nhanh chóng chuyển sang Thượng viện để Tổng thống Trump phê duyệt và ban hành thành luật.
Nguồn nbc news
