WASHINGTON (AP) — Ngày thứ Sáu, Tòa án Tối cao Mỹ đã ngăn chính quyền Trump nhanh chóng tiếp tục trục xuất người Venezuela dựa trên đạo luật thời chiến ban hành từ cuối thế kỷ 18, khi nước Mỹ còn non trẻ.
Với 2 phiếu chống, các thẩm phán đưa ra quyết định sau khi nhận đơn khẩn cấp từ luật sư của những người đàn ông Venezuela bị cáo buộc là thành viên băng nhóm, khiến họ đủ điều kiện bị trục xuất nhanh theo Đạo luật Người nước ngoài thù địch năm 1798.
Tòa án kéo dài lệnh cấm trục xuất vô thời hạn từ một trung tâm giam giữ ở Bắc Texas theo đạo luật này. Vụ việc sẽ được trả lại cho Tòa Phúc thẩm Vòng 5 Hoa Kỳ, nơi từng từ chối can thiệp hồi tháng Tư.
Tổng thống Donald Trump ngay lập tức phản ứng mạnh mẽ: “TÒA ÁN TỐI CAO NGĂN CHÚNG TA TRỤC XUẤT TỘI PHẠM RA KHỎI ĐẤT NƯỚC!” — ông đăng trên mạng xã hội Truth Social.
Quyết định này là một thất bại pháp lý mới trong nỗ lực của chính quyền Trump đẩy nhanh việc trục xuất những người cư trú bất hợp pháp. Ông và người ủng hộ phàn nàn rằng những người này không được đảm bảo thủ tục pháp lý đầy đủ.
Trước đó, tòa đã ra lệnh tạm dừng trục xuất trong một quyết định ban đêm tháng trước, khi nhận thấy các quan chức “đang chuẩn bị thực hiện các cuộc trục xuất ngay lập tức.”
Nhiều vụ kiện liên quan đạo luật trục xuất cổ
Vụ án chỉ là một trong nhiều vụ kiện liên quan sắc lệnh của Trump hồi tháng Ba, khi ông gọi băng nhóm Tren de Aragua là tổ chức khủng bố nước ngoài và dùng đạo luật năm 1798 để trục xuất người.
Trọng tâm của vụ án là quyền của người bị trục xuất được phản đối, chứ không phải tính hợp pháp của việc Trump dùng đạo luật đó.
“Tòa nhận thức rõ tầm quan trọng của an ninh quốc gia cũng như việc phải thực hiện phù hợp với Hiến pháp,” các thẩm phán viết trong ý kiến không ghi tên.
Ít nhất ba thẩm phán liên bang cho rằng Trump đã dùng sai luật để đẩy nhanh trục xuất người được cho là thành viên băng nhóm Venezuela, trong khi một thẩm phán ở Pennsylvania lại cho phép dùng đạo luật này.
Quá trình pháp lý không đồng nhất
Việc xử lý các vụ trục xuất theo đạo luật này diễn ra rời rạc do một lệnh khác của Tòa án Tối cao, theo đó những người bị giam giữ muốn kháng cáo phải làm tại nơi họ bị giam.
Tháng Tư, tòa nói người bị trục xuất cần “thời gian hợp lý” để nộp đơn phản đối. Hôm thứ Sáu, tòa cho rằng 24 giờ là không đủ nhưng chưa xác định rõ thời gian chính xác. Chính quyền đề xuất 12 giờ, còn thẩm phán Stephanie Haines yêu cầu người bị giam phải được 21 ngày để kháng cáo, đồng thời cho phép trục xuất theo luật nếu đúng quy định.
Tòa án cũng nhấn mạnh họ không ngăn cản các cách khác mà chính phủ có thể dùng để trục xuất người.
Hai thẩm phán Samuel Alito và Clarence Thomas phản đối, cho rằng tòa đã quyết định mà chưa để tòa phúc thẩm xem xét. Thẩm phán Brett Kavanaugh đồng ý với đa số nhưng muốn tòa đưa ra phán quyết cuối cùng ngay, thay vì trả lại vụ án cho tòa phúc thẩm, vì “tình hình đòi hỏi quyết định nhanh chóng và dứt khoát.”
