Ngày 20 tháng 6 (Reuters) – Vào thứ Sáu, Quốc hội Anh đã thông qua một dự luật hợp pháp hóa quyền trợ tử, đánh dấu bước ngoặt quan trọng dẫn đến một trong những chuyển biến xã hội lớn nhất tại Anh trong nhiều thập niên qua.
Dự luật được thông qua với 314 phiếu thuận và 291 phiếu chống – vượt qua rào cản lớn nhất tại Hạ viện.
Đạo luật có tên “Người trưởng thành mắc bệnh nan y (Kết thúc cuộc sống)” sẽ trao cho những người trưởng thành ở Anh và xứ Wales – nếu mắc bệnh nan y, còn sống không quá sáu tháng và đủ năng lực hành vi – quyền được lựa chọn kết thúc cuộc sống của mình với sự trợ giúp y tế.
Dự luật giờ sẽ được trình lên Thượng viện Anh – House of Lords – nơi nó sẽ được xem xét kỹ lưỡng trong nhiều tháng tới. Dù có thể bị sửa đổi thêm, nhưng Thượng viện – vốn không do dân bầu – thường không dám bác bỏ các dự luật đã được Hạ viện thông qua.
Cuộc bỏ phiếu này đánh dấu bước đi đầu tiên để Anh đi theo các quốc gia như Úc, Canada, và một số bang của Hoa Kỳ trong việc cho phép quyền được trợ tử.
Chính phủ Công đảng của Thủ tướng Keir Starmer giữ lập trường trung lập đối với dự luật, cho phép các nghị sĩ bỏ phiếu theo lương tâm thay vì theo đường lối đảng. Bản thân Thủ tướng Starmer đã bỏ phiếu ủng hộ dự luật.
Những người ủng hộ cho rằng luật mới sẽ mang lại phẩm giá và sự cảm thông cho những người đang chịu đựng bệnh tật, trong khi phe phản đối lo ngại rằng những người dễ bị tổn thương có thể bị ép buộc hoặc cảm thấy áp lực phải kết thúc mạng sống.
Hàng trăm người đã tập trung bên ngoài quốc hội để chờ kết quả. Khi kết quả được công bố, những người ủng hộ đã ôm nhau, vỗ tay reo mừng và hô vang “chiến thắng”, “chúng ta đã thắng”, giơ cao biểu ngữ. Trong khi đó, những người phản đối đứng lặng thinh.
Emma Bray, một bệnh nhân mắc bệnh xơ cứng teo cơ (motor neurone disease), nói rằng cô hy vọng kết quả này sẽ giúp những người cùng hoàn cảnh. Ở tuổi 42 và là mẹ của hai đứa con, cô cho biết đang có kế hoạch nhịn ăn đến chết vào tháng sau để giảm bớt đau đớn, sau khi được bác sĩ chẩn đoán chỉ còn sống khoảng sáu tháng.
“Quyết định này sẽ giúp những người khác không phải trải qua nỗi đau mà tôi đã và đang phải chịu đựng,” Bray nói với Reuters.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy phần lớn người dân Anh ủng hộ quyền được trợ tử. Cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu diễn ra sau nhiều giờ tranh luận đầy cảm xúc tại quốc hội, với nhiều nghị sĩ kể lại câu chuyện cá nhân. Trước đó, vào tháng 11, quốc hội đã bỏ phiếu chấp thuận nguyên tắc của dự luật.
Tuy nhiên, các nghị sĩ phản đối lập luận rằng người bệnh có thể cảm thấy áp lực phải kết thúc cuộc sống vì sợ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Một số nghị sĩ từng ủng hộ vào năm ngoái đã rút lại sự ủng hộ vì lo ngại các biện pháp bảo vệ đã bị nới lỏng.
Cuộc bỏ phiếu hôm thứ Sáu diễn ra đúng 10 năm sau khi quốc hội từng bác bỏ quyền được trợ tử. So với cuộc bỏ phiếu tháng 11 (330 thuận – 275 chống), lần này số phiếu thuận đã giảm.
Ban đầu, dự luật yêu cầu một tòa án phê duyệt mỗi ca trợ tử. Tuy nhiên, điều này đã được thay thế bằng yêu cầu hội đồng chuyên môn – gồm một nhân viên xã hội, một thẩm phán cao cấp và một bác sĩ tâm thần – đánh giá từng trường hợp. Một số người coi đây là sự yếu kém trong cơ chế giám sát.
Kim Leadbeater, nghị sĩ Công đảng đề xuất dự luật, khẳng định đạo luật vẫn đưa ra những biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt nhất trên thế giới nhằm ngăn chặn việc ép buộc người dễ tổn thương.
Tổ chức Care Not Killing – phản đối thay đổi luật – tuyên bố dự luật “rất nguy hiểm và đầy sai sót”, cho rằng các biện pháp bảo vệ đã bị suy yếu kể từ tháng 11.
“Tổng cộng có hơn 130 sửa đổi, nhưng các nghị sĩ chỉ có chưa tới 10 tiếng để xem xét – tức chưa tới 5 phút cho mỗi sửa đổi. Liệu có ai nghĩ rằng chừng đó thời gian là đủ để cân nhắc thay đổi một đạo luật liên quan trực tiếp đến mạng sống con người không?” – Giám đốc điều hành Gordon Macdonald nói.
Dự luật được đề xuất dưới dạng sáng kiến cá nhân của một nghị sĩ chứ không phải do chính phủ đệ trình, dẫn đến việc thời gian quốc hội dành cho nó bị giới hạn.
Một số nghị sĩ cho rằng một thay đổi xã hội lớn như vậy đáng lẽ phải được dành nhiều thời gian tranh luận hơn và cần sự tham gia, giám sát mạnh mẽ hơn từ các bộ trưởng chính phủ.
