Thủ tướng Anh đang dùng chiến lược lấy lòng Tổng thống Donald Trump một cách có chủ ý. Nhưng liệu điều đó có hiệu quả?
Nhóm của Thủ tướng Anh Keir Starmer tin rằng ông là người có khả năng thuyết phục Tổng thống Donald Trump nhất tại hội nghị thượng đỉnh G7 đang diễn ra ở Kananaskis, Canada. Nhưng ông không phải là người duy nhất nhắm đến vai trò đó.
Tình hình quốc tế hiện rất căng thẳng: xung đột Israel–Iran leo thang, hòa bình tại Ukraine vẫn xa vời, còn chính sách thuế của Trump đang châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Tất cả khiến cuộc họp G7 trở nên quan trọng và dễ bùng nổ bất đồng.
Trên đường tới Canada, Starmer nói với báo chí rằng sẽ có “những cuộc thảo luận căng thẳng” về ba vấn đề lớn nêu trên, đồng thời ông nhấn mạnh mối quan hệ “tốt đẹp với Tổng thống Trump”.
Một quan chức chính phủ Anh cho biết việc Anh cam kết tăng chi tiêu quốc phòng đã đặt Starmer vào vị trí thuận lợi để thuyết phục Trump tăng hỗ trợ cho Ukraine. Nhờ vậy, ông có thể làm cầu nối giữa Trump và các lãnh đạo còn lại của G7.
“Với Trump, mọi chuyện đều rất cá nhân. Ông ấy thích thương lượng trực tiếp và mối quan hệ cá nhân là điều then chốt,” người này nói thêm.
Tuy nhiên, Starmer không phải lãnh đạo châu Âu duy nhất tuyên bố có mối quan hệ đặc biệt với Trump.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã giao tiếp với Trump suốt gần một thập kỷ và tự xem mình là nhà lãnh đạo kỳ cựu nhất châu Âu. Còn Thủ tướng Ý Giorgia Meloni lại có tư tưởng tương đồng với Trump và có mối liên hệ chặt chẽ với phong trào MAGA (Make America Great Again).
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton nhận định rằng Trump luôn nhìn quan hệ quốc tế qua lăng kính cá nhân của các lãnh đạo.
“Quay lại các năm 2017–2019, người ta từng theo dõi cái bắt tay Macron–Trump, như thể một cuộc đấu tay xem ai buông trước,” ông nói. “Và đó có thể là cách nhìn vào G7 năm nay.”
Bolton cũng cảnh báo Starmer rằng:
Hãy thận trọng khi dốc quá nhiều uy tín chính trị vào việc cố gắng làm cầu nối giữa châu Âu và Mỹ.
Chiến lược “dội bom tình cảm”
Một quan chức cấp cao của Anh cho biết chiến dịch lấy lòng Trump thành công nhờ “chỉ số IQ và EQ cao” của Starmer, cộng với nhiều tháng chuẩn bị kỹ lưỡng.
Khi Starmer gặp Trump tại Tòa Bạch Ốc ngày 3/3, ông đã chạm nhẹ vào tay Trump tới 4 lần trong vòng 100 giây trong buổi họp báo – một hành động thể hiện sự thân mật không quen thuộc với một quý ông Anh 62 tuổi.
Các cố vấn của Starmer cho rằng chính chiến thuật “nịnh khéo” này đã góp phần làm nên mối quan hệ thân thiết, dù hiệu quả thực tế vẫn chưa rõ ràng. Hai bên đã đạt được thỏa thuận giảm thuế quan, nhưng Anh vẫn phải trì hoãn việc được miễn trừ thuế thép và ô tô từ Mỹ tới cuối tuần.
Macron cũng từng ra sức lấy lòng Trump trong nhiệm kỳ đầu của ông, tiêu biểu là việc mời Trump dự lễ duyệt binh Ngày Quốc khánh Pháp (Bastille Day). Trump từng khen Macron là người “thông minh”, nhưng cũng cảnh báo rằng nếu bạn không cẩn thận, ông ấy có thể “lột sạch túi bạn”.
Dù vậy, chính Liên minh châu Âu mới là bên có lập trường quyết liệt hơn trước thềm G7 khi kêu gọi cắt trần giá dầu Nga từ 60 USD xuống còn 45 USD, nhằm siết nguồn tài chính cho chiến tranh của ông Putin – động thái được Anh ủng hộ.
Fred Fleitz, một cựu cố vấn an ninh quốc gia của Trump, cho biết Trump cảm thấy bị “coi thường” khi Putin không nghiêm túc với các cuộc đàm phán hòa bình, và có thể sẽ sớm áp thêm trừng phạt lên Nga – dù vẫn để ngỏ khả năng nối lại đàm phán.
Nhưng ông nói thêm:
“Điều Trump ghét nhất vẫn là Liên minh châu Âu.”
Tư tưởng đồng điệu
Thủ tướng Ý Giorgia Meloni từ lâu đã mang tư tưởng hoài nghi EU. Bà tự hào về mối quan hệ thân thiết với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và sự tương đồng với phong trào MAGA.
Đảng “Anh em nước Ý” (Brothers of Italy) của Thủ tướng Giorgia Meloni lên nắm quyền vào năm 2022 nhờ vào làn sóng dân tộc chủ nghĩa cánh hữu. Tuy nhiên, khi lên cầm quyền, Meloni đã thể hiện khả năng điều hành tương đối ôn hòa, biết dung hòa trong chính sách và đặc biệt xây dựng được các mối quan hệ cá nhân hiệu quả trên trường quốc tế. Chính điều đó, cùng với lập trường rõ ràng về nhập cư, đã giúp bà trở thành một trong những nhà lãnh đạo có ảnh hưởng nhất ở châu Âu hiện nay.
Trong chuyến thăm Tòa Bạch Ốc hồi tháng 4, Meloni nói rằng bà và Trump cùng theo đuổi “chủ nghĩa dân tộc phương Tây”.
Nghị sĩ châu Âu Nicola Procaccini, đồng minh thân cận của Meloni, nói rằng bà “gần gũi chính trị với Trump hơn hẳn Starmer hay Macron” và việc bà tổ chức gặp gỡ giữa JD Vance và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho thấy vai trò “rất quan trọng” của bà tại G7 lần này.
Procaccini nói:
“Mỹ là nền dân chủ quan trọng nhất thế giới và cần được tôn trọng. Một số lãnh đạo EU đã thiếu tôn trọng Trump và để định kiến ảnh hưởng đến quan hệ với Mỹ.”
Giới truyền thông quốc tế sẽ theo dõi sát sao tại G7 Kananaskis để xem liệu nhà lãnh đạo nào được Trump dành sự tôn trọng thực sự – và ai trong số họ có thể biến điều đó thành tiến triển cụ thể trên bàn đàm phán.
