Cuộc bầu cử giữa ứng viên tự do Lee Jae-myung và ứng viên bảo thủ Kim Moon-soo diễn ra sau nhiều tháng hỗn loạn, bắt nguồn từ việc cựu tổng thống Yoon Suk-yeol tạm thời áp dụng thiết quân luật.
Người dân Hàn Quốc đang đi bầu tổng thống mới trong một cuộc bầu cử sớm, được tổ chức sau khi cựu tổng thống Yoon Suk-yeol bị phế truất vì ra lệnh áp dụng thiết quân luật trong thời gian ngắn.
Các cuộc thăm dò cho thấy đối thủ lâu năm thuộc phe tự do của ông Yoon, ông Lee Jae-myung, đang trên đà giành chiến thắng dễ dàng. Ông Lee gọi cuộc bầu cử này là “ngày phán xét” cho nền kinh tế lớn thứ tư châu Á.
Ông Lee, 61 tuổi, là cựu luật sư nhân quyền, từng hai lần thất bại trong nỗ lực bước chân vào Nhà Xanh — phủ tổng thống Hàn Quốc. Ông đã tận dụng làn sóng phẫn nộ trong công chúng sau khi ông Yoon tuyên bố áp đặt thiết quân luật vào đầu tháng 12 năm ngoái.
Mặc dù lệnh thiết quân luật bị hủy bỏ chỉ sau vài giờ, nhưng sự kiện này đã châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất Hàn Quốc trong nhiều thập kỷ. Trong khi đó, đất nước này cũng đang đối mặt với suy thoái kinh tế, bất bình đẳng thu nhập và lo ngại về cam kết an ninh từ phía Mỹ dưới thời Donald Trump.
Ứng viên chính thuộc phe bảo thủ, ông Kim Moon-soo, đang gặp khó khăn trong việc thu hút các cử tri trung lập, trong bối cảnh nội bộ đảng Quyền lực Nhân dân (People Power) còn chia rẽ sâu sắc về di sản chính trị của ông Yoon.
Tỷ lệ cử tri đi bầu được dự đoán là cao. Trong cuộc bỏ phiếu sớm hôm thứ Năm và thứ Sáu tuần trước, hơn một phần ba trong tổng số 44,39 triệu cử tri đủ điều kiện đã bỏ phiếu. Các điểm bỏ phiếu sẽ đóng cửa vào 8 giờ tối thứ Ba, và kết quả dự kiến sẽ được công bố vài giờ sau đó, có thể trước nửa đêm.
Một số người dân Hàn Quốc cho rằng cuộc bầu cử lần này — được tổ chức sau khi Tòa án Hiến pháp phê chuẩn việc luận tội ông Yoon vào đầu tháng 4 — là bằng chứng cho thấy nền dân chủ của họ vẫn đang vận hành tốt.
Tuy nhiên, sự chia rẽ mà ông Yoon để lại được dự đoán sẽ tiếp tục bám theo vị tổng thống mới trong nhiệm kỳ 5 năm duy nhất của mình, bắt đầu vào thứ Tư mà không có khoảng thời gian chuyển giao kéo dài hai tháng như thông lệ.
Trong vài tháng gần đây, đám đông lớn đã xuống đường biểu tình, cả phản đối lẫn ủng hộ ông Yoon. Việc ông bị đình chỉ rồi phế truất đã tạo ra khoảng trống quyền lực khiến hoạt động ngoại giao và thị trường tài chính Hàn Quốc chao đảo.
Tổng thống mới sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm nền kinh tế tăng trưởng chậm, cuộc chiến thương mại dưới thời Trump, và mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên.
Trong các bài phát biểu cuối cùng hôm thứ Hai, ông Lee cam kết khôi phục nền kinh tế, giảm bất bình đẳng và hàn gắn chia rẽ dân tộc. Ông cảnh báo nếu ông Kim thắng, “lực lượng nổi loạn” từng theo ông Yoon sẽ quay lại.
“Nếu họ thắng, điều đó có nghĩa là sự trở lại của lực lượng nổi loạn, sự hủy hoại nền dân chủ, sự tước đoạt quyền con người, việc bình thường hóa thiết quân luật, và đất nước chúng ta sẽ rơi vào tình trạng lạc hậu như một quốc gia thế giới thứ ba,” ông Lee phát biểu trước đám đông tại Seoul.
Ông Kim, cựu bộ trưởng lao động dưới thời ông Yoon, cảnh báo rằng nếu ông Lee thắng, ông sẽ lạm dụng quyền lực để trả thù các đối thủ chính trị, đồng thời lợi dụng đa số ghế của đảng mình trong quốc hội để bảo vệ bản thân khỏi nhiều vụ kiện sẽ được tiếp tục sau cuộc bầu cử.
“Ông Lee hiện đang tìm cách thâu tóm toàn bộ quyền lực ở Hàn Quốc và thiết lập một chế độ độc tài giống Hitler,” ông Kim phát biểu trong một cuộc vận động ở thành phố Busan, phía đông nam.
Ông Lee, người đã dẫn đầu chiến dịch luận tội ông Yoon do phe đối lập lãnh đạo, là một nhân vật gây nhiều tranh cãi trong chính trường Hàn Quốc. Ông đang đối mặt với nhiều vụ án hình sự, bao gồm cáo buộc hối lộ và dính líu đến một vụ bê bối phát triển bất động sản.
Các tòa án đã đồng ý hoãn các phiên xét xử cho đến sau bầu cử, tạo điều kiện cho ông tranh cử dù các vụ án chưa được giải quyết. Ông Lee phủ nhận mọi cáo buộc, cho rằng đây là sự đàn áp có động cơ chính trị.
Xuất thân từ một gia đình nghèo và từng làm việc trong nhà máy từ nhỏ, ông Lee — dù nổi tiếng là một nhà cải cách cấp tiến — gần đây đã thể hiện thái độ thận trọng hơn trong các bài phát biểu.
Ông cam kết theo đuổi đường lối ngoại giao thực dụng, duy trì liên minh với Mỹ, tiếp tục hợp tác với Washington và Tokyo, tương tự chính sách của người tiền nhiệm thuộc phe bảo thủ.
Tuy nhiên, ông Lee mong muốn từ bỏ chính sách đối đầu với Triều Tiên dưới thời ông Yoon, thay vào đó là nỗ lực khôi phục đối thoại và cải thiện quan hệ với quốc gia láng giềng có vũ khí hạt nhân ở phía Bắc. Dù vậy, ông cũng thừa nhận rằng việc sớm tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ là điều “rất khó thực hiện.”
Nguồn theguardian
