Ngày 12 tháng 6 (Reuters) – Hôm thứ Năm, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tìm cách giữ khoảng cách với các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran, một động thái có thể khiến nỗ lực đạt được thỏa thuận hạt nhân với Tehran của Trump trở nên khó khăn hơn.
Israel tuyên bố họ đã tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran để ngăn chặn nước này phát triển vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, chính quyền Trump đang chuẩn bị bước vào vòng đàm phán thứ sáu với Iran vào Chủ nhật, liên quan đến chương trình làm giàu uranium đang leo thang.
Marco Rubio, Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia của Trump, cho biết các cuộc không kích của Israel là hành động đơn phương, dù Mỹ đã được thông báo trước. “Chúng tôi không tham gia vào các cuộc tấn công và ưu tiên hàng đầu là bảo vệ binh sĩ Mỹ trong khu vực,” ông nói. Israel khẳng định hành động của họ là để tự vệ.
Vài giờ trước khi Israel ra đòn, Trump vẫn kêu gọi giải pháp ngoại giao nhưng cũng để ngỏ khả năng tấn công, nói rằng một cuộc tấn công vào Iran “có thể xảy ra.”
Iran tiếp tục khẳng định chương trình hạt nhân của họ phục vụ mục đích hòa bình, nhưng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm thứ Năm cho biết Iran đã lần đầu tiên sau gần 20 năm vi phạm các nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân.
Rubio đưa ra cảnh báo nghiêm khắc rằng Iran không nên nhắm vào các lợi ích hay nhân sự của Mỹ. Tuy nhiên, ông không đề cập việc Mỹ có hỗ trợ Israel nếu nước này bị trả đũa hay không — một thông điệp thường được lặp lại trong quá khứ.
Trump gần đây có nhiều bất đồng với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, nhất là về Iran và cuộc chiến tại Gaza. Trong khi Israel tiếp tục đường lối cứng rắn, Trump lại muốn theo đuổi thỏa thuận hạt nhân và đẩy nhanh viện trợ nhân đạo vào Gaza.
Trump và Netanyahu đã điện đàm hôm thứ Hai với chủ đề chính là Iran. Nói chuyện với báo giới vào thứ Năm, Trump ám chỉ rằng cuộc tấn công của Israel có thể đang cận kề. Ông cũng nhấn mạnh rằng Iran sẽ phải nhượng bộ nhiều hơn nếu muốn trở lại bàn đàm phán.
Nếu Iran đáp trả, các lực lượng và nhà ngoại giao Mỹ trong khu vực có thể bị đe dọa, do Mỹ là đồng minh chủ chốt của Israel. Mối lo ngại an ninh càng tăng khi Trump xác nhận Mỹ đang rút một số nhân sự khỏi khu vực vì lý do an toàn.
Washington và Tehran dự kiến tiếp tục đàm phán vào Chủ nhật tại Oman, với sự tham gia của đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi. Một quan chức Mỹ xác nhận các cuộc đàm phán vẫn diễn ra như kế hoạch, dù Trump tỏ ra dè dặt khi nói với Fox News: “Iran không được phép có bom hạt nhân. Chúng tôi hy vọng trở lại bàn đàm phán, nhưng còn phải chờ xem.”
