Ngày 5 tháng 5 (Reuters) – Bộ Giáo dục Hoa Kỳ vào thứ Hai đã thông báo cho Đại học Harvard rằng họ sẽ đóng băng hàng tỷ đô la trong các khoản tài trợ nghiên cứu và hỗ trợ khác trong tương lai, cho đến khi trường đại học lâu đời và giàu có nhất nước này chấp thuận một loạt yêu cầu từ chính quyền Trump, theo một quan chức cấp cao của Bộ cho biết.
Động thái này là bước leo thang mới nhất từ chính quyền Trump, vốn sẵn sàng sử dụng sức mạnh tài chính của chính phủ liên bang để ép buộc các tổ chức – từ công ty luật đến đại học – phải thay đổi chính sách một cách toàn diện hoặc đối mặt với việc mất hàng tỷ đô la từ các khoản trợ cấp và hợp đồng liên bang.
Trong một bức thư gửi Harvard, Bộ trưởng Giáo dục Hoa Kỳ Miguel Cardona đã yêu cầu trường giải quyết các mối quan ngại liên quan đến chủ nghĩa bài Do Thái trong khuôn viên trường, chính sách xét tuyển dựa trên chủng tộc, và những lời phàn nàn từ chính quyền rằng Harvard đã từ bỏ việc theo đuổi “chất lượng học thuật” khi chỉ tuyển dụng rất ít giảng viên có tư tưởng bảo thủ.
“Bức thư này nhằm thông báo rằng Harvard không nên tiếp tục xin các khoản tài trợ từ chính phủ liên bang, vì sẽ không có khoản nào được cấp nữa,” McMahon viết.
Phía Harvard cho rằng bức thư của bà McMahon là sự lặp lại các yêu sách trước đó, nhằm áp đặt quyền kiểm soát chưa từng có và không hợp pháp đối với trường đại học, đồng thời đưa ra những lời đe dọa mới về việc cắt tài trợ cho các nghiên cứu có ý nghĩa sống còn.
“Harvard sẽ tiếp tục bảo vệ mình trước hành vi lạm quyền bất hợp pháp từ chính phủ, vốn đang cố dập tắt các hoạt động nghiên cứu và đổi mới giúp người dân Mỹ an toàn và an ninh hơn,” người phát ngôn nhà trường nói.
Việc đóng băng các khoản tài trợ tương lai là chiến thuật mới từ chính quyền Trump, sau khi những nỗ lực đóng băng các khoản tài trợ hiện tại cho các trường hàng đầu gặp phải nghi ngờ về tính hợp pháp.
Trump đã nhắm mục tiêu vào Harvard sau khi xảy ra các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine trong khuôn viên trường, phản đối cuộc tấn công quân sự của Israel vào Dải Gaza – vốn được châm ngòi bởi vụ tấn công của Hamas vào Israel hồi tháng 10/2023.
Trump cáo buộc những người biểu tình ủng hộ Palestine là bài Do Thái và thân Hamas. Trong khi đó, những người biểu tình – bao gồm cả một số nhóm người Do Thái – cho rằng chính phủ đã đánh đồng sai lệch giữa việc chỉ trích hành động của Israel với chủ nghĩa bài Do Thái, và giữa việc bảo vệ quyền của người Palestine với việc ủng hộ chủ nghĩa cực đoan.
Trong vài tuần gần đây, chính quyền đã bắt đầu xem xét chính thức gần 9 tỷ USD tài trợ liên bang cho Harvard, yêu cầu trường cấm các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI), đồng thời trấn áp một số nhóm ủng hộ Palestine và việc đeo khẩu trang trong các cuộc biểu tình.
Tháng trước, Harvard đã từ chối nhiều yêu cầu từ Trump, gọi đó là một cuộc tấn công vào quyền tự do ngôn luận và học thuật, đồng thời đệ đơn kiện chính quyền Trump sau khi bị tạm ngưng khoảng 2,3 tỷ USD tài trợ liên bang. Harvard cũng cam kết sẽ giải quyết các vấn đề phân biệt đối xử trong khuôn viên trường.
Trong đơn kiện, Harvard cho rằng các khoản cắt tài trợ của chính phủ sẽ gây hậu quả nghiêm trọng đối với sinh viên, giảng viên, nhân viên và các nhà nghiên cứu, đồng thời đe dọa đến nhiều nghiên cứu y khoa và khoa học quan trọng.
Dù sở hữu quỹ tài trợ lên tới 53 tỷ USD – lớn nhất trong số các đại học tại Mỹ – nhưng phần lớn số tiền này đã được chỉ định dùng cho các mục đích cụ thể như học bổng và hỗ trợ tài chính, nên không thể dễ dàng thay thế nguồn tài trợ từ chính phủ.
