(AP) — Chính quyền Tổng thống Donald Trump vừa hủy bỏ 7,6 tỷ USD viện trợ cho hàng trăm dự án năng lượng sạch tại 16 tiểu bang, tất cả đều từng bỏ phiếu cho ứng cử viên Dân chủ Kamala Harris trong kỳ bầu cử tổng thống năm ngoái.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh Trump đe dọa cắt giảm sâu hơn khi đối đầu với phe Dân chủ tại Quốc hội về việc đóng cửa chính phủ.
Bộ Năng lượng hôm thứ Năm cho biết đã chấm dứt 223 dự án sau khi rà soát và kết luận rằng các dự án này không đáp ứng đầy đủ nhu cầu năng lượng quốc gia hoặc không khả thi về kinh tế. Danh sách chi tiết không được công bố, song các khoản cắt giảm đến từ Văn phòng Trình diễn Năng lượng Sạch, Văn phòng Hiệu quả Năng lượng và Năng lượng Tái tạo cùng nhiều cơ quan khác.
Theo Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên (NRDC), việc cắt giảm có thể ảnh hưởng đến các nhà máy pin, công nghệ hydro, nâng cấp lưới điện và các dự án thu giữ carbon.
Russell Vought, Giám đốc Ngân sách Tòa Bạch Ốc, tuyên bố trên mạng xã hội tối thứ Tư: số tiền “phục vụ nghị trình khí hậu của phe tả đã bị hủy bỏ.”
Các tiểu bang bị ảnh hưởng gồm: California, Colorado, Connecticut, Delaware, Hawaii, Illinois, Maryland, Massachusetts, Minnesota, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, New York, Oregon, Vermont và Washington. Cả hai thượng nghị sĩ của mỗi bang này đều bỏ phiếu chống dự luật ngân sách tạm thời của phe Cộng hòa.
Các dự án lớn bị ảnh hưởng
Danh sách cắt giảm bao gồm khoản tài trợ 1,2 tỷ USD cho dự án trung tâm hydro của California và 1 tỷ USD cho dự án hydro vùng Tây Bắc Thái Bình Dương. Ngược lại, dự án hydro tại Texas và dự án liên bang ở West Virginia, Ohio, Pennsylvania không bị ảnh hưởng.
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh One America News, Trump khẳng định có quyền “cắt bỏ những dự án đáng lẽ không bao giờ được phê duyệt.” Ông còn nhấn mạnh các dự án mà phe Dân chủ ưa thích “sẽ bị cắt vĩnh viễn.”
Thượng nghị sĩ Dân chủ Patty Murray (bang Washington) chỉ trích chính quyền Trump đang coi “các gia đình Mỹ và sinh kế của họ như quân cờ trong một trò chơi chính trị bệnh hoạn.” Bà cáo buộc đây là hành động trừng phạt đối thủ chính trị, hủy hoại việc làm và làm tăng chi phí năng lượng.
Thống đốc California Gavin Newsom cho biết khu vực tư nhân đã cam kết đầu tư 10 tỷ USD cho dự án hydro ARCHES của bang, dự kiến tạo ra hơn 200.000 việc làm. Ông cảnh báo việc cắt giảm sẽ đe dọa nghiêm trọng đến kế hoạch này.
Thượng nghị sĩ Alex Padilla gọi động thái của chính quyền Trump là “thù vặt, thiển cận và chứng minh họ không nghiêm túc với mục tiêu năng lượng của nước Mỹ.”
Phản ứng từ Bộ Năng lượng
Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright khẳng định trên CNN rằng quyết định này không liên quan đến đóng cửa chính phủ hay chính trị: “Đây là quyết định kinh tế, nhằm bảo đảm sử dụng hợp lý tiền thuế của dân. Các dự án này sẽ không được khôi phục.”
Ông nhấn mạnh Bộ đã từng hủy bỏ dự án ở cả bang Cộng hòa lẫn Dân chủ, và sẽ tiếp tục rà soát để tiết kiệm ngân sách. Các đơn vị nhận tài trợ có 30 ngày để kháng cáo.
Trong tuần trước, Bộ Năng lượng cũng đã hủy 13 tỷ USD cho các dự án năng lượng sạch, vốn được thông qua trong đạo luật khí hậu năm 2022 nhưng chưa giải ngân.
Các nhóm môi trường và đảng Dân chủ đồng loạt chỉ trích. Jackie Wong, Phó Chủ tịch cấp cao NRDC, gọi đây là “một cú đánh nữa chống lại công nghệ sáng tạo, việc làm và nguồn năng lượng sạch.” Conrad Schneider, Giám đốc Chương trình Không khí Sạch, cảnh báo quyết định này làm suy yếu vị thế cạnh tranh của Hoa Kỳ trên thị trường năng lượng toàn cầu.
