WASHINGTON, 6/6 (Reuters) – Trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk công khai chỉ trích lẫn nhau, nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đang cố gắng đứng ngoài cuộc đối đầu này, lo ngại nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cơ hội giữ vững đa số trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026.
“Điều này hoàn toàn không có lợi. Khi nội bộ thiếu đoàn kết, hiệu quả hoạt động sẽ giảm sút,” Hạ nghị sĩ Don Bacon, đại diện bang Nebraska – nơi thường diễn ra những cuộc đua Hạ viện gay cấn – nhận định. Là cựu sĩ quan Không quân với ba thập kỷ phục vụ, ông Bacon so sánh sự chia rẽ trong nội bộ đảng như những vết rạn trong một đội hình quân sự, có thể làm suy yếu toàn bộ hệ thống.
Elon Musk, Giám đốc điều hành Tesla và người giàu nhất thế giới, từng là nhà tài trợ lớn nhất trong cuộc bầu cử năm 2024. Ông giữ vị trí có ảnh hưởng đáng kể trong chính quyền Trump trước khi rút lui vào tuần trước. Tuy nhiên, mối quan hệ vốn gắn bó giữa hai người đã rạn nứt trong tuần này khi Musk công khai chỉ trích dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu liên bang do Trump hậu thuẫn. Musk cho rằng dự luật này sẽ làm gia tăng thêm khoản nợ công vốn đã vượt 36.000 tỷ USD. Ông thậm chí còn kêu gọi luận tội Trump và úp mở về khả năng thành lập một đảng chính trị mới.
Mặc dù nhiều nghị sĩ Cộng hòa không coi khả năng đó là hiện thực, họ vẫn lo ngại cuộc tranh cãi này có thể làm suy yếu sự đoàn kết trong đảng khi họ phải bảo vệ các ghế then chốt trong bầu cử tới. “Tôi không nghĩ rằng việc công kích nhau trên mạng là cách giải quyết hiệu quả, nhất là khi hai người có thể gọi điện trực tiếp cho nhau,” Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene, người lãnh đạo một tiểu ban hiệu quả chính phủ lấy cảm hứng từ Musk, bình luận.
Greene đại diện cho một khu vực Cộng hòa vững chắc, nhưng đảng của bà sẽ phải vượt qua xu hướng lịch sử bất lợi nếu muốn giữ lại hoặc mở rộng thế đa số tại khoảng ba chục khu vực cạnh tranh cao. Dù vậy, họ có phần dễ thở hơn tại Thượng viện – nơi đảng Dân chủ có ít cơ hội để chiếm thêm ghế.
Tác động chính trị
Trong khi công kích Trump, Musk vẫn khẳng định vai trò của mình trong chiến thắng của ông tại cuộc bầu cử 2024, cũng như góp phần giúp đảng Cộng hòa đạt thế đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện. Ông đã chi gần 300 triệu USD cho hoạt động chính trị, chủ yếu cho siêu PAC riêng nhằm ủng hộ Trump quay lại Tòa Bạch Ốc. Khoản chi cho các cuộc đua địa phương thấp hơn đáng kể, chỉ chiếm khoảng 10% tổng chi tiêu của PAC này. Ngoài ra, ông cũng đóng góp 10 triệu USD cho một siêu PAC ủng hộ ứng viên Cộng hòa tại Thượng viện.
Tuy nhiên, thành tích hỗ trợ các ứng viên của Musk không phải lúc nào cũng thành công. Đầu năm nay, ông đã bỏ hơn 21 triệu USD vào cuộc bầu cử Tòa án Tối cao bang Wisconsin – nhưng ứng viên do ông ủng hộ lại thua đậm.
“Ông Elon Musk có quyền sử dụng tiền theo cách ông muốn,” Hạ nghị sĩ Rob Bresnahan – người đã đánh bại một đương kim nghị sĩ Dân chủ tại Pennsylvania – chia sẻ. “Nếu bạn hành động đúng và đấu tranh vì cử tri của mình, thì chẳng có gì đáng lo.”
Nhiều nghị sĩ Cộng hòa không quá quan tâm đến việc Musk nhắc đến khả năng thành lập đảng thứ ba. “Điều đó rất khó, nhưng ông ấy từng làm nhiều điều khó rồi,” Hạ nghị sĩ Tom Cole từ Oklahoma phát biểu.
Tuy nhiên, họ lo lắng về khả năng Musk ngăn cản dự luật cắt giảm thuế – giống như cách ông từng thành công vào tháng 12 năm ngoái khi khiến một dự luật ngân sách bị trì hoãn. Một số thành viên bảo thủ trong đảng lại ủng hộ các nỗ lực của Musk trong việc buộc Quốc hội phải cắt giảm chi tiêu mạnh hơn.
“Tôi hoan nghênh những người như Elon Musk – những người khiến chúng tôi phải chịu trách nhiệm,” Hạ nghị sĩ Eric Burlison từ Missouri phát biểu. “Chúng tôi thường thất hứa với cử tri khi không thực hiện đúng các cam kết cắt giảm ngân sách.”
Trong khi Đảng Cộng hòa đang cố gắng kiểm soát tình hình, nhiều nghị sĩ Dân chủ lại tỏ ra vui mừng trước cuộc xung đột giữa Trump và Musk.
“Thật sự tôi thấy thương cho cả hai người họ,” Hạ nghị sĩ Sarah McBride, một thành viên Dân chủ đến từ Delaware, mỉa mai.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện – ông Hakeem Jeffries – khi được hỏi liệu cuộc chia rẽ trong đảng Cộng hòa có giúp ích gì cho đảng mình không, đã nhấn mạnh:
“Tôi chắc chắn rằng dự luật ngân sách mang tính cực đoan và thiếu trách nhiệm về tài chính – một gánh nặng nợ công khổng lồ do ông Trump tạo ra – sẽ trở thành điểm khác biệt nổi bật giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới.”
