(CaliToday Tổng Hợp) – Toà Bạch Ốc vào thứ 5 công bố báo cáo về các quyết định liên quan đến việc Hoa Kỳ rút quân khỏi Afghanistan vào năm 2021, kể cả cả vụ đánh bom tại phi trường Kabul khiến 13 quân nhân Hoa Kỳ thiệt mạng.
Báo cáo 12 trang của Hội đồng An ninh Quốc gia tóm tắt đánh giá của chính phủ về việc rút quân, và phần lớn đổ lỗi cho chính phủ tiền nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump về sự hỗn loạn diễn ra khi quân đội Hoa Kỳ rút đi, và khi di tản công dân Mỹ và Afghanistan khỏi quốc gia, khi Taliban nhanh chóng nắm quyền kiểm soát chính phủ.
“Những lựa chọn của Tổng thống Biden về việc rút quân khỏi Afghanistan như thế nào bị hạn chế nghiêm trọng bởi những điều kiện do người tiền nhiệm của ông ấy tạo ra,” báo cáo ghi.
Những báo cáo tương tự về việc rút quân, được Ngũ Giác Đài và Bộ Ngoại giao chuẩn bị với tài liệu mật, đang được chia sẻ với các nhà lập pháp tại Quốc hội sau yêu cầu từ các Uỷ ban.
Theo báo cáo, khi Trump nhậm chức vào năm 2017, Hoa Kỳ có 10.000 quân ở Afghanistan, và ông ta tiếp tục ra lệnh giảm quân, kể cả trong năm cuối nhiệm kỳ, xuống còn 2500 quân.
Tuy nhiên, chính phủ tiền nhiệm “không đưa ra kế hoạch thực hiện đợt rút quân cuối cùng hoặc di tản người Mỹ và các đồng minh Afghanistan như thế nào,” Toà Bạch Ốc cho biết. “Tổng thống Biden đã cam kết chấm dứt chiến tranh ở Afghanistan, nhưng khi nhậm chức, ông ấy phải đối mặt với những thực tế khó khăn mà Chính phủ Trump để lại.”
Toà Bạch Ốc cho rằng, việc thiếu trao đổi từ chính phủ Trump nhấn mạnh tại sao phối hợp hiệu quả thủ tục chuyển giao quyền lực quan trọng, “đặc biệt đối với những chiến dịch quân sự phức tạp,” báo cáo chỉ ra. Bị thúc đẩy bởi những tuyên bố sai sự thật về gian lận bầu cử tràn lan khiến Trump thất cử, chính phủ tiền nhiệm phần lớn từ chối các thủ tục chuyển giao quyền lực trước khi Biden nhậm chức.
Biden và các cố vấn “biết rõ những thách thức đối với việc rút quân khỏi vùng chiến sự” sau 20 năm,” Toà Bạch Ốc cho biết, và “trong khi chính phủ Trump có để lại ngày dự tính rút quân khỏi Afghanistan nhưng không có kế hoạch thực hiện.”
Cựu Tổng thống “nhảy dựng” trước báo cáo này. Trump lên mạng xã hội Truth Social việc chính phủ Biden đang tìm cách đổ lỗi cho ông ta “là vì sự ĐẦU HÀNG kém cỏi gớm ghiếc của họ ở Afghanistan.”
“Biden hoàn toàn chịu trách nhiệm, không ai khác!” Trump nói thêm.
Phát ngôn nhân Hội đồng Cố vấn An ninh Quốc gia John Kirby nhấn mạnh đến một số kết luận trong báo cáo vào thứ 5, bảo rằng, không có cơ quan Mỹ nào dự báo chính phủ Afghanistan sụp đổ và Taliban nắm quyền nhanh chóng đến như vậy.
“Không có cơ quan nào dự đoán Taliban sẽ nắm quyền trong 9 ngày,” Kirby nói tại buổi họp báo ở Toà Bạch Ốc. “Không có cơ quan nào dự đoán Tổng thống [Ashraf] Ghani sẽ nhanh chóng bỏ trốn, trong khi ông ta cho chúng tôi biết ý định ở lại Afghanistan cho đến ngày 15 tháng 8, và không có cơ quan nào dự đoán rằng hơn 300.000 quân được huấn luyện và trang bị cho lực lượng Quốc phòng An ninh Quốc gia Afghanistan sẽ thất bại chiến đấu bảo vệ đất nước của họ, đặc biệt là sau 20 năm được Mỹ hỗ trợ.”
Nhiều tiếng nói từ lưỡng đảng chỉ trích việc rút quân đổ lỗi cho chính phủ Biden trong việc rút quân hỗn loạn.
Trong phiên điều trần trước Quốc hội một tháng sau khi hoàn tất rút quân, các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu cho biết, họ đề nghị Biden rằng Hoa Kỳ nên giữ 2.500 quân ở Afghanistan, ngay cả sau thời hạn rút quân vào ngày 31 tháng 8. Tướng Frank McKenzie, Tư lệnh trưởng Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ giám sát việc rút quân, cho hay, ông có quan điểm rút quân sẽ “chắc chắn” dẫn đến sự sụp đổ của các lực lượng và chính phủ Afghanistan.
Theo báo cáo, Biden hối thúc các viên chức tình báo về vấn đề liệu có khả thi khi duy trì 2.500 quân Mỹ ở Afghanistan hay không, nhưng báo cáo lưu ý, các cố vấn quân sự cho ông biết, điều đó sẽ dẫn đến đưa thêm quân vào tình thế nguy hiểm.
Việc công bố báo cáo diễn ra khi phe đa số Cộng hòa tại Hạ viện đang điều tra việc rút quân. Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul (Cộng hoà – Texas) vào cuối tháng trước tống trát đòi Bộ Ngoại giao, yêu cầu giao bức điện vào tháng 7 năm 2021 từ cơ quan Ngoại giao Hoa Kỳ trong đó sự sụp đổ Kabul.
Hương Giang (Theo NBC News)