Written by ST, Edited by LK
Trong quá khứ, và gần đây, các nhà phân tích chính trị Mỹ cũng như thế giới đã cảnh báo đảng Cộng hòa Mỹ có thể trở thành một đảng chính trị rất cực đoan và dự đoán này đã hiện ra ngày càng rõ rệt hơn.
Những nhà nghiên cứu và theo dõi hệ thống lưỡng viện Hoa Kỳ như Thomas Mann và Norman Ornstein đã từng phát biểu rằng: “Đảng Cộng hòa đã trở thành những kẻ “nổi loạn lai căng” (outliers insurrection), những người sẵn sàng chối bỏ mọi bằng chứng, sự thật và thể chế hợp hiến của quốc gia.”
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Hãy trở lại qua chuyện Donald Trump chối bỏ sự thất cử của mình.
Ngay cả trước khi họ phê chuẩn chọn Donald Trump làm ứng viên cho cuộc tổng tuyển cử năm 2016. Khi đó, Thượng nghị sĩ Cộng hòa, Marco Rubio thường xuyên gọi đảng Dân chủ là đám người có tiêu chuẩn của social democrat, là Marxism, nhưng trên thực tế, những loại chủ nghĩa này lại đang được đảng Cộng hòa đi theo hướng này với cường độ ngày càng nhanh như chúng ta đã thấy.
Và có một vấn đề khác khi so sánh với sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít. Chủ nghĩa cực đoan cánh hữu ở châu Âu giữa hai cuộc thế chiến nảy sinh từ đống đổ nát của những thảm họa quốc gia: thất bại trong Thế chiến thứ nhất (hoặc, trong trường hợp của Ý, chiến thắng kiểu Pyrros giống như thất bại), siêu lạm phát, suy thoái kinh tế.
Những điều đó chưa xảy ra tại Mỹ nhưng nước Mỹ đã chứng kiến một giai đoạn suy thoái tài chính trầm trọng năm 2008 và sự phục hồi thật vất vả để lại những hậu quả khác biệt về kinh tế và chính trị nhân văn theo kiểu da beo, tùy theo khu vực, nước Mỹ đã chứng kiến tệ nạn hút sách và ngay cả tỷ lệ tự tử ngày càng gia tăng và thêm vào đó, tệ nạn súng cũng không có khuynh hướng giảm thiểu.
Nước Mỹ đã trải qua những điều tồi tệ hơn nhiều trong quá khứ nhưng chúng ta không hề chứng kiến một trong những đảng chính trị lớn của đất nước đang quay lưng lại với nền tảng dân chủ.
Tưởng cũng nên nhắc lại những sự điên rồ chính trị trong những năm Clinton – những cuộc săn lùng phù thủy và những thuyết âm mưu hoang đường như câu chuyện thần thoại Hillary Clinton đã sát hại Vince Foster, những nỗ lực tống tiền (black mail) Bill Clinton để nhượng bộ chính sách bằng cách sẵn sàng đóng cửa chính phủ và nhiều hơn thế nữa. Tất cả những điều này đã xảy ra và người Mỹ trong những năm đó vẫn coi là những năm tốt đẹp, và hầu hết tin rằng đất nước đã đi đúng hướng.
Năm 2019, một cuộc khảo sát quốc tế gồm các chuyên gia đã đánh giá các đảng phái trên khắp thế giới về cam kết của họ đối với các nguyên tắc dân chủ cơ bản và quyền của người thiểu số. Kết quả là, G.O.P. của Mỹ trông không giống các đảng trung hữu ở các nước phương Tây khác. Thay vào đó, nó đang có khuynh hướng giống như các đảng độc tài như Fidesz của Hungary hay AKP của Thổ Nhĩ Kỳ. (The AKP: Adelet ve Kalkinma Partisi)
Những phân tích như vậy thường xuyên bị coi là quá đáng và đáng báo động. Ngay cả bây giờ, khi các đảng viên Cộng hòa bày tỏ sự ngưỡng mộ công khai đối với chế độ cai trị độc đảng của Viktor Orbán của Hungary, chúng ta vẫn gặp phải những người khăng khăng từ chối rằng G.O.P. không thể so sánh được với Fidesz. (Tại sao không? Trong khi đảng Cộng hòa đã vận động các cơ quan lập pháp của các tiểu bang đỏ hãy tìm mọi cách để nắm được quyền kiểm soát, bất kể họ thua số phiếu phổ thông nặng nề đến mức nào, điều này nằm ngoài sách vở của Viktor Orbán.)
Sau khi Trump thất cử và đảng Cộng hòa vẫn chưa thể thoát khỏi sự thống trị của Donald Trump, họ đã và đang phải chấp nhận chính sách cực đoan của Trump, bất kể giá trị căn bản của nền tảng văn minh lâu đời của chính trị nước Mỹ.
Donald Trump không phải là một Adolf Hitler thứ hai hay một Benito Mussolini tái sinh nhưng Trump sẽ là một phiên bản mới, có khi hoàn hảo hơn cả hai người nói trên, vì sao? Vì nước Mỹ đang trong thời bình và đối với những kẻ cực đoan trong đảng Cộng hòa, họ nhìn ra một phương hướng mới để theo đuổi, họ học lóm được những âm mưu của tên thủ lĩnh và họ biết Donald Trump sẽ không bao giờ trở thành một vị tổng thống kế tiếp nhưng trong cái nhơ nhuốc của Donald Trump đã sinh ra những con vi khuẩn MAGA, Trump có cái hào nhoáng bên ngoài của một tên cowboy thời khai phóng tìm vàng miền viễn Tây và muốn đi theo hướng đó, nhóm American Caucus trong lưỡng viện phải chấp nhận chủ nghĩa cực đoan.
Nhìn vào những phán quyết cấm phá thai và bảo vệ quyền sử dụng súng của Tối cao Pháp viện, hai quả bom nổ chậm đang nằm ngay trong xã hội Hoa Kỳ, hai quả bom thật sự là do những chuyên viên thuốc nổ Cộng hòa cài đặt, và còn những quả bom nào khác, người Mỹ rồi sẽ có dịp chứng kiến, đảng Cộng hòa sẽ phải chiến thắng bằng mọi cách, bất kể đó là chiến thắng như “Pyrrhic victory” (Pyrrhic victory là một loại chiến thắng gây ra những tổn thất khủng khiếp cho bên thắng cuộc, mà nó tương đương với thất bại, và không xứng đáng cho một sự “hy sinh đúng nghĩa“.)
Written by ST, Edited by LK