Nicholas Riccardi, Patrick Marley, Marshall Cohen
Một thẩm phán ở Colorado hôm thứ Sáu đã đưa ra một phán quyết đáng kinh ngạc, rằng không thể loại bỏ Donald Trump khỏi cuộc bỏ phiếu năm 2024 của tiểu bang dựa trên lệnh cấm nổi dậy của Tu chính án thứ 14.
Quyết định dài 102 trang của thẩm phán Sarah Wallace là một chiến thắng dành cho Trump, cũng là lưỡi hái của tử thần treo lơ lững trên đầu Mục 3 Tu chính án thứ 14 chỉ vì Trump là một cựu Tổng thống Mỹ có nước da trắng.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Có thể nói đây là chiến thắng pháp lý mới nhất dành cho ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa, người hiện đã bảo vệ vị trí của mình trong lá phiếu ở một số tiểu bang quan trọng, bao gồm Michigan và Minnesota, mặc dù các cuộc kháng cáo vẫn đang được tiến hành. Nhưng đồng thời một phán quyết khác cho rằng Trump có tham gia vào nỗ lực gây bạo loạn trong ngày 6 tháng 1 lại được xem là một chiến thắng pháp lý dành cho những người thách thức khi họ dựa vào Bản sửa đổi Hiến pháp thời chiến tranh cấm những người nổi dậy tham gia vào cơ quan công quyền được áp dụng cho chức vụ tổng thống.
Tu chính án thứ 14, được phê chuẩn sau Nội chiến, nói rằng các quan chức tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp sẽ bị cấm giữ chức vụ trong tương lai nếu họ “tham gia nổi dậy”. Nhưng Hiến pháp không nói rõ cách thực thi lệnh cấm và nó chỉ được áp dụng hai lần kể từ năm 1919 – đó là lý do tại sao nhiều chuyên gia coi những vụ kiện này là những trận chiến lâu dài.
Các chuyên gia pháp lý tin rằng Tòa án Tối cao sẽ được yêu cầu cân nhắc, bằng cách này hay cách khác, trước khi cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 bắt đầu.
Phán quyết của tiểu bang Colorado không ràng buộc đối với các tòa án khác, nhưng đây là phán quyết tìm hiểu sự thật toàn diện nhất cho đến nay của một thẩm phán về những nỗ lực của Trump nhằm lật ngược cuộc bầu cử năm 2020. Và nó có thể là yếu tố tạo ra những thách thức trong tương lai cho cuộc tổng tuyển cử hoặc thậm chí ngăn cản Trump nhậm chức nếu ông ta thắng cử vào tháng 11 tới.
Sau đây là bốn điểm rút ra từ phán quyết lớn ở Colorado.
- Trump tham gia vào cuộc nổi dậy
Thẩm phán liên bang Sarah Wallace kết luận rằng– dựa trên lời khai của các sĩ quan Cảnh sát Điện Capitol Hoa Kỳ, từ các nhà lập pháp trong Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 của Quốc hội, từ video clip từ bài phát biểu ngày 6 tháng 1 năm 2021 của Trump, bài phát biểu và lời khai của chuyên gia về chủ nghĩa cực đoan cánh hữu – rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy ngày 6 tháng 1.
Đây là một rào cản pháp lý lớn mà những người thách thức đã có thể vượt qua. Và đây là lần đầu tiên một tòa án trong nước đưa ra phán quyết rằng Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy, một phán quyết mang tính bước ngoặt trong nỗ lực tìm kiếm trách nhiệm giải trình vào ngày 6 tháng 1.
Thẩm phán Sarah Wallace xác định rằng Trump đã “chủ động khơi dậy sự tức giận của những người ủng hộ cực đoan của ông ta” và “hành động với mục đích cụ thể là kích động bạo lực chính trị và hướng nó vào Điện Capitol.”
Bà cũng phát hiện ra rằng Trump “hành động với mục đích cụ thể là phá vỡ chứng nhận của Cử tri đoàn về chiến thắng bầu cử của Tổng thống Biden thông qua các biện pháp bất hợp pháp.”
Mặc dù vụ kiện này không phải là một vụ án hình sự nhưng đây là một phát hiện rất đáng chú ý. Nó phù hợp chặt chẽ với các cáo buộc hình sự liên bang do cố vấn đặc biệt Jack Smith đệ trình, người đã cáo buộc Trump cản trở bất hợp pháp các thủ tục tố tụng của Cử tri đoàn.
Không rõ điều này có thể ảnh hưởng đến vụ án hình sự như thế nào. Nhưng rất ít thẩm phán trong nước xem xét hành vi sau bầu cử của Trump chặt chẽ như Sarah Wallace trong vụ kiện tụng này.
Derek Muller, giáo sư luật ở Notre Dame, người đã theo dõi sát sao vụ việc, cho biết rằng: “Thật là một kết luận đáng ngạc nhiên khi tòa án kết luận rằng một cựu tổng thống đã tham gia nổi dậy chống lại Hoa Kỳ. Và rất có thể, khi kháng cáo, tòa án sẽ cấm ông ta tham gia bỏ phiếu. Điều này được xem là một chiến thắng cho chúng ta, những người muốn bảo vệ nền dân chủ và buộc Trump phải chịu trách nhiệm.”
- Thẩm phán bác bỏ lời bào chữa về quyền tự do ngôn luận của Trump
Đáng chú ý, thẩm phán Sarah Wallace đã đưa ra một phân tích pháp lý kỹ lưỡng về bài phát biểu mang tính kích động của Trump. Bà đã dành 17 trang chỉ để xem xét lời nói của Trump và liệu chúng có phù hợp với tiêu chuẩn pháp lý về kích động bạo lực hay không.
Trump đã nhiều lần lập luận rằng lời hùng biện của ông ta ngày hôm đó là lời nói được bảo vệ theo tiền lệ của Tòa án Tối cao trong Tu chính án thứ nhất liên quan đến kích động. Các luật sư của ông ta cũng đưa ra lập luận đó ở Colorado.
Nhưng thẩm phán Sarah Wallace bác bỏ những lời bảo vệ quyền tự do ngôn luận đó, và thay vào đó kết luận rằng bài phát biểu của ông ta ngày hôm đó “có mục đích và được một đám đông hiểu là một lời kêu gọi vũ trang”.
Bà viết rằng: “Tòa án nhận thấy rằng bài phát biểu của Trump đã kích động bạo lực trái pháp luật sắp xảy ra. Trump đã làm như vậy một cách rõ ràng bằng cách liên tục nói với đám đông hãy ‘chiến đấu’ và ‘chiến đấu như địa ngục’, ‘hãy bước đến Điện Capitol’ và rằng họ cần ‘lấy lại đất nước của chúng ta’ bằng ‘sức mạnh’. Ông ta nói như vậy là khuyến khích đám đông rằng họ có thể chơi theo ‘những quy tắc rất khác’ vì kết quả của cuộc bầu cử không đúng như ý họ muốn.”
- Lệnh cấm không áp dụng với tổng thống
Bất chấp tất cả những phát hiện đáng nguyền rủa đó, thẩm phán Sarah Wallace đã ra phán quyết dựa trên cơ sở hẹp rằng Trump nên tiếp tục có tên trong lá phiếu của Colorado vì lệnh cấm nổi dậy của hiến pháp dường như không áp dụng đối với các tổng thống.
Điều khoản quy định rằng: “không ai được là Thượng nghị sĩ hoặc Dân biểu trong Quốc hội, hoặc đại cử tri của Tổng thống và Phó Tổng thống, hoặc giữ bất kỳ chức vụ dân sự hoặc quân sự nào ở Hoa Kỳ hoặc ở bất kỳ Tiểu bang nào,” nếu họ tuyên thệ. để “ủng hộ” hiến pháp và sau đó tham gia nổi dậy.
Nhưng điều khoản không nói gì về chức vụ tổng thống. Và hơn nữa, lời tuyên thệ của tổng thống không nói lên điều gì về việc “ủng hộ” Hiến pháp mà là “bảo tồn và bảo vệ” Hiến pháp.
Vì vậy, bất chấp “lý lẽ thuyết phục của cả hai bên”, thẩm phán Sarah Wallace cho biết bà “bị thuyết phục rằng ‘các quan chức của Hoa Kỳ’ không bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ” và rằng “vì bất kỳ lý do gì, những người soạn thảo Mục 3 trong Tu chính án thứ 14 không có ý định bao gồm cả một người vừa mới tuyên thệ Tổng thống.”
“Liệu sự thiếu sót này là cố ý hay sự giám sát không phải do Tòa án này quyết định,” Thẩm phán Sarah Wallace nói, đồng thời lưu ý rằng Trump là tổng thống đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ chưa từng phục vụ trong chính phủ trước khi vào được Tòa Bạch Ốc, nghĩa là ông ta chưa bao giờ tuyên thệ “ủng hộ” Hiến pháp mà các nhà lập pháp và sĩ quan quân đội tuân theo.
- Sự minh oan cho ủy ban ngày 6 tháng 1
Thẩm phán Sarah Wallace chấp nhận những phần quan trọng trong báo cáo của ủy ban Hạ viện ngày 6 tháng 1 và cho biết các luật sư của Trump đã không làm mất uy tín những phát hiện của họ – mặc dù họ tuyên bố rằng Ủy ban điều tra đã “thực sự thiên vị” chống lại Trump.
Ủy ban ngày 6 tháng 1, bao gồm các đảng viên Đảng Dân chủ và hai đảng viên Đảng Cộng hòa chống Trump, đã đổ lỗi cho Trump vì đã kích động cuộc nổi dậy và đề nghị loại ông ta theo Tu chính án thứ 14.
Thẩm phán Sarah Wallace viết rằng: “Tòa án cho rằng Báo cáo ngày 6 tháng 1 là đáng tin cậy và do đó có thể được chấp nhận” làm bằng chứng, một quyết định quan trọng, bởi vì những người thách thức chống Trump đã sử dụng những phát hiện của hội đồng làm nền tảng cho thách thức pháp lý chưa từng có của họ.
Trong nhiều năm, Trump đã chỉ trích ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 hiện không còn tồn tại, miệt thị các thành viên của ủy ban này là “côn đồ và là những kẻ vô lại”, những người đang rao giảng một “lời nói dối” về việc ông ta tham gia vào cuộc nổi dậy.
Các luật sư của Trump đã cố gắng thuyết phục thẩm phán Sarah Wallace bỏ qua những phát hiện của Ủy ban điều tra và đưa ra bằng chứng tại phiên tòa để bác bỏ kết luận rằng Trump biết về bạo lực và cố gắng kích động bạo loạn. Nhưng họ đã thất bại khi thẩm phán Sarah Wallac trả lời họ rằng: “Trump đã không thể cung cấp cho Tòa án bất kỳ bằng chứng đáng tin cậy nào có thể làm mất uy tín của những phát hiện thực tế của những báo cáo của Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1.”
Lời kết:
Quyết định của Thẩm phán liên bang Sarah B. Wallace là phán quyết thứ ba trong vòng hơn một tuần chống lại các vụ kiện tìm cách loại Trump khỏi lá phiếu bằng cách trích dẫn Mục 3 của bản sửa đổi Hiến pháp với Tu chính án thứ 14. Tòa án Tối cao Minnesota tuần trước cho biết Trump có thể vẫn có tên trong lá phiếu sơ bộ vì các đảng chính trị có quyền lựa chọn duy nhất về người xuất hiện, trong khi một thẩm phán ở Michigan phán quyết rằng Quốc hội là diễn đàn thích hợp để quyết định xem Mục 3 có áp dụng cho Trump hay không.
Và tại Colorado, trong quyết định của mình, thẩm phán Sarah Wallace cho biết bà phát hiện ra rằng Trump trên thực tế đã “tham gia vào cuộc nổi dậy” vào ngày 6 tháng 1 và bác bỏ lập luận của các luật sư rằng ông chỉ đơn giản tham gia vào quyền tự do ngôn luận. Bà cho rằng, thông thường, điều đó là đủ để loại ông ta theo Mục 3, nhưng không thể làm như vậy đối với một ứng cử viên tổng thống. Tổ chức Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức ở Washington, nhóm đã đệ đơn kiện, cho biết họ sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao Colorado.
Ở điểm này, tôi có thể nói rằng những người muốn bảo vệ nền dân chủ đã quá ỷ y, xem thường Trump, họ đợi nước đến chân mới rút, khi giờ đây bà thẩm phán Sarah Wallace cho rằng không thể làm vậy đối với một ứng cử viên tổng thống, điều này có nghĩa là trước khi Trump tuyên bố tái tranh cử vào ngày 15 tháng 11 năm 2022, trước đó nếu những người thách thức đưa ra vụ kiện này thì chắc chắn bà Wallace sẽ chấp nhận và sẽ áp đặt lệnh cấm lên Donald Trump, khi Trump chỉ là một công dân bình thường.
Tóm lại qua phán quyết của Thẩm phán Sarah Wallace, Trump thắng đường ngắn nhưng thua đường dài. Vì đây là phán quyết đầu tiên cho rằng, Trump đã tham gia vào cuộc nổi dậy, sẽ là miếng đá lót đường đầu tiên trên con đường đất dẫn Trump đến với nhà tù.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://www.washingtonpost.com/politics/2023/11/17/colorado-2024-ballot-trump-insurrection/