Tòa án dù lớn hay nhỏ, thấp hay cao đều là nơi có nhiệm vụ xét xử các vấn đề dựa trên sự thật và luật hiện hành là chuyện trước đây từng xảy ra, nhưng từ ngày có Trump xuất hiện, những câu nói cửa miệng của các thẩm phán bảo thủ như là, không “sợ hãi hay thiên vị bởi đảng chính trị, không ưu ái bất cứ ai” đều là những lời nói sáo rỗng. Thời nay, những phán quyết từ các tòa án bảo thủ thường quyết định các vấn đề trên cơ sở những kết quả có lợi cho đảng và người của đảng Cộng hòa. Và Tòa án Tối cao Hoa Kỳ với tỷ lệ bảo thủ 6/3 đang hành xử theo cách này.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trong một quyết định đáng ngạc nhiên, Tòa án Tối cao hôm thứ Sáu tuyên bố sẽ không xét xử tuyên bố của Donald Trump rằng ông ta được miễn truy tố vì cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử năm 2020. Sáu trong số chín thẩm phán là đảng viên Đảng Cộng hòa và ba người do chính Trump bổ nhiệm. Tòa án Tối cao đã không giải thích quyết định của mình tại sao lại tránh vấn đề này. Toàn bộ tuyên bố hôm thứ Sáu của Tòa án ghi rằng “Đơn yêu cầu cấp lệnh chứng nhận trước khi phán quyết đã bị từ chối.” Bằng cách từ chối yêu cầu này, Tòa án tối cao do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã giúp Trump câu giờ theo đúng ý ông ta muốn.
Đó là một chiến thắng to lớn đối với Trump, chính xác như vậy, vì phiên tòa hình sự của ông ta hiện đang bị tạm dừng cho đến khi câu hỏi về quyền miễn trừ này được giải quyết thông qua quá trình phúc thẩm.
Nước Mỹ đã không may mắn, như tôi đã thường nói câu này nhiều lần, rằng chính trị chứ không phải luật pháp sẽ khiến họ giải cứu Trump khỏi tội danh chủ nghĩa nổi dậy. Chiến lược của Trump kể từ khi công tố viên đặc biệt Jack Smith đưa ra hai cáo trạng liên bang chống lại ông ta vào đầu năm nay là cố gắng trì hoãn các phiên tòa xét xử ông ta càng lâu càng tốt. Nếu Trump được bầu làm tổng thống năm 2024, ông ta sẽ giành được quyền chỉ huy và kiểm soát Bộ Tư pháp, đồng thời có thể ra lệnh cho Bộ này hủy bỏ tất cả các cáo buộc hình sự chống lại ông ta.
Nếu Tòa phúc thẩm DC hành động nhanh chóng và ra phán quyết chống lại Trump, đồng thời Tòa án Tối cao không phá hoại thêm vụ án của Smith bằng cách quyết định tạm dừng truy tố trong khi xem xét quyết định của Tòa phúc thẩm DC, thì Trump vẫn có khả năng bị xét xử và kết án trước khi Đảng Cộng hòa chọn ứng cử viên tổng thống năm 2024. Nhưng xác suất xảy ra xem ra khá thấp trong tình hình hiện nay.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hiện nay có thực sự là một tòa án theo đúng nghĩa của thuật ngữ này không? Hay đó là một hội đồng chính trị tuân theo hệ tư tưởng của chín thành viên không được bầu chọn? Đó là câu hỏi quan trọng nhất khi tòa án cấp cao xem xét phán quyết của Tòa án Tối cao Colorado khiến Donald Trump không đủ tư cách xuất hiện trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ tổng thống của tiểu bang đó theo điều khoản nổi dậy Mục 3 của Tu chính án thứ 14.
Không có quyết định nào trong lịch sử gần đây tiết lộ bản chất chính trị của Tòa án Tối cao rõ ràng hơn phán quyết năm 2000 trong vụ George W. Bush kiện Al Gore, và Tòa án Tối cao rõ ràng nghiêng theo quyết định đảng phái đã trao quyền tổng thống cho George W. Bush. Vụ Trump chắc chắn sẽ nối tiếp sau vụ kiện Bush kiện Gore.
Bush kiện Gore đã tạm dừng quá trình kiểm lại phiếu bầu đang diễn ra ở Florida, tước bỏ quyền của cử tri ở tiểu bang đó và của đại đa số cử tri trên toàn quốc quyền được xác định công bằng người chiến thắng thực sự trong cuộc bầu cử. Để biện minh cho quyết định của mình, đa số gồm năm thành viên bảo thủ của tòa án tối cao đã đưa ra một lý thuyết cho rằng việc sử dụng các tiêu chuẩn kiểm phiếu khác nhau ở các quận khác nhau của Florida đã vi phạm Điều khoản Bảo vệ Bình đẳng (Phần Một) của Tu chính án thứ 14 .
Nhưng sự thật hoàn toàn ngược lại. Như Thẩm phán John Paul Stevens đã than thở trong sự bất đồng quan điểm: “Mặc dù chúng ta có thể không bao giờ biết chắc chắn danh tính của người chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, nhưng chiến thắng thuộc về người của đảng chính trị nào là có thể đoán trước được qua cách hành xử khá rõ nét của các thẩm phán bảo thủ không còn giữ được tư cách là người bảo vệ khách quan cho nền pháp quyền.”
Trong 5 vị thẩm phán từng bỏ phiếu tạo nên chiến thắng cho George W. Bush năm 2000 chỉ còn lại Clarence Thomas tham nhũng trong tòa án tối cao hiện nay. Tòa án hiện tại bảo thủ hơn theo cấp số nhân, bị thống trị bởi sáu đảng viên Đảng Cộng hòa cứng rắn, trong đó có ba người do chính Trump đề cử. Họ sẽ tìm cách bác bỏ hoặc hạn chế quyết định của Tòa án Tối cao Colorado ngay cả khi họ cần thiết phải bóp méo ý nghĩa rõ ràng của Mục Ba của Tu chính án thứ 14 , ngôn ngữ trong đó quy định rằng:
“Không ai được phép là Thượng nghị sĩ hoặc Đại diện tại Quốc hội, hoặc đại cử tri của Tổng thống và Phó Tổng thống, hoặc giữ bất kỳ chức vụ dân sự hoặc quân sự nào ở Hoa Kỳ hoặc ở bất kỳ tiểu bang nào mà trước đó đã tuyên thệ với tư cách là thành viên của Quốc hội, hoặc với tư cách là một quan chức của Hoa Kỳ, hoặc là thành viên của bất kỳ cơ quan lập pháp tiểu bang nào, hoặc với tư cách là viên chức hành pháp hoặc tư pháp của bất kỳ tiểu bang nào, để ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ, sẽ tham gia vào cuộc nổi dậy hoặc nổi dậy chống lại chính quyền đó, hoặc viện trợ hoặc an ủi kẻ thù của họ.”
Ý kiến của tòa án tối cao Colorado dài 213 trang được soạn thảo rất tỉ mỉ.
Về vấn đề liệu Trump có tham gia nổi dậy theo đúng nghĩa của Tu chính án thứ 14 hay không, tòa án tối cao Colorado cho rằng:
“Hồ sơ của ông Trump đã chứng minh rõ ràng rằng ông Trump hoàn toàn có ý định — và đã — hỗ trợ hoặc tiếp tục mục đích bất hợp pháp chung của những kẻ nổi dậy nhằm ngăn chặn việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình ở đất nước này. Ông Trump đã kêu gọi họ đấu tranh để ngăn chặn việc chứng nhận cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Cá nhân ông ta đã hành động để cố gắng ngăn chặn việc chứng nhận. Và trong nhiều giờ, ông ta và những người ủng hộ đã thành công trong việc ngăn chặn quá trình đó.”
Về câu hỏi liệu tổng thống có phải là quan chức của Hoa Kỳ hay không, tòa án tối cao Colorado kết luận rằng:
“Theo nghĩa đơn giản của “văn phòng . . . dưới sự quản lý của Hoa Kỳ” bao gồm cả chức vụ Tổng thống; do đó Tổng thống là một “sĩ quan của Hoa Kỳ”. Quả thực, người Mỹ đã gọi Tổng thống là một ‘sĩ quan’ từ những ngày thành lập… Những người soạn thảo Mục Ba và những người cùng thời với họ đều hiểu Tổng thống chính là một quan chức cao cấp nhất, một sĩ quan cao cấp nhất của Hoa Kỳ”.
Nếu Trump đúng khi nói rằng các cựu tổng thống không thể bị truy tố vì những hành vi phạm tội mà họ đã thực hiện khi sử dụng quyền lực của mình với tư cách là tổng thống, thì các tổng thống tương lai chắc chắn sẽ không bị truy tố nếu họ ra lệnh cho FBI ám sát một đối thủ chính trị – hoặc một thẩm phán của bất cứ Tòa án trong nước, chẳng hạn. Liệu đây có phải là điều đáng sợ hay không quý vị? Nước Mỹ sẽ có một người không bao giờ bị phán có tội với bất cứ tội ác nào?
Lời kết:
Các thẩm phán Đảng Cộng hòa của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ thích tự mô tả mình là “những người theo chủ nghĩa văn bản” và là “những người theo chủ nghĩa nguyên bản”, những người tuân thủ nghiêm ngặt ý nghĩa nguyên gốc và đơn giản của các văn bản pháp luật. Nếu họ vẫn giữ đúng các nguyên tắc đã nêu thì chắc chắn họ sẽ giữ nguyên phán quyết của các thẩm phán trong tòa án tối cao Colorado.
Đáng buồn thay, các thẩm phán Đảng Cộng hòa của tòa án cao nhất của đất nước ngày nay dường như không còn muốn là những người tuân thủ các chủ nghĩa văn bản và chủ nghĩa nguyên bản như trước đây nữa, họ chỉ đang muốn thể hiện lòng trung thành của họ đối với các chính nghĩa bảo thủ. Cuối cùng, chính trị chứ không phải luật pháp sẽ thúc đẩy họ giải cứu Trump khỏi tội danh của một kẻ nổi dậy.
Cách hiệu quả duy nhất để ngăn chặn Donald Trump và phong trào phát xít mới mà ông ta lãnh đạo là bỏ phiếu hạ bệ ông ta vào tháng 11 tới và xây dựng một phong trào phản đối mạnh mẽ. Đó là một yêu cầu thực sự khó nhưng vẫn có thể thực hiện được nếu có được nhiều người Mỹ hiểu biết, đồng lòng ra tay gìn giữ nền dân chủ – và thời gian không còn nhiều nữa.
Translated & Summarized
Việt Linh
https://www.britannica.com/event/Bush-v-Gore
https://en.wikipedia.org/wiki/George_H._W._Bush_Supreme_Court_candidates
https://www.newyorker.com/news/daily-comment/justice-oconnor-regrets
https://lawecommons.luc.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1304&context=luclj
https://mises.org/wire/conservatives-shouldnt-assume-supreme-court-will-save-trump