Việc đệ nhất phu nhân Jill Biden, chứ không phải chồng bà, Tổng thống Joe Biden, sẽ tham dự lễ đăng quang của Vua Charles III vào ngày 6 tháng 5 năm 2023, đã không được báo chí Vương quốc Anh đánh giá cao.
Nhưng trên thực tế, là chưa từng có tổng thống Mỹ nào tham dự lễ đăng quang của người Anh. Thật vậy, các tổng thống Mỹ có xu hướng tránh tất cả các nghi lễ hoàng gia. Tổng thống Biden đã tham dự đám tang của Nữ hoàng Elizabeth II vào tháng 9 năm 2022, nhưng đó là ngoại lệ, không phải là quy tắc.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Với lịch sử đặc biệt của Hoa Kỳ – và việc nước này chia tay Vương quốc Anh vào năm 1776 – thật dễ hiểu tại sao một tổng thống có thể cảm thấy không thoải mái khi chứng kiến lễ đăng quang của một vị vua mới. Cho dù mối quan hệ “đặc biệt” đến đâu, cả người Mỹ và Anh đều cảm thấy vẫn cần phải giữ gìn một số nét khác biệt.
Thực ra, sẽ là sai lầm khi cho rằng sự vắng mặt của Tổng thống Joe Biden báo hiệu sự thiếu gắn kết hoặc thiếu sự đánh giá cao đối với lễ đăng quang như một sự kiện quan trọng toàn cầu. Bởi vì sự tham dự của đệ nhất phu nhân Jill Biden rất quan trọng, vì theo thông lệ, thì ai được cử đi qua Đại Tây Dương sẽ truyền đạt những ý tưởng và nguyện vọng cụ thể của Mỹ. Phái đoàn cũng sẽ phản ảnh chương trình nghị sự cá nhân của tổng thống.
Điều này đúng với phái đoàn mà Tổng thống Franklin D. Roosevelt cử đến dự lễ đăng quang của Vua George VI vào năm 1937, được tổ chức chỉ hai năm trước khi chiến sự nổ ra ở châu Âu. Phái đoàn lần đó do Tướng John J. Pershing đứng đầu, ông là chỉ huy Lực lượng Viễn chinh Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ nhất, phái đoàn còn bao gồm James Gerard, cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại Đức và Đô đốc Hugh Rodman, cựu tổng tư lệnh Hải quân Hoa Kỳ.
Đáng chú ý hơn nữa là phái đoàn mà Tổng thống Dwight D. Eisenhower cử đến dự lễ đăng quang của Nữ hoàng Elizabeth II vào tháng 6 năm 1953. Trong thời điểm hậu chiến này – được đánh dấu bằng căng thẳng leo thang với Liên Xô – Eisenhower đã chọn bốn đại diện của mình một cách cẩn thận. Hai vị tướng George C. Marshall, từng là tham mưu trưởng Lục quân Hoa Kỳ trong Thế chiến II với tư cách là ngoại trưởng, ông đã giúp thực hiện kế hoạch Marshall cung cấp nguồn tài trợ quan trọng cho châu Âu thời hậu chiến.
Tướng Omar Bradley đã đóng vai trò quyết định trong cuộc chiến và hiện là Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ. Eisenhower đã chọn cả hai để truyền tải một thông điệp rõ ràng về ảnh hưởng của Mỹ ở nước ngoài. Trong khi đó, đại biểu thứ ba của ông là Earl Warren, thống đốc tiểu bang California và là một người ủng hộ quan trọng của Eisenhower. Đại biểu thứ tư là Fleur Cowles, cựu biên tập viên thời trang của tạp chí Flair và vợ của nhà xuất bản, Mike Cowles.
Với nhân vật Fleur Cowles, đây là sự lựa chọn khó hiểu nhất của Eisenhower. Khi Fleur Cowles chỉ mới trở thành một nhân vật quyền lực trong Đảng Cộng hòa. Bà và chồng đã hào phóng đóng góp cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Eisenhower. Nhưng cũng có lý do riêng của nó. Lễ đăng quang của Nữ hoàng Elizabeth II là một sự kiện tập trung vào phụ nữ và Eisenhower có thể đã nhận ra điều này. Khi chọn Fleur Cowles, Eisenhower đã muốn báo hiệu những khát vọng của chính ông đối với phụ nữ Mỹ hiện đại.
Dưới thời Eisenhower, quá trình “công nhận quyền bình đẳng của phụ nữ” vẫn chưa hoàn tất, mặc dù ông vẫn tin rằng vai trò chính của phụ nữ là “nhân vật trung tâm trong gia đình”. Và theo ông, Fleur Cowls là hiện thân của phiên bản lý tưởng hóa này của người phụ nữ Mỹ thời hậu chiến – thanh lịch, đầy tham vọng nhưng vẫn tận tụy với gia đình.
Khi đó, thành phần phái đoàn của Tổng thống Mỹ Eisenhower đã nói lên nhiều điều về các ưu tiên của tổng thống, cả trong và ngoài nước.
Khi phái đoàn đến London, vai trò của một đoàn ngoại giao càng trở nên rõ ràng hơn. Thay vì trốn tránh chính trị, các đại biểu đã tìm kiếm các nền tảng để quảng bá các chính sách của Mỹ. Ví dụ, Marshall đã có một bài nói chuyện tại Liên minh nói tiếng Anh biện minh cho sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Hàn Quốc và cảnh báo về sự nguy hiểm của tuyên truyền của Liên Xô.
Vì vậy, trong thế kỷ 21 này, thay vì tập trung vào lý do tại sao Joe Biden không tham dự, những người quan sát ở cả hai phía nên tập trung vào phái đoàn mà đệ nhất phu nhân Jill Biden sẽ dẫn đầu. Các nhân vật được lựa chọn, bất cứ khi nào được công bố, sẽ cho chúng ta biết nhiều điều về việc Tổng thống Biden muốn định vị bản thân như thế nào trước cuộc tranh cử tổng thống năm 2024 của ông.
Việt Linh 02.05.2023