Trung tâm nghiên cứu Pew đã tiến hành một cuộc khảo sát 30.000 người trên 24 quốc gia từ tháng 2 đến tháng 5 và phát hiện ra rằng những người sống ở các nền dân chủ châu Âu, Bắc Mỹ và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đặc biệt cảnh giác với ảnh hưởng của Trung Quốc.
Đối với những người được hỏi là người châu Phi và Nam Mỹ thì tình cảm ít mạnh mẽ hơn, mặc dù vẫn còn tồn tại sự liên quan đến kinh tế.
Theo một cuộc thăm dò gần đây, các quốc gia phương Tây ngày càng coi Trung Quốc là một cường quốc theo chủ nghĩa can thiệp, không cải thiện an ninh toàn cầu, khi Bắc Kinh đấu tranh để cân bằng hình ảnh kiến tạo hòa bình mong muốn với thực tế chính trị của việc mở rộng ảnh hưởng toàn cầu.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Trung bình 71% trong số 30.000 người được hỏi cảm thấy rằng Trung Quốc không đóng góp nhiều hoặc ít đóng góp cho hòa bình và ổn định quốc tế, so với 23% cảm thấy Trung Quốc có. Người Mỹ (80%), người Hà Lan (86%), người Anh (80%), người Đức (80%) và người Pháp (75%) nằm trong số những người cảm thấy mạnh mẽ nhất rằng Bắc Kinh có ảnh hưởng tiêu cực đến các vấn đề toàn cầu.
Các quốc gia dân chủ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đã đồng ý một cách dứt khoát, với 87% người Hàn Quốc, 85% người Úc và 85% người Nhật Bản cũng cảm thấy như vậy.
Danh sách các quốc gia—Hoa Kỳ, Canada, Pháp, Đức, Hy Lạp, Ý, Nhật Bản, Hà Lan, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Vương quốc Anh, Argentina, Brazil, Hungary, Ấn Độ, Indonesia, Israel, Kenya, Mexico, Nigeria, Ba Lan và Nam Phi, và Australia – bị chi phối bởi các nền dân chủ tự do phương Tây, với những căng thẳng ý thức hệ cố hữu có thể giải thích phần nào quan điểm tiêu cực về ảnh hưởng nước ngoài của Trung Quốc.
Nhưng chỉ riêng ở Indonesia, Kenya và Nigeria, đa số những người được hỏi nói rằng Bắc Kinh đóng góp một phần khá lớn hoặc rất lớn cho hòa bình và ổn định quốc tế.
Trung Quốc – vốn đã được nhiều người coi là một cường quốc kinh tế và công nghệ – vẫn đang định hình ảnh hưởng quân sự và ngoại giao của mình ở nước ngoài. Khoản đầu tư lớn kéo dài hàng thập niên vào lĩnh vực trước đây được dự định công khai để cuối cùng thách thức quyền bá chủ của Mỹ, nhưng trên chiến trường ngoại giao, Bắc Kinh đang đi theo con đường ít gây chiến hơn.
Trong số các vấn đề ngoại giao nổi bật đã giúp hình thành quan điểm toàn cầu về Trung Quốc trong năm nay, có một thành công nổi bật và một số thất bại liên tục.
Đầu tiên là thỏa thuận bình thường hóa mang tính bước ngoặt giữa Iran và Saudi Arabia được ký vào tháng 4, trong đó Trung Quốc bất ngờ làm trung gian cho một sự hòa hoãn mà ít người cho là có thể xảy ra do sự thù địch lịch sử và sâu sắc giữa các cường quốc ở Trung Đông.
Nhưng thái độ trung lập thiếu thuyết phục của Trung Quốc đối với cuộc chiến của Nga với Ukraine đã phần nào làm xói mòn lòng tin toàn cầu đối với Bắc Kinh, đặc biệt là giữa các quốc gia Châu Âu-Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang tập hợp lại cho chính nghĩa của Ukraine. Sự ủng hộ trên thực tế của Trung Quốc dành cho Nga đã làm suy yếu những lời kêu gọi hòa bình liên tục của nước này và kế hoạch hòa bình yếu kém mà nước này đề xuất vào tháng Ba.
Các vấn đề lớn hơn liên quan đến Trung Quốc—trong đó có số phận của Đài Loan, tình hình ở Biển Đông, sự thất vọng kéo dài về đại dịch, cuộc đối đầu gay gắt với Mỹ, nhân quyền và những lo ngại về can thiệp chính trị—đã “hoàn toàn lấn át” các nỗ lực ngoại giao của Bắc Kinh, Andrew Small, một thành viên cao cấp xuyên Đại Tây Dương tại Quỹ Marshall của Đức, nói với Newsweek.
Andrew Small cho biết rằng: “Công chúng rõ ràng không coi thỏa thuận giữa Saudi Arabia và Iran là đặc biệt quan trọng hay những nỗ lực của Trung Quốc đối với Ukraine là đặc biệt đáng tin cậy.”
Bắc Kinh tỏ ý sẽ không quan tâm đến chủ nghĩa hoài nghi tiếp tục của phương Tây.
Nhưng những phát hiện của cuộc thăm dò cũng cho thấy rằng việc Bắc Kinh tự đóng khung có thể không diễn ra như họ mong đợi. Trung bình 57% những người được khảo sát cho biết họ cảm thấy Trung Quốc can thiệp vào công việc của các quốc gia khác với mức độ vừa phải hoặc rất lớn.
Tình cảm này đáng chú ý nhất là ở châu Âu, nơi đa số người được hỏi trong nước, ngoại trừ người Hungary, cũng như ở Bắc Mỹ, đồng ý coi Bắc Kinh là chủ nghĩa can thiệp.
Ngay cả ở 4 trong số 6 quốc gia châu Phi và Nam Mỹ được khảo sát, đa số cho rằng Trung Quốc ít nhất cũng can thiệp phần nào vào công việc nội bộ của các nước khác.
Thật “đáng kinh ngạc” khi thấy rất nhiều quốc gia cảm thấy rằng Trung Quốc thực sự đang can thiệp vào nước ngoài.
Những tháng gần đây đã chứng kiến một nỗ lực mới của hai quốc gia Trung Quốc-Mỹ nhằm làm tan băng các mối quan hệ song phương đang lạnh nhạt. Vào tháng 6, Ngoại trưởng Antony Blinken đã đến thăm Bắc Kinh để gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với mục đích tạo sự ổn định cho mối quan hệ.
Nhưng các tranh chấp dài hạn không có dấu hiệu giảm bớt. Trong chuyến thăm Tonga tuần này, Blinken đã chỉ ra điều mà ông gọi là “hành vi ngày càng có vấn đề” của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Ở châu Âu cũng vậy, các quốc gia lớn đang ngày càng lo ngại về hoạt động gián điệp và ảnh hưởng của Trung Quốc, ngay cả khi các nhà lãnh đạo như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn đang thu hút đầu tư.
Ở một mức độ nhất định, điều này sẽ xác thực một phân tích về phía Trung Quốc khá rõ nét, rằng họ bắt đầu coi thường phương Tây, và đang tập trung vào một cuộc chiến dư luận “có thể thắng” ở thế giới đang phát triển.
David Brennan
https://www.newsweek.com/china-not-contributing-global-security-poll-west-1815786
Translated and summarized: Việt Linh